صفحهٔ اصلی
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مقالهٔ برگزیده
آیا می‌دانستید که …؟
دربارهٔ ویکی‌پدیا
درون‌مایه
از میان خبرها
یادبودها
نگارهٔ برگزیدهٔ امروز
سوق واقف از بازارهای مهم شهر دوحهٔ قطر و از جاذبه‌های گردشگری این شهر است.
عکاس: دیگو دِلسو
دیگر پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا
ویکی‌پدیا در زبان‌های دیگر
مقالهٔ برگزیده جنگ بین امین و مأمون معروف به فتنهٔ چهارم، به مجموعه حوادث و اتفاقاتی گفته می‌شود که بین سالهای ۱۹۵ تا ۱۹۸ ه.ق، بر سر جانشینی هارون‌الرشید، خلیفهٔ عباسی، میان مدعیان اصلی خلافت، امین و مأمون، دو فرزند ارشد هارون، روی داد و در نتیجهٔ آن برای مدتی قسمت غربی و شرقی خلافت عباسی، در ستیز و کشمکش پنهان و سرانجام آشکار با یکدیگر قرار گرفتند. در این سلسله درگیری‌ها، مأمون تحت حمایت خراسانیان، در قلمرو خویش به مرکزیت مرو به برپایی و حفظ استقلال سیاسی اقدام کرد و امین نیز با حمایت مردم عرب و به‌خصوص خاندان بنی‌هاشم و ابناء دولت عباسی در مرکز و غرب خلافت، به پایتختی بغداد، به مقابله با برادر خویش پرداخت. هارون در دوران فرمانروایی خویش و به علل متعدد، اقدام به تعیین سیستم جانشینی پیچیده‌ای کرد، تا پس از او خلافت عباسی و سرزمین‌های تحت سلطه، به آشوب کشیده نشوند و جنگ قدرت میان اعضای خاندان رخ ندهد. او در سال ۱۸۲ ه.ق/۷۹۸ م به سیستم مورد نظر خویش رسمیت بخشید و با اهدای سرزمین‌های متعدد به همراه منابع مالی جداگانه به هر یک از پسرانش، زمینهٔ قدرت‌گیری آنان و آمادگی‌شان برای جانشینی را فراهم ساخت. علی‌رغم تلاش‌های هارون‌الرشید، درگیری‌های موردنظر، پس از وقوف بر مرگ قریب‌الوقوع او و با تحرکات امین آغاز شد و پس از مرگ هارون در سال ۱۹۳ ه.ق شدت یافت. امین با هدایت وزیرش، فضل بن ربیع، و سردارش، علی بن عیسی بن ماهان، در راه افزایش نفوذ و اقتدار خویش و ایجاد محدودیت برای برادر و جانشینش، مأمون، به سلسله اقداماتی دست یازید، که در ابتدا به صورت فرامین و دستورهایی قابل قبول بود و اطاعت مأمون را در پی داشت. در مقابل نیز، مأمون با هدایت وزیرش، فضل بن سهل، مجموعه اقداماتی نظیر کاهش مالیات را جهت جلب حمایت مردم محلی و اشراف خراسان و سرزمین های شرقی خلافت انجام داد.
آیا می‌دانستید که …؟ 
- …مسجد وزیر خان، نخستین بنا در لاهور است که در آن مقرنس به کار رفته است؟ (در تصویر)
- … فنی برنی، نویسندهٔ مشهور انگلیسی، در سال ۱۸۱۱ بدون بیهوشی تحت عمل ماستکتومی قرار گرفت و از اولین زنانی بود که تجربه‌اش را نگاشت؟
- … نام علمی گوریل غربی سرزمین‌های پست، «گوریلا، گوریلا، گوریلا» است؟
- … پروتکل اصلی سامانه پنجره‌ای اکس که در سال ۱۹۸۴ ساخته شد، تا به امروز در سیستم‌عامل‌های شبه‌یونیکس استفاده می‌شود؟
- … در نبرد کافر قلعه هنگامی که نادر شاه افشار همراه سوارانش به سپاه افغان‌های ابدالی یورش برد، بوسیله‌ی نیزه‌ای از ناحیه پای راستش زخمی شد؟
- … اسپهبدان گیلان از زمان فروپاشی شاهنشاهی ساسانی تا پیش از روی کار آمدن صفویان، بر سرزمین‌های تالش و مغان حکومت می‌کردند؟
- … عبارت انحراف معیار، برای اشاره به یکی از شاخص‌های پراکندگی در آمار، نخستین بار از سوی کارل پیرسون در سال ۱۸۹۴ پیشنهاد شد و پیش از او، گاوس به آن خطای میانگین می‌گفت؟
دربارهٔ ویکی‌پدیا ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ هفدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین ویکی‌پدیا در میان زبان‌های خاورمیانه و زبان‌های راست به چپ و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۶ مرداد ۱۳۹۷ خورشیدی) ۶۳۸٬۸۷۳ نوشتار دارد.
درون‌مایه علوم پایه
علوم کاربردی
علوم انسانی و فلسفه
فرهنگ و هنر
از میان خبرها 
دریای خزر و کشورهای هم مرز با آن
- در نشست سران کشورهای حاشیه دریای کاسپین در آق‌تاو کنوانسیون رژیم حقوقی کاسپین به امضا رسید.
- ناسا کاوشگر خورشیدی پارکر را برای مطالعه لایه بیرونی تاج خورشیدی به فضا پرتاب کرد.
- در بمباران یک اتوبوس مدرسه توسط نیروی هوایی عربستان سعودی، در ضحیان استان صعده یمن،۵۱ تن از جمله ۴۰ کودک کشته و ۷۹ نفر دیگر زخمی شدند.
- میچل باچله به عنوان کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل انتخاب شد.
- عربستان سعودی پس از دریافت انتقاداتی از دولت کانادا به دلیل رفتارش با فعالان حقوق بشر، سفیر این کشور را اخراج کرد.
یادبودها امروز: جمعه، ۱۷ اوت ۲۰۱۸ میلادی برابر ۲۶ مرداد ۱۳۹۷ هجری خورشیدی و ۵ ذی‌الحجّه ۱۴۳۹ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۹۱۵ – مردم شهر ماریتای ایالت جورجیای آمریکا لئو فرانک، یهودی آمریکایی را به‌دلیل کشتن یک دختر ۱۳ ساله کشتند.
- ۱۹۸۲ – نخستین لوح‌های فشرده (سی‌دی‌ها) (در تصویر)، در آلمان عرضه شدند.
- ۱۹۸۸ – در یک سانحهٔ هوایی، ژنرال محمد ضیاءالحق رئیس‌جمهور پاکستان و شماری از ژنرال‌های بلندپایهٔ این کشور کشته‌شدند.
- ۱۹۹۰ – نخستین گروه اسرای ایرانی جنگ ایران و عراق، آزاد و وارد خاک ایران شدند.
- ۱۹۹۹ – زمین‌لرزه‌ای با شدت ۷٫۴ ریشتر در شمال ترکیه ۱۷ هزار کشته و نیم میلیون بی‌خانمان برجای گذاشت.
- زادروزها
- ۱۶۲۹ - زادروز ژان سوم سوبیسکی شاه لهستان و دوک بزرگ لیتوانی
- ۱۹۳۲ - زادروز وی. اس. نایپل رمان‌نویس و مقاله‌نویس هندو ترینیدادی‌تبار بریتانیایی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۰۱
- ۱۹۴۳ - زادروز رابرت د نیرو بازیگر، کارگردان و تهیه‌کنندهٔ آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
- ۱۹۵۳ - زادروز هرتا مولر نویسنده، شاعر و مقاله‌نویس رومانیایی‌تبار آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۰۹
- ۱۹۶۰ - زادروز شان پن بازیگر و کارگردان آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
- ۱۹۷۷ - زادروز تیری آنری فوتبالیست فرانسوی
- درگذشت‌ها
- ۱۷۸۶ - درگذشت فریدریش دوم پادشاه پروس بین سالهای ۱۷۴۰–۱۷۸۶
- ۱۸۵۰ - درگذشت خوزه د سن مارتین رهبر آمریکای جنوبی در راه دست‌یابی به استقلال از اسپانیا، قهرمان ملی آرژانتین
- ۱۹۵۵ - درگذشت فرنان لژه نقاش، مجسمه‌ساز و فیلم ساز فرانسوی
- ۱۹۶۹ - درگذشت اتو اشترن فیزیک‌دان آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۴۴
- ۱۹۸۷ - درگذشت رودلف هس معاون آدولف هیتلر و از چهره‌های مؤثر حزب نازی
نگارهٔ برگزیدهٔ امروز 
سوق واقف از بازارهای مهم شهر دوحهٔ قطر و از جاذبه‌های گردشگری این شهر است.
عکاس: دیگو دِلسو
دیگر پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا ویکی‌پدیا پروژه‌ای است از بنیاد غیر انتفاعی ویکی‌مدیا که دارای تعدادی پروژهٔ چندزبانه و محتویات آزاد با عناوین زیر است:
ویکی‌پدیا در زبان‌های دیگر ویکی‌پدیای فارسی در سال ۱۳۸۲ بنیان‌گذاری شده و هم‌اکنون ۶۳۸٬۸۷۳ نوشتار دارد. ویکی‌پدیا در بسیاری از زبان‌ها وجود دارد؛ برخی از بزرگترین آن‌ها در زیر فهرست شده‌اند.
- بیش از ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- بیش از ۵۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- بیش از ۲۵۰٬۰۰۰ نوشتار:
- بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- Esperanto (اسپرانتو)
- български (بلغاری)
- Հայերեն (ارمنی)
- dansk (دانمارکی)
- Bân-lâm-gú (چینی (مین نان))
- slovenčina (اسلواکی)
- עברית (عبری)
- қазақша (قزاقی)
- hrvatski (کروات)
- lietuvių (لیتوانیایی)
- eesti (استونیایی)
- нохчийн (چچنی)
- slovenščina (اسلوونیایی)
- беларуская (بلاروسی)
- galego (گالیسیایی)
- Ελληνικά (یونانی)
- اردو (اردو)
- norsk nynorsk (نروژی نی‌نُشک)
- azərbaycanca (ترکی آذربایجانی)
- Simple English (انگلیسی ساده)
- oʻzbekcha/ўзбекча (ازبکی)
- Latina (لاتین)
- हिन्दी (هندی)
- ไทย (تایلندی)
- ქართული (گرجی)
- Volapük (ولاپوک)
- தமிழ் (تامیلی)
- Cymraeg (ولزی)
