1819
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rok 1819 / MDCCCXIX
stulecia: XVIII wiek ~ XIX wiek ~ XX wiek
dziesięciolecia: 1780–1789 • 1790–1799 • 1800–1809 • 1810–1819 • 1820–1829 • 1830–1839 • 1840–1849
lata: 1809 « 1814 « 1815 « 1816 « 1817 « 1818 « 1819 » 1820 » 1821 » 1822 » 1823 » 1824 » 1829
Wydarzenia w Polsce[edytuj]
- 17 kwietnia – umierający prymas Franciszek Skarbek-Malczewski został nakłoniony do podpisania dekretu kasacyjnego dla 25 klasztorów męskich i 4 żeńskich.
- 3 maja – Walerian Łukasiński utworzył w Warszawie Wolnomularstwo Narodowe.
- 21 maja – namiestnik Królestwa Polskiego, Józef Zajączek, wydał dekret wprowadzający cenzurę.
- 27 maja – ostatni z wielkich pożarów Gniezna. Przy odbudowie Starego Miasta nadano mu nowy kształt urbanistyczny, wytyczono m.in. obecną ul. Bolesława Chrobrego.
- 15 czerwca – namiestnik Królestwa Polskiego Józef Zajączek zniósł wolność prasy i wprowadził cenzurę prewencyjną.
- Toruń: założono Park Miejski, najstarszy park publiczny w Polsce[1].
Wydarzenia na świecie[edytuj]
- 17 stycznia – Simón Bolívar proklamował Republikę Kolumbii.
- 6 lutego – Brytyjczycy założyli pierwszą osadę handlową w Singapurze.
- 19 lutego – William Smith odkrył Szetlandy Południowe, największą wyspę archipelagu nazwał Wyspą Króla Jerzego.
- 22 lutego – został zawarty Traktat Florydy między Stanami Zjednoczonymi a Hiszpanią.
- 27 marca – w Neapolu odbyła się premiera opery Hermiona Gioacchino Rossiniego.
- 2 kwietnia – wojna o niepodległość Wenezueli: zwycięstwo powstańców nad rojalistami w bitwie pod Las Queseras del Medio.
- 10 kwietnia – Giovanni Ferretti (późniejszy papież Pius IX) otrzymał święcenia kapłańskie.
- 24 kwietnia – w Wenecji odbyła się premiera opery Edward i Krystyna Gioacchino Rossiniego.
- 12 czerwca – została odkryta kometa 7P/Pons-Winnecke.
- 20 czerwca – amerykański SS Savannah przypłynął do Liverpoolu kończąc jako pierwszy parowiec rejs transatlantycki.
- 24 czerwca – Brytyjczycy James Foster i John Urpeth Rastrick zbudowali lokomotywę parową dla pierwszej na kontynencie amerykańskim linii kolejowej (Delaware & Hudson Railroad).
- 7 lipca – Bogumin: uchwalono protokół bogumiński, akt prawny w sprawie kompleksowej regulacji rzeki Odry.
- 7 sierpnia – Simón Bolívar zwyciężył wojska hiszpańskie w bitwie nad rzeką Boyacá w Kolumbii.
- 16 sierpnia – w Manchesterze kawaleria dokonała masakry demonstrantów; zginęło 11 osób, a 400 zostało rannych.
- 19 listopada – w Madrycie otwarto Muzeum Prado.
- 14 grudnia – USA: Alabama jako 22 stan dołączyła do Unii.
- 17 grudnia – z połączenia terenów dzisiejszych Kolumbii i Wenezueli powstała Wielka Kolumbia.
Urodzili się[edytuj]
- 3 stycznia – Franciszka Schervier, niemiecka zakonnica, założycielka Sióstr Ubogich św. Franciszka (zm. 1876)
- 11 stycznia – Franciszek Ksawery Seelos, niemiecki redemptorysta, błogosławiony katolicki (zm. 1867)
- 8 lutego – John Ruskin, angielski pisarz (zm. 1900)
- 25 lutego – Piotr Friedhofen, niemiecki zakonnik, założyciel Zgromadzenia Braci Miłosierdzia Maryi Wspomożycielki, błogosławiony katolicki (zm. 1860)
- 4 marca – Narcyza Żmichowska, powieściopisarka i poetka, uważana za jedną z prekursorek feminizmu w Polsce (zm. 1876)
- 5 maja – Stanisław Moniuszko, polski kompozytor (zm. 1872)
- 16 maja – Johann Voldemar Jannsen, estoński poeta, dziennikarz i wydawca, czołowa postać estońskiego „Przebudzenia narodowego” (zm. 1890)
- 24 maja – Wiktoria, królowa brytyjska (zm. 1901)
- 31 maja – Walt Whitman, amerykański poeta, uważany za jednego z prekursorów współczesnej literatury amerykańskiej (zm. 1892)
- 2 czerwca – Alojzy Alth, polski geolog, paleontolog, prawnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 1886)
- 10 czerwca – Gustave Courbet, francuski malarz (zm. 1877)
- 20 czerwca – Jacques Offenbach, francuski kompozytor (zm. 1880)
- 1 sierpnia – Herman Melville, amerykański pisarz (zm. 1891)
- 9 sierpnia – Jonathan Homer Lane, amerykański astrofizyk (zm. 1880)
- 13 sierpnia – George Gabriel Stokes, irlandzki matematyk i fizyk (zm. 1903)
- 25 sierpnia – Allan Pinkerton, amerykański detektyw, założycie pierwszej agencji detektywistycznej na świecie (zm. 1884)
- 8 września – Fontes Pereira de Melo, portugalski polityk (zm. 1887)
- 25 września – Józef Dydyński, polski prekursor archeologii, pisarz, kapłan (zm. 1897)
- 30 grudnia – Theodor Fontane, niemiecki pisarz, dziennikarz, krytyk oraz farmaceuta (zm. 1898)
- data dzienna nieznana:
- Barbara Ch'oe Yŏng-i, koreańska męczennica, święta katolicka (zm. 1840)
- Aarifi Pasza, turecki polityk, Wielki Wezyr (zm. 1895)
- Maria Wŏn Kwi-im, koreańska męczennica, święta katolicka (zm. 1839)
- Maria Yi In-dŏk, koreańska męczennica, święta katolicka (zm. 1840)
- Ludwik Zieleniewski, konstruktor i wynalazca, przemysłowiec (zm. 1885)
Zmarli[edytuj]
- 13 marca – Ksawery Działyński, syn Anny z Radomickich, po mężu Działyńskiej, właściciel Konarzewa pod Poznaniem. Na znak żałoby we wszystkich kościołach na terenie dóbr konarzewskich, kórnickich, a także poznańskich biły dzwony, a ich głos rozlegał się aż do 17 marca, czyli do momentu złożenia zwłok do marmurowego sarkofagu (ur. 1756)
- 28 kwietnia – Aleksander Baranow, rosyjski kupiec, jeden z organizatorów kolonizacji Alaski (ur. 1746)
- 18 lipca – Barthélemy Faujas de Saint-Fond, francuski geolog i wulkanolog (ur. 1741)
- 25 sierpnia – James Watt, szkocki matematyk i wynalazca (ur. 1736)
- data dzienna nieznana:
- Franciszek Ksawery Branicki, hetman wielki koronny, jeden z przywódców konfederacji targowickiej (ur. ok. 1730)
Święta ruchome[edytuj]
- Tłusty czwartek: 18 lutego
- Ostatki: 23 lutego
- Popielec: 24 lutego
- Niedziela Palmowa: 4 kwietnia
- Wielki Czwartek: 8 kwietnia
- Wielki Piątek: 9 kwietnia
- Wielka Sobota: 10 kwietnia
- Wielkanoc: 11 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 12 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 20 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 30 maja
- Boże Ciało: 10 czerwca
