ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ DOCUMENTA 14 ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
“ενάντια στην αισθητικοποίηση της πολιτικής
επιλέγουμε μια τέχνη σε θέση μάχης”
Την Παρασκευή 14-7-2017 αποφασίσαμε να βανδαλίσουμε ηχητικά και οπτικά την εκδήλωση της Documenta 14 στη Θεσσαλονίκη, στην οποία “οι καλλιτέχνες με μικρόφωνα και ηχεία χρησιμοποίησαν το χτισμένο περιβάλλον ως «αντηχείο» και ενεργοποίησαν τα ερείπια του Ανακτόρου του Γαλέριου με ήχους της σημερινής Θεσσαλονίκης”.
Εξοργισμένες παρακολουθούμε τον τελευταίο χρόνο το θεσμό της Documenta 14 να μαθαίνει από την Αθήνα (πλέον και από τη Θεσσαλονίκη) και να μιλά με ιδιαίτερη έπαρση από τη θέση του προνομίου για τους καταπιεσμένους και τις καταπιεσμένες, χωρίς ούτε στιγμή να κοκκινίζει για τον νεοαποικιακό οριενταλισμό που κομίζει, τις ελεεινές εργασιακές σχέσεις που συνάπτει, το ξεδόντιασμα της ριζοσπαστικής κριτικής που επιφέρει. Οι διοργανωτές της D14 ήρθαν στην εξωτική Ελλάδα της κρίσης για να μιλήσουν ως ειδικοί πάνω στο ζήτημα τέχνη και πολιτική, να συνδιαλεχθούν με τα κινήματα αλληλεγγύης, να ενεργοποιήσουν τον κόσμο, να ευαισθητοποιήσουν τον πλανήτη. Μέσα από ένα παζλ ριζοσπαστικών κατά τα φαινόμενα χαρακτηριστικών και προσωπικοτήτων (όπως οι Antonio Negri και Paul Β. Preciado) προσπάθησαν να νομιμοποιήσουν έναν “αγώνα εκ των έσω”, φτάνοντας στην απόλυτη αμετροέπεια όταν ο αρχικιουρέητορ Adam Szymczyk δήλωσε στη γνωστή εναλλακτική φυλλάδα Lifo πως κάθε καλλιτέχνης που αρνείται να χρησιμοποιήσει τη μοναδική ευκαιρία που του δίνει η Documenta για να κάνει κριτική στο υπάρχον, δεν έχει παρά να παραδεχτεί πως “δεν θέλει να λερώσει τα χέρια του” και μπορεί να πάει σπίτι του για να εντρυφήσει στα κλασικά αριστερά έργα.
Απέναντι λοιπόν σε ένα τέτοιο εγχείρημα που προσπαθεί να περιορίσει κάθε ανταγωνιστική κίνηση στο επίπεδο της απλής καταγγελίας, αποκόπτοντάς την από τους ενεργούς πολιτικούς αγώνες, τις κινηματικές και εξεγερτικές διαδικασίες, ερχόμαστε να δημιουργήσουμε αντιστάσεις, αρνούμενες να αναγνωρίσουμε την τέχνη μέσα από τους θεσμούς των αφεντικών, αρνούμενοι να περιορίσουμε την ανάγκη μας να εκφραστούμε, να επικοινωνήσουμε και να διοχετεύσουμε τη δημιουργικότητά μας, μέσα στο χώρο και το χρόνο που το κεφάλαιο και το κράτος όρισαν για εμάς. Και όσο η πολιτική κριτική μέσω της τέχνης παραμένει οριοθετημένη και διαμεσολαβημένη από τους χορηγούς, τους δημάρχους-επιχειρηματίες, τους curators, τους ψαγμένους καλλιτέχνες, τις καριέρες, τις μπίζνες, την πολιτική υπεραξία και την αγορά, όσο προσπαθούν τόσο προκλητικά και υπονομευτικά να την κάνουνε κομμάτι μιας «εναλλακτικής» και «ευαίσθητης» πλευράς της κυριαρχίας αφομοιώνοντάς την, εμείς θα είμαστε απέναντι και ενάντια, παράγοντας τον δικό μας πολιτισμό, με τους δικούς μας όρους, εμπλουτίζοντας τον πολιτικό μας λόγο με τα εργαλεία της τέχνης, της δημιουργικότητας, του παιχνιδιού.
Για να ηχοβανδαλίσουμε τη Documenta, εμφανιστήκαμε ως “φολκλόρ γάμος”, επιλέξαμε δηλαδή μία από τις πιο ανατριχιαστικές ηγεμονικές επιτελέσεις της αποπνικτικής ελληνορθόδοξης κουλτούρας, πιστεύοντας πως μια φάλτσα καρικατούρα γάμου με νταούλια και ζουρνάδες που παράγει έναν αντιθετικό λόγο, θα είναι λιγότερο ευκολοχώνευτη για μια Documenta που όλα τα χωράει και θα καταφέρει να αναδείξει το ψέμα της υποτιθέμενης ανατρεπτικής θεσμικής τέχνης. Δυσκολευτήκαμε αρκετά, τόσο από την έλλειψη σημείων αιχμής λόγω του ελάχιστου αριθμού επισκεπτών της Documenta (την οποία αναπλήρωσε εν μέρει η παρουσία του Μπουτάρη) όσο και από την ίδια τη διεκπεραίωση της πομπής του γάμου, που ακόμα και εμάς μας έφερνε σε αμηχανία (και προσπαθήσαμε να τη διασκεδάσουμε πετώντας τρικάκια αντί για ρύζι).
Αυτονόητο είναι ότι οι προβληματισμοί σχετικά με τον κίνδυνο ενσωμάτωσης της δράσης μας από έναν νεοφιλελεύθερο καλλιτεχνικό πλουραλισμό ή τον κίνδυνο διολίσθησης σε ένα διάλογο με τη Documenta, ήταν και είναι υπαρκτοί. Επιλέξαμε ωστόσο να το επιχειρήσουμε, πιστεύοντας ότι μια πρώτη βασική άμυνα στον κίνδυνο της αφομοίωσης, είναι η ξεκάθαρη θέση από την οποία μιλάμε. Μια θέση ευθέως αντιθετική και εχθρική, η οποία αταλάντευτα δεν διαπραγματεύεται κανενός είδους συνδιαλλαγή με το κεφάλαιο και το κράτος, με κανέναν θεσμό, με οποιοδήποτε καλλιτεχνικό, μιντιακό ή ακαδημαϊκό κατεστημένο. Το στοίχημα είναι ακόμα ανοιχτό και το αποτέλεσμα περιμένουμε να το μοιραστούμε, πρωτίστως με τις συντρόφισσες και τους συντρόφους που ήρθαν μαζί μας στη δράση, αψηφώντας τον καύσωνα (και τηρώντας κατά γράμμα τις ενδυματολογικές οδηγίες – σας ευχαριστούμε).
Όσο η κίνηση «εντός των τειχών» μάς ενδυναμώνει, χτίζει σχέσεις και εξελίσσει τα εργαλεία μας, άλλο τόσο η δράση «εκτός» είναι καθοριστική. Εκεί που δημιουργούνται ρωγμές. Εκεί που η κριτική μας δοκιμάζεται απέναντι στην αφομοίωση. Εκεί που η χειραφέτηση των υποκειμένων μάς ανατροφοδοτεί. Εκεί που ο πειραματισμός και το παιχνίδι χλευάζει την κανονικότητα της πόλης. Εδώ είμαστε, για να αναστοχαστούμε όλες και όλοι μαζί πάνω στα όρια και το ρίσκο τέτοιων δράσεων.
Την αγάπη και την αλληλεγγύη μας στην κατάληψη Τερμίτα που απειλείται με καταστολή από το πανεπιστήμιο Βόλου.
+τεχνια-
συνέλευση Θεσσαλονίκης
16 – 7 – 2017
