Zıwanê İranki yew keyey zıwanano u aidê grubê zıwananê Hind-Ewropao. Teqriben 150-200 milyon merdumi (mordemi) zıwananê İranki qısey kenê. Gorey Ethnologue 87 varyentê Zıwananê İranki de estê. 70 milyon merdumi Farski, 40 milyon merdumi Peştuki, 25 milyon merdumi Kurdki, 7 milyon merdumi Beluçki u 3 - 4 milyon merdumi Zazaki qal keno.
Namey ena keyey zıwani, namey dewleta İrani ra nêyeno (nino). Çekuya İrani, çekuya "Aryan"i ra yena u maney cı "Erdê Aryanan"o. İran yew mıntıqawa tarixiya. Erdê İrani, dewletanê Efğanıstan, Tacikıstan, Tırkmenıstan, Qırğızıstan, Azerbaycan, İran, mıntıqanê İraqê Zımeyi u Anatoliya Şerqi gêno. Keyey Zıwanê İranki de 87 varyenti estê. Keyey Zıwananê İranki beno dı letey: Zıwanê İrankiyê Rocvetışi u Zıwanê İrankiyê Rocawani. Zıwanê İrankiyê Rocvetışi de zıwanê Peştuki, Osetki, Xarezmki ca gêno. Zıwanê İrankiyê Rocawani de zıwanê Zazaki, Mazenderanki, Gileki, Farski, Kurdki ca gêno. Zıwanê Ewıstki, Farskiyê Kıhani, Medki, Partki biyê vindi u çew ena zıwanan qal nêkeno. (dewamê cı...)
Nuştey heftey
Vate
Kovara Vateyî yew kovara kulturî ya ke hetê Grûba Xebate ya Vateyî ra seranser bi Kirmanckî (Zazakî) yena weşanayene. Grûba Xebate ya Vateyî serra 1996 ra nat standardîzekerdişê kirmanckî ser o gurêyena.
Kovara Vateyî, kovarêka kulturî ya ke hîrê mengan (aşman) reyde vejîyena. Hûmara verêne ya Vateyî hamnanê 1997 de Stockholm de vejîya. Hetanî humara 20ine zî kovare Swêd de vejîyaye. 2003 ra pey bi nameyê dewreyo dîyin hetê Weşanxaneyê Vateyî ra Îstanbul de çap bîye. 1997 ra hetanî 2013, mîyanê 16 serran de 39 humarê Kovara Vateyî vejîyayî.
Bi serranê dergan serredaktorîyê kovara Vateyî Mehemed Malmîsanijî kerdo. Dima zî Munzur Çemî wezîfeyê serredaktorîye domnayo. Nuştoxanê kovare ra J. Îhsan Espar, Mehmet Selîm Uzun, Deniz Gunduz, Serdar Bedirxanî zî redaksîyonê Vateyî de ca girewtî. (dewamê cı)
