Mezar

İçinde bir tabut ile mezar

Başlığın diğer anlamları için Mezar (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Mezar (Arapça: قبر ‎, Azerice: məzar, Latince: gravis), ölen birinin ya da bir hayvanın gömülü olduğu yer (kabir, sin, makber, gömüt) anlamına gelir. Bazı toplumlarda ölüler yakılırken İslam, Hristiyanlık ve Musevilik gibi tek tanrılı dinlerde ölülerin mezar içinde diğer hayata geçmek için beklediğine inanılır. Tarihte büyük devlet yöneticileri için anıt mezarlar yapılmıştır. Mısır'daki piramitler ve Tac Mahal bunlardan bazılarıdır. Mezarların topluca bulunduğu alana mezarlık denir.

İslamiyette ölüler genellikle kefenle toprağın altına gömülürken,isteğe bağlı olarak tabutla da gömülebilmektedir, Museviler kefene sardıkları ölüyü tabuta koyarak toprağa gömerler. Yalnız her iki inanç grubunda da bu tabutların ahşap ve tahta ürünlerinden yapılmasına, metal kısım içermemesine ve dolayısıyla bedenin doğal çürüme sürecini yavaşlatarak toprakla buluşmasını engellememesine özen gösterilir. Eğer bir Müslüman cenazesi toprağa tabutla beraber indirilecekse tabutun kapağı hafif aralık bırakılır ve tabutun içerisine de bir miktar toprak serpiştirilir.

Hristiyan inancında da toprağa gömülme esas defin şekli olsa da cesedin krematoryumda yakılmasına günümüzde Ortodoks Kilisesi haricinde birçok mezhepte izin verilmektedir. Yine çoğu Hristiyan mezarları, toprağa gömülü olarak yer altında bulunsa da tabutun yer yüzeyinden yüksekte bulunduğu mozole tarzında mezar odaları da kullanılmaktadır ve bu mozoleler genellikle tüm aile bireylerini alacak şekilde inşa edilmektedir.

İslam ve Musevilik inançlarında defin edilecek ölünün tahnit edilmesine cesedin toprakla buluşup ayrışmasını engelleyeceği için karşı çıkılır, fakat Hristiyanlık dinine mensup ölüler, tahnit edilebilir ve definden önce ölüye kozmetik uygulanabilir.

Mezarların genellikle baş tarafında isim-doğum tarihi-ölüm tarihinin yazılı olduğu bir tahta parçası ya da bir taş bulunur. Bazı kültürlerde isim-doğum tarihi gibi yazılar haricinde, ölünün hayattayken çok sevdiği şeylerin çizimleri de bulunabilir.

Ölü, mezara çoğunlukla yatay olarak konulur, ancak bazı kültürler ölülerini toprağa dik gömerler. Yine bazı kültürlerde bir mezarın içinde sadece bir adet ölü bulunabiliyorken evli çiftler, ranzaya benzeyen mezar tasarımları sayesinde aynı mezarda yatabilir.

Madagaskar adasında Famadihani festivalinde ölüler bir törenle her beş senede bir mezarlarından çıkarılır, kemikler yıkanır, sonra ailece biraraya gelinen bu törende oturulup köyde son zamanlarda olan bitenler onların da haberi olsun diye orada anlatılır.^[1]