Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 99.155 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Близуземски астероиди — мали тела во Сончевиот систем чија орбита ги носи во близина на Земјата. По дефиниција, близуземски астероид е тело од Сончевиот систем ако најмалото растојание на телото до Сонцето (перихел) е помал од 1,3 астрономски единици (АЕ). Доколку орбитата на близуземјиниот астероид минува низ орбитата на Земјата и има пречник поголем од 140 m, се смета за потенцијално опасно тело (ПОТ). Најпознати БЗА и ПОТ се астероидите.

Постојат повеќе од 17.000 близуземски астероиди, од кои стотина се краткопериодични близуземски комети, и бројни околусончеви летала и метеороиди доволно големи за да се следат во вселената пред да се судрат со Земјата. Денес е прифатено дека судирите во минатото имале значајна улога во образувањето на геолошката и биолошката историја на Земјата Близуземските астероиди поттикнале зголемен интерес од почетокот на 1980-ите поради зголемената свесност за потенцијалната опасност од астероидите или кометите, и се изнаоѓаат начини за избегнување или намалување на опасноста.

Засновано на орбиталните пресметки на БЗА, ризикот од идните судири се проценува според две скали, Торинската скала и посложената Палермска скала, при што и двете го проценуваат ризикот со вредности поголеми од 0. Некои БЗА имале позитивни почетни вредности на Торинската или Палермската скала по нивните откривања, но од март 2018 година со попрецизните пресметки и постепени набљудувања во повеќето случаи доведува до намалување на вредностите до или под 0. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика и снимка на денот
Плевна кај Виње во Телемарк, Норвешка.	Пушти снимка Онисим и семејната драма — француски нем филм на Жан Диран од 1914 г.
други избрани слики	други избрани снимки

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека целата Британска Индоокеанска Територија (аргипелагот Чагос) воопшто нема постојано население?
... дека стапчињата за јадење влегле во широка употреба дури за време на династијата Минг (XIV-XVII век), иако постоеле со илјадалетија?
... дека Општина Долнени има дури 184 познати археолошки наоѓалишта?
... дека споменикот „Валхала“ кај Регенсбург е здание во облик на антички храм кое ги чествува великаните од историјата на германските народи?
... дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?
... дека Бања Банско е изградена од римскиот цар Каракала во III век?
... дека музејот Уфици во Фиренца еден од најстарите и најпосетуваните во светот?
... дека македонскиот народ во минатото галаксијата Андромеда ја нарекувал Гумно?
... дека Малдивите имаат просечна надморска висина од само 80 см?
... дека на Кавказот има дури три непризнаени држави — Апхазија, Јужна Осетија и Нагорно-Карабах (Арцах)?
... дека рускиот космонаут Алексеј Леонов е првиот човек во историјата кој излегол во отворена вселена?
... дека вредностите на водородниот показател (pH) за киселост или базност се логаритамски?
... дека мексиканскиот цар Максимилијан I бил помлад брат на австрискиот цар Франц Јозеф I?
... дека првите градови настанале во Сумерија во IV милениум п.н.е.?
... дека Средноатлантскиот Гребен е дел од подводен верижен систем кој се протега 40.000 км низ целиот свет?
... дека англискиот збор Thursday (четврток) доаѓа од старонордискиот Þorsdagr, што значи „Ден на богот Тор“.
... дека сè до 2015 г. во Западните Фјордови на Исланд важел закон дека секој Баскиец виден на таа територија треба да се убие на лице место?
... дека меѓународниот стандарден книжен број (ISBN) е воведен во 1970 година?

aрхива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 25 февруари 2019 г.

Настани:

1889	Формиран округот Чавес во Ново Мексико, САД.
1949	Со закон на Народното собрание на НР Македонија е основан Универзитетот во Скопје. Со одржувањето на првото Универзитетско собрание на 24.04.1949 година, е означено раѓањето на Универзитетот како највисока научна и образовна институција во Македонија. Во 1969 година, при одбележувањето на 20-годишнината од работата на Универзитетот, тој го доби името Универзитет „Кирил и Методиј“, а на 12.11.1992 година, со одлука на Универзитетскиот совет, Универзитетот „Кирил и Методиј“ пред името на словенските просветители го доби и епитетот свети, значи „Свети кирил и Методиј“.
1994	Во Брисел официјално започна да работи Амбасадата на Република Македонија.

Родени:

1611	Евлија Челебија — отомански патописец.
1643	Ахмед II — отомански султан.
1682	Џовани Батиста Моргањи — италјански медицински научник.
1707	Карло Голдони — италијански комедиограф.
1841	Пјер Огист Реноар — француски сликар.
1861	Рудолф Штајнер — австриски филозоф.
1888	Јордан Бадев — македонски револуционер.
1901	Зепо Маркс — американски глумец.
1919	Карл Прибрам — американски научник.
1921	Роман Качанов — руски аниматор.
1930	Садик Садику — македонски деец.
1935	Родољуб Анастасов — македонски сликар.
1944	Боре Ангеловски — театарски деец во Македонија.
1950	Нестор Киршнер — претседател на Аргентина († 2010)
1950	Јурица Јерковиќ — хрватски и југословенски фудбалер.
1958	Курт Рембис — американски кошаркар.
1962	Пија Мајоко — американска рок-музичарка, басистка на групата „Vixen“.
1974	Сретко Калиниќ — еден од учесниците во атентатот врз српскиот премиер Зоран Ѓинѓиќ.
1976	Марко Пиноти — италијански велосипедист.
1981	Бурим Хусеини — поранешен член на ОНА.
1981	Џи-санг Парк — јужнокорејски фудбалер.
1983	Едуардо да Силва — бразилско-хрватски фудбалер.
1984	Хајнрих Хауслер — австралиски велосипедист.
1985	Џексон Родригез — венецуелски велосипедист.
1993	Вања Илиќ — српски ракометар.
1995	Марио Хезоња — хрватски кошаркар.

Починале:

806	Тарасиј Цариградски — цариградски патријарх.
1856	Николај Иванович Лобачевски — руски математичар.
1899	Паул Јулиус Ројтер — германски новинар.
1944	Кузман Јосифовски - Питу — народен херој на Македонија.
1945	Марио де Андраде — бразилски писател.
1970	Марк Ротко — американски сликар.
1983	Тенеси Вилијамс — американски драмски писател.
2012	Морис Андре — француски трубач.
2012	Ерланд Јозефсон — шведски глумец.
2014	Марио Колуна — португалски фудбалер.
2014	Пако де Лусија — шпански композитор и гитарист.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на 285 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич