Geografie of aardrykskunde is die wetenskaplike studie van die liggings- en ruimtelike variasies in beide die fisiese en menslike verskynsels op Aarde. Antieke boeke verwys alreeds na hierdie vak, onder andere die boek Geographia deur Klaudios Ptolemaios ( 2de eeu).
Aardrykskunde as 'n vak bestaan uit meer as kartografie, die studie van kaarte. Dit behels ook die ondersoek na wat en waar dinge op aarde is en ook hoekom dit daar voorkom en nie elders nie. Daar word ook gepoog om vas te stel of die verskynsels mensgemaak of natuurlik is. Die gevolge van die verskille word dan ook bestudeer.
|
Hierdie artikel of onderafdeling van die artikel is onder ontwikkeling. As u wil bydra tot die ontwikkeling daarvan, spring gerus in, maar moet dit asseblief nie uitvee nie
|
|
Geografie
- Kontinente en belangrike geopolitieke streke (nie-kontinente is kursief)
- Afrika • Antarktika • Asië • Europa • Noord-Amerika • Oseanië (sluit in Australië) • Suid-Amerika
- Politieke verdeeldheid van die wêreld, gerangskik volgens die vasteland of belangrike geopolitieke streek
- Afrika
- Wes-Afrika
- Benin • Burkina Faso • Kape Verde • Ivoorkus • Gambië • Ghana • Guinee • Guinee-Bissau • Liberië • Mali • Mauritanië • Niger • Nigerië • Senegal • Sierra Leone • Togo
- Noord-Afrika
- Algerië • Egipte • Libië • Mauritanië • Marokko • Soedan • Suid-Soedan •Tunisië • Wes-Sahara
- Sentraal-Afrika
- Angola • Burundi • Kameroen • Sentraal-Afrikaanse Republiek • Tsjad • Die Demokratiese Republiek van die Kongo • Ekwatoriaal-Guinee • Gaboen • Republiek van die Kongo • Rwanda • São Tomé en Príncipe
- Oos-Afrika
- Burundi • Comore • Djiboeti • Eritrea • Ethiopië • Kenia • Madagaskar • Malawi • Mauritius • Mosambiek • Rwanda • Seychelle • Somalië • Tanzanië • Uganda • Zambië • Zimbabwe
- Suider-Afrika
- Botswana • Lesotho • Namibia • Suid-Afrika • Swaziland
- Afhanklikes
- Mayotte (Frankryk) • St. Helena (VK) • Puntland • Somaliland • Arabiese Demokratiese Republiek Sahara
- Antarktika
- Geen
- Asië
- Sentraal-Asië
- Kasakstan[1] • Kirgisistan • Tadjikistan • Turkmenistan • Oesbekistan
- Oos-Asië
- China[2]
- Tibet
- Hongkong[3] • Macau[4]
- Japan • Noord-Korea • Suid-Korea • Mongolië • Taiwan[5]
- Noord-Asië
- Rusland[6]
- Suidoos-Asië[7]
- Broenei • Birma (Myanmar) • Kambodja[8] • Oos-Timor (Timor-Leste)[9] • Indonesië[10] • Laos • Maleisië • Filippyne • Singapoer • Thailand • Viëtnam
- Suid-Asië
- Afghanistan • Bangladesj • Bhoetan • Indië[11] • Iran • Maledive • Nepal • Pakistan • Sri Lanka
- Wes-Asië
- Armenië[12] • Aserbeidjan[13] • Bahrein • Ciprus[14] (insluitend omstrede Noord-Ciprus) • Georgië[15] • Irak • Israel • Jordanië • Koeweit • Libanon • Oman • Palestina [16]Katar • Saoedi-Arabië • Sirië • Turkye[17] • Verenigde Arabiese Emirate • Jemen
- Kaukasus ('n streek wat beskou word in beide Asië en Europa, of tussen hulle)
- Noord-Kaukasus
- Dele van Rusland (Tsjetsjnië, Ingoesjetië, Dagestan, Adigea, Kabardino-Balkarië, Karatsjai-Tsjerkessië, Noord-Ossetië, Krasnodar-krai, Stawropol-krai)
- Suid-Kaukasus
- Georgië (insluitend omstrede Abchasië, Suid-Ossetië) • Armenië • Aserbeidjan (insluitend omstrede Nagornyy-Karabakh Republiek)
- Europa
- Akrotiri en Dhekelië • Åland • Albanië • Andorra • Armenië • Oostenryk • Aserbeidjan • Belarus (Wit-Rusland) • België • Bosnië en Herzegowina • Bulgarye • Kroasië • Siprus • Tsjeggiese Republiek • Denemarke • Estland • Faroëreilande • Finland • Frankryk • Georgië • Duitsland • Gibraltar • Griekeland • Guernsey • Hongarye • Ysland • Ierland • Man (eiland) • Italië • Jersey • Kasakstan • Kosowo • Letland • Liechtenstein • Litaue • Luxemburg • Masedonië • Malta • Moldawië (including disputed Transnistrië) • Monaco • Montenegro • Nederland • Noorweë • Pole • Portugal • Roemenië • Rusland • San Marino • Serwië • Slowakye • Slowenië • Spanje • Svalbard • Swede • Switserland • Turkye • Oekraïne
- Verenigde Koninkryk
- Engeland • Noord-Ierland • Skotland • Wallis
- Vatikaan-Stad
- Europese Unie
- Noord-Amerika
- Kanada
- Provinsies van Kanada: Brits-Columbië • Quebec • Saskatchewan
- Groenland • Saint-Pierre en Miquelon
- Verenigde State
- Alabama • Alaska • Arizona • Arkansas • Kalifornië • Colorado • Connecticut • Delaware • Florida • Georgia • Hawaii • Idaho • Illinois • Indiana • Iowa • Montana • Kansas • Kentucky • Louisiana • Maine • Maryland • Massachusetts • Michigan • Minnesota • Mississippi • Missouri • Nebraska • Nevada • New Hampshire • New Jersey • Nieu-Mexiko • New York • Noord-Carolina • Noord-Dakota • Ohio • Oklahoma • Oregon • Pennsilvanië • Rhode Island • Suid-Carolina • Suid-Dakota • Tennessee • Texas • Utah • Vermont • Virginia • Washington • Wes-Virginia • Wisconsin • Wyoming
- Distrik van Columbia (Washington, D.C.)
- Mexiko
- Sentraal-Amerika
- Belize • Costa Rica • El Salvador • Guatemala • Honduras • Nicaragua • Panama
- Karibies
- Anguilla • Antigua en Barbuda • Aruba • Bahamas • Barbados • Bermuda • Britse Maagde-Eilande • Cayman-Eilande • Kuba • Dominica • Dominikaanse Republiek • Grenada • Guadeloupe • Haïti • Jamaika • Martinique • Montserrat • Navassa-Eiland • Nederlandse Antille • Puerto Rico • Saint-Barthélemy • Saint Kitts en Nevis • St Lucia • Sint Maarten • Saint Vincent en die Grenadine • Trinidad en Tobago • Turks en Caicos-Eilande • Amerikaanse Maagde-eilande
- Oseanië (sluit in die kontinent van Australië)
- Australasië[18]
- Australië
- Afhanklike/Gebiede van Australië
- Kerseiland[7] • Kokoseilande • Norfolk-Eiland
- Nieu Seeland[19]
- Melanesië[20]
- Fidji • Indonesië (Slegs Oseanië deel)[21] • Nieu-Kaledonië (Frankryk) • Papoea-Nieu-Guinee[22] • Solomoneilande • Vanuatu •
- Mikronesië
- Gefedereerde State van Mikronesië • Guam (VSA) • Kiribati • Marshall-Eilande • Nauru • Noordelike Mariana-eilande (VSA) • Palau • Wake-eiland (VSA) •
- Polinesië[23]
- Amerikaans-Samoa (VSA) • Chatham-Eilande (NS) • Cook-Eilande (NS) • Paas-Eilande (Chili) • Frans-Polinesië (Frankryk) • Hawaii (VSA) • Lojaliteitseilande (Frankryk) • Niue (NS) • Pitcairn-Eilande (VK) • Adamstown • Samoa • Tokelau (NS) • Tonga • Tuvalu • Wallis en Futuna (Frankryk)
- Suid-Amerika
- Argentinië • Bolivia • Brasilië • Chili • Colombia • Ecuador • Falkland-eilande • Guyana • Paraguay • Peru • Suriname • Uruguay • Venezuela
- Suid-Atlanties
- Ascension-eiland • Sint Helena • Tristan da Cunha
- Notas
- ↑ Kasakstan word soms beskou as 'n transkontinentale land in Sentraal-Asië en Oos-Europa; bevolking en oppervlakte syfers is net vir Asiatiese gedeelte.
- ↑ Die staat is algemeen bekend as bloot "China", wat deur die gelyknamige entiteit en beskawing (China) gesubsumeer is.
- ↑ Hongkong is 'n Spesiale Administratiewe Streek (SAS) van die VRC.
- ↑ Macau is 'n Spesiale Administratiewe Streek (SAS) van die VRS.
- ↑ Onder die de facto beheer van die Republiek China-regering, algemeen bekend as Taiwan. Geëis in die geheel deur die VRC; sien politieke status van Taiwan.
- ↑ Rusland is 'n transkontinentale land; bevolking en oppervlakte syfers is net vir Asiatiese gedeelte.
- ↑ 7,0 7,1 Kerseiland en Kokoseilande (Australiese eksterne gebiede in die Indiese Oseaan suidwes van Indonesië) is uitgesluit. Verwysingfout: Invalid
<ref> tag; name "ccau" defined multiple times with different content
- ↑ Algemene Bevolkingsensus van Kambodja 2008 - Voorlopige totale van die bevolking, Nasionale Instituut vir Statistiek, die Ministerie van Beplanning, vrygestel 3de September, 2008
- ↑ Oos-Timor word dikwels beskou as 'n transkontinentale land in Suidoostelike Asië enOseanië.
- ↑ Indonesië word dikwels beskou as 'n transkontinentale land in Suidoostelike Asië en Oseanië
- ↑ Sluit Jammu en Kashmir in, 'n betwiste gebied tussen Indië, Pakistan, en die VRS.
- ↑ Armenië word soms beskou as 'n Transkontinentale land: fisiografies in Wes-Asië, dit het historiese en sosio-politieke bande met Europa.
- ↑ Aserbeidjan word dikwels beskou as 'n transkontinentale land in Wes-Asië en Oos-Europa; bevolking en oppervlakte syfers is net vir Asiatiese gedeelte. Syfers sluit Nachitsjewan in, 'n outonome eksklave van Aserbeidjan begrens deur Armenië, Iran, en Turkye.
- ↑ Die eiland Ciprus word soms beskou as 'n transkontinentale grondgebied: in die Oos-bekken van die Middellandse See suid van Turkye, dit het 'n historiese en sosio-politieke verbintenisse met Europa. Die Verenigde Nasies beskou Ciprus in Wes-Asië, terwyl die CIA beskou dat dit in Midde-Ooste is.
- ↑ Georgië word dikwels beskou as 'n transkontinentale land in Wes-Asië en Oos-Europa; bevolking en oppervlakte syfers is slegs vir die Asiatiese gedeelte.
- ↑ Gasa en Wesoewer, gesamentlik verwys as die "Besette Palestynse Grondgebied" deur die VN, is gebiede gedeeltelik beset word deur Israel, maar onder diede factoadministrasie van die Palestynse Nasionale Owerheid.
- ↑ Turkyeis oor die algemeen beskou as 'n transkontinentale land in Wes-Asië en Suid-Europa; bevolking en oppervlakte syfers is net vir Asiatiese gedeelte, met die hele Istanbul uitgesluit.
- ↑ Die gebruik en omvang van hierdie term wissel. Die VN-benaming vir hierdie substreek is "Australië en Nieu-Seeland."
- ↑ Nieu-Seeland word dikwels beskou as deel van Polinesië eerder as Australië.
- ↑ Dele van Indonesië is uitgesluit, eiland gebiede in Suidoos-Asië (VN streek) wat dikwels in hierdie streek gereken word.
- ↑ Indonesia is oor die algemeen beskou as 'n gebied van Suidoostelike-Asië (VN-streek); geheel of gedeeltelik, dit is dikwels ook ingesluit in Australië of Melanesia. Syfers sluit in Indonesies gedeelte van Nieu-Guinee ( Irian Jaya) en Maluku Eilande.
- ↑ Papoea-Nieu-Guinee word dikwels beskou as deel van Australië sowel as Melanesië.
- ↑ DieAmerikaanse staat van Hawaii word uitgesluit, wat ver van die Noord-Amerikaanse landmassa in die Stille Oseaan, en Paaseiland, 'n gebied van Chili in Suid-Amerika.
- Hoofindeks: Geografie
- Sien ook: Geografie van hedendaagse nasies en state
Kontinente en belangrike geopolitieke streke (nie-kontinente is kursief):
- Afrika • Antarktika • Asië • Europa • Noord-Amerika • Oseanië (sluit in Australië) • Suid-Amerika
Politieke verdeeldheid van die wêreld, gerangskik volgens die vasteland of belangrike geopolitieke streek:
- Afrika:
- Wes-Afrika:
- Benin • Burkina Faso • Kaap Verde • Ivoorkus • Gambië • Ghana • Guinee • Guinee-Bissau • Liberië • Mali • Mauritanië • Niger • Nigerië • Senegal • Sierra Leone • Togo
- Noord-Afrika:
- Algerië • Egipte • Libië • Mauritanië • Marokko • Soedan • Suid-Soedan • Tunisië • Wes-Sahara
- Sentraal-Afrika:
- Angola • Burundi • Kameroen • Sentraal-Afrikaanse Republiek • Tjad • Die Demokratiese Republiek van die Kongo • Ekwatoriaal-Guinee • Gaboen • Republiek van die Kongo • Rwanda • São Tomé en Príncipe
- Oos-Afrika:
- Burundi • Comore • Djiboeti • Eritrea • Ethiopië • Kenia • Madagaskar • Malawi • Mauritius • Mosambiek • Rwanda • Seychelles • Somalië • Tanzanië • Uganda • Zambië • Zimbabwe
- Suider-Afrika:
- Botswana • Lesotho • Namibië • Suid-Afrika • Swaziland
- Afhanklikes:
- Britse Indiese Oseaangebied (VK) • Mayotte (Frankryk) • Réunion (Frankryk) • St. Helena (VK) • Kanariese Eilande (Spanje) • Ceuta (Spanje) • Madeira (Portugal) • Melilla (Spanje) • Sokotra (Jemen) • Puntland • Somaliland • Arabiese Demokratiese Republiek Sahara
- Antarktika:
- Geen
- Asië:
- Sentraal-Asië:
- Kasakstan[1] • Kirgisistan • Tadjikistan • Turkmenistan • Oesbekistan
- Oos-Asië:
- China[2]
- Tibet
- Hongkong[3] • Macau[4]
- Japan • Noord-Korea • Suid-Korea • Mongolië • Taiwan[5] •
- Noord-Asië:
- Rusland[6]
- Suidoos-Asië:[7]
- Broenei • Birma (Myanmar) • Kambodja[8] • Oos-Timor (Timor-Leste)[9] • Indonesië[10] • Laos • Maleisië • Filippyne • Singapoer • Thailand • Viëtnam
- Suid-Asië:
- Afghanistan • Bangladesj • Bhoetan • Indië[11] • Iran • Maledive • Nepal • Pakistan • Sri Lanka
- Wes-Asië:
- Armenië[12] • Aserbeidjan[13] • Bahrein • Ciprus[14] (insluitend omstrede Noord-Ciprus) • Georgië[15] • Irak • Israel • Jordanië • Koeweit • Libanon • Oman • Palestina [16]Katar • Saoedi-Arabië • Sirië • Turkye[17] • Verenigde Arabiese Emirate • Jemen
- Kaukasus ('n streek wat beskou word in beide Asië en Europa, of tussen hulle):
- Noord-Kaukasus:
- Dele van Rusland (Tsjetsjnië, Ingoesjetië, Dagestan, Adigea, Kabardino-Balkarië, Karatsjai-Tsjerkessië, Noord-Ossetië, Krasnodar-krai, Stawropol-krai)
- Suid-Kaukasus:
- Georgië (insluitend omstrede Abchasië, Suid-Ossetië) • Armenië • Aserbeidjan (insluitend omstrede Nagornyy-Karabakh Republiek)
- Europa:
- Akrotiri en Dhekelië • Åland • Albanië • Andorra • Armenië • Oostenryk • Aserbeidjan • Belarus (Wit-Rusland) • België • Bosnië en Herzegowina • Bulgarye • Kroasië • Siprus • Tsjeggiese Republiek • Denemarke • Estland • Faroëreilande • Finland • Frankryk • Georgië • Duitsland • Gibraltar • Griekeland • Guernsey • Hongarye • Ysland • Ierland • Man (eiland) • Italië • Jersey • Kasakstan • Kosowo • Letland • Liechtenstein • Litaue • Luxemburg • Masedonië • Malta • Moldawië (including disputed Transnistrië) • Monaco • Montenegro • Nederland • Noorweë • Pole • Portugal • Roemenië • Rusland • San Marino • Serwië • Slowakye • Slowenië • Spanje • Svalbard • Swede • Switserland • Turkye • Oekraïne
- Verenigde Koninkryk
- Engeland • Noord-Ierland • Skotland • Wallis
- Vatikaan-Stad
- Europese Unie
- Noord-Amerika:
- Kanada
- Provinsies van Kanada: Brits-Columbië • Quebec • Saskatchewan
- Groenland • Saint-Pierre en Miquelon
- Verenigde State
- Alabama • Alaska • Arizona • Arkansas • Kalifornië • Colorado • Connecticut • Delaware • Florida • Georgia • Hawaii • Idaho • Illinois • Indiana • Iowa • Montana • Kansas • Kentucky • Louisiana • Maine • Maryland • Massachusetts • Michigan • Minnesota • Mississippi • Missouri • Nebraska • Nevada • New Hampshire • New Jersey • Nieu-Mexiko • New York • Noord-Carolina • Noord-Dakota • Ohio • Oklahoma • Oregon • Pennsilvanië • Rhode Island • Suid-Carolina • Suid-Dakota • Tennessee • Texas • Utah • Vermont • Virginia • Washington • Wes-Virginia • Wisconsin • Wyoming
- Distrik van Columbia (Washington, D.C.)
- Mexiko
- Sentraal-Amerika:
- Belize • Costa Rica • El Salvador • Guatemala • Honduras • Nicaragua • Panama
- Karibies:
- Anguilla • Antigua en Barbuda • Aruba • Bahamas • Barbados • Bermuda • Britse Maagde-Eilande • Cayman-Eilande • Kuba • Dominica • Dominikaanse Republiek • Grenada • Guadeloupe • Haïti • Jamaika • Martinique • Montserrat • Navassa-Eiland • Nederlandse Antille • Puerto Rico • Saint-Barthélemy • Saint Kitts en Nevis • St Lucia • Sint Maarten • Saint Vincent en die Grenadine • Trinidad en Tobago • Turks en Caicos-Eilande • Amerikaanse Maagde-eilande
- Oseanië (sluit in die kontinent van Australië):
- Australasië:[18]
- Australië
- Afhanklike/Gebiede van Australië:
- Kerseiland[7] • Kokoseilande • Norfolk-Eiland
- Nieu Seeland[19]
- Melanesië:[20]
- Fidji • Indonesië (Slegs Oseanië deel)[21] • Nieu-Kaledonië (Frankryk) • Papoea-Nieu-Guinee[22] • Solomoneilande • Vanuatu •
- Mikronesië:
- Gefedereerde State van Mikronesië • Guam (VSA) • Kiribati • Marshall-Eilande • Nauru • Noordelike Mariana-eilande (VSA) • Palau • Wake-eiland (VSA) •
- Polinesië:[23]
- Amerikaans-Samoa (VSA) • Chatham-Eilande (NS) • Cook-Eilande (NS) • Paas-Eilande (Chili) • Frans-Polinesië (Frankryk) • Hawaii (VSA) • Lojaliteitseilande (Frankryk) • Niue (NS) • Pitcairn-Eilande (VK) • Adamstown • Samoa • Tokelau (NS) • Tonga • Tuvalu • Wallis en Futuna (Frankryk)
- Suid-Amerika:
- Argentinië • Bolivia • Brasilië • Chili • Colombia • Ecuador • Falkland-eilande • Guyana • Paraguay • Peru • Suriname • Uruguay • Venezuela
- Suid-Atlanties:
- Ascension-eiland • Sint Helena • Tristan da Cunha
- Notas
- ↑ Kasakstan word soms beskou as 'n transkontinentale land in Sentraal-Asië en Oos-Europa; bevolking en oppervlakte syfers is net vir Asiatiese gedeelte.
- ↑ Die staat is algemeen bekend as bloot "China", wat deur die gelyknamige entiteit en beskawing (China) gesubsumeer is.
- ↑ Hongkong is 'n Spesiale Administratiewe Streek (SAS) van die VRS.
- ↑ Macau is 'n Spesiale Administratiewe Streek (SAS) van die VRS.
- ↑ Onder die de facto beheer van die Republiek van Sjina (RVS) regering, algemeen bekend as Taiwan. Geëis in die geheel deur die VRS; sien politieke status van Taiwan.
- ↑ Rusland is 'n transkontinentale land; bevolking en oppervlakte syfers is net vir Asiatiese gedeelte.
- ↑ 7,0 7,1 Kerseiland en Kokoseilande (Australiese eksterne gebiede in die Indiese Oseaan suidwes van Indonesië) is uitgesluit.
Verwysingfout: Invalid <ref> tag; name "ccau" defined multiple times with different content
- ↑ Algemene Bevolkingsensus van Kambodja 2008 - Voorlopige totale van die bevolking, Nasionale Instituut vir Statistiek, die Ministerie van Beplanning, vrygestel 3de September, 2008
- ↑ Oos-Timor word dikwels beskou as 'n transkontinentale land in Suidoostelike Asië enOseanië.
- ↑ Indonesië word dikwels beskou as 'n transkontinentale land in Suidoostelike Asië en Oseanië.
- ↑ Sluit Jammu en Kashmir in, 'n betwiste gebied tussen Indië, Pakistan, en die VRS.
- ↑ Armenië word soms beskou as 'n Transkontinentale land: fisiografies in Wes-Asië, dit het historiese en sosio-politieke bande met Europa.
- ↑ Aserbeidjan word dikwels beskou as 'n transkontinentale land in Wes-Asië en Oos-Europa; bevolking en oppervlakte syfers is net vir Asiatiese gedeelte. Syfers sluit Nachitsjewan in, 'n outonome eksklave van Aserbeidjan begrens deur Armenië, Iran, en Turkye.
- ↑ Die eiland Ciprus word soms beskou as 'n transkontinentale grondgebied: in die Oos-bekken van die Middellandse See suid van Turkye, dit het 'n historiese en sosio-politieke verbintenisse met Europa. Die Verenigde Nasies beskou Ciprus in Wes-Asië, terwyl die CIA beskou dat dit in Midde-Ooste is.
- ↑ Georgië word dikwels beskou as 'n transkontinentale land in Wes-Asië en Oos-Europa; bevolking en oppervlakte syfers is slegs vir die Asiatiese gedeelte.
- ↑ Gasa en Wesoewer, gesamentlik verwys as die "Besette Palestynse Grondgebied" deur die VN, is gebiede gedeeltelik beset word deur Israel, maar onder diede factoadministrasie van die Palestynse Nasionale Owerheid.
- ↑ Turkyeis oor die algemeen beskou as 'n transkontinentale land in Wes-Asië en Suid-Europa; bevolking en oppervlakte syfers is net vir Asiatiese gedeelte, met die hele Istanbul uitgesluit.
- ↑ Die gebruik en omvang van hierdie term wissel. Die VN-benaming vir hierdie substreek is "Australië en Nieu-Seeland."
- ↑ Nieu-Seeland word dikwels beskou as deel van Polinesië eerder as Australië.
- ↑ Dele van Indonesië is uitgesluit, eiland gebiede in Suidoos-Asië (VN streek) wat dikwels in hierdie streek gereken word.
- ↑ Indonesia is oor die algemeen beskou as 'n gebied van Suidoostelike-Asië (VN-streek); geheel of gedeeltelik, dit is dikwels ook ingesluit in Australië of Melanesia. Syfers sluit in Indonesies gedeelte van Nieu-Guinee ( Irian Jaya) en Maluku Eilande.
- ↑ Papoea-Nieu-Guinee word dikwels beskou as deel van Australië sowel as Melanesië.
- ↑ DieAmerikaanse staat van Hawaii word uitgesluit, wat ver van die Noord-Amerikaanse landmassa in die Stille Oseaan, en Paaseiland, 'n gebied van Chili in Suid-Amerika.
|