Πιστεύω πως όλοι έχουμε την ευκαιρία να ορθώσουμε το ανάστημά μας στην καθημερινότητά μας υπέρ των γυναικών. Πιστεύω πως όλοι έχουμε τη δύναμη να αντικαταστήσουμε το μίσος με τη δικαιοσύνη, την ειλικρίνεια και την καλοσύνη. Πιστεύω πως μπορούμε να ξεκινήσουμε με την καλοσύνη. Καλοσύνη. Ξέρω, δεν είναι καθόλου cool λέξη, ε; Τα αποτελέσματά της όμως είναι cool. Είναι άμεσα και πραγματικά. Μια πράξη καλοσύνης μπορεί να κάνει τη μέρα σου από ανεκτή σε ευχάριστη, στη στιγμή. Γιατί με το να δείχνεις καλοσύνη σε κάποιον, του δείχνεις και ότι τον βλέπεις και τον ακούς, και ότι έχει αξία. Και αυτό είναι σέξι.
Σημειώθηκαν απώλειες στην κρίση. Όμως, ας μην εξιδανικεύουμε την προηγούμενη κατάσταση. Και προηγουμένως είχαμε χάσει πολλές ευκαιρίες, επειδή συνεχίζαμε να θεωρούμε την εργασία των γυναικών «επικουρική» και «δευτερεύουσας σημασίας», και επειδή οι «κανονικοί εργαζόμενοι» ήταν οι άνδρες πλήρους απασχόλησης. Αντί να αυξήσουμε τις υποδομές φροντίδας που υποστηρίζουν τους εργαζόμενους γονείς, συνεχίσαμε να φορτώνουμε τη φροντίδα της οικογένειας στις γυναίκες, με άδειες και μειωμένα ωράρια και πρόωρες συνταξιοδοτήσεις. Και αυτό το βάρος μεταφραζόταν παγίως σε διακοπτόμενες καριέρες, χαμηλότερες αποδοχές και προαγωγές μετ' εμποδίων (εμπεδώνοντας τον επικουρικό ρόλο των γυναικών στο οικογενειακό εισόδημα).
Ουσιαστικά έχουμε τέσσερεις συστάδες μεταβλητών: οικονομική ανισότητα, μόρφωση, υγεία, πολιτική εξουσία.Οι Ελληνίδες δεν υστερούν ούτε στην υγεία, ούτε στη μόρφωση. Υστερούν στην πολιτική και στην οικονομική ισχύ. Και για να γίνω λίγο πιο προκλητική, το πολιτικό μας σύστημα είναι τόσο καλό και ανοιχτό απέναντι στις γυναίκες όσο και οι επιχειρήσεις μας. Όσον αφορά το εισοδηματικό χάσμα ανδρών και γυναικών η Ισπανία έχει ένα χάσμα 50%, εάν μιλάμε με όρους κατά κεφαλή εισοδήματος. Η Πορτογαλία έχει γύρω στο 30%. Η Ολλανδία γύρω στο 20%. Η Ελλάδα 100% και η Τουρκία άνω του 250%.
Το πολιτικό σύστημα εκμεταλλεύτηκε και υποδαύλισε την ανάγκη για δουλειές στο δημόσιο τομέα. Ο νεποτισμός και οι πελατειακές σχέσεις έγιναν τρόπος ζωής. Τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι εντυπωσιακό, όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς διαβάζοντας μια ευρεία βιβλιογραφία για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Επαρχιώτες πολιτικοί έχτισαν καριέρες βρίσκοντας δουλειές στους ψηφοφόρους τους και ο κρατικός μηχανισμός ήταν συνώνυμος με τους κομματικούς οργανισμούς. Αν και τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς «σοβιετικά» η Ελλάδα δεν απέκτησε ποτέ μια ανεξάρτητη δημόσια διοίκηση όπως υπάρχει σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες.
Και όσο ο Παπαληγούρας και οι Ευρωπαίοι συνομιλητές του προσπαθούσαν να εντοπίσουν φόρμουλες να «βοηθήσουν» την τουρκική οικονομία, ώστε να γίνει λιγότερο επιθετική η γειτονική χώρα κατά τον Έλληνα πολιτικό, η ιστορία συνεχιζόταν και οι θεωρίες διαμορφώνονταν από την πραγματικότητα. Η διασύνδεση επιθετικότητας -περισσότερο εσωτερικής- ενός κράτους και χαμηλού κατά κεφαλήν εισοδήματος -με άλλα λόγια φτωχού λαού- δεν είναι μια θεωρία δίχως βάση. Ωστόσο, στην Τουρκία δεν λειτουργεί μονοσήμαντα, ίσως και καθόλου.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο πρώην υπουργός Οικονομικών και στενός συνεργάτης του Ολάντ κ. Μακρόν - ο οποίος κινείται στον φιλελεύθερο πολιτικό χώρο - μπορεί να καλύψει το κενό και να επικρατήσει της κ. Λεπέν στον κρίσιμο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Έχει όμως ένα βασικό πολιτικό μειονέκτημα το οποίο μπορεί να επηρεάσει την κρίση των ψηφοφόρων. Δεν έχει ισχυρό κόμμα στο οποίο να μπορεί να στηριχθεί σαν Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Δημιούργησε την δική του πολιτική κίνηση η οποία όμως δύσκολα θα βρει τον πολιτικό χώρο να αναπτυχθεί μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων και του Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Η αλήθεια είναι ότι η διαίρεση και η διχοτόμηση αντιμετωπίστηκε ως ευκαιρία, προκειμένου να δημιουργηθούν καριέρες πολιτικές, να συσταθούν κόμματα, να καλλιεργηθούν φαντασιώσεις και εθνικιστικές εξάρσεις. Ένα ολόκληρο πολιτικό, μιντιακό, επιχειρηματικό εποικοδόμημα στήθηκε, πλειοδοτώντας σε ακραίες απόψεις, με το πρόσχημα μιας δήθεν υπερήφανης και αδιάλλακτης εθνικής στρατηγικής. Αν και εξέφραζε μια μικρή μειοψηφία, επί χρόνια κατόρθωνε να επιβάλει τις απόψεις και τις θέσεις του, ακυρώνοντας κάθε φορά όποιες πρωτοβουλίες αναπτύσσονταν για τη λύση. Και το βασικότερο: πετύχαινε να δηλητηριάζει σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης, αγνοώντας τα κεκτημένα.
Οποιαδήποτε αδράνειά μας, δεν κάνει άλλο παρά να ενισχύει τον Ερντογάν στη χώρα του και να θέτει ζητήματα που δεν υφίστανται. H αδράνειά μας είναι που κινδυνεύει να μετατρέψει τη λεκτική επιθετικότητα της Τουρκίας σε «θερμό επεισόδιο», αλλά και να θέσει εν αμφιβόλω το status quo της περιοχής. Αυτό θέλουμε; Προφανώς όχι. Η οποιαδήποτε όμως επίδειξη υποχωρητικότητας σε επίδειξη ισχύος από πλευράς Τουρκίας, είτε λεκτικής είτε δράσης επί πεδίου, αυτό θα έχει ως συνέπεια. Η οποιαδήποτε δήθεν «ψύχραιμη αντιμετώπιση» ακραίων συμπεριφορών, θα φανεί προφανώς σαν υποχωρητικότητα, ιδιαίτερα σε αυτούς που φέρονται με τον τρόπο που φέρονται.
Εκτός όμως από τον οικονομικό φιλελευθερισμό, ιδιαίτερα στην ελληνική επικράτεια κατά την ίδια περίοδο οριοθετήθηκε και ο πολιτικός. Ο Εθνικός Διχασμός του 1915 και οι διαστάσεις εμφύλιας σύγκρουσης που εξέλαβε, η πολιτική και πολιτειακή αστάθεια του Μεσοπολέμου, όπως και ο εμφύλιος σπαραγμός του 1946-1949 εξωθούσαν τους εκάστοτε νομιμοποιημένους ή μη κυβερνώντες να λαμβάνουν «έκτακτα» μέτρα, που περιόριζαν δραστικά όλες τις ατομικές και συλλογικές ελευθερίες. Από τη συγκεκριμένη παγίδα λόγω των συγκυριών δεν διέφυγαν ούτε αμιγώς φιλελεύθερες πολιτικές προσωπικότητες, όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος, το όνομα του οποίου συνδέθηκε άρρηκτα με τα κατασταλτικά μέτρα της τριετίας 1917-1920 και το «Ιδιώνυμο» του 1929.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην ΠΟΛ.1107/2016: «Ειδικά, για τους ασκούντες ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, στον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα περιλαμβάνονται εκ των άμεσων ενισχύσεων του Πυλώνα I της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, όπως αυτές ορίζονται, μόνο η βασική ενίσχυση καθώς και, κατά το ποσό που υπερβαίνουν τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, οι πράσινες και συνδεδεμένες ενισχύσεις». Από τη στιγμή λοιπόν που δεν προβλέπεται και δεν περιγράφεται από το παραπάνω εδάφιο κάποια άλλη επιδότηση, δεν θα συμπεριλαμβάνεται και στον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος.
Μήπως τελικά, όχι μόνο δεν αντιλαμβανόμαστε το βάρος των ευθυνών μας ως πολίτες αλλά συνάμα... γηράσκουμε χωρίς να διδασκόμαστε; Αναρωτήθηκε ποτέ κανείς γιατί περιμένει τον διπλανό του, κάποιον άλλον εκτός από τον ίδιο του τον εαυτό, να δώσει λύση στο πρόβλημα; Αναρωτηθήκαμε; Σεις που διαβάζετε τούτες τις γραμμές κι εγώ που τις αραδιάζω; Μάλλον όχι. Ίσως τελικά, εκείνη η γριούλα που ανάβει τα καντήλια των Γερμανών στην Κρήτη μάλλον έχει να μας διδάξει πολλά, γιατί στην ψυχή της ο σκεπτόμενος άνθρωπος που γαλουχήθηκε με τα ωραία και τα μεγάλα ιδανικά της Ελλάδας και της Ευρώπης δεν έχει πεθάνει. Ούτε ο Άνθρωπος μέσα της!
Πέρα από την επιστήμη και τους επιστήμονες ωστόσο, η ταπεινή μου άποψη είναι ότι τα λόγια του Φάινμαν έχουν εφαρμογή στη ζωή του κάθε ανθρώπου. Όταν ασχολείσαι με κάτι αποσκοπώντας αποκλειστικά στην αναγνώριση και τις τιμές, έχεις χάσει το σημαντικότερο κομμάτι τόσο αυτής της ενασχόλησης, όσο και της ίδιας της ζωής: τη χαρά του να κάνεις κάτι το οποίο αγαπάς. Προφανώς και αυτό δεν αφορά τους στόχους που μπορεί να έχει κάποιος στη ζωή του και τη λαχτάρα του να τους πραγματοποιήσει, αφορά όμως την εμμονή για την αναγνώρισή του από τους άλλους μέσω των τιμών. Και εάν αυτή τελικά δεν έρθει, για ανθρώπους με τέτοιες εμμονές κάθε προσπάθεια έως τότε καθίσταται κενή.
Και πού θα βρει ο κ. Μητσοτάκης τα δημόσια έσοδα που θα χαθούν από τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων; Ζορίστηκε λίγο, αλλά τελικά μας το είπε. Θα γίνουν περικοπές σε μισθούς και συντάξεις και περιορισμός του δημοσίου τομέα. Έτσι λέγονται οι απολύσεις. Και τι συνέπεια θα έχουν για την ύφεση αυτές οι κινήσεις, αφού εξ αντικειμένου θα έχουμε βίαιη βύθιση της ήδη περιορισμένης ζήτησης; Δε γνωρίζει, ούτε μπορεί να το υπολογίσει. Δεν γνωρίζει το χρόνο ωρίμανσης και τις συνέπειες στη ζήτηση, αλλά το κουτάκι που έχει στο κεφάλι του λέει να το κάνει! Το αν οι ευτυχείς από τη μείωση του φόρου μαγαζάτορες δεν σταυρώνουν πελάτη, επειδή δεν θα υπάρχει στους πελάτες τους διαθέσιμο εισόδημα, δεν το έχει υπολογίσει.
Μοιάζει με αγώνες Σκυταλοδρομίας η αναμενόμενη (τον ερχόμενο Μάϊο) διαδοχή στην κορυφή της Διοικητικής Πυραμίδας του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, (ΣΕΤΕ). Ο 63χρονος Ανδρέας Ανδρεάδης πρόεδρος ως τον Μάϊο, μετά από δύο θητείες ΣΕΤΕ, παραδίδει στον 47χρονο Γιάννη Ρέτσο - υποψήφιος πρόεδρος στις ερχόμενες εκλογές.
Ο ορισμός του OECD για την «φτώχεια» είναι ότι το ποσοστό φτώχειας σε μια χώρα, είναι ο αριθμός των κατοίκων των οποίων το εισόδημα είναι το μισό του διάμεσου εισοδήματος όλων των κατοίκων. Η φτώχεια δηλαδή ορίζεται με σχετικό τρόπο, και το ποσοστό αυτό μπορεί να είναι και αποπροσανατολιστικό, εάν δεν έχουν υπόψιν μας για το τι ακριβώς είναι. Για παράδειγμα, το 2010, οι ΗΠΑ και η Τουρκία είχαν το ίδιο ποσοστό φτώχειας (17%): φτωχός όμως στις ΗΠΑ θεωρείτο κάποιος που είχε μέσο εισόδημα κάτω από 25,000 δολάρια, ενώ στην Τουρκία κάποιος που είχε μέσο εισόδημα μόνον περίπου 7,000 δολάρια.
Οι περισσότεροι δανειολήπτες είναι κάτοχοι ακινήτων. Τα ακίνητα αυτά, αποτελούν περιουσιακά στοιχεία, που πολλές φορές οι κάτοχοι τους επιθυμούν να μεταβιβάσουν στα παιδιά τους με γονική παροχή ή ακόμα και να πωλήσουν σε τρίτους. Εφόσον οι δανειολήπτες δεν έχουν εξοφλήσει το δάνειο τους προς την τράπεζα, είναι πιθανόν να μην δύνανται να μεταβιβάσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε τρίτους, χωρίς να κινδυνεύουν να εναχθούν από την τράπεζα για καταδολίευση δανειστών. Στην περίπτωση αυτή, η μεταβίβαση του ακινήτου ακυρώνεται και αν ο δανειολήπτης είναι υπερημέρος και έχει γίνει καταγγελία του δανείου του, η τράπεζα μπορεί να προχωρήσει σε εκποίηση του ακινήτου που έχει μεταβιβάσει.
Αντιθέτως, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στον κόσμο έχουν συμβεί κοσμογονικές μεταβολές εν συγκρίσει με, επί παραδείγματι, τις αρχές του 2015. Το Brexit λαμβάνει σάρκα και οστά, κρίσιμες γαλλικές, γερμανικές και ολλανδικές εκλογές με ισχυρές ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις βρίσκονται επί θύραις, ενώ ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών καλεί κατ' ουσία τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να αποχωρήσουν. Η Ε.Ε. εισέρχεται σε αργόσυρτη τροχιά αποσύνθεσης--διότι, εν τέλει, κανείς δεν την πολυθέλει ως έχει τώρα, κάτι που διαφαίνεται με επιταχυνόμενο ρυθμό, και πού 'σαι ακόμα...--και μαζί της θολώνει η σταθερότητα της Ευρωζώνης, η ίδια η Ευρωζώνη ως στόχος über alles και φυσικά «παραμονή της Ελλάδας στο πρόγραμμα».
Κάτι Κυριακάτικα μεσημέρια, όπου μαζευόταν η οικογένεια γύρω από ένα τραπέζι γεμάτο λαχταριστά ορεκτικά και νόστιμα φαγητά, τα θυμάμαι από παιδί. Τα έκανε στο σπίτι τους, ο κρητικός παππούς. Κόρες, γαμπροί, εγγόνια, όλοι εκεί. Τρώγαμε, έπιναν, παίζαμε, γλεντούσαν, γελούσαμε. Ήμασταν μαζί. Αργότερα τα συνέχισαν οι γονείς. Κρητικιά η μαμά, καλονοικοκυρά, φιλόξενη κι αρχόντισσα. Το τραπέζι στρωμένο άψογα, τα κρυστάλλινα ποτήρια στη σειρά, λίγα λουλούδια, πολλά ορεκτικά και το στήσιμο των πιάτων ειδικότητα της.
Δεν υπάρχει κανένα σημείο υπεροχής από το οποίο κάποιος μπορεί να στέκεται και να ατενίζει την αλλοτρίωση απαλλαγμένος από αυτήν. Όλοι μας γινόμαστε φορείς της κρίσης στον βαθμό που επιχειρούμε να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας (σε τροφή, νερό, ένδυση, στέγη, παιδεία, υγεία κ.α.) μέσω της λογικής «ο χρόνος είναι χρήμα» ή όλα ανάγονται στο κέρδος. Εντός του καπιταλισμού ζούμε σχιζοφρενικά στο βαθμό που ισορροπούμε μεταξύ της ανάγκης να πρέπει να παράγουμε περισσότερα χρήματα και της επιθυμίας να διάγουμε με όρους αλληλεγγύης και αμοιβαίας με τους άλλους συνεργασίας.