Korea
|
||
 |
||
| Język urzędowy | koreański | |
| Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
219 140 km² 2,8% |
|
| Liczba ludności (2010) • całkowita • gęstość zaludnienia |
74 000 000 328 osób/km² |
|
Korea – nieistniejące już państwo usytuowane na Półwyspie Koreańskim we wschodniej Azji. Graniczyło od północy z Chinami i od północnego wschodu z Rosją. Obszar zamieszkany przez jednolitą grupę etniczną – Koreańczyków. Po zakończeniu drugiej wojny światowej, w 1945 roku, Korea została podzielona na dwa państwa: Republikę Korei (Korea Południowa) i Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną (Korea Północna). Od 1948 do 1950 roku (wybuch wojny koreańskiej) granica pomiędzy Koreą Północną a Koreą Południową przebiegała dokładnie przez równoleżnik 38°, jednak od 1953 roku granice uległy zmianie.
Dla reprezentowania Korei na międzynarodowych zawodach sportowych często używana jest Flaga Zjednoczenia, niebędąca jednak oficjalną flagą żadnego z krajów.
Spis treści
Wprowadzenie do historii Korei[edytuj]
Archeologiczne i paleontologiczne dowody wskazują, że ludzie żyli już na terenach dzisiejszej Korei 70 000 lat temu, a 2,5 miliona lat temu przodkowie człowieka. Przez większą część poprzedniego tysiąclecia Korea była politycznie jednym państwem z własnym językiem.
W IV oraz V w. p.n.e. istniało państwo Go-Joseon, pokonane w 108 p.n.e. przez chińską dynastię Han. Po tym okresie, w I w. p.n.e., powstały trzy niezależne królestwa – Goguryeo, Baekje i Silla. Powstanie ich rozpoczęło nowy okres Trzech Królestw Korei, który sporo wniósł dla rozwoju kultury koreańskiej oraz japońskiej.
W dawnych tekstach chińskich Korea nazywana jest Kumsu Kangsan, co oznacza dosłownie „rzeka i góry wyszyte na jedwabiu”. Chińczycy wcześnie docenili umiejętności Koreańczyków w produkcji najlepszego jedwabiu na świecie. W wieku VII oraz VIII istniały wodne i lądowe szlaki handlowe z Korei do krajów arabskich. Od roku 751 do sporządzania zapisów używano w Korei drewnianych bloków. W roku 1232, na długo przed wynalazkiem Gutenberga, po raz pierwszy zastosowano metalowe ruchome czcionki do publikacji tekstów. Podczas okresu Goryeo (918–1392 r. n.e.) przemysł jedwabniczy rozpowszechnił się na całym obszarze Korei, a wyroby ceramiczne zrobione z kolorowego szkliwa (zwanego celadonem) stały się koreańską specjalnością. Gwałtowny wzrost kultury w okresie Joseon spowodowany był rozpowszechnianiem się kultury Chin z okresu dynastii Ming. W okresie tym rozwinęła się tradycyjna sztuka i rzemiosła, takie jak produkcja celadonu, jedwabiu, papieru, ubrań oraz wachlarzy. W okresie tym powstał także koreański alfabet, hangeul. Wybudowano także pierwszy na świecie pancerny okręt wojenny.
Obecnie Korea podzielona jest na dwa państwa: Republikę Korei oraz Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną.
Korea Północna oficjalnie propaguje politykę samowystarczalności (Dżucze), jednakże jest państwem zależnym od pomocy Chin, Rosji, Korei Południowej oraz ONZ. Dla kontrastu, Korea Południowa, której gospodarka jest wolnorynkowa, jest jedenastym najlepiej rozwiniętym ekonomicznie krajem na świecie. Oba kraje twierdzą, że starają się doprowadzić do zjednoczenia całego Półwyspu Koreańskiego.
Zjednoczenie Korei[edytuj]
Państwa koreańskie przeprowadziły szereg rozmów na temat zjednoczenia. Jednak, głównie ze względu na różnice ideologiczne i polityczne, żadna z nich nie przyniosła rozwiązania. W świadomości Koreańczyków jednakże nie ginie myśl o kulturowej i narodowej bliskości obu państw, a wiele rodzin podzielonych jest sztuczną granicą. Należy zauważyć, że od czasu formalnego zakończenia wojny koreańskiej w 1953 roku obie Koree nie podpisały traktatu pokojowego, a więc oficjalnie są jeszcze w stanie wojny.
Przeszkodą w ponownym zjednoczeniu może być także strach samych Koreańczyków przed potencjalnymi problemami, jakie mogą z tego wyniknąć. Obie Koree rozwijają się niezależnie, toteż ich gospodarka znajduje się na innym poziomie. W porównaniu do podobnego zjednoczenia Niemiec zauważyć należy, że stan gospodarki Korei Południowej jest gorszy niż Zachodnich Niemiec, a ekonomia Korei Północnej jest na znacznie gorszym poziomie niż we wschodnioniemieckim odpowiedniku. Kulturowo oba kraje także zaczynają się różnić, jednakże starokoreańskie tradycje i kultura są powszechnie znane.
W 1991 roku na zawodach w tenisie stołowym w Chiba w Japonii drużyny narodowe obu Korei wystąpiły jako jedna drużyna Korei. W roku 2000 na letniej olimpiadzie w Sydney oraz w 2004 w Atenach drużyny południowo- i północnokoreańska wystąpiły na rozpoczęciu pod wspólną flagą. Planowane było całkowite połączenie obu drużyn na letniej olimpiadzie w Pekinie, jednak do tego nie doszło.
Tradycje[edytuj]
Więzy rodzinne odgrywają olbrzymią rolę w relacjach rodzinnych, a także biznesowych. Kłanianie się jest ciągle dominującym sposobem witania się, choć podawanie ręki zdobywa coraz większą popularność. Tradycyjny koreański system wartości wywodzi się od konfucjanizmu, neokonfucjanizmu, buddyzmu, poszanowania przodków, a także, szczególnie ostatnimi czasy, chrześcijaństwa. Kuchnia koreańska, dzięki stosowaniu ostrych papryczek chilli, jest bardzo pikantna. Żaden koreański posiłek nie obejdzie się bez kimchi oraz, co typowe dla kuchni azjatyckiej, ryżu.
Korea jest znana na świecie także dzięki sztukom walki. Z tego państwa wywodzą się takie sztuki walki, jak hapkido, hwarangdo, taekkyon, taekwondo i tukong musul.
Nazwy[edytuj]
W języku koreańskim Korea zwana jest „Hanguk” (한국; 韓國) w Korei Południowej, a „Joseon” (조선; 朝鮮) w Północnej. Każda z tych nazw dotyczy także obszaru, na którym jest używana. Nazwa „Korea” lub czasami „Corea” (obie wywodzące się z Goryeo (고려; 高麗)) jest neutralną nazwą używaną w odniesieniu do obu państw. Chińskie znaki 高麗 w Chinach wymawiane są jako Gāolì, co Marco Polo zapisał jako Cauli.
Demografia[edytuj]
Półwysep Koreański zamieszkany jest głównie przez Koreańczyków. Występuje także liczna grupa Chińczyków (około 20 000) w Korei Południowej i niewielkie grupy Chińczyków i Japończyków w Korei Północnej. Liczbę mieszkańców obu Korei szacuje się na 71 milionów ludzi.
Geografia[edytuj]
Korea znajduje się na Półwyspie Koreańskim w północno-wschodniej Azji. Od Chin dzieli ją rzeka Yalu (kor. Amnok) na północy i Morze Żółte na zachodzie. Od Japonii Morze Japońskie na wschodzie. Korea ma także krótką granicę z Rosją wzdłuż rzeki Tumen.
