Dit is een moeilijke post om te maken maar het moet gezegd worden.

Hedendaagse Westerse cultuur kan worden samengevat als een vreemde mengelmoes van kapitalisme, democratie & consumerisme. Amerika leidde lange tijd met opgeheven borst en West-Europese landen volgden gedwee. Alles uit Amerika was goud: de films, de muziek, de beroemdheden en de Amerikaanse droom… Och, de Amerikaanse droom! Neergeschoten en kapotgetrapt. Laat de gesuïcideerde Amerikaanse held Hunter S. Thompson je de dood van de Amerikaanse droom uitleggen:

And that, I think, was the handle—that sense of inevitable victory over the forces of Old and Evil. Not in any mean or military sense; we didn’t need that. Our energy would simply prevail. There was no point in fighting—on our side or theirs. We had all the momentum; we were riding the crest of a high and beautiful wave. . . .

So now, less than five years later, you can go up on a steep hill in Las Vegas and look West, and with the right kind of eyes you can almost see the high-water mark—that place where the wave finally broke and rolled back.”

We importeren allang geen Humphrey Bogart films en Elvis Presley muziek meer. We importeren Jersey Shore en Justin Bieber. Met het langzaam uiteenvallen van de VS als oppercultuur van deze tijd verliezen ook al hun exportproducten aan waarde. Maar in Nederland weten we niet beter dan naar de top dog te kijken en hem te kopièren – het zit in het systeem van een hele generatie om naar onze Trans-atlantische buren te kijken voor inspiratie. We bewerkstelligen onze eigen ondergang, puur omdat we niet anders weten. Heb je de laatste Hollywood film gezien? De nieuwste hit single van Nicki MInaj gehoord? De Amerikaanse intellectuele boeken gelezen? We gaan maar door op de auto-piloot.

Nu geef ik de schuld aan de auto-piloot van de Nederlandse cultuur (“niemand zit in de cockpit” – Joris Luyendijk), maar dat is denk ik maar een deel van het probleem. Het grotere probleem op dit moment is dat we de crashkoers van dit vliegtuig nog helemaal niet doorhebben. In de nasleep van de industriële revolutie wanen we ons zo onverslaanbaar dat we het morele verval van de samenleving negeren. Om je een plaatje te tekenen: wij maken deel uit van de 21e eeuw versie van het Romeinse rijk zoals het was circa 400 AD. Dat was niet de tijd van Caesar noch Cicero. Nee, in 400 AD was het Romeinse rijk decadent geworden en rotte het van binnenuit weg. Het zou nog zo´n 100 jaar duren voordat het West Romeinse rijk uit elkaar zou vallen en nog een paar pijnlijke eeuwen voordat het gehele rijk werd geplunderd en verdeeld onder barbaren. Grappig feitje: in 400 AD was de Romeinse elite nog vast overtuigd van hun macht.

Vergis je niet: ook nu in de 21e eeuw rommelen de barbaren rommelen aan de poorten. Die poorten zijn nu nog geruststellend ver weg. Maar ons vliegtuig heeft geen piloot. En de koers staat richting de poorten. Iets gaat branden.