1892
1892 |
|
---|---|
Ans : 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 Decennis : Cronologia mesadièra : Cronologias tematicas : Autres calendièrs : |
Aquesta pagina concernís l'an 1892 del calendièr gregorian.
Eveniments[modificar | modificar la font]
Occitània[modificar | modificar la font]
França[modificar | modificar la font]
Euròpa[modificar | modificar la font]
Africa[modificar | modificar la font]
Etiopia[modificar | modificar la font]
Reorganizacion e modernizacion dau regime deis impòsts. Lo sistèma novèu de taxacion foguèt mai centralizat e basat sus lei besonhs dei fòrças armadas. En particular, lo soudat venguèt proprietari e responsable de son avitalhament e lei ras foguèron cargats de la collècta deis impòsts.
Arts[modificar | modificar la font]
Sciéncias e tecnicas[modificar | modificar la font]
Armament[modificar | modificar la font]
Depaus dau brevet de la premiera mitralhièra foncionant amb un emprunt de gas. Foguèt l'òbra de John Moses Browning (1855-1926).
Astronomia[modificar | modificar la font]
Descubèrta d'un cinquen satellit, que foguèt dich Amaltèa, a l'entorn de Jupitèr per l'astronòm estatsunidenc Edward Barnard (1857-1923).
Medecina[modificar | modificar la font]
Descubèrta dau premier virus per lo biolgista rus Dmitri Ivanovsky (1864-1920) a partir de l'estudi d'una malautiá de tabat. D'autra part, descubèrta dau premier vaccin còntra lo colerà per lo mètge rus Waldemar Haffkine (1860-1930).
Economia[modificar | modificar la font]
Naissenças[modificar | modificar la font]
- 1 de genièr - Manuel Roxas, president de las Filipinas (m. 1948)
- 3 de genièr - John Ronald Reuel Tolkien, escrivan britanic (m. 1973)
- 11 de genièr - Jan de Boset, escrivan e professor occitan (m. 1954)
- 14 de genièr - Martin Niemöller, pastor e teologian alemand (m. 1984)
- 18 de genièr - Oliver Hardy, actor de comèdias american (m. 1957)
- 19 de genièr - Ólafur Thors, primièr ministre d'Islàndia (m. 1964)
- 30 de genièr - Joan Baptista Begaria, poèta gascon (m. 1915)
- 6 de febrièr - William Parry Murphy, mètge american, Prèmi Nobel de fisiologia o medecina (m. 1987)
- 24 de febrièr - Eduardo Arolas, compositor argentin de tango (m. 1924)
- 1 de març - Ryunosuke Akutagawa, escrivan japonés (m. 1927)
- 3 de març - Ange Mathurin Blanchet, avesque italian (m. 1927)
- 8 de març - Juana de Ibarbourou, poetessa uruguaiana (m. 1979)
- 10 de març - Arthur Honegger, compositor francés (m. 1955)
- 27 de març - Alberto Bayo, militar e aviador ispanocuban (m. 1967)
- 28 de març - Corneille Heymans, fisiologista bèlga, Prèmi Nobel (m. 1968)
- 8 d'abril - Richard Joseph Neutra, arquitècte austrian (m. 1970)
- 8 d'abril - Mary Pickford, actritz canadiana-americana (m. 1979)
- 14 d'abril - Vere Gordon Childe, arqueologista australian (m. 1957)
- 18 d'abril - Bolesław Bierut, cap comunista de Polonha (m. 1956)
- 3 de mai - George Paget Thomson, fisician anglés, Prèmi Nobel (m. 1975)
- 7 de mai - Josip Broz Tito, cap d'Estat d'Iogoslavia (m. 1980)
- 31 de mai - Gregor Strasser, politician alemand (m. 1934)
- 6 de junh - Leon Kozłowski, primièr ministre de Polonha (m. 1944)
- 10 de junh - Armand Lunèl, escrivan provençal de lenga francesa (m. 1977)
- 26 de junh - Pearl S. Buck, escrivan american, Prèmi Nobel (m. 1973)
- 14 de julhet - Gerhard Rohlfs, lingüista alemand (m. 1984)
- 22 de julhet - Arthur Seyss-Inquart, politician nacional-socialista (m. 1946)
- 23 de julhet - Haile Selassie, emperaire d'Etiopia (m. 1975)
- 16 d'agost - Louis de Broglie, fisician francés, Prèmi Nobel (m. 1987)
- 6 de setembre - Edward Victor Appleton, fisician anglés, Prèmi Nobel (m. 1965)
- 10 de setembre - Arthur Holly Compton, fisician american, Prèmi Nobel (m. 1962)
- 3 d'octobre - Maurice Maréchal, violoncelista francés (m. 1964)
- 4 d'octobre - Engelbert Dollfuss, cancelièr d'Àustria (m. 1934)
- 9 d'octobre - Ivo Andrić, escrivan serbecroata, Prèmi Nobel (m. 1975)
- 20 d'octobre - Jomo Kenyatta, president de Kenya (m. 1978)
- 23 d'octobre - Gummo Marx, actor de comèdias american, un dels Marx Brothers (m. 1977)
- 27 d'octobre - Graciliano Ramos, escrivan brasilièr (m. 1953)
- 29 d'octobre - Lola Anglada, escrivana e dessenhaira catalana (m. 1984)
- 16 de novembre - Wiktor Biegański, actor, scenarista e realizador polonés (m. 1974)
- 4 de decembre - Francisco Franco, dictator espanhòl (m. 1975)
- 15 de decembre - Byeon Yeong-tae, primièr ministre de la Corèa del Sud (m. 1969)
Decèsses[modificar | modificar la font]
- 21 de genièr - John Couch Adams, astronòm anglés (n. 1819)
- 26 de març - Walt Whitman, poèta american (n. 1819)
- 4 d'abril - José María Castro Madriz, president de Còsta Rica (n. 1818)
- 17 d'abril - Alexander Mackenzie, primièr ministre de Canadà (n. 1822)
- 29 de mai - Bahá'u'lláh, fondator pèrsa de la religion Bahái (n. 1817)
- 28 de junh - Harry Atkinson, primièr ministre de Nòva Zelanda (n. 1831)
- 23 d'agost - Deodoro da Fonseca, president de Brasil (n. 1827)
- 2 d'octobre - Ernest Renan, filosòf e e critic literaire francés (n. 1823)
- 3 de decembre - William Charles Bonaparte-Wyse, soldat e un poèta irlandés de lenga occitana (n. 1826)
- 6 de decembre - Werner von Siemens, industrial alemand (n. 1816)
- 7 de decembre - Joseph-Philibert Girault de Prangey, fotograf e dessenhaire francés (n. 1804)