Tunixia

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Va a: navigasion, serca


Tunixìa
Tunixia - Bandiera
Tunixia - Stemma
Motto: órdene, łibartà, justisia

Tunisia in its region.svg


Informasion
Nome par intiero: Repùprica de Tunixìa
Nome ufisiałe: الجمهورية التونسية
Łéngoa uficiałe: àrabo
Cavedal: Tunisi  (674.100 ab. / 1994)
Polìtega
Governo: repùbrica presidensiàł
Capo de stato: Moncef Marzouki
Capo de governo: Mehdi Jomaa
Indipendensa: da ła Francia, 20 de marso 1956
Ingreso a l'ONU:  
Area
Totale: 163.610 km²
Pos. nel mondo: 89°
 % delle acque:   %
Popolasion
Totałe: 9.924.742 ab.  (2003)
Pos. nel mondo: 81°
Densità: 60,66 ab./km²
Giografia
Continente: Africa
Fuxo oràrio: UTC +1
Economia
Vałuta: dìnaro tunixìn
Energia:
Varie
TLD: .tn
Prefiso tełef.: +216
Sigla autom.: TN
Ino nasionałe: Himat Al Hima

Ala Khallidi

Festa nasionałe: 20 de marso

Tunisia sm03.png

La Tunixìa, ufisialmente la Repùprica de Tunixìa (in àrabo الجمهورية التونسية, al-Jumhūriyya al-Tūnusiyya), xe on Stato de l’África de el nord, parte de el Maghreb.
El confina co ł’Algeria a ovest e co ła Libia a sudest; la xe bagnada da el Mar Mediteraneo a nordest.

Giografia[canbia | canbia el còdexe]

La costa la xe rica de acua.

El 40% del teritorio xe nte el dexerto de el Sahara. La costa la xe fèrtile.

Storia[canbia | canbia el còdexe]

Exquisite-kfind.png Par saverghene de pì, varda ła pajina Storia de la Tunixia.

Antighità[canbia | canbia el còdexe]

Cartàxene

In Tunixìa ghera òmeni preistorici fin da el pałeołìtico.

El primo pòpoło ca se conose xe i berberi.

I fenici xe rivá su nte łe coste de ła Tunixìa e i ga fondá Cartàxene nte el 814 a.C.. Cartàxene l’è deventá na potensa comerçiàł e militàr in pochi ani e sa mexo a concoistàr i paexi de el Mediteraneo.
La łota co Roma xe ndá vanti da el 264 a el 146 a.C. e xe fenìa co la distrusión de Cartàxene. I romani ga ricostruìo la çitá e i ła ga fata deventàr ła prima provinçia africana.

A ła fin de el periodo romàn, i vandałi ga invadesto Cartàxene e i xe restài fin a el 533.
Nte el 533, el xeneràl bizantìn Bełixario ga concoistá tuto el nord Africa.
Doxento ani dopo, i Árabi.

I Árabi xe restài fin ke i xe rivài i Turchi de l’impero otoman en tel 1574.

Modernità[canbia | canbia el còdexe]

En tel 1705 ghe stá ła fondasión de ła dinastìa Husaynide.

Da el 1881 i francexi ga stabilì on protetorato.

Indipendensa[canbia | canbia el còdexe]

La Tunixìa xe deventá indipendente el 20 de marso 1956 e ła Repùbrica l’è stá proclamá el 25 de lujo del 1957[1].
El primo prexidente xe stá Habib Bourguiba, deposto con on colpo de Stato nel 1987 da el xeneràl Zine El-Abidine Ben Ali.

Economia[canbia | canbia el còdexe]

L’agricoltura xe praticá su la costa (gran, formenton, biada).
La Tunixìa xe el sesto produtór mondiàl de fosfati.

Ła industria (tèsile, prodoti petrołìferi) xe en crézita.

Demografia[canbia | canbia el còdexe]

La majorìa de la popołasión xe muxułmana.

I tunixini parla àrabo e francexe.

Note[canbia | canbia el còdexe]

  1. fin a sto momento ł’á reñá ła dinastìa Husaynide.


Stati par indice de svilupo uman

 
Cuel prima Cuel daspò
Algeria 94° posto Tonga