1943

1943
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Ans : 1940 1941 1942  1943  1944 1945 1946 Decennis : 1910 1920 1930  1940  1950 1960 1970 Sègles : Sègle XIX  Sègle XX  Sègle XXI Millennis : Millenni I  Millenni II  Millenni III Cronologia mesadièra : Gen - Feb - Mar - Abr - Mai - Junh Julh - Ago - Set - Oct - Nov - Dec Cronologias tematicas : Aeronautica • Arquitectura • Automobila • Benda dessenhada • Camins de fèrre • Cinèma • Drech • Economia • Fotbòl • Literatura • Musica • Santat e medecina • Sciéncia • Sociologia • Espòrt • Teatre • TV Autres calendièrs : Roman • Chinés • Gregorian • Ebrieu • Indó • Musulman • Persan • Republican

Aquesta pagina concernís l'an 1943 del calendièr gregorian.

Eveniments

Euròpa

Debanament de la Segonda Guèrra Mondiala sus lo continent europèu de 1942 a 1945.

Alemanha

Fotografia de la liquidacion dau guèto de Varsòvia.

Regardant la politica racista e antisemita deis Alemands, leis operacions de l'annada se concentrèron sus l'eliminacion dei comunautats josievas de Polonha (mai de tres milions de personas avans la guèrra) e dei Gitans alemands. En despiech de l'insureccion dau guèto de Varsòvia (19 d'abriu - 16 de mai), l'operacion se debanèt sensa dificultat majora e èra quasi acabat a la fin de l'annada. Per de rasons mau conegudas, leis operacions còntra lei Gitans alemands foguèron finalament limitadas ai gitans nomadas per Heinrich Himmler.

Union Sovietica

Presoniers alemands a Stalingrad en 1943.

Au començament de l'annada, perseguida de la batalha de Stalingrad onte la pòcha de resisténcia alemanda foguèt finalament anientada après una ofensiva saunosa (10 de genier - 2 de febrier). Premiera desfacha majora d'Alemanha, aquela batalha entraïnèt la pèrda d'aperaquí 850 000 soudats de l'Axe còntra 1 200 000 per lei Sovietics. Pasmens, lei Sovietics podián lei remplaçar pus aisament.

Après Stalingrad, lei Sovietics organizèron una tiera de còntra-ofensivas e capitèron de reconquistar Rostov e Kursk. Karkòv foguèt tanben presa mai von Manstein capitèt de la reconquistar dins lo corrent de març. Entre lo 4 de julhet e lo 23 d'aost, l'Armada Roja deguèt arrestar una tiera d'ofensivas majoras deis unitats blindadas alemandas còntra la region de Kursk. Lei pèrdas foguèron importantas dins lei dos camps (200 000 soudats alemands e 760 carris còntra 850 000 combatents sovietics e 6 000 carris e canons d'assaut) mai l'Axe i perdiguèt d'unitats fòrça importantas que foguèron jamai remplaçadas.

Lo resultat principau de la batalha de Kursk foguèt de laissar l'iniciativa dei combats a l'Union Sovietica qu'ataquèt en direccion de Karkòv, de Briansk e de Smolensk. A la fin de setembre, agantèt Dniepr que foguèt passat dins lo corrent de novembre en despiech d'una còntra-ofensiva alemanda dins lo sector de Jitomir. Enfin, lo 18 de decembre, acomencèt una campanha d'ivèrn qu'obtenguèt de resultats favorables au començament de l'annada seguenta.

Sciéncias e tecnicas

Armament

Dins l'encastre de la Segonda Guèrra Mondiala e de la recèrca d'armaments novèus, de progrès importants foguèron realizats dins lo corrent de l'annada :

• premiera utilizacion de míssils anti-naviri per leis Alemands qu'aprefondiguèron la fregata leugiera HMS Egret (27 d'aost).
• desvolopament dei corvetas de classa Flower qu'es a l'origina dau concèpte modèrne de corveta que designa a l'ora d'ara un naviri d'escòrta pichon subretot destinat au combat lòng dau litorau e a la lucha còntra lei sosmarins.

Informatica

Fotografia de l'ordinator britanic Colossus.

Dins l'encastre de la Segonda Guèrra Mondiala, leis engenhaires britanics realizèron lo premier calculator electronic binari dich Colossus. Èra destinat au deschifratge dei messatges alemands.

Prèmi Nobel

• Prèmi Nobel de Fisica :
• Prèmi Nobel de Quimia :
• Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina :
• Prèmi Nobel de Literatura :
• Prèmi Nobel de la Patz :

• ↑ En causa deis originas fòrça ancianas dau pòble, lei gitans sedentaris foguèron belèu considerats per lei Nazis coma un pòble arian « contaminat » per lei Romanés. Dins totei lei cas, lo nombre de victimas foguèt important (entre 220 000 e 700 000 mòrts a la fin de la guèrra).