Mevlevi Order

Nasıl Mevlevi Olunur? (Mevlevilik)

• Report rights infringement
• published: 09 Feb 2015
• views: 8842

Mevlevilik, Mevlana Celaleddin Rumi’nin düşünceleri çevresinde kurulan tarikattır. Babasının düşüncelerini sistemleştirdiği ve tarikat biçiminde örgütlendirdiği için Mevlana’nın oğlu Sultan Veled Mevlevilik’in asıl kurucusu sayılır. Türkiye’de ve Dünya’da en çok bilinen tarikatlardan birisi olan Mevlevilik Konya’da doğmuştur. Ardından zamanla tüm Anadolu’ya Ortadoğu’ya ve Balkanlara yayılmıştır. Bunda zamanın devlet yöneticilerinin yardımları da etkili olmuş olmasına rağmen bu kadar hızlı yayılmasının en önemli nedeni, ideolojik kurucusu olan Mevlana’nın oluşturduğu mantık Sultan Veledin ortaya koyduğu sistemdir. Mevleviliğin genel kuralları: 1. İnsanlığa hizmet etmek; 2. Başkalarına her zaman iyi ve güzel davranışın örneği olmak; 3. Mesnevi okumak ve mutasavvıf olmak; 4. Aklı iyi kullanmak, hikmet sahibi olmak; 5. Dindar olmak; 6. İçini her zaman temiz tutmak; 7. Mevlânâ’yı pir tanımak; 8. Mevlânâ’nın yolundan ayrılmamak; 9. Allah’tan, Hz. Muhammed’den sonra Mevlânâ’ya bağlanmak, ona gönülden inanmak; 10. Bilimle uğraşmak, bilgi sahibi olmak. 11. Alçakgönüllü, sabırlı, güler yüzlü, hoşgörülü ve nazik olmak; 12. Maddi ve manevi bakımdan temiz olmak. Mevleviliğe girmek birçok tarikata göre daha çetrefillidir. Bazı çileler ve merhalelerden geçmek gerekmektedir. Mevlevi tarikatına girmek isteyen talip Mevlevi dergâhından bir dede aracılığı ile Meydancı Dede’yle tanıştırılırdı. Taliple ilgili ilk soruşturma Meydancı Dede tarafından yapılır ve bu soruşturma olumlu sonuçlanırsa Meydancı Dede talibi çağırtır ve ona Mevleviliğin zorluğundan bahseder, çilenin zorluğunu anlatır ve kendisine birkaç gün süre vererek bunları düşünmesini ve halen Mevleviliğe girmek için istekli olup olmadığı konusunda kararını bildirmesini isterdi. Talip birkaç gün sonra gelerek hala Mevleviliğe girmek istediğini bildirirse Meydancı Dede onu bir üst amiri olan Kazancı Dede ile tanıştırırdı. Kazancı Dede de aynı öğütleri talibe yineler ve yeniden düşünmesi için süre verirdi. Bu süre içerisinde soruşturma her iki dede tarafından derinleştirilirdi. Kişiliği bakımından olumlu bir kanı elde edilen talip üçüncü kez isteğinde direnip Mevleviliğe girmek konusundaki ısrarını sürdürürse bu kez mevlevihanede Şeyh’ten sonraki en büyük amir olan Aşçıbaşı Dede’ye götürülür, o da çeşitli öğütlerde bulunduktan sonra talibe kabul edildiğini bildirerek, talibi Meydancı Dedeye teslim ederdi. Meydancı Dede talibi doğruca meydan-ı şerif adlı salona götürür, abdest aldırttıktan sonra salonun dış kapısı yanına serilen ve “ ayak postu” denilen beyaz bir posta oturttururdu. Talibin başına arakıye denilen bir çeşit başlık, sırtına da resmi hırka giydirilirdi. Talip bu post üzerinde diz üstü üç gün üç gece oturmak ve uyumak zorundaydı. Talip bu üç gün içerisinde çevresini izlediği gibi Mevlevi hanede bulunanlar da bu süre içerisinde talibi inceleme şansına sahip olurlardı. Bu üç gün sonunda talip yine isteğinde direnir ve tekkeye bağlı olanlar Aşçıbaşı Dedeye ve Şeyhe talip hakkında olumsuz bir görüş bildirmezlerse Meydancı Dede talibi Şeyhe götürürdü. Talibe son öğütler verilir, sikkesi tekbirlenir ve Matbah-ı Şerif’e gönderilirdi ve talip artık matbah canı sayılırdı. Bundan sonra 1001 günlük bir çile onu beklemektedir. Yaklaşık 3 yıllık bu çilenin de firesiz verilmesi gerekmektedir. Yıllarca uygulanmış olan bu sistem Osmanlının son zamanlarında yerini iltimasa bırakmaya başlamıştır. Öyle ki bazı kişiler dede olabilmek için 1001 gün çileye girer ancak dergâhın dedesi onu affettiğini bildirdiğinde çilesini tamamlamadan çıkıp dede unvanı alabilmişlerdir. Günümüzde bu sistem uygulanmamaktadır. Zira artık gerçek Mevlevi dedeleri bulmak imkânsız hale gelmiştir. Olanlarda bu giriş sistemini uygulamamakta sadece ders vererek derviş kabul etmektedirler.