1920
Tapahtumia[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Tammikuu–maaliskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 1. tammikuuta – Kauniaisten taajaväkinen yhdyskunta erotettiin Espoon kunnasta itsenäiseksi kauppalaksi. Kullaa erotettiin Ulvilasta itsenäiseksi kunnaksi.
- 7. tammikuuta – Venäjän sisällissota: amiraali Koltšakin joukot antautuivat Krasnojarskissa.
- 10. tammikuuta – Kansainliitto piti ensimmäisen kokouksensa ja ratifioi Versailles’n rauhan.
- 10. tammikuuta – Maisteri Lauri Pihkala esitteli yhdysvaltalaisen baseballin pohjalta kehittämänsä pitkäpallopelin, pesäpallon edeltäjän.
- 18. tammikuuta – Helsingissä pidettiin ”reunavaltioiden” konferenssi, johon osallistuivat Suomen, Viron, Latvian, Liettuan ja Puolan edustajat. Neuvottelut tähtäsivät yhteisen puolustusliiton muodostamiseen Neuvosto-Venäjän oletettua uhkaa vastaan.
- 28. tammikuuta − Petsamoa miehittämään lähetetty jääkärimajuri K. M. Walleniuksen johtama retkikunta ylitti Suomen ja Neuvosto-Venäjän rajan.
- 30. tammikuuta – Hallitus antoi eduskunnalle esityksen laiksi Ahvenanmaan itsehallinnosta.
- 2. helmikuuta – Ranskalaisjoukot miehittivät Memelin alueen.
- 2. helmikuuta – Viron itsenäisyys tunnustettiin.
- 8. helmikuuta – Kansainliitto antoi Huippuvuoret Norjalle.
- 10. helmikuuta – Vientirauha-järjestö perustettiin.
- 24. helmikuuta – Adolf Hitler julkisti kansallissosialistisen ohjelmansa Münchenissä.
- 28. helmikuuta – Turun yliopisto perustettiin.
- 1. maaliskuuta – Miklós Horthy nimitettiin Unkarin valtionhoitajaksi.
- 1. maaliskuuta – Suomen Taideyhdistys sai arvokkaan lahjoituksen taidemaalari Ilja Repinin luovuttaessa sille 29 teosta omasta kokoelmastaan.
- 10. maaliskuuta – Hjalmar Branting muodosti Ruotsiin sosialidemokraattisen hallituksen.
- 13. maaliskuuta – Wolfgang Kapp yritti vallankaappausta Saksassa.
- 15. maaliskuuta – 60 000 miehen Ruhrin punainen armeija perustettiin.
- 18. maaliskuuta – Tyrvään Yhteiskoulun rakennus Vammalassa tuhoutui tulipalossa.
Huhtikuu–kesäkuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 1. huhtikuuta – Reserviupseerikoulun ensimmäinen kurssi alkoi Haminassa.
- 2. huhtikuuta – Saksan joukot marssivat Ruhriin saatuaan Ranskalta luvan siirtää joukkoja Ranskan miehittämälle alueelle.
- 6. huhtikuuta – Ranska miehitti Frankfurtin.
- 16. huhtikuuta – Kissakoski Oy:n hirsinen paperitehdasrakennus ja paperikone paloivat maan tasalle Hirvensalmella.
- 19. huhtikuuta – Saksa ja Neuvosto-Venäjä sopivat sotavankien vaihdosta.
- 23. huhtikuuta – Turkin kansalliskokous erotti sulttaani Mehmed VI:n hallituksen ja asetti väliaikaisen perustuslain.
- 23. huhtikuuta – Puolan–Neuvosto-Venäjän sota: puolalaiset ja ukrainalaiset joukot hyökkäsivät Puna-armeijaa vastaan Ukrainassa.
- 26. huhtikuuta – Ludowika ja Walter Jakobsson toivat itsenäiselle Suomelle ensimmäisen olympiakultamitalin pariluistelusta Antwerpenin olympiakisoista.
- 6. toukokuuta – Eduskunta hyväksyi Ahvenanmaan itsehallinnon äänin 152–27.
- 7. toukokuuta – Puolalaiset miehittivät Kiovan, Ukrainan hallitus palasi kaupunkiin.
- 12. toukokuuta – Turun sähkölaitoksen höyrykone räjähti ja kahdeksan työntekijää sai surmansa.[1]
- 15. toukokuuta – Helsingissä perustettiin Suomen Sosialistinen Työväenpuolue (SSTP). Puolueen puheenjohtajaksi valittiin Hjalmar Eklund ja puoluesihteeriksi Arvo Tuominen.
- 16. toukokuuta – Paavi Benedictus XV kanonisoi Jeanne d'Arcin pyhimykseksi.
- 16. toukokuuta – Ensimmäiset Suomen armeijalle hankitut panssarivaunut esiteltiin Puolustusvoimain lippujuhlan päivän paraatissa Helsingin Senaatintorilla.
- 17. toukokuuta – Ranskalaiset ja belgialaiset vetäytyivät miehittämistään Saksan kaupungeista.
- 18. toukokuuta – Opettaja, hänen palvelijansa ja 30 koululaista hukkuivat heidän veneensä kaaduttua Säkkijärvellä.
- 1. kesäkuuta − Espanjan kommunistinen puolue perustettiin.
- 5. kesäkuuta – Ahvenanmaan Ruotsiin liittämistä ajaneet Julius Sundblom ja Carl Björkman vangittiin ja asetettiin syytteeseen maanpetoksen valmistelusta.
- 7. kesäkuuta – Suomi tunnusti Viron itsenäisyyden.
- 7. kesäkuuta – Presidentti K. J. Ståhlberg ja rouva Ester Hällström (os. Elfving) avioituivat Helsingissä. Avioliitto oli kummankin toinen.
- 8. kesäkuuta – Neuvosto-Karjalassa perustettiin Karjalan työkansan kommuuni, jonka johtajaksi tuli Edvard Gylling.
- 12. kesäkuuta – Puna-armeija valtasi takaisin Kiovan.
- 12. kesäkuuta − Suomen ja Neuvosto-Venäjän rauhanneuvottelut alkoivat Tartossa.
- 15. kesäkuuta – Saksan ja Tanskan rajasopimus luovutti Pohjois-Schleswigin Tanskalle.
Heinäkuu–syyskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 2. heinäkuuta – Puna-armeija jatkoi hyökkäystään Puolaan.
- 12. heinäkuuta – Neuvosto-Venäjä tunnusti Liettuan itsenäisyyden.
- 17. heinäkuuta – Maanpetoksen valmistelusta kuritushuoneeseen tuomitut Julius Sundblom ja Carl Björkman vapautettiin vankilasta presidentti K. J. Ståhlbergin armahdettua heidät.
- 20. heinäkuuta – Myllykosken, Simpeleen ja Jämsänkosken paperitehtaat yhdistyivät Yhtyneet Paperitehtaat Oy:ksi.
- 1. elokuuta − Ison-Britannian kommunistinen puolue perustettiin.
- 2. elokuuta – Katolilaiset mellakoivat Belfastissa.
- 2. elokuuta – Haagiin perustettiin pysyvä kansainvälinen tuomioistuin.
- 11. elokuuta – Venäjä tunnusti Viron ja Latvian itsenäisyyden.
- 13. elokuuta – Kaksiviikkoinen Varsovan taistelu alkoi. Puolalaiset saivat puolustusvoiton Puna-armeijasta.
- 19. elokuuta – Toinen puolalaisten Sleesian kansannousu alkoi saksalaisia vastaan.
- 20. elokuuta – Antwerpenin kesäolympialaiset alkoivat.
- 21. elokuuta − Suomi sai neljä ensimmäistä sijaa keihäänheitossa Antwerpenin olympialaisissa. Voittaja oli Jonni Myyrä, toinen Urho Peltonen, kolmas Paavo Johansson ja neljäs Julius Saaristo. Suomen koko mitalisaalis olympiakisoista oli 15 kultaa, 10 hopeaa ja 10 pronssia.
- 31. elokuuta – Kuusisen klubin murhat Pietarissa.
- 7. syyskuuta – Kokkolan kaupunki vietti 300-vuotisjuhliaan.
- 15. syyskuuta – Viisi ihmistä kuoli Viipurin raitiovaunuonnettomuudessa.
Lokakuu–joulukuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 2. lokakuuta − Suomalainen kivihiililastissa ollut nelimastoparkki Albyn katosi Atlantin valtamerellä matkalla Norfolkista Tanskaan. Aluksella oli 25 hengen miehistö.
- 4. lokakuuta – Kenraali Mannerheimin Lastensuojeluliitto perustettiin.
- 12. lokakuuta – Aselepo Puolan ja bolševikkien välillä solmittiin puolalaisten valloitettua Vilnan, Minskin ja Tarnopolin.
- 14. lokakuuta – Tarton rauha solmittiin Suomen ja Neuvosto-Venäjän välillä.
- 15. marraskuuta – Kansainliiton ensimmäinen yleiskokous alkoi.
- 15. marraskuuta – Danzigista muodostettiin Kansainliiton suojeluksessa oleva vapaakaupunki.
- 16. marraskuuta – Australialainen lentoyhtiö Qantas perustettiin.
- 23. marraskuuta – Väinö Tanner ja Arvo Tuominen joutuivat käsikähmään sosialidemokraattien kokouksessa raittiusyhdistys Koiton salissa Helsingissä. Tanner heitti Tuomisen alas puhujakorokkeelta Tuomisen vaadittua kokoukselle uutta puheenjohtajaa. Tämän välikohtauksen ansiosta Suomen Sosialidemokraatin pakinoitsija Sasu Punanen (Yrjö Räisänen) antoi Tuomiselle lisänimen ”Poika”.
- 23. marraskuuta – Eduskunta hyväksyi Tarton rauhansopimuksen äänin 163–27 ja samassa istunnossa myös oppivelvollisuuslain.
- 11. joulukuuta – Sotatilalaki astui voimaan Irlannissa levottomuuksien jälkeen.
- 11. joulukuuta – Presidentti K. J. Ståhlberg ratifioi Tarton rauhansopimuksen.
- 16. joulukuuta – 8,6 richterin maanjäristys Kiinassa Gansun maakunnassa, 180 000 kuollutta.
- 16. joulukuuta – Suomi liittyi Kansainliittoon.
- 23. joulukuuta – Iso-Britannia ja Ranska sopivat rajasta Ranskan miehittämän Syyrian ja brittien Palestiinan välillä.
- 23. joulukuuta – Eduskunta hyväksyi sukunimilain, jonka mukaan jokaisella suomalaisella tuli olla sukunimi.
Tuntematon päivämäärä[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- maaliskuu – Maailman ensimmäinen rauhallisesti perustettu sosiaalidemokraattinen hallitus astui virkaansa Ruotsissa.
- Kesäolympialaisten yhteydessä pidettiin näytöstyyliset jääkiekkokilpailut, jotka IIHF julisti 1983 ensimmäisiksi jääkiekon MM-kilpailuiksi.
- Kurdien kapina alkoi Turkissa.
- Naurusta tehtiin Kansainliiton mandaattialue, jota hallinnoivat Yhdistynyt kuningaskunta, Australia ja Uusi-Seelanti.
- Ensimmäinen Lokomon miesten rakentama H8- tyypin veturi luovutettiin Valtionrautateille Tampereella.
Syntyneitä[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Tammikuu–maaliskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 1. tammikuuta – Pekka Simola, suomalainen pituushyppääjä (k. 2014)
- 2. tammikuuta – Isaac Asimov, venäläissyntyinen yhdysvaltalainen biokemisti ja tieteiskirjailija (Säätiö-sarja) (k. 1992)
- 5. tammikuuta – André Simon, ranskalainen Formula 1 -kuljettaja (k. 2012)
- 6. tammikuuta – Henry Corden, kanadalais-yhdysvaltalainen näyttelijä (k. 2005)
- 6. tammikuuta – John Maynard Smith, brittiläinen evoluutiobiologi ja geneetikko (k. 2004)
- 8. tammikuuta – Pentti Iisalo, suomalainen Mannerheim-ristin ritari (k. 2008)
- 14. tammikuuta – Åke Mattas, suomalainen taidemaalari (k. 1962)
- 16. tammikuuta – Alberto Crespo, argentiinalainen F1-kuljettaja (k. 1991)
- 19. tammikuuta – Javier Pérez de Cuéllar, perulainen diplomaatti (Yhdistyneiden kansakuntien pääsihteeri)
- 20. tammikuuta – Federico Fellini, italialainen Oscar-palkittu elokuvaohjaaja (Amarcord) (k. 1993)
- 22. tammikuuta – Ellen Urho, suomalainen musiikkipedagogi, Sibelius-akatemian rehtori 1981–1987
- 23. tammikuuta – Gottfried Böhm, saksalainen arkkitehti
- 30. tammikuuta – Delbert Mann, yhdysvaltalainen elokuvaohjaaja (k. 2007)
- 2. helmikuuta – Heikki Suolahti, suomalainen säveltäjä (k. 1936)
- 4. helmikuuta – Lassi Kilpi, suomalainen juristi ja hallintoneuvos (k. 2007)
- 10. helmikuuta - Neva Patterson (k. 2010)
- 11. helmikuuta – Faruk, Egyptin hallitsija 1936–1952 (k. 1965)
- 18. helmikuuta – Arttu Suuntala, suomalainen viihdetaiteilija (k. 1999)
- 19. helmikuuta – Jaan Kross, virolainen kirjailija (Uppiniskaisuuden kronikka) (k. 2007)
- 22. helmikuuta – André Barrais, ranskalainen koripalloilija (k. 2004)
- 23. helmikuuta – Niilo Yli-Vainio, suomalainen saarnaaja (k. 1981)
- 26. helmikuuta – Eino Pietola, suomalainen sotakirjailija (k. 2008)
- 27. helmikuuta – Julian Jaynes, yhdysvaltalainen psykologi (k. 1997)
- 29. helmikuuta – Kosti Klemelä, suomalainen näyttelijä (k. 2006)
- 29. helmikuuta – Michèle Morgan, ranskalainen näyttelijä (k. 2016)
- 29.helmikuuta - James Mitchell, yhdysvaltalainen näyttelijä (k. 2010)
- 1. maaliskuuta – Simon Ignatius Pimenta, intialainen katolinen arkkipiispa ja kardinaali (k. 2013)
- 1. maaliskuuta – Yvan Quénin, ranskalainen koripalloilija (k. 2009)
- 1. maaliskuuta – Sylvi Salonen, suomalainen näyttelijä ja teatterineuvos (k. 2003)
- 11. maaliskuuta – Nicolaas Bloembergen, vuoden 1981 Nobelin fysiikanpalkinnon saanut alankomaalainen fyysikko
- 14. maaliskuuta – Hank Ketcham, yhdysvaltalainen sarjakuvataiteilija (k. 2001)
- 15. maaliskuuta – Warren Womble, yhdysvaltalainen koripallovalmentaja (k. 2015)
- 16. maaliskuuta – Tonino Guerra, italialainen runoilija, kirjailija ja käsikirjoittaja (k. 2012)
- 17. maaliskuuta – José Tomás Sánchez, filippiniläinen katolinen arkkipiispa ja kardinaali (k. 2012)
- 19. maaliskuuta – Kerttu Kauniskangas (”Juorkunan Jussi”), suomalainen toimittaja ja pakinoitsija (k. 1998)
- 20. maaliskuuta – Sirkka Selja, suomalainen runoilija (k. 2017)
- 21. maaliskuuta – Georg Ots, virolainen laulaja (”Saarenmaan valssi”) (k. 1975)
- 22. maaliskuuta – Kaija Rahola, suomalainen näyttelijä (k. 1962)
- 23. maaliskuuta – Lars Lindeman, suomalainen poliitikko ja diplomaatti (k. 2006)
- 25. maaliskuuta – Arthur Wint, jamaikalainen pika- ja keskimatkojen juoksija (k. 1992)
- 28. maaliskuuta – Kelpo Gröndahl, suomalainen kansanedustaja ja painija (olympiavoittaja) (k. 1994)
- 29. maaliskuuta – Viveca Hollmerus, suomenruotsalainen kirjailija (k. 2004)
Huhtikuu–kesäkuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 1. huhtikuuta – Toshirō Mifune, japanilainen näyttelijä (k. 1997)
- 3. huhtikuuta – Varma Kallio, suomalainen poliitikko ja ministeri (k. 2003)
- 3. huhtikuuta – Nida Senff, alankomaalainen uimari (k. 1995)
- 6. huhtikuuta – Edmond H. Fischer, vuoden 1992 Nobelin lääketieteen palkinnon saanut sveitsiläis-yhdysvaltalainen biokemisti
- 7. huhtikuuta – Ravi Shankar, intialainen sitar-soittaja (k. 2012)
- 7 huhtikuuta – Ortjo Stepanov, vienankarjalainen kirjailija (k. 1998)
- 8. huhtikuuta – Benedicta Idefelt, suomalainen nunna ja kirjailija-toimittaja (k. 2014)
- 10. huhtikuuta – Jouni Apajalahti, suomalainen kirjailija, poliitikko ja pappi (k. 2009)
- 11. huhtikuuta – Emilio Colombo, italialainen diplomaatti ja poliitikko (k. 2013)
- 15. huhtikuuta – Richard von Weizsäcker, Saksan liittopresidentti 1984–1994 (k. 2015)
- 16. huhtikuuta – Erkki Salonen, suomalainen professori, kulttuurivaikuttaja ja tietokirjailija (k. 2001)
- 21. huhtikuuta – Bruno Maderna, italialainen säveltäjä ja kapellimestari (k. 1973)
- 2. toukokuuta – Guinn Smith, yhdysvaltalainen seiväshyppääjä ja olympiavoittaja (k. 2004)
- 5. toukokuuta – Arthur Leonard Schawlow, vuoden 1981 Nobelin fysiikanpalkinnon saanut yhdysvaltalainen fyysikko (k. 1999)
- 8. toukokuuta – Aake Jermo, suomalainen toimittaja ja kirjailija (k. 1980)
- 8. toukokuuta – Touko Laaksonen (”Tom of Finland”), suomalainen fetissitaiteilija (k. 1991)
- 9. toukokuuta – Richard Adams, englantilainen kirjailija (Ruohometsän kansa) (k. 2016)
- 17. toukokuuta – Yrjö Jyrinkoski, suomalainen lausuntataiteilija (k. 1981)
- 18. toukokuuta – Johannes Paavali II, paavi (k. 2005)
- 22. toukokuuta – Thomas Gold, itävaltalainen astrofyysikko ja kosmologi (k. 2004)
- 29. toukokuuta – John C. Harsanyi, vuoden 1994 Nobelin taloustieteen palkinnon saanut unkarilainen taloustieteilijä (k. 2000)
- 8. kesäkuuta – Aarre Koivisto, suomalainen elokuvalavastaja (k. 2004)
- 9. kesäkuuta – Keijo Lindroos, suomalainen näyttelijä (k. 1986)
- 11. kesäkuuta – Mahendra, Nepalin kuningas (k. 1972)
- 18. kesäkuuta – Eila Rinne, suomalainen näyttelijä (k. 1991)
- 18. kesäkuuta – Tapio Vallioja, suomalainen heraldikko (k. 2005)
- 20. kesäkuuta – Hans Gerschwiler, sveitsiläinen taitoluistelija
- 22. kesäkuuta – Paul Frees, yhdysvaltalainen ääninäyttelijä, lauluntekijä ja säveltäjä (k. 1986)
- 28. kesäkuuta – Esko Toivonen (”Eemeli”), suomalainen viihdetaiteilija (k. 1987)
- 30. kesäkuuta – Zeno Colò, italialainen alppihiihtäjä (k. 1993)
- 30. kesäkuuta – Kalervo af Ursin, suomalainen korkeushyppääjä ja urheiluvalmentaja (k. 2004)
Heinäkuu–syyskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 3. heinäkuuta – Žarko Dolinar, kroatialainen pöytätenniksen pelaaja (k. 2003)
- 10. heinäkuuta – Owen Chamberlain, vuoden 1959 Nobelin fysiikanpalkinnon saanut yhdysvaltalainen fyysikko, toinen antiprotonin löytäjistä (k. 2006)
- 11. heinäkuuta – Yul Brynner, venäläis-yhdysvaltalainen teatteri- ja elokuvanäyttelijä (k. 1985)
- 14. heinäkuuta – Salme Simanainen, suomalainen valokuvaaja (k. 2012)
- 16. heinäkuuta – Larry Jansen, yhdysvaltalainen baseballpelaaja (k. 2009)
- 17. heinäkuuta – Juan Antonio Samaranch, espanjalainen poliitikko ja urheiluvaikuttaja (Kansainvälisen olympiakomitean puheenjohtaja) (k. 2010)
- 23. heinäkuuta – Amália Rodrigues, portugalilainen fadolaulajatar (k. 1999)
- 25. heinäkuuta – Kaarlo Mikkonen, suomalainen kuvanveistäjä (k. 2001)
- 16. elokuuta – Charles Bukowski, yhdysvaltalainen kirjailija ja runoilija (Vanhan likaisen miehen juttuja) (k. 1994)
- 17. elokuuta – Maureen O’Hara, irlantilainen näyttelijä (k. 2015)
- 20. elokuuta – István Szívós, unkarilainen vesipalloilija ja olympiavoittaja (k. 1992)
- 21. elokuuta – Seppo Wilska, suomalainen kemian tekniikan professori (k. 2000)
- 22. elokuuta – Ray Bradbury, yhdysvaltalainen tieteis- ja fantasiakirjailija (Fahrenheit 451) (k. 2012)
- 4. syyskuuta – Jackie Holmes, yhdysvaltalainen Indianapolis 500 -kuljettaja (k. 1995)
- 4. syyskuuta – Sole Uexküll, suomalainen teatterikriitikko (k. 1978)
- 14. syyskuuta – Lawrence Klein, vuoden 1980 Nobelin taloustieteen palkinnon saanut yhdysvaltalainen taloustieteilijä (k. 2013)
- 14. syyskuuta – Kauko Tamminen, suomalainen tiedotussihteeri ja SKDL:n kansanedustaja (k. 1989)
- 15. syyskuuta – Niilo Ihamäki, suomalainen radiotoimittaja (k. 2014)
- 18. syyskuuta – Jack Warden, yhdysvaltalainen näyttelijä (k. 2006)
- 21. syyskuuta – Kenneth McAlpine, brittiläinen Formula 1 -kuljettaja
- 23. syyskuuta – Marino Pieretti, amerikanitalialainen baseballpelaaja (k. 1981)
- 25. syyskuuta – Sergei Bondartšuk, venäläinen elokuvaohjaaja, -käsikirjoittaja ja -näyttelijä (k. 1994)
- 25. syyskuuta – Armi Kaila, suomalainen maanviljelyskemisti (k. 2003)
Lokakuu–joulukuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 2. lokakuuta – Ștefan Kovács, romanialainen jalkapalloilija ja valmentaja (k. 1995)
- 5. lokakuuta – Kalju Lepik, virolainen runoilija (k. 1999)
- 8. lokakuuta – Frank Herbert, yhdysvaltalainen tieteiskirjailija (Dyyni-sarja) (k. 1986)
- 8. lokakuuta – Jussi Talvi, suomalainen kirjailija, päätoimittaja ja kulinaristi (k. 2007)
- 14. lokakuuta – Simo Juntunen (”Simppa”), suomalainen toimittaja ja pakinoitsija (k. 2009)
- 15. lokakuuta – Kari Suomalainen (”Kari”), suomalainen poliittinen pilapiirtäjä, kirjailija ja taiteilijaprofessori (Kakarakirja) (k. 1999)
- 23. lokakuuta – Kaija Siren, suomalainen arkkitehti (k. 2001)
- 27. lokakuuta – K. R. Narayanan, Intian presidentti 1997–2002 (k. 2005)
- 27. lokakuuta – Brita Polttila, suomalainen kirjailija ja suomentaja (k. 2008)
- 3. marraskuuta – Matti Autio, suomalainen toimittaja (k. 1999)
- 5. marraskuuta – Douglass North, vuodfen 1993 Nobelin taloustieteen palkinnon saanut yhdysvaltalainen taloustieteilijä (k. 2015)
- 7. marraskuuta – Elaine Morgan, walesilainen toimittaja ja kirjailija, vesiapinahypoteesin kannattaja (k. 2013)
- 8. marraskuuta – Eugênio de Araújo Sales, brasilialainen kardinaali (k. 2012)
- 14. marraskuuta – Jarl Hellemann, suomalainen kulttuurivaikuttaja (Keltaisen kirjaston perustaja) (k. 2010)
- 22. marraskuuta – Ole Kandelin, suomalainen taidemaalari (k. 1947)
- 4. joulukuuta – Nils Rinkama, suomalainen säveltäjä (k. 1961)
- 5. joulukuuta – Heikki Tuominen, suomalainen varatuomari, pankinjohtaja ja ministeri (k. 2010)
- 6. joulukuuta – George Porter, vuoden 1967 Nobelin kemianpalkinnon saanut brittiläinen kemisti (k. 2002)
- 7. joulukuuta – Fiorenzo Magni, italialainen kilpapyöräilijä (k. 2012)
- 9. joulukuuta – Carlo Azeglio Ciampi, Italian presidentti (k. 2016)
- 10. joulukuuta – Ragnhild Hveger, tanskalainen uimari (k. 2011)
- 12. joulukuuta – Valto Olenius, suomalainen seiväshyppääjä ja valmentaja (k. 1983)
- 13. joulukuuta – Kaysone Phomvihane, Laosin presidentti 1991–1992 (k. 1992)
- 13. joulukuuta – George P. Shultz, yhdysvaltalainen republikaanipoliitikko
- 14. joulukuuta – Clark Terry, yhdysvaltalainen jazzmuusikko (k. 2015)
- 16. joulukuuta – Alfred Lazarus Fingleston (”Les Leston”), brittiläinen moottoriurheilija (k. 2012)
- 20. joulukuuta – Väinö Linna, suomalainen kirjailija (Tuntematon sotilas) (k. 1992)
- 23. joulukuuta – Mauri Mäkelä, suomalainen kenraalimajuri (k. 2012)
- 24. joulukuuta – Edi Reinalter, sveitsiläinen alppihiihtäjä ja olympiavoittaja (k. 1962)
Kuolleita[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Tammikuu–maaliskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 1. tammikuuta – Karl Alfred Poppius, suomalainen opettaja ja perhostutkija (s. 1846)
- 2. tammikuuta – Paul Adam, ranskalainen kirjailija (s. 1862)
- 5. tammikuuta – Mikko Luopajärvi, suomalainen kansanedustaja ja ministeri (s. 1871)
- 7. tammikuuta – Edmund Barton, australialainen poliitikko ja tuomari, Australian ensimmäinen pääministeri 1901–1903 (s. 1849)
- 21. tammikuuta – Bruno Breitholtz, suomalainen vankeinhoitolaitoksen ylijohtaja (s. 1870)
- 21. tammikuuta – Jussi Railo, suomalainen toimittaja ja SDP:n kansanedustaja (s. 1887)
- 23. tammikuuta – Pasi Jääskeläinen, suomalainen kansanlaulaja ja kanteleensoittaja (s. 1869)
- 1. helmikuuta – Onni V. Tuisku, suomalainen päätoimittaja (s. 1869)
- 3. helmikuuta – Walter Heimbürger, suomalainen oikeusneuvosmies ja RKP:n kansanedustaja (s. 1856)
- 7. helmikuuta – Aleksandr Koltšak, venäläinen amiraali, arktisten alueiden tutkija ja vastavallankumouksellinen sotilasjohtaja (s. 1874) (teloitettiin)
- 10. helmikuuta – Amedee Reyburn, yhdysvaltalainen uimari ja vesipalloilija (s. 1879)
- 12. helmikuuta – Ferdinand Heine junior, saksalainen kasvi- ja lintutieteilijä (s. 1840)
- 12. helmikuuta – Pier Andrea Saccardo, italialainen kasvi- ja sienitieteilijä (s. 1845)
- 20. helmikuuta – Pauline Einstein, Albert Einsteinin äiti (s. 1858)
- 23. helmikuuta – Tyra Westerlund, suomalainen runoilija (s. 1878)
- 25. helmikuuta – Ruth Hannula, suomenruotsalainen runoilija (s. 1894)
- 27. helmikuuta – Juho Aitamurto, suomalainen kansanedustaja (s. 1860)
- 2. maaliskuuta – Yrjö Heimovaara, suomalainen näytelmäkirjailija (s. 1887)
- 3. maaliskuuta – Herman Råbergh, suomalainen piispa, kirkkohistorian professori ja valtiopäivämies (s. 1838)
- 7. maaliskuuta – Jaan Poska, virolainen poliitikko (s. 1866)
- 10. maaliskuuta – Juho Erkki Antila, suomalainen kansanedustaja ja kunnallisneuvos (s. 1856)
- 18. maaliskuuta – Hermann Oldenburg, saksalainen uskonnonhistorioitsija ja indologi (s. 1854)
- 30. maaliskuuta – Josef L. Meyer, saksalainen laivanvarustaja (s. 1846)
Huhtikuu–kesäkuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 1. huhtikuuta – Yrjö Koivisto, suomalainen seiväshyppääjä, ylioppilasaktivisti ja jääkäriluutnantti (s. 1896)
- 12. huhtikuuta – Axel Kyander, suomalainen valtiopäivämies, kunnallisneuvos ja Pyhän Stanislauksen ritarikunnan ritari (s. 1838)
- 24. huhtikuuta – Nathan Goff, Jr., yhdysvaltalainen poliitikko (s. 1843)
- 26. huhtikuuta – Srinivasa Ramanujan, intialainen matemaatikko (Hardyn–Ramanujanin luku) (s. 1887)
- 26. huhtikuuta – Sigurd Wegelius, suomenruotsalainen kirjailija (s. 1884)
- 28. huhtikuuta – Herman Saastamoinen, suomalainen kauppaneuvos ja suuryrittäjä (s. 1850)
- 1. toukokuuta – Margaret, brittiläinen Connaughtin prinsessa, Ruotsin myöhemmän kuningas Kustaa VI Aadolfin puoliso (s. 1882)
- 2. toukokuuta – William Wilton, skotlantilainen jalkapallovalmentaja (s. 1865)
- 6. toukokuuta – Carl Röchling, saksalainen taidemaalari ja kuvittaja (s. 1855)
- 16. toukokuuta – Jean Boldt, suomalainen hovioikeuden auskultantti, asianajaja ja toimittaja (s. 1865)
- 16. toukokuuta – Levi P. Morton, Yhdysvaltain varapresidentti, kongressiedustaja ja kuvernööri (s. 1824)
- 21. toukokuuta – Venustiano Carranza, Meksikon presidentti (s. 1859)
- 29. toukokuuta – Carlos Deltour, ranskalainen soutaja (s. 1864)
- 1. kesäkuuta – Taavetti Heimonen, suomalainen maatalousneuvoja, säästöpankin kamreeri ja Edistyspuolueen kansanedustaja (s. 1870)
- 14. kesäkuuta – Max Weber, saksalainen oikeus- ja taloustieteilijä sekä sosiologi (s. 1864)
- 27. kesäkuuta – Hack Kampmann, tanskalainen arkkitehti ja taideakatemian professori (s. 1856)
- 27. kesäkuuta – Frans Lehtonen, suomalainen SDP:n kansanedustaja (s. 1859)
- 29. kesäkuuta – Hanna Rothman, suomalainen lastentarhatoiminnan uranuurtaja (s. 1856)
- 30. kesäkuuta – Sergei Nikolajeff, venäläis-suomalainen liikemies (s. 1878)
Heinäkuu–syyskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 2. heinäkuuta – Aino Mälkönen, suomalainen sairaanhoitaja, Suomen sisällissodan ja Viron vapaussodan taistelija (s. 1900)
- 4. heinäkuuta – Felix Saarikoski, suomalainen senaattori ja asianajaja (s. 1857)
- 11. heinäkuuta – Eugénie, Ranskan keisari Napoleon III:n leski (s. 1826)
- 3. elokuuta – Peeter Süda, virolainen urkumusiikin säveltäjä (s. 1883)
- 12. elokuuta – Hermann Struve, venäläis-saksalainen tähtitieteilijä (s. 1854)
- 22. elokuuta – Anders Zorn, ruotsalainen taidemaalari (s. 1860)
- 24. elokuuta – Penna Paunu, suomalainen SDP:n kansanedustaja (s. 1868)
- 31. elokuuta – Wilhelm Wundt, saksalainen filosofi ja psykologi (s. 1832)
- 31. elokuuta – Kuusisen klubin murhien uhrit:
- 31. elokuuta – Tuomas W. Hyrskymurto, suomalainen kommunisti (s. 1881)
- 31. elokuuta – Väinö Jokinen, suomalainen toimittaja ja kommunisti, aiemmin SDP:n kansanedustaja (s. 1879)
- 31. elokuuta – Ferdinand T. Kettunen, suomalainen kommunisti (s. 1889)
- 31. elokuuta – Konsta Lindqvist, suomalainen kommunisti, aiemmin SDP:n kansanedustaja (s. 1877)
- 31. elokuuta – Jukka Rahja, suomalainen kommunistipoliitikko (s. 1887)
- 31. elokuuta – Jussi Sainio, suomalainen SDP:n kansanedustaja ja SKP:n perustajajäsen (s. 1880)
- 31. elokuuta – Liisa Savolainen, suomalainen kommunisti (s. 1897)
- 31. elokuuta – Juho Viitasaari, suomalainen kommunisti (s. 1891)
- 3. syyskuuta – Heikki Kauppinen (”Kauppis-Heikki”), suomalainen kirjailija (s. 1862)
- 4. syyskuuta – Juho Tammela, suomalainen punakaartilaispäällikkö (s. 1866)
- 6. syyskuuta – Maria Pavlovna Mecklenburg-Schwerin, venäläinen suuriruhtinatar (s. 1854)
- 12. syyskuuta – Ferdinand Feyerick, belgialainen miekkailija ja olympiamitalisti (s. 1865)
- 12. syyskuuta – Toivo Turtiainen, suomalainen SDP:n kansanedustaja (s. 1883)
- 16. syyskuuta – Dan Andersson, ruotsalainen työläiskirjailija ja runoilija (s. 1888)
- 24. syyskuuta – Peter Carl Fabergé, venäläinen kulta-, hopea- ja jalokiviseppä (s. 1846)
Lokakuu–joulukuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 1. lokakuuta – Vladimir Rebikov, venäläinen säveltäjä ja pianisti (s. 1866)
- 2. lokakuuta – Max Bruch, saksalainen säveltäjä (s. 1838)
- 9. lokakuuta – Mathilda Asp, suomalainen opettaja ja naisvoimistelun uranuurtaja (s. 1840)
- 10. lokakuuta – Karl Fredrik Wasenius, suomalainen musiikkikauppias ja -arvostelija (s. 1850)
- 18. lokakuuta – Matti Helenius-Seppälä, suomalainen kansanedustaja, raittiustyöntekijä ja professori (s. 1870)
- 19. lokakuuta – John Reed, yhdysvaltalainen liberaalisosialisti ja yhteiskuntakriitikko (Kymmenen päivää, jotka järisyttivät maailmaa) (s. 1887)
- 20. lokakuuta – Max Bruch, saksalainen säveltäjä ja kapellimestari (s. 1838)
- 20. lokakuuta – José de Figueroa, espanjalainen poolonpelaaja (s. 1897)
- 24. lokakuuta – Maria Aleksandrovna Romanova, Venäjän keisari Aleksanteri II:n tytär (s. 1853)
- 25. lokakuuta – Aleksanteri, Kreikan kuningas (k. 1893)
- 31. lokakuuta – Fritz Walter, saksalainen jalkapalloilija (k. 2002)
- 4. marraskuuta – Ludwig Struve, venäläinen tähtitieteilijä (s. 1858)
- 27. marraskuuta – Alexius Meinong, itävaltalainen filosofi (s. 1853)
- 27. marraskuuta – A. F. Tanner, amerikansuomalainen lääkäri ja toimittaja (s. 1868)
- 1. joulukuuta – Sanny Ekström, suomenruotsalainen kirjastonhoitaja ja runoilija (s. 1869)
- 5. joulukuuta – August Nybergh, suomalainen juristi, senaattori ja Korkeimman oikeuden ensimmäinen presidentti (s. 1851)
- 6. joulukuuta – Ewert Saarnio, suomalainen kuvanveistäjä (s. 1867)
- 10. joulukuuta – Olive Schreiner, eteläafrikkalainen kirjailija, feministi ja sosialisti (s. 1855)
- 19. joulukuuta – Eva Ahlström, suomalainen yritysjohtaja, Antti Ahlströmin leski (s. 1848)
- 23. joulukuuta – Walter Runeberg, suomalainen kuvanveistäjä (s. 1838)
- 31. joulukuuta – Karl August Snellman, suomalainen kauppaneuvos ja valtiopäivämies (s. 1849)
Nobelin palkinnot[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- Nobelin fysiikanpalkinto: Charles Edouard Guillaume
- Nobelin kemianpalkinto: Walther Nernst
- Nobelin lääketieteen palkinto: August Krogh
- Nobelin kirjallisuuspalkinto: Knut Hamsun
- Nobelin rauhanpalkinto: Léon Bourgeois
Kirjoja[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- Lakeuksien lukko – Artturi Leinonen
- Satu-Ruijan maa – Arvi Järventaus
- Putkinotkon herrastelijat – Joel Lehtonen
- Ajatar – Eino Leino
- Kodin kukka ja uhrikuusi – Eino Leino
- Syreenien kukkiessa – Eino Leino
- Klingsors letzter Sommer – Hermann Hesse
- Kolme hyvää juttua – Ilmari Kianto
- Vienan neitsyt: korkeaveisu Karjalalle, sotasatu Suomelle – Ilmari Kianto
- Muistatko -? − Juhani Aho
- Kotikunnaan Rilla – L.M. Montgomery
Muuta[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- ↑ Hirweä räjähdys Turussa. Etelä-Suomen sanomat 13.5.1920. Digi.kansalliskirjasto.fi