Pela Seri

Wikipediya ra ensiklopediya xosere
Jump to: şiyayış, Cı geyre
Şıma xeyr amey Wikipediyay Zazaki,

ensiklopediya xosere.

Heta nıka 7,676 nuştey tede estê.

Bluebg.pngText-x-generic with pencil-2.svgNuştey heftey

Newroz

Çarşemeo Sur, Qereçarşeme, yew adeto ke merdumi a roce adıri sera xıl danê

Newroz (Farski: نوروز) yew roşano ke Kurdi, Farsi, Azeriy, Peştuni uêb. her serre, şewa ke 20ê Adari be 21ê Adari gırê dana, a şewe firaz kenê (mıbarek kenê).

Serranê peyênan de Zazay ki ca ca mıbarek kenê, labelê esıl ser sıftekerdena wesari zewbina name kenê. Zazayê Elewi 20ê Adari/Marti Hawtemal, 22yê Marti Newê Marti name kenê. Hawt ke kewno 20ıne, New ke kewno 22yıne, sebeb ki noyo ke, hesabo kıhan (hesabê teqwimê Gregori) be hesabo newe 13 roci ferq keno.

Zazayê Şefi na roce Serrnewa, tayê ca ki Qenqıdos name kenê. Zazayê Henefi ki kışta Sêwreg u Şankûş u Çêrmug u Aldûşi de amayena wesari be Kormışkan kenê şên; oyo ke yew çarşembe ra heta çarşemeyo bin rameno. (dewamê cı...)

Bluebg.pngText-x-generic with pencil-2.svgNuştey heftey

Felsefe

Auguste Rodin - Grubleren 2005-02.jpg

Felsefe (Yunankiyo Khan u Newe de φιλοσοφία, philosophía, yew be yew ke çarna a "kamıline ra hezkerdene, zanayışi sinaene") zey ê hergı ilmê bini qısm u warey xoyê çi u qısa de sinorê xo çıniyo.

Kê şenê ke nia cımusnê: merdum keno ke fıkr-kerdene be xo raya kritik-rasyonele de çım ra bıviyarno, kontrol kero; refleksyonê do metodiko ke hetê zerreki (mıhtewa) ra balê xo dano ra cı ke dınya u est-biyayışo insani temamiye ra terif kero.

Her gama ke terımê "felsefey" tede terif bo ya ki warey (mıntıqa) felsefey ro sinor roniyo, xora qısa (weqatê) felsefey be xoya.

Delğey rocawaniê (ğerbiê) felsefi seserra 6. İsay ra Raver (İ.R.) ke sıfte kerd, tarixê ro u heşê Ewropa kert eşt cı. Ê efsaney (mit) ke fıkr u idey xoyê dınya irrasyonal (raya eqıli ra düri) bi, ververê ney ro felsefe u matematiko antik de fıkr-kerden u sere-dacnaena merdumaniya ke meylê xo sistematik u ilmi bi, biye têra. (dewamê cı)

Bluebg.pngWikimedia-logo.svgProceyê bıray
    
  Wikiqısebend  
Wikivate  
Wikikıtabi  
Wikiçıme
Wikicıns
Wikixeberi
Embar
Meta-Wiki
Wikiversıte
Wikigeyrayış