Και τότε ήλθε η κρίση. Εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες άρχισαν να μεταναστεύουν επειδή μπορούσαν, επειδή είχαν προσόντα, όχι αυτή τη φορά ως γκασταρμπάιτερ. Μορφωμένοι και κοσμοπολίτες καταλαμβάνουν συχνότατα επίζηλες θέσεις στις χώρες υποδοχής τους. Επιβάλλονται στις κοινωνίες τους με τη γνώση και τις ικανότητές τους. Εξάγουν μια Ελλάδα της δημιουργίας, που το ελλαδικό κράτος έπνιγε. Που δεν μπορούσε να αντέξει. Η Ελλάδα, μετά το 1950, αποφάσισε να δημιουργήσει τόσους πολλούς επιστήμονες και επαγγελματίες που αδυνατούσε να απορροφήσει και αξιοποιήσει.
Η ποινικοποίηση της [πολιτικής] ζωής σίγουρα εκφράζει μία νοσηρότητα, τουλάχιστον στην ατμόσφαιρα, αν όχι και στις σχέσεις. Παρά ταύτα η ποινική αξιολόγηση και ο καταλογισμός ευθυνών σε κυβερνητικά/δημόσια πρόσωπα πρέπει να επαφίεται στο δικαστή κι όχι στην πλειοψηφία της Βουλής. Έχει κανείς την αίσθηση ότι, ιστορικά, οι κομματικά υπάκουοι «συγκαλύπτονται» όσο είναι χρήσιμοι και μόνο μερικοί «αποκαλύπτονται», αφού έχει χαθεί η επιρροή τους ή έχει χάσει την εξουσία το κόμμα τους.
Ασφαλώς και η διστακτικότητα των Βρυξελλών στο να περάσει σε μια νέα φάση οικονομικοπολιτικής ολοκλήρωσης, οι αργοί ρυθμοί της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας αλλά και η εμμονή της Γερμανίας με τη δημοσιονομική εξυγίανση σε μια χώρα όπως η Ελλάδα που δεν είναι εξαγωγική ώστε να μπορεί να χρηματοδοτεί την εσωτερική υποτίμηση και την ύφεση παίζουν ρόλο ως προς τη διόγκωση του ελληνικού ζητήματος και τη μετατροπή του σε κομβική κρίση που μπορεί να οδηγήσει τη χώρα στον Τρίτο Κόσμο. Αλλά δεν ευθύνονται ούτε οι Βρυξέλλες, ούτε η Γερμανία, ούτε πολύ περισσότερο το ΔΝΤ αν τα τεράστια χρηματικά ποσά που δόθηκαν στην Ελλάδα ως επιχορηγήσεις στις δεκαετίες του '80 και του '90 δεν μετατράπηκαν ποτέ σε έργα αγροτικής, ή τεχνολογικής υποδομής.
Το εθνικό πρόβλημα της Κύπρου επισκίαζε, και σε έναν μεγάλο βαθμό επισκιάζει ακόμη, την πολιτική ατζέντα της Κύπρου. Εύλογο και κατανοητό. Οι εντάσεις που ακολούθησαν τις αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων το '63-'64 και στη συνέχεια η τουρκική εισβολή ήταν φυσικό να καταστήσουν το Κυπριακό κυρίαρχο ζήτημα. Έτσι το ζήτημα βρίσκεται μόνιμα στο επίκεντρο της δημόσιας ζωής. Μονοπωλεί τον διάλογο και την αντιπαράθεση πάνω από τέσσερις δεκαετίες.
Η ΔΕΗ αποτελεί τη μεγαλύτερη ελληνική εταιρεία, κατέχει περίπου το 90% του μεριδίου της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, με τζίρο το 2015 στα 5,7 δισ. ευρώ. Αποτέλεσε για πολλές δεκαετίες ένα κρατικό καθετοποιημένο μονοπώλιο και διαθέτει την αποκλειστική χρήση των υδροηλεκτρικών και λιγνιτικών αποθεμάτων της χώρας. Το 2015 απασχολούσε άνω των 18.000 υπαλλήλων, ενώ τις καλές εποχές του παρελθόντος είχε φτάσει να απασχολεί 28.000 άτομα. Μια τέτοια εταιρεία θα ανέμενε κανείς να είναι ιδιαίτερα εύρωστη και πολύ κερδοφόρα. Αντ' αυτού, η ΔΕΗ το 2015 εμφάνισε ζημιές μετά φόρων 102,5 εκ. ευρώ, ο τραπεζικός δανεισμός της (μακροπρόθεσμος και βραχυπρόθεσμος) ξεπέρασε τα 5,2 δισ.
Αν όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει υπαρξιακή κρίση, η ίδια αυτή η κρίση εντοπίζεται στην αμήχανη και βαθιά προβληματική της αρχιτεκτονική. Η πορεία από την ΕΚΑΧ προς την ΕΕ μπορεί να περιγραφεί ως η πορεία από ένα διακρατικό- διεθνή οργανισμό προς μια μορφή υπερεθνικής κρατικότητας, με διακριτή νομική οντότητα, αυτόνομη δικαιοπαραγωγική ικανότητα, άμεση δράση στο διεθνές, εθνικό και υποεθνικό επίπεδο και με σημαντική «μεταφορά» κυριαρχίας από τα έθνη- κράτη, στον υπερεθνικό σχηματισμό.
Υπάρχει μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα γενικευμένης αδικίας. Τα ερωτήματα πολλά. Είμαστε πλούσιο ή φτωχό κράτος; Πότε μάθαμε για τον ορυκτό μας πλούτο και τι κάναμε για αυτό; Ξέρουμε όλη την αλήθεια; Ζούμε όπως μας αξίζει ή παρασιτικά στις πλάτες άλλων; Γιατί μαθαίνουμε τώρα για το πλούσιο -κατά πως λέγεται- υπέδαφός μας; Πώς φτάσαμε ως εδώ; Αναντίρρητα οι απαντήσεις θολές και δύσκολες. Η εποχή βοηθά τους τολμηρούς εξερευνητές της αλήθειας, μόνο που τα μονοπάτια έχουν καλυφθεί μεθοδικά και έχουν γίνει ένα με την φύση απ το αναπόφευκτο πέρασμα του χρόνου.
Γιατί θέλουμε όλοι τόσο πολύ να αλλάξουμε; Ή μήπως δεν είμαστε όλοι που θέλουμε να αλλάξουμε; Όταν ξεκίνησα να σπουδάζω ψυχολογία, αυτή η ερώτηση βασάνιζε το μυαλό μου και έψαχνε για άμεση απάντηση πριν συνεχίσω. Λες και στεκόμουν στην πόρτα του πανεπιστημίου και τους είπα «απαντήστε μου αυτό για να μπω και να ξεκινήσω». Η απάντηση που πήρα στην αρχή, ήταν ότι αλλαγή επιζητούμε όταν δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε στη δουλειά, στις δραστηριότητές μας και στην αγάπη.
Και να που βρισκόμαστε στο παραπέντε και αν δεν υπάρξουν δεσμεύσεις στην πράξη, τότε και το κείμενο της Ρώμης θα μείνει κενό γράμμα. Την κύρια ευθύνη της επιστροφής στην κανονικότητα, την έχουν η Γερμανία και η Γαλλία, καθώς με δική τους εκμεταλλευτική σκόπευση και ανοχή, η Ένωση πλέει ολοταχώς προς τα βράχια. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι επιστρέφουμε στην κανονικότητα των ιδρυτικών αρχών και αξιών των κοινών κανόνων και του συναγωνισμού επί ίσοις όροις;
Αν πέφτατε πάνω σε έναν αμύθητο θησαυρό, σε χιλιάδες χρυσά νομίσματα, τι θα κάνατε; Ποια είναι η πρώτη σκέψη που τρυπώνει στο μυαλό σας; Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο Συμιακός δύτης Βασίλης Μαντικός. Από το 2003 γίνεται γνωστός στο πανελλήνιο, όταν ψάχνοντας για έναν γιαλαντζί αγνοούμενο, έπεσε πάνω σε δώδεκα αμφορείς έξω από το εμπορικό λιμάνι της Ρόδου και τους παρέδωσε στην εφορεία βυζαντινών αρχαιοτήτων. Για τους απορημένους, ο αγνοούμενος γλεντοκοπούσε σε κάποιο σκυλάδικο, ενώ είχε σκηνοθετήσει τη τραγική αυτοκτονία του!
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ είναι στρατηγικές. Η Τουρκία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ και η Ευρώπη δεν μπορεί να αντέξει τις επιπτώσεις μιας αποχώρησης της Τουρκίας από τη συμμαxία, ειδικότερα, μετά την πρόσφατη ρωσοτουρκική προσέγγιση και τις δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων σχετικά με το ενδεχόμενο αγοράς ρωσικών συστημάτων S-400 που θα προκαλέσει ρήγμα στους κόλπους της. Η Τουρκία, εξάλλου, ασκεί μεγάλη επιρροή σε πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Βοσνία και η Αλβανία.
Είναι σχεδόν απίθανο οι δυνάμεις που εμπλέκονται στο Συριακό να συμφωνήσουν με τη δημιουργία των ζωνών αυτών, και επομένως προκύπτουν πολλά ερωτήματα σχετικά με το τι θα μπορούσε να συμβεί: Θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να ζητήσουν την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη δημιουργία ζωνών ασφάλειας στη Συρία, χωρίς τη συγκατάθεση της συριακής κυβέρνησης; Θα έστελνε ο Πρόεδρος Τραμπ στρατιώτες των ΗΠΑ (με ή χωρίς άλλες διεθνείς δυνάμεις) για την προστασία των αμάχων στο εσωτερικό της Συρίας; Θα έστελνε αστυνομικές δυνάμεις για τη διατήρηση του νόμου και της τάξης εντός των ζωνών ασφάλειας;
Με την Πολιτιστική Διπλωματία, η εξωτερική πολιτική μιας χώρας δεν εξετάζεται μέσα από την ανώδυνη αφήγηση των ιστορικών γεγονότων αντιθέτως, ενδιαφέρει ζωτικά η αποκωδικοποίηση των νοημάτων και των συμβόλων που βρίσκονται μέσα σε αυτά. Η προσπάθεια αυτή αποκτά για πρώτη φορά σάρκα και οστά, μέσα απ' την ίδρυση του Ελληνικού Ινστιτούτου Πολιτιστικής Διπλωματίας. Μια ομάδα νέων επιστημόνων, διαπνεόμενη από κοινό όραμα, επιχειρεί την αναβάθμιση του πολιτιστικού χαρακτήρα της χώρας μας με την υποστήριξη αναγνωρισμένων προσωπικοτήτων απ' το χώρο των Επιστημών, των Τεχνών, της Διπλωματίας και της Άμυνας.
Αν κάποιος έχει παρακολουθήσει την «Οικογενειακή γιορτή», στον κινηματογράφο ή στο θέατρο, είναι δύσκολο να μην μπει στον πειρασμό να προβεί σε αντιπαραβολές με την συνάντηση των ηγετών της ΕΕ στη Ρώμη για τα 60 χρόνια της Ένωσης. Προφανώς και σαφέστατα, εδώ δεν υπάρχει ένα αντίστοιχο φοβερό μυστικό που αποκαλύπτεται, όπως εκείνο στο οικογενειακό τραπέζι για τα 60ά γενέθλια του Χέλγκεν, όμως το αμήχανο κλίμα και η συνέχιση της γιορτής μαρτυρά ότι υπάρχει κι εδώ ένας ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο.
Η αποκατάσταση του ιστορικού εργοστασίου στο Γκάζι, ξεκίνησε το 1986 με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού όταν ο χώρος κρίθηκε διατηρητέος. Ήδη το φωταέριο είχε προ πολλού παραχωρήσει τη θέση του σε νέες μορφές ενέργειας. Έτσι λοιπόν, εκεί που στο παρελθόν έκαιγαν οι φούρνοι του εισαγόμενου λιθάνθρακα, δημιουργήθηκε μια κοιτίδα πολιτισμού και η ατμομηχανή του χρόνου, ενώ φαινόταν να έχει σταματήσει προσωρινά, άρχισε να βουίζει εκ νέου μαζί με τα πολυσύχναστα πλήθη που την πλαισιώνουν. Παράλληλα, ο χώρος, παρά την μεγάλη αλλαγή στη χρήση του, διατήρησε την ιστορικότητά του με το μουσείο φωταερίου ως κεντρικό σημείο αναφοράς.
Τις παραμονές του 1821 για την νεοπαγή αστική τάξη, η εθνική απελευθέρωση ήταν η εγγύηση για την χωρίς περιορισμό ανάπτυξη του εμπορίου και των συναφών δραστηριοτήτων. Αντίθετα, για τους εξαθλιωμένους αγρότες και μικροκαλλιεργητές, η εθνική απελευθέρωση ήταν ο καταλύτης και η απαρχή εξελίξεων στο θέμα της ιδιοκτησίας της γης, της κατάργησης των δυσβάστακτων κεφαλικών φόρων και εν γένει της εκμετάλλευσης. Το σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος» ήταν η κραυγή του υπόδουλου, του καταπιεσμένου, του απελπισμένου: «Η ζωή του αληθούς πολίτου πρέπει να τελειώνη ή διά την ελευθερίαν του ή με την ελευθερίαν του», έλεγε στην Ελληνική Νομαρχία ο Ανώνυμος Έλλην.
Δυστυχώς, η μέχρι σήμερα συμπεριφορά του ελληνικού Δημοσίου δεν εγγυάται το μέλλον του εξαιρετικού αυτού πολιτιστικού κέντρου. Το έργο το έχουμε δει πάμπολλες φορές. Οτιδήποτε πέφτει στα χέρια του ελληνικού κράτους βαδίζει ολοταχώς προς διάλυση. Η πορεία είναι προδιαγεγραμμένη: κακή διοίκηση, κάκιστη διαχείριση οικονομικών, μίζες και ρεμούλες, δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία, διορισμοί ημετέρων, αδιαφορία και τέλος εγκατάλειψη. Ό,τι απομένει το ξεκοκαλίζουν οι πλιατσικολόγοι.
Τα παιδιά δεν είναι σε θέση να προστατεύσουν τον εαυτό τους από τους πιθανούς κινδύνους, με τους οποίους έρχονται αντιμέτωπα καθημερινά, χωρίς να υπάρχει η κατάλληλη καθοδήγηση από τους μεγαλύτερους. Πρέπει να τονιστεί ότι η προστασία των παιδιών από την κυκλοφοριακή «ζούγκλα» που επικρατεί γύρω μας αποτελεί ευθύνη των ενήλικων ατόμων που έρχονται σε επαφή με τα παιδιά, συμπεριλαμβάνοντας τόσο τους γονείς ή/και συγγενείς τους, αλλά και τους εκπαιδευτικούς. Η οικογένεια σε συνδυασμό με το σχολείο είναι οι δύο σημαντικότεροι πυλώνες που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά των παιδιών σε αυτές τις ευαίσθητες ηλικίες.
Ανάμεσα στους επικριτές της θεωρίας ήταν ο διάσημος Αμερικανός φυσικός, Ρίτσαρντ Φάινμαν,ο οποίος θεωρούσε πως οι θεωρητικοί των χορδών δεν ήλεγχαν τις ιδέες τους και σκάρωναν κι από μια εξήγηση για κάθε ασυμφωνία με το πείραμα. Χαρακτηριστικό είναι το ειρωνικό σχόλιό του σε ένα σεμινάριο, απευθυνόμενος σε έναν από τους πρωτοπόρους της θεωρίας των χορδών, το φυσικό Τζον Σβαρτς. Ο Φάινμαν αναφερόμενος στις επιπλέον διαστάσεις που απαιτεί η θεωρία των χορδών,του είχε πει: «Ε, Σβαρτς, μέσα σε πόσες διαστάσεις βρίσκεσαι σήμερα;»