Internet Archive
|
||
 |
||
 Siedziba Internet Archive (były kościół Stowarzyszenia Chrześcijańskiej Nauki)
|
||
| Forma prawna | non-profit 501(c)(3) | |
| Data założenia | 1996 | |
| Państwo |  Stany Zjednoczone |
|
| Siedziba | San Francisco, Kalifornia | |
| Dyrektor | Brewster Kahle | |
| Branża | biblioteka cyfrowa | |
| Produkty | zbiory cyfrowe, multimedialne | |
| Zatrudnienie | 200 | |
|
Położenie na mapie Kalifornii
 Internet Archive
|
||
|
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Internet Archive
|
||
 37°46′56,4″N 122°28′17,9″W/37,782333 -122,471639 |
||
| Strona internetowa | ||
Internet Archive – instytucja non-profit znajdująca się na przedmieściach San Francisco, która zajmuje się gromadzeniem i udostępnianiem archiwum rozmaitych zasobów multimedialnych.
Archiwum to obecnie zawiera gromadzone w odstępach ok. dwumiesięcznych dawne wersje wszystkich, ogólnodostępnych stron WWW z całego świata, dawne wersje wszelkiego oprogramowania, filmy, książki, nagrania dźwiękowe, nagrania programów telewizyjnych itp. Archiwum jest udostępniane bezpłatnie historykom, naukowcom i do celów edukacyjnych. Część archiwów jest dostępna dla każdego.
Szacuje się, że pod koniec października 2012 roku archiwum zgromadziło 10 petabajtów materiału multimedialnego[1].
Spis treści
Misja[edytuj]
Internet Archive powstał z inicjatywy Brewstera Kahle w 1996 roku. Cele przyświecające utworzeniu tego projektu są opisane na jego stronie WWW następująco:
| „ |
Większość społeczeństw przywiązuje dużą wagę do przechowywania śladów swojego dziedzictwa kulturowego. Bez takich śladów cywilizacja nie ma pamięci i mechanizmu który pozwala uczyć się na dawnych błędach i sukcesach. Współczesna kultura produkuje obecnie coraz więcej i więcej śladów w postaci elektronicznej. Naszą misją jest pomóc zachować te ślady i utworzyć bibliotekę internetową dla badaczy, historyków i w celach edukacyjnych. |
” |
Ze względu na swój cel polegający na próbie zgromadzenia i przechowaniu całej ludzkiej wiedzy i wszelkich przejawów kultury niematerialnej oraz uczynieniu jej bezpłatnie dostępnej dla wszystkich, Internet Archive jest często porównywany do Biblioteki Aleksandryjskiej.
„Maszyna Czasu”[edytuj]
Dla przeciętnego użytkownika internetu najciekawszą częścią archiwum jest tzw. „maszyna czasu” (ang. Wayback Machine[a]), która jest oparta na zasobach Alexa Internet. Usługa ta umożliwia obejrzenie archiwalnych wersji dużej części stron WWW, jednak wbrew obiegowym opiniom nie umożliwia przejrzenia każdej strony, która była kiedykolwiek dostępna publicznie w internecie. W większości przypadków archiwum umożliwia obejrzenie dawnych wersji stron od 1996 roku, w interwałach co ok. 2 tygodnie. Niektóre, często zmieniające się strony są archiwizowane częściej. Na początku 2011 r. Wayback Machine zawierała ok. 2 petabajty danych i przyrastała w tempie ok. 20 terabajtów na miesiąc[2].
Ta część archiwum jest dostępna całkowicie za darmo dla każdego posiadacza łącza internetowego. Kopia danych jest przechowywana w Bibliotheca Alexandrina.
Kolekcje plików multimedialnych[edytuj]
Większość ze zgromadzonych filmów, książek i nagrań zawartych w bazie Internet Archive znajduje się już w domenie publicznej lub są one objęte licencjami Creative Commons. Pliki audio są zarówno twórczością artystów niezależnych oraz tych którzy wydają swoją twórczość w oparciu o licencje dopuszczające na pewnych warunkach bezpłatne kopiowanie. Nie ma w bazie dzieł, do których odnoszą się tzw. „twarde prawa autorskie”.
Otwarta biblioteka[edytuj]
W ramach Internet Archive funkcjonuje tzw. „Open library” – kolekcja ok. 30 000 książek, do których wygasły prawa autorskie, lub które znajdowały się w domenie publicznej od samego początku ich istnienia. Skanowanie i przenoszenie w formy elektroniczne książek, do których wygasły prawa autorskie są w toku, dlatego objętość „Open library” stopniowo się powiększa.
Kolekcja filmów[edytuj]
Na podobnej zasadzie tworzona jest „Moving Image Collection”. Materiały filmowe, do których wygasły prawa autorskie są stopniowo zamieniane w formę elektroniczną i dołączane do tej kolekcji. W maju 2006 roku zawierała ona ponad 35 000 filmów, m.in. tzw. klasyczne kreskówki, filmy propagandowe, zbiory reklamówek wyborczych i innych programów telewizyjnych, w tym kompletny zbiór programów wyborczych z amerykańskich wyborów prezydenckich z 2004 roku. Największą część tych zbiorów (ponad 20 000 filmów) stanowią produkcje oparte na wolnych licencjach.
Kontrowersje[edytuj]
Problemy ze stronami scjentologicznymi[edytuj]
W 2002 roku w niejasnych okolicznościach usunięto z „maszyny czasu” część archiwalnych wersji różnych stron krytycznych wobec tej religii, oficjalnie na prośbę samych właścicieli tych stron. Jednakże później okazało się, że usunięcia te zostały wymuszone przez przedstawicieli kościoła scjentologicznego na podstawie nie do końca jasnych argumentów prawnych, zaś właściciele stron nie chcieli usunięcia ich materiałów[3][4].
Archiwalne wersje stron WWW jako dowód sądowy[edytuj]
W październiku 2004 roku miała miejsce rozprawa sądowa „Telewizja Polska USA, Inc. contra Echostar Satellite” w której „maszyna czasu” była po raz pierwszy w historii użyta jak źródło dowodowe. Telewizja Polska USA to firma mająca wyłączność na udostępnianie programu TV Polonia na terenie obu Ameryk[5] w latach 1994–2019, zaś firma EchoStar to właściciel platformy Dish Network. EchoStar posłużyło się archiwalną wersją oficjalnej strony firmy Telewizja Polska USA, przechowywaną w bazie Internet Archive aby dowieść, że Telewizja Polska USA oficjalnie głosiła podpisanie umowy z EchoStar w sprawie rozpowszechniania TV Polonia na platformie Dish Network. Telewizja Polska USA twierdziła, że jest to niedopuszczalny dowód ze słyszenia, pochodzący dodatkowo ze źródła o niepotwierdzonej autentyczności. Sąd jednak, po przesłuchaniu pracownika Internet Archive nie zgodził się z tym i uznał wartość dowodową „maszyny czasu”[6].
Uwagi
- ↑ Nazwa jest aluzją do serialu telewizyjnego Rocky, Łoś Superktoś i przyjaciele, w którym występuje pies Peabody, podróżujący w czasie za pomocą wehikułu o nazwie "WABAC Machine".
Przypisy
- ↑ http://blog.archive.org/2012/10/26/10000000000000000-bytes-archived/
- ↑ Internet Archive Frequently Asked Questions (ang.). [dostęp 2011-03-20].
- ↑ http://archive.is/20120716051821/http://news.com.com/2100-1023-959236.html (ang.)
- ↑ http://research.yale.edu/lawmeme/modules.php?name=News&file=article&sid=350 (ang.)
- ↑ „Sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 1998 roku”, na stronie 166: Kontrola zabezpieczenia interesów Telewizji Polskiej SA w umowie na kolportaż programu TV Polonia w USA i Kanadzie
- ↑ http://cyberlaw.stanford.edu/packets002728.shtml Internet Archive’s Web Page Snapshots Held Admissible as Evidence, ze strony Uniwersytetu Stanforda (ang.)
