Decentralizacja
Decentralizacja – ustawowe, trwałe, chronione prawem przekazywanie organom decentralizowanej władzy publicznej (gminom, powiatom, województwom) zadań, kompetencji i środków, w które do tej pory były wyposażone organy władzy centralnej.
- Przyczyna – liczba zadań, ich zróżnicowanie i charakter, zapewnienie udziału obywateli, lepsze wykonanie zadań przez struktury stykające się z nim bezpośrednio.
- Cel – identyfikacja i organizowanie zaspokojenia zbiorowych potrzeb miejscowej ludności (sprawowanie władzy musi spoczywać na władzach najbliższych obywatelom).
- Wyodrębnienie niezależnych i względnie samodzielnych podmiotów, które nie są podporządkowane hierarchicznie organom występującym na wyższych szczeblach.
Decentralizacja władzy publicznej to przeniesienie części uprawnień i odpowiedzialności władzy publicznej z organów władzy państwowej na organy władzy samorządowej możliwie najniższego szczebla.
Decentralizacja władzy publicznej w Polsce[edytuj]
Decentralizacja władzy publicznej jest zasadą prawną wyrażoną w art. 15 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Przykładami decentralizacji była reforma służby zdrowia wchodząca w skład programu czterech reform rządu Jerzego Buzka oraz utworzenie trzema ustawami z 1990 i 1998 trójszczeblowego samorządu terytorialnego.
Zakres decentralizacji określają przepisy prawne, które stwarzają zarazem gwarancję jej nienaruszalności. Strefa niezależności może obejmować całą działalność albo pewne jej dziedziny Rozróżnia się decentralizację terytorialną (gdy np. organ terenowy podejmuje decyzję w sprawach dotyczących terenu objętego działalnością organu) i decentralizację rzeczową (gdy np. organizacja społeczna przejmuje zespół spraw w skali całego państwa). Działalność zdecentralizowana pozostaje pod nadzorem organów zwierzchnich, który polega na sprawdzeniu jej zgodności z prawem lub polityką państwa[1].
Zobacz też[edytuj]
Przypisy
- ↑ Adam Łopatka: Słownik Wiedzy Obywatelskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 71.
