1959
Urteak: | 1956 • 1957 • 1958 • 1959 • 1960 • 1961 • 1962 |
Hamarkadak: | 1930(e)koa • 1940(e)koa • 1950(e)koa • 1960(e)koa • 1970(e)koa |
Mendeak: | XIX.a • XX.a • XXI.a |
Gregoriotar egutegia | 1959 MCMLIX |
Ab urbe condita | 2712 |
Armeniar egutegia | 1408 ԹՎ ՌՆԸ |
Bahá'í egutegia | 115 – 116 |
Bengaliar egutegia | 1366 |
Berber egutegia | 2909 |
Egutegi budista | 2503 |
Myanmarko egutegia | 1321 |
Bizantziar egutegia | 7467 – 7468 |
Koptoen egutegia | 1675 – 1676 |
Etiopiar egutegia | 1951 – 1952 |
Hebrear egutegia | 5719 – 5720 |
Egutegi hinduak | |
- Bikram Samwat | 2015 – 2016 |
- Shaka Samvat | 1881 – 1882 |
- Kali Yuga | 5060 – 5061 |
Holozeniar egutegia | 11959 |
Iraniar egutegia | 1337 – 1338 |
Islamiar egutegia | 1378 – 1379 |
Japoniar egutegia | Shōwa 34 (昭和34年) |
Korear egutegia | 4292 |
Thailandiar eguzki egutegia | 2502 |
Eduki-taula
Gertaerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urtarrilaren 5a - Alaska AEBetako 49. kide bihurtu zen.
- Martxoaren 9a - "Barbie" panpina lehen aldiz merkaturatu zuten.
Arte eta kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Irailaren 6a - 1959ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketaren finala Balendin Enbeitak irabazi zuen. Bere bigarren txapela izan zen.
Zientzia eta teknologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kirolak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Tau Baskonia taldea sortu zuten, Club Deportivo Vasconia izenarekin.
- Uztailaren 18a - Jacques Anquetilek Frantziako Tourra irabazi zuen hirugarren aldiz.
Jaiotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urtarrila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urtarrilaren 1a - Abdul Ahad Mohmand, paxtun etniako Afganistango Aire Armadako pilotu eta kosmonauta ohia, espazioan egondako lehenengo afganistandarra.
- Urtarrilaren 5a - Amelia Lorza, arabar atleta.
- Urtarrilaren 9a - Rigoberta Menchu, giza-eskubideen aldeko guatemalar ekintzailea, 1992ko Bakearen Nobel Saria.
- Urtarrilaren 12a - Wolfgang Ratz, bilbon jaiotako gaztelaniazko eta alemanezko austriar poeta eta itzultzailea.
- Urtarrilaren 16a - Mikel Hernández Abaitua, euskal idazlea, Batxilergoko Euskal Hizkuntza eta Literaturako katedraduna eta Euskal Filologian doktorea.
- Urtarrilaren 31 - Fernando Lamikiz, Athletic Clubeko presidente ohia.
Otsaila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Otsailaren 4a - Juan Manuel Lopez Iturriaga, euskal herritar saskibaloi jokalari ohi eta telebistako aurkezlea.
- Otsailaren 16a - John McEnroe, estatubatuar tenis-jokalari ohia, 1980ko hamarkadako tenis-jokalari handienetarikoa.
- Otsailaren 21a - Christian Abart, lapurtar antzezlea.
Martxoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Martxoaren 8a - Aidan Quinn, hiberno-estatubatuar aktorea.
- Martxoaren 9a - Kepa Cueto, bizkaitar bikoizketa-aktorea eta esataria.
- Martxoaren 10a - Pako Sudupe, gipuzkoar idazlea.
- Martxoaren 12a - Josetxo Goia-Aribe, nafar saxo-jotzaile eta konpositorea.
- Martxoaren 19a - Gérard Urrutia, lapurtar kantaria, kanta-egilea eta idazlea.
- Martxoaren 26a - Patziku Perurena, euskal idazle eta pentsalaria.
- Martxoaren 29a - Itxaro Borda, euskal idazlea.
Apirila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Apirilaren 8a - Txiki Idoate, nafar idazlea (h. 2009).
- Apirilaren 15a - Antton Luku, baxenafar euskal idazle eta antzerkigilea.
- Apirilaren 17a - Sean Bean, ingeles aktorea.
- Apirilaren 22a - Rufi Etxeberria, gipuzkoar politikaria.
- Apirilaren 24a - Juanan Urkijo, gaztelaniazko arabar idazlea.
- Apirilaren 27a - Fran Lasuen, gipuzkoar musikaria.
- Apirilaren 28a - Erhard Loretan, suitzar alpinista, 14 zortzimilakoak igotzea lortu zuen munduko hirugarren mendizalea (h. 2011).
- Apirilaren 30a - Stephen Harper, Kanadako lehen ministroa.
- Apirilaren 30a - Jose Luis Otamendi, euskal idazlea.
Maiatza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Maiatzaren 13a - Luis Vicente Otin, nafar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 14a - Markus Büchel, Liechtensteingo Lehen Ministroa (h. 2013).
- Maiatzaren 20a - Israel Kamakawiwo'ole, hawaiiar musikaria (h. 1997).
- Maiatzaren 20a - Bertrand Soubelet, lapurtar militarra, Frantziako Jendarmeriaren jenerala .
- Maiatzaren 22a - Morrissey, ingeles abeslari, konpositore eta idazlea, The Smiths taldeko kidea.
- Maiatzaren 31 - Jose Luis González, nafar idazle eta poeta.
Ekaina[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Ekainaren 2a - Luzia Urigoitia, Lutxi, bizkaitar ETAkidea (h. 1987).
- Ekainaren 13a - Boiko Borisov, Bulgariako lehen ministroa.
- Ekainaren 13a - Maurice G. Dantec, frantziar idazle eta musikaria (h. 2016).
- Ekainaren 13a - Klaus Iohannis, Errumaniako presidentea.
- Ekainaren 17a - Adri van der Poel, herbeheretar txirrindularia.
- Ekainaren 18a - Joe Ansolabehere, euskal jatorrizko estatubatuar animazio-gidoilaria.
- Ekainaren 21a - Nimr Baqr al-Nimr, al-Awamiyahko (Arabia Saudi) klerigo xiita, bertako monarkiaren oposatzaile ezaguna (h. 2016).
Uztaila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Uztailaren 4a - Victoria Abril, espainiar aktorea eta abeslaria.
- Uztailaren 13a - Iñigo Lamarca, gipuzkoar legelaria eta irakaslea, Euskal Autonomia Erkidegoko Ararteko ohia.
- Uztailaren 17a - Pedro Herrera, bizkaitar futbolari ohia.
- Uztailaren 20a - Victoria Abril, espainiar aktorea eta abeslaria.
- Uztailaren 21a - Jokin Urain, gipuzkoar idazle eta preso politikoa.
- Uztailaren 27a - Alain Iriart, lapurtar politikaria, Hiriburuko auzapeza eta Hiriburuko kantonamenduko kontseilari nagusia.
Abuztua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Abuztuaren 1a - Álvaro Bermejo, gipuzkoar gaztelaniazko-idazle eta kazetaria.
- Abuztuaren 3a - José Antonio Pastor, PSE-EEko bizkaitar politikaria.
- Abuztuaren 3a - Koichi Tanaka, japoniar ingeniaria, 2002ko Kimikako Nobel Saria.
- Abuztuaren 7a - Txetxu Gallego, bizkaitar futbolari ohia.
- Abuztuaren 12a - Javier Zubillaga, errioxar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Abuztuaren 14a - Magic Johnson, estatubatuar saskibaloi jokalaria, NBAko inoizko hoberenetarikoa.
- Abuztuaren 25a - Santi Ugalde, bizkaitar antzezlea.
- Abuztuaren 27a - Mariana Casas, argentinar abokatu eta ekintzailea, sexu nortasun eskubideetan aditua.
- Abuztuaren 29a - Rebecca De Mornay, estatubatuar aktorea.
- Abuztuaren 29a - Chris Hadfield, kanadar astronauta ohia, espaziora joandako lehen kanadarra.
- Abuztuaren 30a - Xabier Olano, gipuzkoar politikaria, Altzoko alkate ohia.
- Abuztuaren 31 - Enrique Villarreal, El Drogas, nafar abeslari, musikari eta baxujolea, Barricada musika taldeko kidea.
Iraila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Irailaren 1a - Bixente Biurrun, gipuzkoar futbolari ohia.
- Irailaren 3a - José Luis Laguía, espainiar txirrindulari ohia.
- Irailaren 3a - Bernard Ruiz-Picasso, lapurtar poeta, Pablo Picassoren iloba.
Urria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urriaren 2a - Luis Fernández, frantziar-espainiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Urriaren 3a - Ricardo Valencia, nafar alpinista (h. 2007).
- Urriaren 4a - Patxi López, Eusko Jaurlaritzako 6. lehendakaria.
- Urriaren 9a - Boris Nemtsov, errusiar zientzilari eta politikari liberala (h. 2015).
- Urriaren 11 - Koldobika Jauregi, euskal herritar eskultore minimalista.
- Urriaren 23a - "Weird Al" Yankovic, estatubatuar ahots-aktore eta umorista.
Azaroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Azaroaren 1a - David H. Bieter, euskal jatorriko estatubatuar politikaria.
- Azaroaren 4a - Guillaume Irigoien, baxenafar idazle eta kazetaria.
- Azaroaren 5a - Bryan Adams, kanadar rock eta pop musikari eta argazkilaria.
- Azaroaren 9a - Andy Kershaw, britainiar aurkezlea, nagusiki munduko musikaren sustatzaile bezala ezaguna.
- Azaroaren 23a - Joseba Egibar, gipuzkoar politikari jeltzalea, Gipuzko Buru Batzarreko presidentea.
- Azaroaren 26a - Aitzpea Goenaga, gipuzkoar aktore, zinema-zuzendari eta idazlea.
- Azaroaren 28a - Stephen Roche, irlandar txirrindulari ohia.
Abendua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Abenduaren 4a - Daniel Garbizu, gipuzkoar idazlea.
- Abenduaren 6a - Satoru Iwata, japoniar bideo-joko programatzaile eta enpresaria (h. 2015).
- Abenduaren 14a - Carlos Martínez Gorriarán, euskal herritar politikari eta idazlea.
- Abenduaren 19a - Juan Bas, bizkaitar gaztelaniazko idazlea eta gidoigilea.
- Abenduaren 21a - Florence Griffith-Joyner, estatubatuar atleta (h. 1998).
- Abenduaren 21a - Patxi Santamaria, gipuzkoar aktorea.
- Abenduaren 22a - Alfredo Urdaci, nafar kazetaria, TVE eta 13 TV telebista-kateen albistegien zuzendaria izandakoa.
Egun ezezaguna edo zehaztugabea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Jose Iragorri, basauriar kirol kazetaria eta Herri Irratian Athletic Klubaren partiduetako ohiko esataria (h. 2014).
- Pedro Ramos, arabar politikari eta medikua (h. 2009).
- Martí Marcó, Espainiako segurtasun indarrek hil zuten Terra Lliureko lehen militantea (h. 1979).
Heriotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urtarrila-otsaila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urtarrilaren 21a - Cecil B. DeMille, estatubatuar zinema zuzendaria (j. 1881).
- Urtarrilaren 22a - Mike Hawthorn, britainiar auto gidaria (j. 1929).
- Urtarrilaren 30a - Eduardo Justo Mokoroa, gipuzkoar organista, zuzendaria eta musikagilea (j. 1867).
- Otsailaren 3a - Buddy Holly, estatubatuar musikagile eta abeslaria, 1950eko hamarkadan rock & rollaren sortzaile eta aitzindarietako bat (j. 1936).
- Otsailaren 3a - Ritchie Valens, estatubatuar rock musikari eta abeslaria, La Bamba abestiaren rock egokitzapenagatik ospetsua (j. 1941).
- Otsailaren 10a - Arturo Duperier, espainiar fisikaria (j. 1896).
- Otsailaren 15a - Owen Willans Richardson, britainiar fisikaria, 1928ko Fisikako Nobel Saria (j. 1879).
Martxoa-apirila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Martxoaren 5a - José María Otamendi, gipuzkoar ingeniaria (j. 1885).
- Martxoaren 7a - Arthur Pigou, britainiar ekonomialaria, XX. mendearen lehen erdiko ekonomialaririk handienetakoa (j. 1877).
- Martxoaren 15a - Lester Young, estatubatuar saxofoi-jotzailea (j. 1909).
- Martxoaren 16a - Pascual Marín, nafar argazkilaria (j. 1893).
- Martxoaren 19a - Fernando Urkia, nafar elizgizona, euskal idazlea eta musikagilea (j. 1896).
- Martxoaren 26a - Raymond Chandler, estatubatuar eleberrigilea (j. 1888).
- Martxoaren 28a - Edmond Debeaumarché, frantziar postaria, Bigarren Mundu Gerran erresistentzian ibilitakoa (j. 1906).
- Apirilaren 9a - Frank Lloyd Wright, estatubatuar arkitektoa (j. 1867).
- Apirilaren 15a - Gregorio Beorlegi, gipuzkoar antzerki eta zinema antzezlea (j. 1894).
- Apirilaren 23a - Park Jung-yang, Hego Korear politikari eta filosofo liberala (j. 1872).
Maiatza-ekaina[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Maiatzaren 5a - Diego Basterra, bizkaitar arkitektoa (j. 1883).
- Maiatzaren 9a - Domingo Mitxelena, euskal arraunlaria, Kontxako 8 Bandera irabazi zituena (j. 1894).
- Maiatzaren 15a - Alexander Forbes Irvine Forbes, hegoafrikar astronomoa (j. 1871).
- Maiatzaren 20a - Alfred Schütz, austriar soziologo eta gizarte zientzien filosofoa (j. 1899).
- Maiatzaren 24a - John Foster Dulles, estatubatuar politikaria (j. 1888).
- Ekainaren 1a - Sax Rohmer, ingeles eleberrigilea (j. 1883).
- Ekainaren 4a - Charles Vidor, hungariar-estatubatuar zinemagilea (j. 1900).
- Ekainaren 9a - Adolf Windaus, alemaniar kimikaria, 1928ko Kimikako Nobel Saria (j. 1876).
- Ekainaren 23a - Boris Vian, frantziar idazle, olerkari, asmatzaile, ingeniari, musikari eta abeslaria (j. 1920).
- Ekainaren 27a - Elias Borboi-Parmakoa, Parmako dukegaia (j. 1880).
Uztaila-abuztua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Uztailaren 1a - Tomás Pero-Sanz, bizkaitar politikaria eta Bilboko alkatea (j. 1893).
- Uztailaren 3a - Johan Bojer, norvegiar kontalari eta eleberrigilea (j. 1872).
- Uztailaren 6a - George Grosz, alemaniar margolaria (j. 1893).
- Uztailaren 12a - Carles Riba, kataluniar idazlea (j. 1893).
- Uztailaren 15a - Ernest Bloch, suitzar-estatubatuar musikagilea (j. 1880).
- Uztailaren 15a - Peter Egge, norvegiar idazlea (j. 1869).
- Uztailaren 15a - Felix Mendizabal, euskal atleta (j. 1891).
- Uztailaren 17a - Billie Holiday, Lady Day, estatubatuar jazz-kantaria, jazz modernoko kantaririk ospetsuen eta eragileenatakoa (j. 1915).
- Uztailaren 26a - Manuel Altolaguirre, espainiar poeta (j. 1905).
- Uztailaren 31 - Germaine Richier, frantziar eskultorea (j. 1902).
- Abuztuaren 6a - Preston Sturges, estatubatuar zinema zuzendaria (j. 1898).
- Abuztuaren 8a - Luis Araquistáin, espainiar politikari sozialista (j. 1886).
- Abuztuaren 8a - Luigi Sturzo, italiar politikaria, soziologoa eta apaiza (j. 1871).
- Abuztuaren 9a - Emil František Burian, txekoslovakiar musikagile, idazle eta antzerki eta zinema-gidoilaria (j. 1904).
- Abuztuaren 16a - Wanda Landowska, estatubatuar klabe-jotzailea (j. 1879).
- Abuztuaren 19a - Jacob Epstein, ingeles eskultorea (j. 1880).
- Abuztuaren 28a - Bohuslav Martinu, txekiar musikagilea eta biolinista (j. 1890).
Iraila-urria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Irailaren 26a - Solomon Bandaranaike, Sri Lankako laugarren lehen ministroa (j. 1899).
- Urriaren 14a - Errol Flynn, australiar-estatubatuar aktorea, Hollywoodeko mito handienetakoa (j. 1909).
- Urriaren 15a - Henri Gavel, frantziar hizkuntzalari eta euskaltzaina (j. 1880).
- Urriaren 16a - George Catlett Marshall, estatubatuar jenerala, 1953ko Bakearen Nobel Saria (j. 1880).
- Urriaren 28a - Camilo Cienfuegos, kubatar iraultzailea, Kubako Iraultzaren ikurrik esanguratsuenetarikoa (j. 1932).
- Urriaren 29a - Edith Clarke, lehenengo emakume ingeniari elektrikoa (j. 1883).
Azaroa-abendua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Azaroaren 7a - Victor McLaglen, ingeles aktorea (j. 1886).
- Azaroaren 7a - Anakleto Ortueta, euskal herritar politikari, historialari eta kazetaria (j. 1877).
- Azaroaren 10a - Fernando Muñagorri, euskal atleta (j. 1907).
- Azaroaren 15a - Charles Thomson Rees Wilson, eskoziar fisikaria, 1927ko Fisikako Nobel Sariduna (j. 1869).
- Azaroaren 17a - Heitor Villa-Lobos, brasildar musikagilea (j. 1887).
- Azaroaren 21a - Max Baer, estatubatuar boxeolaria (j. 1909).
- Azaroaren 24a - Boris Eijenbaum, errusiar literatura kritikaria (j. 1886).
- Azaroaren 25a - Gérard Philipe, frantziar aktore eta zinemagilea (j. 1922).
- Azaroaren 26a - Juan Maria Roman Dornaku, euskal idazle eta lexikologoa (j. 1878).
- Abenduaren 17a - Esteban Lasa, gipuzkoar apaiza (j. 1874).
- Abenduaren 24a - Edmund Goulding, ingeles zinemagilea (j. 1891).
- Abenduaren 27a - Alfonso Reyes, mexikar diplomatikoa, idazlea eta literatura-kritikaria (j. 1889).
- Abenduaren 28a - Francisco Fuentes Paskual, nafar historialaria (j. 1893).
- Abenduaren 28a - Ante Pavelić, Kroaziako Estatu Independenteko buruzagi faxista (j. 1889).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Nicolasa Pradera, euskal sukaldaria (j. 1870).
Nobel saridunak:[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Fisika: Emilio Gino Segrè eta Owen Chamberlain
- Kimika: Jaroslav Heyrovský
- Literatura: Salvatore Quasimodo
- Medikuntza: Severo Ochoa, Arthur Kornberg
- Bakea: Philip John Noel-Baker
Agintariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Denbora unitateak | ||
---|---|---|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1959 |