1910
Wikipedia(e)tik
Urteak: | 1907 • 1908 • 1909 • 1910 • 1911 • 1912 • 1913 |
Hamarkadak: | 1890(e)koa • 1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa |
Mendeak: | XIX.a • XX.a • XXI.a |
Gregoriotar egutegia | 1910 MCMX |
Ab urbe condita | 2663 |
Armeniar egutegia | 1359 ԹՎ ՌՅԾԹ |
Bahá'í egutegia | 66 – 67 |
Bengaliar egutegia | 1317 |
Berber egutegia | 2860 |
Egutegi budista | 2454 |
Myanmarko egutegia | 1272 |
Bizantziar egutegia | 7418 – 7419 |
Koptoen egutegia | 1626 – 1627 |
Etiopiar egutegia | 1902 – 1903 |
Hebrear egutegia | 5670 – 5671 |
Egutegi hinduak | |
- Bikram Samwat | 1966 – 1967 |
- Shaka Samvat | 1832 – 1833 |
- Kali Yuga | 5011 – 5012 |
Holozeniar egutegia | 11910 |
Iraniar egutegia | 1288 – 1289 |
Islamiar egutegia | 1327 – 1329 |
Japoniar egutegia | Meiji 43 (明治43年) |
Korear egutegia | 4243 |
Thailandiar eguzki egutegia | 2453 |
Eduki-taula
Gertaerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urriaren 1a - Benito Loigorrik, Donostian erakustaldia egiten ari zela, istripu bat izan eta hegazkina Ondarretan erori zen.
- Urriaren 5a - Portugalgo Errepublika Lisboan aldarrikatu zuten.
- Azaroaren 20a - Mexikoko iraultza hasi zen, Porfirio Diaz jeneralaren aurka burututakoa, tartean Francisco Madero, Pancho Villa eta Emiliano Zapata matxino zeudela.
Arte eta kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Otsailaren 3a - Cadena Eleta Gasteizko apezpikuak haurrei euskarazko izenak jartzea debekatu zuen.
- Maiatzaren 31 - Mirentxu, Jesus Guridiren musika eta Alfredo Etxaberen libretoa duen opera estreinatu zen Bilboko Campos Eliseos antzokian.
Zientzia eta teknologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kirolak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Uztailaren 31 - Octave Lapizek Frantziako Tourra irabazi zuen.
Jaiotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urtarrila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urtarrilaren 3a - Frenchy Bordagaray, euskal jatorridun estatubatuar beisbol jokalaria (h. 2000).
- Urtarrilaren 3a - John Sturges, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 1992).
- Urtarrilaren 8a - Galina Ulanova, errusiar dantzaria (h. 1998).
- Urtarrilaren 12a - Luise Rainer, alemaniar aktorea (h. 2014).
- Urtarrilaren 19a - Guillermo Lazkano, euskal herritar musikaria (h. 2001).
- Urtarrilaren 21a - Hideo Shinojima, japoniar futbolaria (h. 1975).
- Urtarrilaren 22a - Jesus Monzón, nafar buruzagi komunista (h. 1973).
- Urtarrilaren 23a - Django Reinhardt, belgikar jazz-gitarrista eta musikagilea, Europako jazz bakarlari ospetsuenetakoa (h. 1953).
- Urtarrilaren 27a - Félix Candela, espainiar-mexikar arkitekto eta ingeniaria, egitura paraboloide hiperbolikoak sortzeagatik ezaguna (h. 1997).
- Urtarrilaren 27a - Edvard Kardelj, esloveniar politiko eta publizista komunista (h. 1979).
- Urtarrilaren 29a - Henri Queffelec, frantziar idazlea (h. 1992).
- Urtarrilaren 29a - Leonidas Proaño, ekuadortar apezpiku erromatar katolikoa (h. 1988).
Otsaila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Otsailaren 5a - Charles Philippe Leblond, kanadar biologoa (h. 2007).
- Otsailaren 9a - Tomás Garicano, nafar militar eta politikaria (h. 1988).
- Otsailaren 9a - Jacques Monod, frantziar biologoa, 1965eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1976).
- Otsailaren 10a - Dominique Pire, belgikar elizgizona, 1958ko Bakearen Nobel Saria (h. 1969).
- Otsailaren 13a - William Shockley, ingeles fisikaria, 1956ko Fisikako Nobel Saria (h. 1989).
- Otsailaren 15a - Irena Sendler, Varsoviako Ghettoko Aingerua, II. Mundu Gerran 2.500 bat haur judu salbatzen lagundu zuen erizaina (h. 2008).
- Otsailaren 20a - Antonio Aranaga, euskal trikilaria (h. 2001).
- Otsailaren 22a - Baltasar Lobo, espainiar margolari eta eskultorea (h. 1993).
- Otsailaren 23a - Pello Irujo, nafar politikari abertzalea (h. 1983).
- Otsailaren 27a - Joan Bennett, estatubatuar aktorea (h. 1990).
- Otsailaren 27a - Clarence Leonard Johnson, estatubatuar ingeniari aeronautiko berritzailea (h. 1990).
Martxoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Martxoaren 1a - David Niven, ingeles aktorea (h. 1983).
- Martxoaren 4a - Tancredo Neves, brasildar politikaria (h. 1985).
- Martxoaren 5a - Paul Guth, frantziar idazle eta kazetaria (h. 1997).
- Martxoaren 7a - Jesus Abrego, Abrego I.a, Arroizko magoa, nafar erremontelaria (h. 1997).
- Martxoaren 8a - Claire Trevor, estatubatuar aktorea (h. 2000).
- Martxoaren 9a - Samuel Barber, estatubatuar konpositorea (h. 1981).
- Martxoaren 11 - Jacinta Marto, portugaldar haur artzaina. Fatiman Ama Birjina ikusi omen zuen (h. 1920).
- Martxoaren 19a - Jacob Wolfowitz, poloniar-estatubatuar estatistikaria (h. 1981).
- Martxoaren 23a - Akira Kurosawa, japoniar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoilaria (h. 1998).
- Martxoaren 25a - Piarres Narbaitz, euskal idazle, historialari eta apaiza (h. 1984).
- Martxoaren 27a - John Robinson Pierce, estatubatuar ingeniaria, satelite bidezko komunikazioen aitzindaria (h. 2002).
- Martxoaren 30a - Ferdinand Daučík, eslovakiar futbolari eta entrenatzailea, Athletic Klubeko entrenatzailea izandakoa (h. 1986).
Apirila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Apirilaren 10a - Helenio Herrera, argentinar futbol-jokalari eta entrenatzailea (h. 1997).
- Apirilaren 11 - António de Spínola, Portugalgo 14. presidentea (h. 1996).
- Apirilaren 16a - Jacques Mercanton, suitzar idazlea (h. 1996).
- Apirilaren 23a - Jean Stoetzel, frantziar psikologo eta soziologoa (h. 1987).
- Apirilaren 25a - Inazio Sarasua, oriotar patroi eta arraunlari handietako bat, Kontxako 11 Bandera irabazitakoa (h. 1994).
Maiatza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Maiatzaren 10a - Bernard Voorhoof, belgikar futbolaria (h. 1974).
- Maiatzaren 11 - Luisín Rodríguez, Luisín, espainiar futbol jokalari eta entrenatzailea (h. 1990).
- Maiatzaren 12a - Dorothy Crowfoot Hodgkin, britaniar kimikari eta unibertsitateko irakaslea, 1964ko Kimikako Nobel Saria (h. 1994).
- Maiatzaren 19a - Monika Lekunberri, Galdakaoko ikastolako irakaslea (h. 1987).
- Maiatzaren 19a - Frank Le Maistre, normandiar idazle eta hizkuntzalaria (h. 2002).
- Maiatzaren 21a - Antonio Barrios, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (h. 2002).
- Maiatzaren 26a - Laurance Rockefeller, estatubatuar filantropoa (h. 2004).
- Maiatzaren 31 - Luis Rosales, espainiar olerkaria (h. 1992).
Ekaina[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Ekainaren 1a - Luis Seoane, galiziar pintorea, poeta eta saiakera-idazlea (h. 1979).
- Ekainaren 3a - Paulette Goddard, estatubatuar aktorea (h. 1990).
- Ekainaren 3a - Wilfred Thesiger, britainiar esploratzailea (h. 2003).
- Ekainaren 6a - Jaume Vicens i Vives, kataluniar historialaria eta historialarien maisua (h. 1960).
- Ekainaren 9a - Robert Cummings, estatubatuar aktorea (h. 1990).
- Ekainaren 11 - Jacques-Yves Cousteau, frantziar itsasgizon, militar, esploratzaile, ekologista, dokumentalgile, zientzialari, argazkilari eta ikerlaria (h. 1997).
- Ekainaren 13a - Gonzalo Torrente Ballester, espainiar eleberrigilea (h. 1999).
- Ekainaren 19a - Paul John Flory, estatubatuar kimikaria, 1974ko Kimikako Nobel Saria (h. 1985).
- Ekainaren 21a - Aleksander Tvardovski, errusiar olerkaria (h. 1971).
- Ekainaren 22a - Konrad Zuse, alemaniar ingeniaria, konputazioaren aitzindaria (h. 1995).
- Ekainaren 23a - Jean Anouilh, frantziar antzerkigilea (h. 1987).
- Ekainaren 25a - Francisco Ynduráin Hernández, nafar hizkuntzalari eta literatura-kritikaria (h. 1994).
Uztaila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Uztailaren 2a - Pedro Alonso, euskal herritar saskibaloi jokalaria (h. 2006).
- Uztailaren 3a - Luis Rodríguez de Miguel, espainiar legelari eta politikaria (h. 1982).
- Uztailaren 4a - Robert King Merton, estatubatuar soziologoa (h. 2003).
- Uztailaren 4a - Gloria Stuart, estatubatuar aktorea (h. 2010).
- Uztailaren 14a - William Hanna, estatubatuar animatzaile, zuzendari eta ekoizlea (h. 2001).
- Uztailaren 21a - Daniel Argote, lapurtar irakaslea (h. 1944).
- Uztailaren 23a - Jean-Louis Tinaud, frantziar militar eta politikaria, Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Orokorreko presidentea (h. 1990).
- Uztailaren 25a - Kim Yong-sik, hegokorear futbolaria (h. 1985).
- Uztailaren 27a - Julien Gracq, frantziar olerkari, eleberrigile, saiakera-idazle eta antzerkigilea (h. 2007).
Abuztua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Abuztuaren 4a - William Schuman, estatubatuar musikagile eta pedagogoa (h. 1992).
- Abuztuaren 14a - Pierre Schaeffer, frantziar musikagilea eta ingeniaria, musika konkretuaren sortzailea (h. 1995).
- Abuztuaren 26a - Teresa Kalkutakoa, albaniar misiolaria, Karitateko Misiolarien kongregazioaren sortzailea eta 1979ko Bakearen Nobel Saria (h. 1997).
- Abuztuaren 28a - Tjalling Koopmans, holandar-estatubatuar ekonomialaria, 1975eko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1985).
Iraila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Irailaren 8a - Jean-Louis Barrault, frantziar antzezle eta antzerki-zuzendaria (h. 1994).
- Irailaren 11 - Manuel Mujica Láinez, argentinar idazlea (h. 1984).
- Irailaren 14a - Gaston Defferre, frantziar legegizon eta politikaria (h. 1986).
- Irailaren 14a - Jack Hawkins, britaniar aktorea (h. 1973).
- Irailaren 20a - Jean Vauthier, frantziar antzerkigilea (h. 1992).
- Irailaren 21a - Umberto Mastroianni, italiar eskultorea (h. 1998).
- Irailaren 28a - Gillermo Amutxastegi, ondarroar puntista (h. 1979).
Urria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urriaren 1a - Bonnie Elizabeth Parker (Bonnie eta Clyde), estatubatuar gaizkile eta lapurra (h. 1934).
- Urriaren 6a - Miguel Reale, brasildar filosofo eta legelaria (h. 2006).
- Urriaren 18a - Jose Maria Lojendio, gipuzkoar idazlea, legegizona eta euskaltzalea, Euskaltzaindiko hirugarren lehendakaria (h. 1978).
- Urriaren 24a - Paul Gouyon, frantziar kardinala, Baionako apezpikua izandakoa (h. 2000).
- Urriaren 29a - Alfred Jules Ayer, britainiar filosofoa (h. 1989).
- Urriaren 30a - Ricardo Carvalho, galiziar filologo eta idazlea (h. 1990).
- Urriaren 30a - Miguel Hernández, herriaren poeta, espainiar olerkaria (h. 1942).
- Urriaren 30a - Luciano Sgrizzi, italiar klabe-jotzailea, pianista, musikagilea eta musikologoa (h. 1994).
Azaroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Azaroaren 2a - Fei Xiaotong, txinatar soziologo eta antropologoa (h. 2005).
- Azaroaren 4a - Carlos Anasagasti Zulueta, bizkaitar misiolaria, Bolivian gotzaina (h. 2002).
- Azaroaren 7a - Edmund Leach, britainiar antropologoa (h. 1989).
- Azaroaren 10a - Tomás Blanco, bizkaitar aktorea (h. 1990).
- Azaroaren 10a - Francesc de Cabo, kataluniar politikari eta iraultzailea (h. 1997).
- Azaroaren 11 - Carl Alvar Wirtanen, estatubatuar astronomoa (h. 1990).
- Azaroaren 17a - Rachel de Queiroz, brasildar idazlea eta Brasilgo gobernuan kargu batean egondako lehenengo emakumea (h. 2003).
- Azaroaren 23a - Jose Manuel Mendizabal, Mañul, gipuzkoar gudaria, Saseta batailoiko Aitzol konpainiaren tenientea izandakoa (h. 1978).
- Azaroaren 28a - Pierre Narbaitz Jauregi, euskal apaiz eta misiolaria (h. 1966).
- Azaroaren 29a - Máirtín O'Díreáin, irlanderazko irlandar olerkaria (h. 1988).
Abendua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Abenduaren 1a - Alicia Markova, britainiar dantzaria (h. 2004).
- Abenduaren 4a - Alex North, estatubatuar zinema-musikagilea (h. 1991).
- Abenduaren 9a - Henry Lee Giclas, estatubatuar astronomoa (h. 2007).
- Abenduaren 17a - Joaquín Pérez Villanueva, espainiar historialaria (h. 1994).
- Abenduaren 19a - Jean Genet, frantziar idazle eta antzerkigilea (h. 1986).
- Abenduaren 19a - José Lezama Lima, kubatar poeta, eleberrigilea eta saiakera-idazlea (h. 1976).
- Abenduaren 24a - Ferenc Erdei, hungariar politikaria (h. 1971).
- Abenduaren 24a - William Hayward Pickering, estatubatuar fisikaria, espazioko ikerketetan aditua (h. 2004).
- Abenduaren 27a - Charles Olson, abangoardiako estatubatuar olerkaria (h. 1970).
- Abenduaren 29a - Ronald Coase, britainiar ekonomialaria, 1991ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2013).
- Abenduaren 31 - Manuel Agüero, bizkaitar toreatzailea (h. 1990).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Domingo Irigoien Larrañaga, gipuzkoar idazlea (h. 1983).
- Faustina Carril Arozena, gipuzkoar andereñoa, Euskal Herriko aurrenetako andereñoa (h. 1997).
- Julián Chivite Marco, nafar ardogilea (h. 1996).
- Julio Jauregi Lasanta, bizkaitar politikaria (h. 1981).
- Marcelin Hegiaphal, zuberoar pastoral-errejenta eta idazlea (h. 1996).
- Pedro Irizar, euskal hizkuntzalaria eta gaztelaniazko idazlea (h. 2004).
- Ramón Ormazabal, gipuzkoar politikari komunista, EPK alderdiko presidentea (h. 1982).
- Antonio Sánchez Barbudo, espainiar idazlea (h. 1995).
- Séamus Ó Néill, irlanderazko Ipar Irlandako idazlea (h. 1996).
- Victoriano López García, espainiar zinema-irakaslea (h. 1995).
- Þórunn Elfa Magnúsdóttir, islandiar idazlea (h. 1995).
Heriotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urtarrilaren 5a - Léon Walras, frantziar ekonomialaria (j. 1834).
- Otsailaren 8a - Hans Jæger, norvegiar idazlea (j. 1854).
- Martxoaren 20a - Antonio López Ferreiro, galizierazko idazle nabarmen eta historialaria (j. 1837).
- Martxoaren 23a - Nadar, frantziar argazkilaria (j. 1820).
- Martxoaren 30a - Jean Moréas, frantziar olerkaria (j. 1856).
- Apirilaren 1a - Andreas Achenbach, alemaniar margolaria (j. 1815).
- Apirilaren 6a - Nemesio Mogrobejo, euskal eskultorea (j. 1875).
- Apirilaren 14a - Mikhail Vrubel, errusiar margolari sinbolista (j. 1856).
- Apirilaren 21a - Mark Twain, estatubatuar idazlea (j.1835).
- Apirilaren 26a - Bjørnstjerne Bjørnson, norvegiar politikari eta idazlea, 1903ko Literaturako Nobel saria (j. 1832).
- Maiatzaren 6a - Eduardo VII.a Erresuma Batukoa, Britainia Handiko Erresuma Batuko eta Britainiar Jabegoetako erregea (j. 1841).
- Maiatzaren 6a - Pedro Mari Otaño, bertsolaria eta euskal idazlea (h. 1857).
- Maiatzaren 10a - Pauline Viardot, frantziar mezzosopranoa eta musikagilea (j. 1821).
- Maiatzaren 10a - Stanislao Cannizzaro, italiar kimikaria (j. 1826).
- Maiatzaren 12a - William Huggins, ingeles astronomoa (j. 1824).
- Maiatzaren 18a - Eliza Orzeszkowa, poloniar idazlea (j. 1841).
- Maiatzaren 20a - Julian Apraiz Saenz de Elburgo, Gasteizko Unibertsitate Askeko katedraduna eta Miguel de Cervantesi buruzko aditua (j. 1848).
- Maiatzaren 22a - Jules Renard, frantziar idazle, kritiko, kontalari eta poeta (j. 1864).
- Maiatzaren 27a - Pierre-Xavier Mugaburu, lapurtar misiolari katolikoa (j. 1850).
- Maiatzaren 27a - Robert Koch, alemaniar medikua (j. 1843).
- Maiatzaren 29a - Mili Alekseievitx Balakirev, errusiar musikagilea (j. 1837).
- Ekainaren 5a - O. Henry, estatubatuar idazle eta kazetaria (j. 1862).
- Uztailaren 10a - Johann Gottfried Galle, alemaniar astronomoa (j. 1812).
- Uztailaren 10a - Plazido Zuloaga, gipuzkoar armagilea, damaskinatuan aditua (j. 1834).
- Uztailaren 14a - Marius Petipa, frantziar dantzari eta koreografoa j. 1819).
- Uztailaren 27a - Frantzisko Lopez Alen, euskal idazle eta margolaria (j. 1866).
- Abuztuaren 13a - Édouard Ducéré, euskal erlojugile, liburuzain eta artxibozaina (j. 1849).
- Abuztuaren 13a - Florence Nightingale, ingeles erizaina, erizaintzaren aitzindaria (j. 1820).
- Abuztuaren 26a - William James, estatubatuar filosofo eta psikologoa, pragmatismoaren aitzindaria (j. 1842).
- Irailaren 2a - Henri Rousseau, frantziar margolaria (j. 1844).
- Irailaren 7a - William Holman Hunt, margolari ingelesa eta Anaidi prerrafaelitaren sortzailetako bat (j. 1827).
- Irailaren 26a - Thorvald Nicolai Thiele, daniar aktuario, astronomo eta matematikaria (j. 1838).
- Urriaren 19a - Luigi Lucheni, Sissi Austriako enperatriza erail zuen italiar anarkista eta terrorista (j. 1873).
- Urriaren 23a - Chulalongkorn (Rama V.a), Siamgo erregea (j. 1853).
- Urriaren 30a - Jean Henri Dunant, Gurutze Gorriaren sortzaile eta 1901eko Bakearen Nobel Saria (j. 1828).
- Azaroa - Severino Atxukarro, bizkaitar arkitektoa (j. 1841).
- Azaroaren 15a - Wilhelm Raabe, alemaniar eleberrigilea (j. 1831).
- Azaroaren 20a - Leo Tolstoi, errusiar idazlea (j. 1828).
- Abenduaren 3a - Mary Baker Eddy, estatubatuar erlijio berritzailea (j. 1821).
- Abenduaren 10a - Rafael Barrett, espainiar idazlea eta pentsalaria (j. 1876).
- Ignacio K. Nuñez, euskal idazlea (j. 1881).
Nobel saridunak:[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Fisika: Johannes Diderik van der Waals
- Kimika: Otto Wallach
- Literatura: Paul Heyse
- Medikuntza: Albrecht Kossel
- Bakea: Nazioarteko Bake Bulego Iraunkorra.
Agintariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Munduko agintariak 1910. urtean
Denbora unitateak | ||
---|---|---|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1910 |