1900
|
1900 |
|
|---|---|
| Ans : 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 Decennis : Cronologia mesadièra : Cronologias tematicas : Autres calendièrs : |
|
Aquesta pagina concernís l'an 1900 del calendièr gregorian.
Somari
Eveniments[modificar | modificar la font]
Genièr[modificar | modificar la font]
- 2 de genièr: Emile Berliner comença de fabricar a Montreal (Canadà) los discs de sèt pulgadas d'un sol costat o simples.
- 4 de genièr: un fòrt tèrratrem flagela la region russa de Georgia, en provocant la destruccion de sièis vilatges dins lo districte d'Akhalkalaki.
- 8 de genièr: lo cap de la Glèisa mormona dels Estats Units declara que la practica de la poligamia es estada abandonada per los sieus seguidors e que la siá glèisa l'autoriza pas mai.
- 14 de genièr: al Teatre Costanzi de Roma, se mena a tèrme l'estrea mondiala de l'opèra Tosca, de Giacomo Puccini.
- 21 de genièr: un fòrt seïsme gigota dins l'Estat de Colima (Mexic) en provocant la mòrt de 70 personas e en daissant de centenats de ferits, en mai de damatges materials importants.
- 29 de genièr: se fonda la Liga Americana de béisbol a Chicago.
Febrièr[modificar | modificar la font]
- 1èr de febrièr: primièra mòstra individuala de Pablo Picasso al cafè Els Quatre Gats, Barcelona.
- 9 de febrièr: s'anóncia la creacion de la Copa Davis.
Sciéncias e tecnicas[modificar | modificar la font]
Armament[modificar | modificar la font]
Assai dau premier prototip de fusiu mitralhaire per l'armada italiana. Pasmens, l'arma aviá mai d'un problema de concepcion e foguèt pas adoptat per leis Italians. Lei Britanics l'assaièron tanben e arribèron a la mema conclusion.
Astronomia[modificar | modificar la font]
Lo 28 de mai, eclipsi total de Solelh, visible en un arc de vision que s'estendiá dempuèi Porto, Portugal, fins a Elx, província d'Alacant, Espanha.
Energia[modificar | modificar la font]
Invencion de la premiera turbina d'estanci de pression per l'engenhaire Auguste Rateau (1863-1930). A respèct deis autrei modèls de turbinas existents, permetèt d'utilizar de velocitats de rotacion feblas ambé de rendements importants.
Fisica[modificar | modificar la font]
Premiera formulacion de la teoria quantica desvolopada per Max Planck. Aquò permetèt d'explicar lo problema dau raionament dau còrs negre e marquèt una rompedura majora de l'istòria de la fisica car entraïnèt l'abandon de la fisica classica per lei questions regardant la descripcion dei fenomèns microscopics. Permetèt tanben lo desvolopament d'unei teorias quanticas au sen de divèrsei camps de la fisica ò de la quimia.
Medecina[modificar | modificar la font]
Descubèrta dei quatre grops sanguins per lo mètge austrian Karl Landsteiner (1868-1943). Foguèron dichs A, B, AB e O en 1910. Aquò permetèt de desvolopar tornarmai la tecnica dei transfusions sanguinas umanas.
Metallurgia[modificar | modificar la font]
Concepcion dau premier forn d'arc electric vertadier (→ 1879) per lo Francés Paul Héroult (1863-1914). Permetent d'obtenir de temperaturas autas, aquela invencion foguèt pauc a pauc utilizat per estudiar lei possibilitats de desvolopar una siderurgia electrica. Pasmens, aquò demorèt lòngtemps una idèa en causa dau còst important de l'electricitat. En revènge, permetèt d'estudiar la produccion d'aliatges d'acier especiaus.
Quimia[modificar | modificar la font]
Començament dei trabalhs de Victor Grignard (1871-1935) sus leis organometallics, especialament aquelei de magnèsi. Utilizats dins mai d'un sintèsi ò d'un procès de catalisi, aquelei compausats anavan permetre un desvolopament important dei sintèsis organics durant lo sègle XX. L'autor de sa descubèrta foguèt guierdonat dau Prèmi Nobel de Quimia en 1912 e leis organomagnesians son uei dichs reactius de Grignard.
Dins un autre domeni, descubèrta dau darrier gas rare (lo radon) per l'Alemand Ernst Dorn.
Naissenças[modificar | modificar la font]
- 4 de febrièr - Jacques Prévert, autor francés (m. 1977)
- 12 de febrièr - Vasilii Chuikov, militar sovietic (m. 1982)
- 22 de febrièr - Luis Buñuel, director espanhòl de cinèma (m. 1983)
- 12 de març - Gustavo Rojas Pinilla, president de Colómbia (m. 1975)
- 19 de març - Frédéric Joliot-Curie, fisician francés e Prèmi Nobel de Fisica (m.1958)
- 25 d'abril - Wolfgang Ernst Pauli, fisician austrian, Prèmi Nobel de Fisica (m.1958)
- 5 de junh - Dennis Gabor, fisician ongrés, Prèmi Nobel de Fisica (m.1979)
- 29 de junh - Antoine de Saint-Exupéry, escrivan e pilòt francés (m.1944)
- 25 d'agost - Hans Adolf Krebs, scientific alemand, Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina (m. 1981)
- 3 de setembre - Urho Kekkonen, president de Finlàndia entre 1956 e 1982 (m.1986)
- 20 de setembre - Humberto de Alencar Castello Branco, president de Brasil entre 1964 e 1967 (m.1967)
- 29 de setembre - Miguel Alemán Valdés, president de Mexic (m. 1983)
- 30 d'octobre - Ragnar Granit, neuroscientific finés, Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina (m. 1991)
- 14 de decembre - Juan d'Arienzo, compositor argentin de tango (m. 1976)
- 17 de decembre - Mary Lucy Cartwright, matematiciana britanica (m. 1998)
Decèsses[modificar | modificar la font]
- 6 de març - Gottlieb Daimler, engenhaire, constructor e pionièr de l'indústria automobila (n. 1834)
- 12 d'abril - Tomás Gomensoro, president d'Uruguai (n. 1810)
- 21 d'abril - Alphonse Milne-Edwards, zoologista francés (n. 1835)
- 5 de junh - Stephen Crane, escrivan american (n. 1871)
- 30 de junh - Joan Francés Blader, magistrat e escrivan occitan (n. 1827)
- 29 de julhet - Rei Umberto 1èr d'Itàlia (n. 1844)
- 16 d'agost - Eça de Queiroz, escrivan portugués (n. 1845)
- 23 d'agost - Kuroda Kiyotaka, primièr ministre de Japon (n. 1840)
- 25 d'agost - Friedrich Nietzsche, filosòf alemand (n. 1844)
- 30 de novembre - Oscar Wilde, escrivan anglés (n. 1854)
- Joan Francés Blader, personalitat de la Comuna de París (1871) (n. 1839)
- Alexandre Langlada, poèta de Montpelhièr (n. 1820)
