Accijns
Accijns is een vorm van indirecte belasting, die wordt geheven op de verkoop van bepaalde goederen. In Nederland en België is vooral sprake van accijns op alcoholische dranken, frisdranken, tabak en brandstoffen (bijvoorbeeld benzineaccijns). In het verleden zijn ook wel andere producten met accijns belast geweest, zoals suiker en keukenzout. Een essentieel kenmerk van accijns is dat deze geheven wordt over de hoeveelheid van het product, en niet over de waarde daarvan. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de btw. Bij het gebruik van wegen werd dit vroeger gedaan door het heffen van tol. In Nederland worden accijnzen geheven op grond van de Wet op de accijns.[1]
Doel[bewerken]
Een van de voornaamste doelen van accijnzen is het verschaffen van inkomsten aan de staat. In beginsel vloeien de opbrengsten uit accijnzen dan ook in de algemene middelen. Een tweede doel is het gebruik van bepaalde zaken te ontmoedigen.[2]
Soorten accijns[bewerken]
Benzineaccijns[bewerken]
Op zowel benzine als diesel wordt accijns geheven. Deze is direct in de prijs verwerkt en wordt geheven per liter.
Tabaksaccijns[bewerken]
Om het roken te ontmoedigen heft de overheid ook accijns op tabak. Voor sigaren, sigaretten en rooktabak gelden aparte tarieven.
Alcoholaccijns[bewerken]
Ook op alcoholhoudende producten wordt er accijns geheven. De hoogte hiervan is afhankelijk van het soort product, waarbij over het algemeen geldt dat hoe hoger het alcoholpercentage van een drank, hoe meer accijns erover wordt geheven.
Frisdrankenaccijns[bewerken]
In Nederland wordt sinds 1972 een frisdrankenaccijns geheven. Deze is later uitgebreid tot mineraalwater, vruchtensappen en siropen. Omdat deze accijns bij de invoering van de interne Europese markt op 1 januari 1993 in strijd bleek met een Europese richtlijn die stelde dat accijnzen beperkt moesten blijven tot producten als alcohol, tabak en benzine, heeft de Nederlandse regering de naam van deze accijns per 1 januari 1993 gewijzigd in een "verbruiksbelasting" (wel is overigens per 1993 de suikeraccijns afgeschaft). De laatste jaren brengt de verbruiksbelasting niet-alcoholische dranken zo'n 164 miljoen euro per jaar op (2011). Dit is minder dan de 400 miljoen gulden uit 1992. De reden hiervoor is dat de accijns niet zeer sterk is verhoogd en men gemiddeld per persoon niet veel meer frisdrank is gaan nuttigen.
Verbruiksbelasting op alcoholvrije dranken in Nederland (per 01-04-2002)[bewerken]
In hieronderstaande tabel worden de huidige tarieven per liter gegeven. Opvallend is dat er op drinkyoghurts en chocolademelk geen verbruiksbelasting wordt geheven. Let ook op het verschil tussen vruchtendrank en vruchtensap.
| Frisdranken en vruchtendranken | € 0,0550 per liter |
| Mineraalwater-/bronwaters en vruchtensappen | € 0,0413 per liter |
| Limonadesiropen | € 0,1650 per liter |
| Drinkyoghurts | geen |
| Koffie | geen |
| Thee | geen |
| (Karne-)melk | geen |
| Chocolademelk | geen |
Accijns op alcoholvrije dranken in België (per 01-07-2012)[bewerken]
In hieronderstaande tabel worden de accijnzen op op alcoholvrije dranken gegeven.[3]
| Mineraalwater-/bronwaters en groente- en vruchtensappen | geen |
| Limonades, frisdranken en andere alcoholvrije dranken | € 3,7184 per 100 liter |
| Substanties voor bereiding van limonades, frisdranken en andere alcoholvrije dranken (vloeibaar) | € 22,3104 per 100 liter |
| Substanties voor bereiding van limonades, frisdranken en andere alcoholvrije dranken (vast) | € 37,1840 per 100 kg |
| Ongebrande Koffie | € 0,1983 per kg |
| Gebrande Koffie | € 0,2479 per kg |
| Extracten van Koffie | € 0,6941 per kg |
| Melk en sojamelk | geen |
Verpakkingsaccijns[bewerken]
In landen als België en Duitsland wordt accijns ook gebruikt in het milieubeleid. Zo kennen bijvoorbeeld wegwerpverpakkingen een accijnsheffing. In Nederland kent men sinds 1 januari 2008 de verpakkingenbelasting.
Vettaks[bewerken]
In Denemarken werd in 2011 een "vettaks" ingevoerd. Dit was een accijns die geheven werd over ongezonde levensmiddelen. Een jaar na de invoering van de vettaks werd deze weer afgeschaft. De maatregel bleek duur en de Denen veranderden hun eetgewoonten niet. Tegen deze achtergrond heeft Denemarken besloten de vettaks weer af te schaffen en de geplande suikerbelasting te annuleren.
Voorstanders van de "vettaks" pleiten dat ongezond eten ontmoedigd zou moeten worden om dezelfde redenen dat roken en drinken ontmoedigd worden: vanwege individuele gezondheidsrisico's, maar ook om voor de samenleving de hoge medische kosten te verlagen voor het bestrijden van gerelateerde ziekten en arbeidsuitval. Tegenstanders zijn van mening dat burgers zelf verantwoordelijk zijn voor hun eetgedrag en dat het geen taak van de overheid is zich met het privéleven van mensen te bemoeien.
Opbrengst in Nederland[bewerken]
In Nederland brengen de accijnzen in 2010 (naar verwachting in 2009) zo'n 10,5 miljard euro (2009-2010) op.[4] Dat is exclusief de verbruiksbelasting niet-alcoholische dranken en de verpakkingsbelasting. Deze 10,5 miljard euro is als volgt onderverdeeld. De bedragen zijn in miljoenen euro's.
| Accijns | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 |
|---|---|---|---|---|
| Accijns van lichte olie (benzineaccijns) | 3.951 | <geen data> | <geen data> | 4.100 |
| Accijns van minerale oliën, anders dan lichte olie (o.a diesel) | 3.282 | <geen data> | <geen data> | 4.047 |
| Tabaksaccijns | 2.342 | <geen data> | <geen data> | 2.756 |
| Alcoholaccijns (geen bier en wijn) | 304 | <geen data> | <geen data> | 326 |
| Bieraccijns | 398 | <geen data> | <geen data> | 404 |
| Wijnaccijns | 292 | <geen data> | <geen data> | 344 |
| Totaal acccijnzen | 10.569 | <geen data> | <geen data> | 11.979 |
Zie ook[bewerken]
Voetnoten[bewerken]
- ↑ Wet op de accijns op wetten.overheid.nl.
- ↑ W.M.G. Visser, Accijnzen, Kluwer, Deventer, 2008, p. 118
- ↑ Accijnzen Administratie der Douane en Accijnzen
- ↑ Miljoenennota 2010, tabel 3.5.1
