Suis

Ti Wikipédia, énsiklopédia bébas
Luncat ka: pituduh, sungsi
Schweizerische Eidgenossenschaft
Confédération suisse
Confederazione Svizzera
Confederaziun svizra
Confoederatio Helvetica
Konféderasi Swiss
Bandéra Swiss Lambang Swiss
Motto
Unus pro omnibus, omnes pro uno  (tradisional)
(Latin: Hiji pikeun sadaya, sadaya pikeun hiji)
Lagu
Swiss Psalm
Location of Swiss
Lokasi  Suis  (héjo)

di buana Éropa  (kulawu kolot)  —  [Legenda]

Ibu kota Bern[note 1] (de facto)
46°57′N 7°27′E
Kota panggedéna Zurich
Basa resmi Jérman (63.7 %),
Perancis (20.4 %),
Italia (6.5 %),
Roma[1] (0.5 %)
Démonim Swiss
Pamaréntah Républik féderal, kalawan sistem arahan jeung démokrasi langsung
 -  Déwan Féderal Micheline Calmy-Rey (Pres. 11)
Doris Leuthard
Eveline Widmer-Schlumpf (VP 11)
Ueli Maurer
Didier Burkhalter
Simonetta Sommaruga
Johann Schneider-Ammann
 -  Kanselir Féderal Corina Casanova
Kamerdékaan
 -  Kaping pawangunan 1 Agustus[note 2] 1291 
 -  de facto 22 Séptémber 1499 
 -  Diakuan 24 Oktober 1648 
 -  Diréstorasi 7 Agustus 1815 
 -  Nagara féderal 12 Séptémber 1848[2] 
Aréa
 -  Total 41.285 km² (ka-133)
15.940 mil² 
 -  Cai (%) 4,2
Populasi
 -  Perkiraan  2010 7.866.500[3] (ka-95)
 -  Sénsus 2000 7.452.075 
 -  Kapadetan 188 /km² (ka-65)
477,4 /mil²
GDP (PPP) Perkiraan 2011
 -  Total $321,898 milyar[4] 
 -  Per kapita $45.265[4] 
GDP (nominal) Perkiraan 2011
 -  Total $512,065 miliar[4] 
 -  Per kapita $75.835[4] 
Gini? (2000) 33,7 (sedeng
HDI (2010) Green Arrow Up Darker.svg 0.874[5] (luhur pisan) (ka-13)
Mata uang Franc Swiss (CHF)
Zona wanci CET (UTC+1)
 -  Usum panas (DST) CEST (UTC+2)
TLD Internét .ch
Kode telepon +41
Matterhorn

Suis (Basa Jérman: die Schweiz,[note 3] Basa Prancis: la Suisse, Basa Itali: Svizzera, Romansh: la Svizra), resmina Konféderasi Suis (Lat.: Confœderatio Helvetica, ku kituna dina ISO boga sandi nagara CH jeung CHE), nyaéta républik féderal nu diwangun ku 26 kanton, kalawan puseurna di Bern. Ieu nagara perenahna di Éropa Kulon[note 4], dikuriling ku Jérman (kalér), Prancis (kulon), Itali (kidul), sarta Austria jeung Liechtenstein (wétan).

Suis téh nagara nu kakubeng di darat nu wilayahna sacara géografis kabagi tilu ku Alps, Central Plateau, jeung Jura nu lega sakabéhna 41.285 km2. Pangeusina kira ukur 7,8 juta jalma nu lolobana matuh di Plateau, tempatna kota-kota gedé, di antarana dua kota global jeung puseur ékonomi Zurih (Zürich) jeung Jenéwa (Geneva). Ieu nagara kaasup nagara pangbeungharna di dunya dumasar produk doméstik bruto (PDB) per kapita anu gedena US$67.384.[4] Zurih jeung Jenéwa salaku kota aya dina réngking kadua jeung katilu salaku kota anu kualitas hirupna punjul.[6]

Konféderasi Suis kungsi lila jadi nagara nétral—teu kungsi ngilu perang sacara internasional ti 1815—malah kakara ngagabung jeung PBB taun 2002. Di Suis loba markas organisasi internasional, di antarana baé Forum Ékonomi Sadunya, IOC, Palang Mérah Internasional, WTO, FIFA, jeung kantor PBB panggedéna kadua. Dina tingkatan Éropa, Suis téh tempat ngadegna European Free Trade Association sarta ngilu kana Schengen Agreement - najan sabenerna ieu nagara téh lain anggota Uni Éropa atawa European Economic Area.

Pangeusi Suis diwangun ku tilu wilayah basa jeung budaya: Jérman, Prancis, jeung Itali. Ku kituna, masarakatna henteu ngabentuk hiji bangsa dina harti étnik atawa jatidiri basa anu ilahar. Kuatna rasa sanagara datang ti saruana kasang tukang sajarah, ajén-inajén (féderalismeu, démokrasi langsung, nétralitas)[7] jeung simbolismeu Alpina.[8] Konféderasi Suis ngadeg 1 Agustus 1291, sarta dipiéling unggal taun salaku Poé Nasional Suis.

Kanton[édit | édit sumber]

Crystal Clear app xmag.svg
 Artikel utama: Daptar kanton di Swiss.

Konféderasi Swiss dibagi kana 26 kanton, nya éta:

Basa[rujukan?][édit | édit sumber]

Crystal Clear app xmag.svg
 Artikel utama: Géografi linguistik Swiss.
Basa di Swiss:
Jérman Standar Swiss jeung Jérman Swiss (63,7%),
Perancis, Franche-Comte, jeung Arpitan (19,2%),
Italia jeung Lombardia (7,6%),
Roma (0,6%)

Catetan suku[édit | édit sumber]

  1. De jure "federal city"; de facto capital. Because of historical federalist sensibilities, Swiss law does not designate a formal capital, and some federal institutions such as courts are located in other cities.
  2. Traditional. The Federal Charter mentions only "early August" and the treaty is a renewal of an older one, now lost.
  3. The Swiss German name is also sometimes spelt as Schwyz or Schwiiz. Schwyz is also the standard German (and international) name of one of the Swiss cantons.
  4. Or Central Europe depending on the definition. See Geography of Switzerland.

Tempo ogé[édit | édit sumber]

Rujukan[édit | édit sumber]

  1. Federal Constitution, article 4, "National languages" : National languages are German, French, Italian and Romansh; Federal Constitution, article 70, "Languages", paragraph 1: The official languages of the Confederation are German, French and Italian. Romansh shall be an official language for communicating with persons of Romansh language.
  2. A solemn declaration of the Tagsatzung declared the Federal Constitution adopted on 12 September 1848. A resolution of the Tagsatzung of 14 September 1848 specified that the powers of the institutions provided for by the 1815 Federal Treaty would expire at the time of the constitution of the Federal Council, which took place on 16 November 1848.
  3. "Population size and population composition". Swiss Federal Statistical Office. Swiss Federal Statistical Office, Neuchâtel. 4 Pébruari 2010. Diakses pada 29 April 2011. 
  4. a b c d e "Switzerland". International Monetary Fund. Diakses pada 21 April 2010. 
  5. "Human Development Report 2010". United Nations. 4 Pébruari 2010. Diakses pada 4 Nopémber 2010. [tumbu nonaktif]
  6. "Swiss and German cities dominate ranking of best cities in the world". Citymayors.com. 28 April 2009. Diakses pada 29 April 2010. 
  7. Constitutional Patriotism and Exclusion: the Swiss Case euroculturemaster.org. Retrieved on 2009-07-30
  8. In Search of Natural Identity: Alpine Landscape and the Reconstruction of the Swiss Nation. journals.cambridge.org. Retrieved on 2009-07-30

Bibliografi[édit | édit sumber]

  • Church, Clive H. (2004) The Politics and Government of Switzerland. Palgrave Macmillan. ISBN 0-333-69277-2.
  • Dalton, O.M. (1927) The History of the Franks, by Gregory of Tours. Oxford: The Clarendon Press.
  • Fahrni, Dieter. (2003) An Outline History of Switzerland. From the Origins to the Present Day. 8th enlarged edition. Pro Helvetia, Zürich. ISBN 3-908102-61-8
  • Historical Dictionary of Switzerland (2002–). Published electronically and in print simultaneously in three national languages of Switzerland.

Tumbu kaluar[édit | édit sumber]

Mangga paluruh émbaran nu langkung seueur ngeunaan Switzerland ku jalan nyungsi proyék sawargi Wikipedia
Wiktionary-logo-su-without-text.svg Définisi kamus ti Wiktionary
Wikibooks-logo.svg Buku téks ti Wikibooks
Wikiquote-logo.svg Cutatan ti Wikiquote
Wikisource-logo.svg Téks sumber ti Wikisource
Commons-logo.svg Gambar jeung média ti Commons
Wikinews-logo.svg Warta ti Wikinews
Wikiversity-logo-en.svg Sumber pangajaran ti Wikiversity
Pamaréntah
Rujukan
Géografi

Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg   Tingali ogé Suis di Wikivoyage

Pelesir
Sajarah
Média massa
Atikan
Élmu, panalungtikan, jeung téhnologi

46°47′55″N 8°13′55″E / 46.798562°N 8.231973°E / 46.798562; 8.231973







Countries.png