1968
◄ | 19. sajand | 20. sajand | 21. sajand
◄ | 1930. aastad | 1940. aastad | 1950. aastad | 1960. aastad | 1970. aastad | 1980. aastad | 1990. aastad | ►
◄◄ | ◄ | 1964 | 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | 1969 | 1970 | 1971 | 1972 | ► | ►►
1968. aasta (MCMLXVIII) oli 20. sajandi 68. aasta.
Sündmused maailmas[muuda | muuda lähteteksti]
Jaanuar[muuda | muuda lähteteksti]
- 5. jaanuar – Praha kevad: Alexander Dubček valiti Tšehhoslovakkia Kommunistliku Partei KK I sekretäriks.
- 21. jaanuar – Vietnami sõda: algas Khe Sanhi lahing, mis lõppes 8. aprillil.
- 31. jaanuar – Việt Cộngi sõdurid ründasid USA saatkonda Saigonis.
- 31. jaanuar – Nauru president Hammer DeRoburt kuulutas välja riigi iseseisvuse.
Veebruar[muuda | muuda lähteteksti]
- 6. veebruar – algasid X taliolümpiamängud Prantsusmaal Grenoble'is.
Märts[muuda | muuda lähteteksti]
- 17. märts – Londonis toimus Vietnami sõja vastane meeleavaldus. 91 inimest sai vigastada ja 200 demonstranti vahistati.
Aprill[muuda | muuda lähteteksti]
- 6. aprill – Eurovisiooni lauluvõistluse võitis Hispaania lauluga "La, la, la".
Mai[muuda | muuda lähteteksti]
- 3. mai – Pariisis hõivasid üliõpilased Sorbonne'i.
- 6. mai – toimusid esimesed rahutused Pariisis.
- 17. mai – Prantsusmaal laienes üldstreik kõikidesse ettevõtetesse.
Juuni[muuda | muuda lähteteksti]
- ...
Juuli[muuda | muuda lähteteksti]
- 25. juuli – paavst Paulus VI avaldas entsüklika "Humanae vitae", milles ta mõistis hukka kõik kunstlikud rasestumisvastased vahendid.
August[muuda | muuda lähteteksti]
- 20.–21. august – Varssavi Lepingu Organisatsiooni väed tungisid Tšehhoslovakkiasse ja tegid lõpu Praha kevadele.
- 24. august –Prantsusmaa lõhkas Fugataufa atollil Vaiksel ookeanil vesinikupommi ning sai maailma viiendaks tuumariigiks.
September[muuda | muuda lähteteksti]
- 24. september – Svaasimaa võeti vastu ÜRO-sse.
- 29. september – Kreekas toimus referendum, mis andis sõjaväehuntale võimu juurde.
Oktoober[muuda | muuda lähteteksti]
- 2. oktoober – Tlatelolco veresaun tegi lõpu Mehhiko üliõpilaste liikumisele.
- 3. oktoober – Peruus tuli võimule Juan Velasco Alvarado.
- 11. oktoober – Panamas toimus sõjaväeline riigipööre kolonelide Boris Martíneze ja Omar Torrijose. Kukutati president Arnulfo Arias.
- 12. oktoober – Ekvatoriaal-Guinea iseseisvus.
- 12. oktoober – algasid XIX kaasaegsed suveolümpiamängud Méxicos.
- 14. oktoober – USA kosmoselaeva Apollo 7 pardalt toimus esimene otseülekanne.
November[muuda | muuda lähteteksti]
- 5. november – vabariiklane Richard Nixon võitis USA 37. presidendivalimised.
Detsember[muuda | muuda lähteteksti]
- ...
Sündmused Eestis[muuda | muuda lähteteksti]
Jaanuar[muuda | muuda lähteteksti]
- 21. jaanuar – Oskar Kerson nimetati Eesti Panga presidendiks eksiilis.
Veebruar[muuda | muuda lähteteksti]
Märts[muuda | muuda lähteteksti]
Aprill[muuda | muuda lähteteksti]
Mai[muuda | muuda lähteteksti]
- 25. mai – Rapla-Virtsu rong tegi viimase reisi enne selle kitsarööpmelise raudteeliini likvideerimist[1].
Juuni[muuda | muuda lähteteksti]
Juuli[muuda | muuda lähteteksti]
August[muuda | muuda lähteteksti]
- 17. august – Tallinnas sai valmis EKP Keskkomitee uus hoone[1].
- 26. august–4. september – Tallinnas toimus ÜRO põlevkivivarude uurimise ja kasutamise sümpoosium, millel oli esindatud 29 riiki[1].
September[muuda | muuda lähteteksti]
Oktoober[muuda | muuda lähteteksti]
- 24. oktoober – Svetlana Tširkova, kes elas Eestis, sai Mexico olümpiamängudel vehklemise naiskonnavõistluses floretis esikoha[1].
- 19. oktoober – Tartus toimus üliõpilaspäevade raames tõrvikurongkäik, mille järgnesid rongkäigust osavõtjate ülekuulamised, läbiotsimised ning Eesti üliõpilaste ühiskondliku tegevuse järsk piiramine Nõukogude okupatsioonivõimude poolt[1].
November[muuda | muuda lähteteksti]
Detsember[muuda | muuda lähteteksti]
- Detsembris ilmus "Eesti Nõukogude Entsüklopeedia" I köide[1].
- Adelaide'i Eesti Meeskoori hakkas juhatama Lembit Härm.
Sündinud[muuda | muuda lähteteksti]
- Pikemalt artiklis Sündinud 1968.
- 30. jaanuar – Felipe VI, Hispaania kuningas
- 1. veebruar – Hillar Zahkna, Eesti laskesuusataja ja treener
- 4. veebruar – Marko Matvere, eesti näitleja, laulja ja lavastaja
- 5. veebruar – Marcus Grönholm, Soome rallisõitja
- 17. veebruar – Lew R. Berg (õieti Leho Raie), eesti ulmekirjanik (suri 2005)
- 19. märts – Meelis Aab, Eesti saalihokitegelane
- 18. aprill – Piret Bristol, eesti kirjanik ja luuletaja
- 23. aprill – Timothy McVeigh, Ameerika terrorist, Oklahoma City pommiplahvatuse (1995) korraldaja (hukati 2001)
- 12. juuli – Tõnu Viik, eesti filosoof
- 5. august – Marine Le Pen, Prantsusmaa poliitik
- 18. august – Alges Maasikmets, Eesti jalgrattasportlane
- 17. september – Marie-Chantal (Kreeka kroonprintsess)
- 22. september - Alo Merilo, Eesti Kongressi liige, keeleteadlane
- 28. september – Naomi Watts, Austraalia filminäitleja
- 30. september – Monica Bellucci, Itaalia supermodell ja näitleja
- 11. oktoober – Jane Krakowski, Ameerika filminäitleja
- 15. oktoober – Didier Deschamps, Prantsusmaa jalgpallur ja treener
- 12. oktoober - Hugh Jackman, Austraalia filminäitleja
Surnud[muuda | muuda lähteteksti]
- 19. veebruar – Georg Hackenschmidt, Eesti maadleja ja filosoof
- 14. märts – Gustav Raud, eesti kunstnik
- 20. märts – Carl Theodor Dreyer, taani filmilavastaja
- 24. märts – August Arras, Eesti Loomaarstide Koja esimees
- 27. märts – Juri Gagarin, kosmonaut, maailma esimese kosmoselennu (1961) sooritaja
- 29. mai – Arnold Susi, Eesti poliitik
- 27. oktoober – Lise Meitner, Austria füüsik
- 2. detsember – Adamson-Eric, eesti maali- ja tarbekunstnik
- 20. detsember – John Steinbeck, USA kirjanik
- 30. detsember – Trygve Lie, Norra poliitik, esimene ÜRO peasekretär
Nobeli auhinnad[muuda | muuda lähteteksti]
- füüsika – Luis Walter Alvarez
- keemia – Lars Onsager
- meditsiin – Robert Holley, Har Gobind Khorana, Marshall Warren Nirenberg
- kirjandus – Yasunari Kawabata
- rahu – René Cassin