Rerum Novarum
| Deel van de serie over documenten van de |
| Heilige Stoel |
 |
| op gezag van de Heilige Stoel |
| Constituties |
| Encyclieken |
|
Pius IX |
| Instructies |
|
Inter Oecumenici |
Rerum Novarum (Van een omwenteling) is een in 1891 door Paus Leo XIII geschreven encycliek. De encycliek houdt zich bezig met de situatie van de arbeidersklasse en formuleert in de vorm van een aantal uitgangspunten de sociale leer van de Katholieke Kerk.
Uitgangspunten van de pauselijke encycliek waren een rechtvaardig loon, het recht op eigendom en solidariteit met de zwakkeren. Als instrumenten om deze doelstellingen na te streven, werden zowel overheidsingrijpen als de vorming van vakbonden genoemd.
In zijn uiteenzetting over overheid, industrie en arbeid leidt Leo XIII de Kerk het industriële tijdperk binnen. Zijn pleidooi voor vakorganisaties was niet alleen een vernieuwing binnen kerkelijke kring, maar ook daarbuiten. Leo's encycliek bevat een kritiek tegenover ongebreideld kapitalisme en veroordeelt tegelijkertijd het marxistisch socialisme, het historisch determinisme en het dialectisch materialisme. Zijn voorgestelde samenwerking tussen arbeid en kapitaal inspireerde tot de vorming van vakbonden en onder meer verschillende vormen van corporatisme.
Sociale katholieke leer[bewerken]
Rerum Novarum geeft de contouren weer van een sociale katholieke leer, maar is geen systeem. Veeleer geeft het antwoorden op concrete situaties. Latere encyclieken volgden en probeerden ook nieuwe ontwikkelingen een plaats te geven binnen de sociale katholieke leer, die nog steeds op Rerum Novarum voortbouwt:
- Quadragesimo Anno, door Paus Pius XI (1931)
- Mater et Magistra, door Paus Johannes XXIII (1961)
- Populorum Progressio, door Paus Paulus VI (1967)
- Laborem Exercens, door Paus Johannes Paulus II (1981)
- Sollicitudo Rei Socialis, door Paus Johannes Paulus II (1987)
- Centesimus Annus, door Paus Johannes Paulus II (1991)
- Caritas in Veritate, door Paus Benedictus XVI (2009).
Naast encyclieken maakt de Kerk eveneens gebruik van andere vormen, zoals pauselijke brieven en toespraken, waarin op de sociale toestand wordt ingegaan:
- Compendium van de sociale leer van de Kerk (2004) door de Pauselijke Raad voor Rechtvaardigheid en Vrede.
Politiek[bewerken]
De Aalsterse priester Adolf Daens steunde op deze encycliek om de slechte werkomstandigheden in zijn land in de 19e eeuw te bestrijden, wat zou leiden tot de oprichting van de Christene Volkspartij in 1893. In 2014 roept het ACW op om al te drastische besparingen te compenseren met extra vermogensbelastingen om te komen tot een rechtvaardige inkomensherverdeling. In Nederland putte de Roomsch-Katholieke Staatspartij uit deze encycliek voor haar sociaal programma.
De katholieke vakbeweging beschouwt Rerum Novarum in zekere zin als haar grondvest. Het feest van Rerum Novarum wordt veertig dagen na Pasen gevierd op Onze Heer Hemelvaart en wordt gezien als de tegenhanger van de socialistische 1 mei-vieringen, terwijl paus Pius XII de 1e mei speciaal heeft toegewijd aan ´Sint Jozef Werkman´.
Zie ook[bewerken]
Externe links[bewerken]
- RKDocumenten.nl: Rerum Novarum vertaling in het Nederlands
<<< · Inscrutabili Dei Consilio · Quod Apostolici Muneris · Aeterni Patris · Arcanum divinae sapientia · Grande Munus · Sancta Dei Civitas · Diuturnum · Licet Multa · Etsi Nos · Auspicato Concessum · Cum Multa · Supremi Apostolatus Officio · Nobilissima Gallorum Gens · Humanum Genus · Superiore Anno · Immortale Dei · Spectata Fides · Quod Auctoritate · Iampridem · Quod Multum · Pergrata · Vi E Ben Noto · Officio Sanctissimo · Quod Anniversarius · In Plurimis · Libertas praestantissimum donum · Saepe Nos · Quam Aerumnosa · Etsi Cunctas · Exeunte Iam Anno · Magni Nobis · Quamquam Pluries · Sapientiae Christianae · Dall'alto Dell'apostolico Seggio · Catholicae Ecclesiae · In Ipso · Rerum Novarum · Pastoralis · Pastoralis Officii · Octobri Mense · Au Milieu Des Sollicitudes · Quarto Abeunte Saeculo · Magnae Dei Matris · Custodi Di Quella Fede · Inimica vis · Ad Extremas · Constanti Hungarorum · Laetitiae Sanctae · Providentissimus Deus · Praeclara Gratulationis Publicae · Litteras A Vobis · Iucunda Semper Expectatione · Orientalium Dignitas · Christi Nomen · Longinqua · Permoti Nos · Adiutricem · Insignes · Satis Cognitum · Fidentem Piumque Animum · Divinum Illud Munus · Militantis Ecclesiae · Augustissimae Virginis Mariae · Affari Vos · Caritatis Studium · Spesse Volte · Quam Religiosa · Diuturni Temporis · Quum Diuturnum · Testem Benevolentiae Nostrae · Annum Sacrum · Depuis Le Jour · Paternae · Omnibus Compertum · Tametsi Futura Prospicientibus · Graves de Communi Re · Gravissimas · Reputantiubus · Urbanitatis Veteris · In Amplissimo · Quod Votis · Mirae Caritatis · Quae Ad Nos · Fin Dal Principio · Dum Multa · >>>
