θεωρία

Φώτος από Αθήνα 06.12.2013  Η εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008 ήταν ένα γεγονός που έλαβε τρομακτικές διαστάσεις. Το δυστύχημα ήταν πως ο τρόμος αυτός επέδρασε κατασταλτικά τόσο για τον ελεγκτικό μηχανισμό καταστολής όσο και για τους ίδιους τους εξεγερμένους, το μεγαλύτερο μέρος τους τουλάχιστον. Αυτός ο τρόμος δεν προέκυψε από τις διαστάσεις της εξέγερσης αλλά από τα χαρακτηριστικά του απροσδόκητου, του μη αναμενόμενου, του ανεξέλεγκτου, του αυθόρμητου, όπως αυτά αποτυπώθηκαν… …

Σύμφωνα με τον Γάλλο φιλόσοφο Μποντριγιάρ, στον οποίο ανήκει το παραπάνω ανοικτό ερώτημα, η λέξη «όργιο» συμβολίζει «όλη την εκρηκτική στιγμή της νεωτερικότητας», τη στιγμή της απελευθέρωσης σε όλους τους τομείς. Πολιτική απελευθέρωση, σεξουαλική απελευθέρωση, απελευθέρωση της γυναίκας, του παιδιού, των ασυνείδητων ενορμήσεων, απελευθέρωση της τέχνης. Απελευθέρωση λοιπόν παντού, πλην όμως: εικονική. Ζούμε την προσομοίωση της απελευθέρωσης. Το ανθρώπινο βλέμμα, τύχη μοναδική και σημείο διαφοράς από τα ζώα, παράγει τον… …

Στα λατινικά, η λέξη proles/ proletis σημαίνει «τέκνο, απόγονος». Στην αρχαία Ρώμη, η λέξη αυτή αποτέλεσε τη ρίζα για έναν άλλο όρο που έμελλε να διαγράψει μακροχρόνια καριέρα στο ευρωπαϊκό λεξιλόγιο των κοινωνικών και πολιτικών θεσμών. Στη δημοκρατία [respublica], και μετέπειτα στην αυτοκρατορία, proletarii αποκαλούνταν οι πολίτες οι οποίοι δεν είχαν καμία φορολογήσιμη περιουσία και, έτσι, το μόνο που μπορούσαν να εισφέρουν στην πολιτεία ήταν να γεννήσουν απογόνους. Οι πολίτες… …

Από το Βιβλίο του Γεράσιμου Λυκιαρδόπουλου Η ‘Ρωμιοσύνη’ στον παράδεισο. Σημειώσεις για μια κριτική του νεοελληνικού αντιδιανοουμενισμού (εκδόσεις Έρασμος 1983) Αναδημοσίευση από: Αντιστροφή προοπτικής Α΄ Διανοούμενος «είναι κάποιος που χρησιμοποιεί περισσότερες λέξεις απ’ όσες χρειάζονται, για να πει περισσότερα απ’ όσα ξέρει». Ο αφορισμός ανήκει στον στρατηγό Αϊζενχάουερ και αποδίδει με ακρίβεια όχι μόνο τα δικά του αισθήματα για τους «αυγοκέφαλους» της χώρας του, αλλά και την ενστικτώδη εχθρότητα της… …

Η εξέγερση που έρχεται – Αόρατη επιτροπή από όποια πλευρά… Απ’ όποια πλευρά και να το δει κανείς, δεν υπάρχει διαφυγή από το παρόν. Αυτή δεν είναι η μικρότερη από τις αρετές του. Σ’ αυτούς που θέλουν απόλυτα να ελπίζουν, τους κλέβει κάθε στήριγμα. Εκείνοι που παριστάνουν ότι διαθέτουν λύσεις, διαψεύδονται στη στιγμή. Είναι πράγμα κατανοητό ότι όλα δε μπορούν να πάνε παρά από το κακό στο χειρότερο. “Το μέλλον… …

Κατ΄ ουσίαν, ο φασισμός είναι η κοινοτοπία, το factum brutum, του σύγχρονου ατόμου-ιδιώτη, ο οποίος, κατά τη διατύπωση του Edgar Morin, “θέλει να καταναλώσει την ίδια του τη ζωή” και κατά συνέπεια “τείνει να αποδώσει αξία [μόνο] στο παρόν”. Ο σκαντζόχοιρος του ορισμού καραδοκεί πάντα πίσω από κάθε εγχείρημα του λόγου για τον φασισμό, είτε ο λόγος αυτός επιχειρεί να περιχαρακώσει τον φασισμό μέσα στα όρια των συγκεκριμένων ιστορικών του εκφάνσεων,… …

Ζούμε σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Η εξαίρεση έχει γίνει κανόνας και πρότυπο άσκησης της εξουσίας. Όπως έλεγε ο Καρλ Σμιτ, κυρίαρχος είναι «όποιος μπορεί να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης». Μέσω της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η εξουσία εδραιώνει την κατίσχυσή της πάνω στην πολιτικά απογυμνωμένη ζωή, παρουσιάζοντας μάλιστα αυτή την αναστολή όχι ως απόκλιση από το δίκαιο αλλά ως την πλέον συνεπή και ενδεδειγμένη εφαρμογή του. Με άλλα λόγια, αυτό που… …

Το 2011, ο Ιταλός πολιτικός φιλόσοφος Τζόρτζιο Αγκάμπεν παραχώρησε συνέντευξη στο τρίτο κανάλι της Ελληνικής Τηλεόρασης (και ειδικότερα στην εκπομπή “Τόποι ζωής, τόποι ιδεών” του Γιώργου Κεραμιδιώτη). Στην εκπομπή, η οποία προβλήθηκε από την ΕΤ3 (και μπορεί κανείς να την παρακολουθήσει εδώ) χρησιμοποιήθηκαν ορισμένα μόνο αποσπάσματα από τη συνέντευξη, περίπου το μισό από το συνολικό υλικό. Το κείμενο που ακολουθεί περιλαμβάνει το σύνολο των ερωτήσεων και των απαντήσεων, στα ελληνικά. Επιμέλεια/… …

Κάποια στιγμή την επόμενη χρονιά, μια γυναίκα θα γεννήσει στην Ajegunle, την παραγκούπολη του Λάγος· ένας νέος άντρας θα εγκαταλείψει το χωριό του στην δυτική Ιάβα για τα λαμπρά φώτα της Τζακάρτα· ένας αγρότης θα μετακομίσει με την εξαθλιωμένη οικογένεια του σε κάποια από τις αναρίθμητες pueblos jovenes της Λίμα. Τα ακριβή γεγονότα δεν έχουν καμία σημασία και θα περάσουν εντελώς απαρατήρητα. Παρόλα αυτά συνιστούν σταθμό στην ανθρώπινη ιστορία. Για… …

«…Η ιστορια των πολιτισμενων ανθρωπων δεν ειναι παρα η ιστορια του εμπορευματος που παραγουν και που αυτοκαταστρεφεται καταστρεφοντας τους.(…) Αν καθε σταθμος της οικονομικης αναπτυξης σταζει αιμα χυμενο για χειραφετησεις που κατεληγαν στον εκσυγχρονισμο της δουλείας, αυτο σημαινει οτι οι αγωνες χειραφετησης υπακουαν σε μια αναγκαιοτητα της εμπορευματικης επεκτασης… Οι νικες τους ηταν παντα νικες του εμπορευματος. Οι ανθρωποι πιστευαν οτι αγωνιζονταν για δικαιοσυνη, ισοτητα, ελευθερια, αλλα στην πραγματικοτητα αγωνιζονταν… …

Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε από τα μέλη της καταστασιακής ομάδας For Ourselves με αρχικό τίτλο ‘Ελάχιστος Ορισμός της Ευφυίας: Θέσεις για τη Δημιουργία μιας Αυτοθεωρίας’ (The Minimum Definition of Intelligence: Theses on the Construction of one’s Own Self-Theory). Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1975 στην επιθεώρηση The Spectacle (East Lansing, Michigan ΗΠΑ) μαζί με έναν σχετικό πρόλογο της ομάδας και υπό τον νέο τίτλο ‘Αυτοθεωρία: Η Απόλαυση να Σκέφτεσαι… …

‘Όπου η πολιτική αντιπαλότητα φτάνει στο επίπεδο της εγκληματικότητας, ο αντίπαλος πρέπει να απαξιωθεί ηθικά, αλλά και η καταπολέμηση του πολιτικού αντιπάλου ως τέτοια πρέπει να αποκρυβεί. Προβάλλεται η εντύπωση ότι αυτός έχει παραβιάσει «γενικούς» και άρα μη πολιτικούς νόμους’.           – Ulrich Preuss, Παρατηρήσεις για την έννοια του πολιτικού εγκληματία   Αν η ανάλυση ενός πολιτικού γεγονότος εκκινεί αναγκαστικά από ‘αυτό που συνέβη’ είναι σαφές ότι στην βάση κάθε… …

Ευρώ θέλοντος και μνημονίου επιτρέποντος, κλείνω φέτος τα σαράντα. Σκέφτομαι αυτούς που γεννήθηκαν σαράντα χρόνια πριν από μένα. Ένας που γεννήθηκε το 1932 μέχρι τα δικά του σαράντα πρόλαβε να ζήσει άμεσα ή εξ αντανακλάσεως δικτατορία, πόλεμο, κατοχή, εμφύλιο, μετεμφυλιακό κράτος με όλο το σχετικό χαμό του, ξανά δικτατορία. Να πάρουμε και τον αμέσως πιο πίσω σαραντάρη, εκείνον που γεννήθηκε το 1892; Εκείνου κι αν ήταν φουλ το ιστορικό πιάτο. Ενώ… …

Συνέντευξη στην Κρίστεν Ρος, τον Οκτώβριο του 1979.  Απόσπασμα, δημοσιευμένο στο περιοδικό «Praxi 1» Α.Λ: Πρόκειται να με ρωτήσετε για τους σιτουασιονιστές; Γιατί υπάρχουν πράγματα που θα΄ θελα να πω. Κ.Ρ: Ωραία λοιπόν αρχίστε. Α.Λ: Οι σιτουασιονιστές, είναι ένα λεπτό ζήτημα, για το οποίο νοιάζομαι πολύ. Με αγγίζει, κατά κάποιο τρόπο βαθιά, γιατί τους ήξερα πολύ καλά, υπήρξα στενός φίλος τους. Η φιλία κράτησε από το 1957 έως το 1961… …

Eισαγωγή Στις μεγάλες αναταραχές, οι αναλογίες “πετούν σαν οβίδες”. Οι ηλεκτρισμένες διαδηλώσεις του 2011- η εν εξελίξει αραβική άνοιξη, το «καυτό» ιβηρικό και ελληνικό καλοκαίρι, το κύμα «καταλήψεων»  στις Ηνωμένες Πολιτείες-αναπόφευκτα έρχονται σε σύγκριση με τις μεγαλειώδεις χρονιές του 1848, του 1905, του 1968 και του 1989. Σίγουρα μερικά θεμελιώδη πράγματα εξακολουθούν να ισχύουν, αλλά και κλασικά μοτίβα επαναλαμβάνονται. Τύραννοι τρέμουν, αλυσίδες σπάνε και τα παλάτια δέχονται έφοδο. Οι δρόμοι… …

Σε ερωτήματα σχετικά με το ζήτημα ΤΟΠΟΙ ΖΩΗΣ, ΤΟΠΟΙ ΙΔΕΩΝ – ΒΙΟΠΟΛΙΤΙΚΗ απαντούν ο Ιταλός φιλόσοφος Giorgio Agamben, η Αμερικανίδα πολιτική φιλόσοφος Wendy Brown, ο Αμερικανός ιστορικός Moishe Postone, ο Τούρκος κοινωνιολόγος, μετανάστης δεύτερης γενιάς στη Γερμανία, Serhat Karakayali και μέλη της Αντιρατσιστικής Πρωτοβουλίας Θεσσαλονίκης. Υπεύθυνοι του επεισοδίου είναι ο συγγραφέας Άκης Γαβριηλίδης, ο πολιτικός επιστήμονας Γιώργος Κατσαμπέκης και η μεταφράστρια Λουκία Μανο. …