1975

Ovo je članak o godini 1975.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	19. vijek – 20. vijek – 21. vijek
Decenija:	1940-e  1950-e  1960-e  – 1970-e –  1980-e  1990-e  2000-e
Godine:	1972 1973 1974 – 1975 – 1976 1977 1978

1975 u drugim kalendarima

Gregorijanski	1975 MCMLXXV
Ab urbe condita	2728
Islamski	1394 – 1395
Iranski	1353 – 1354
Hebrejski	5735 – 5736
Bizantski	7483 – 7484
Koptski	1691 – 1692
Hindu kalendari
- Vikram Samvat	2030 – 2031
- Shaka Samvat	1897 – 1898
- Kali Yuga	5076 – 5077
Kineski
- Kontinualno	4611 – 4612
- 60 godina	Yin Drvo Zec (od kineske N. g.)
Holocenski kalendar	11975
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1975 (MCMLXXV) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru.

• Međunarodna godina žena (UN)
• Godina evropskog arhitekturnog nasleđa (Savet Evrope)

Događaji

Januar/Siječanj

• 1. 1.? - Proradio Pul nesvrstanih novinskih agencija na čelu sa Tanjugom.
• 2. 1. - U Bangladešu ubijen marksistički revolucionar Siraj Sikder.
• 3. 1. - U SAD potpisan Zakon o trgovini zajedno sa Jackson–Vanikovim amandmanom koji uskraćuje status najpovlašćenije nacije zemljama sa netržišnom ekonomijom koje sprečavaju emigraciju građana (tj. Jevreja iz SSSR).
• 7. 1. - Viet Cong zauzeo južnovijetnamsku provinciju Phuoc Binh.
• 13. 1. - Ilič Ramirez Sančez (Karlos Šakal) i Narodni front za oslobođenje Palestine hteli da RPG-om pogode avion izraelskog El Al-a na pariskom Orly-ju, ali pogodili jugoslovenski DC-9. Jugoslovenska štampa insinuira da su Amerikanci iza toga.
• 15. 1. - Portugal objavljuje da će 11. 11. dati nezavisnost Angoli.
• januar - Osmorica profesora, Praxis-ovaca, izbačena sa Beogradskog univerziteta - Mihailo Marković, Ljubomir Tadić, Zagorka Golubović, Svetozar Stojanović, Miladin Životić, Dragoljub Mićunović, Nebojša Popov i Trivo Inđić.
• januar - Predstavljen mikro kompjuter Altair 8800.
• januar - Miodrag Bulatović dobio NIN-ovu nagradu za roman "Ljudi sa četiri prsta".
• 17. 1. - Prvi sastanak Nacionalnog narodnog kongresa u NR Kini posle 10 godina - donesen novi ustav, Zhou Enlai reizabran za premijera, a Deng Xiaoping je vicepremijer nakon osam godina nemilosti.
• 29. 1. - Weather Underground podmetnuo bombu u zgradu američkog State Departmenta.

Februar/Veljača

• 4. 2. - Zemljotres u Haičengu, kineska provincija Liaoning, odnosi preko 1300 života, a smatra se prvim predviđenim zemljotresom.
• 11. 2. - Margaret Thatcher na čelu Konzervativne stranke.
• 11. 2. - Predsednik Madagaskara Richard Ratsimandrava ubijen posle šest dana vladavine.
• 13. 2. - Kiparski Turci su u severnom delu ostrva, koji je sedam meseci ranije okupirala Turska, proglasili "Tursku Federativnu Državu Kipar" i formirali ustavotvornu skupštinu. Za prvog predsednika skupštine izabran je vođa kiparskih Turaka Rauf Denktaş.
• 13. 2. - Jugoslovenske vlasti proterale dve američke operske pevačice, pod optužbom za "neprijateljsku aktivnost" (navodno poslale 250 letaka na adrese u Jugoslaviji, koje im je dao neki čikaški emigrant).
• februar - Jugoslovenski disident Mihajlo Mihajlov osuđen na sedam godina zatvora.
• februar - Zabranjen časopis Praxis.
• 15. 2. - Sporazum o političkom savezu SAD i Severnih Marijanskih Ostrva (odobreno referendumom 17. 6.).
• 17. 2. - AC/DC izdali prvi album High Voltage.
• 28. 2. - Nesreća na stanici Moorgate londonskog metroa, poginula 43 putnika.

Mart/Ožujak

• 2. 3. - Iranski Šah Mohamed Reza Pahlavi proglasio jednopartijsku državu (Partija Rastahiz tj. "Preporod").
• 3. 3. - Prva sednica novoizabranog Saveta federacije.
• 6. 3. - Alžirski sporazum između Iraka i Irana o rešenju pograničnog spora; Iran prekida podršku kurdskom ustanku u Iraku, na čelu sa Mustafom Barzanijem (ustanak ubrzo biva slomljen).
• 6. 3. - Zapruderov film Kenedijevog ubistva prvi put prikazan na američkoj televiziji.
• 7. 3. - U Ženevi umro Veljko Vlahović, član Predsedništva Centralnog komiteta SKJ, jedan od najbližih saradnika predsednika Tita.
• 10 - 11. 3. - U Dublinu pod predsjedanjem irskog premijera Liama Cosgravea održan prvi sastanak Evropskog savjeta, odnosno redovni sastanak na vrhu tadašnje Evropske ekonomske zajednice.
• 11. 3. - Severnovijetnamska pobeda kod Ban Me Thuota znači pad polovine Južnog Vijetnama i početak njegovog kolapsa.
• 13. 3. - "Konvoj suza" u Južnom Vijetnamu - evakuacija Centralnih visija se pretvara u egzodus.
• 13. 3. - Umro književnik i nobelovac Ivo Andrić.
• mart - U Zadru osuđeno 15 osoba za "zaveru za otcepljenje Hrvatske".
• 21. 3. - Komunistička hunta Derg proglasila republiku u Etiopiji.
• 22. 3. - Naim Hadžiabdić izabran za reisu-l-ulemu Islamske zajednice u SFR Jugoslaviji (ustoličen 18. maja, na čelu je do 1987).
• 22. 3. - Pesma Evrovizije: jugoslovenski predstavnik Pepel in kri 13.
• 24. 3. - Meč Muhammad Ali - Chuck Wepner: nepoznati bokser izdržao skoro svih 15 rundi i čak poslao Alija na pod u devetoj.
• 25. 3. - Ubijen saudijski kralj Faisal (počinilac je njegov nećak, pogubljen 18. 6.); nasleđuje ga Khalid (do 1982).
• 28. 3. - Požar u riječkom rodilištu, stradalo 25 beba.
• 29. 3. - Mariner 10 u prvom proletu pored Merkura.
• 29. 3. - Ustaše upucale jugoslovenskog vice-konzula u Lionu, Mladena Đogovića.
• 30. 3.? - Zoran Radmilović dobio "Zlatnog ćurana" na "Danima komedije" u Svetozarevu za ulogu u "Radovanu III".

April/Travanj

• 1. 4. - Predsjednik Kambodže Lon Nol pobjegao u Indoneziju, nakon što su Crveni Kmeri opkolili glavni gran Pnom Pen.
• 1. 4. - U Japanu počinje prikazivanje TV serije "Pčelica Maja".
• 3. 4. - Sovjetski velemajstor Anatolij Karpov postao 12. svjetski prvak u šahu nakon što je dotadašnji prvak Robert Bobby Fischer odbio prihvatiti uvjete Svjetske šahovske asocijacije (FIDE) za susret za svjetsku titulu.
• 4. 4. - Vijetnamski rat: tokom "Operacije Babylift", američki vojni avion koji je prevozio vijetnamsku ratnu siročad srušio se nakon polijetanja iz Saigona (Vijetnam). Poginule su 172 osobe, većinom djece.
• 4. 4. - Bill Gates i Paul Allen osnovali Microsoft u Albuquerqueju, New Mexico.
• 4. 4. - Josip Broz Tito proglašen za počasnog doktora nauka na Filozofskom fakultetu u Prištini.

Demokratska Kampučija

• 5. 4. - Havarija sovjetskog Sojuza-18a, kosmonauti spašeni.
• 8. 4. - 47. dodjela Oscara, najbolji film "Kum II", ukupno šest nagrada od 11 nominacija; najbolji strani film Amarcord.
• 9. 4. - "Incident sa Narodnom revolucionarnom partijom" u Južnoj Koreji pod diktaturom Park Chung-hee-ja: devetorica obešena 18 sati nakon presude.
• 13. 4. - Napad Palestinaca na Falangu (Partija Kataeb) i uzvratni Autobuski masakr u Libanu - iskra građanskog rata.
• 13. 4. - Vojni udar u Čadu, ubijen predsednik François Tombalbaye.
• 17. 4. - Crveni Kmeri ušli u Pnom Pen, čime je završen Kambodžanski građanski rat (od 1970). Pol Pot proglašava "Demokratsku Kampućiju" i postaje njen prvi premijer (1975-1979); odmah počinje evakuacija gradova i genocid (ovaj dan je proglašen za 1. dan godine 0).
• 19. 4. - Iz SSSR lansiran prvi indijski satelit, Aryabhata.
• 21. 4. - Troje ljudi poginulo u napadu nemačke terorističke grupe Bader-Majnhof na ambasadu Nemačke u Stokholmu.
• 24. 4. - Teroristi iz Frakcije crvene armije zauzimaju ambasadu Zapadne Nemačke u Štokholmu, uzimaju 11 taoca i zahtevaju puštanje iz zatvora svojih članova. Ubrzo zatim ih hapsi švedska policija.
• 25. 4. - Portugalska tranzicija: izbori za ustavotvornu skupštinu u Portugalu, pobeđuju socijalisti (Mário Soares); sledi političko "vrelo leto".

Evakuacija iz Sajgona

• 29. 4. - Počinje američka operacija Frequent Wind - evakuacija ljudstva iz Sajgona.
• 30. 4. - Rat u Vijetnamu: Rat se završava tako što komunističke snage osvajaju Sajgon, i Južni Vijetnam se bezuslovno predaje.

Maj/Svibanj

• 1. 5. - Kambodžansko-vijetnamski rat: konflikt počinje kmerskim zauzećem vijetnamskog ostrva Phu Quoc.
• 3. 5. - Nosač aviona USS Nimitz ušao u službu (prvi iz svoje klase).
• 9. 5. - Vojna parada na Dan pobede u Beogradu.
• 12 - 15. 5. - Mayaguezov incident: Crveni Kmeri zarobili američki trgovački brod, marinci ga povratili tri dana kasnije po cenu 38 mrtvih - to se smatra poslednjim okršajem i poslednjim žrtvama Vijetnamskog rata.
• 16. 5. - Sikkim se priključio Indiji nakon referenduma.
• maj - Jugoslavija optužuje Austriju da nije ispoštovala ugovorenu zaštitu manjina i da je desničarski jugoslovenski emigranti koriste kao bazu za napade na Jugoslaviju.
• 28. 5. - Lagoski ugovor - 15 zapadnoafričkih zemalja stvara ECOWAS.
• 29. 5. - Gustáv Husák je novi predsednik Čehoslovačke.

Jun/Juni/Lipanj

• 1. 6. - New York Times objavio članak o projektu Ibex - prislušni iranski sistem koji se gradi uz pomoć CIA (→ Project Dark Gene).
• 5. 6. - Posle osam godina, ponovo otvoren Suecki kanal.
• 5. 6. - Britanci glasali sa 67% za ostanak u Evropskoj zajednici.
• 7. 6. - Usvojen novi, republikanski, ustav Grčke (glasali samo zastupnici Nove Demokracije, opozicija bojkotirala zbog velih predsjedničkih ovlasti) - Treća helenska republika.
• 7 - 15. 6. - EuroBasket 1975 u Jugoslaviji.
• 10. 6. - Tzv. Rockefellerova komisija objavila izveštaj o zloupotrebama CIA-e.
• 15. 6. - Finale Evropskog prvenstva u košarci u Beogradu: Jugoslavija pobedila SSSR.
• 15. 6. - Irinej Gavrilović ustoličen za episkopa niškog (od 2010. patrijarh srpski).
• 19. 6. - Ubijen mafijaški bos Sam Giancana, pet dana pre zakazanog svedočenja pred Kongresom.
• 20. 6. - Premijera filma Jaws ("Ralje"), koji se smatra prvim blockbusterom.
• 25. 6. - Mozambik nezavisan od Portugala, na čelu Samora Machel iz partije FRELIMO.
• 26. 6. - Indira Gandhi je proglasila izvanredno stanje u Indiji (traje do ožujka '77).
• 26. 6. - Pucnjava u indijanskom rezervatu Pine Ridge u Južnoj Dakoti, poginula dva agenta FBI i jedan pripadnik Američkog indijanskog pokreta.
• 30. 6. - Aleksandar Solženjicin u Washingtonu DC: "Reči upozorenja zapadnom svetu", kritikuje politiku detanta.

Jul/Juli/Srpanj

• 4. 7. - Eksplozija na Trgu Sion u Jerusalimu, poginulo 13 osoba.
• 5. 7.. - Zelenortska Republika je dobila nezavisnost nakon 500 godina portugalske vlasti.
• 5. 7. - Američki teniser Artur Eš postao je prvi crnac pobednik turnira u Vimbldonu.
• 5. 7. - Fatah podučava miliciju Shia Amal u Libanu kada dolazi do eksplozije u kojoj ginu 42 osobe.
• 6. 7. - Komori proglasili nezavisnost od Francuske (Mayotte ostaje uz Francusku).
• 12. 7. - Sao Tome i Principe dobio nezavisnost od Portugala.

Apollo–Sojuz

• 17. 7. - Apollo–Sojuz - američki i sovjetski vasionski brodovi „Sojuz 19“ i „Apolo 18“ spojili su se u Zemljinoj orbiti. Komandanti letilica, Aleksej Leonov i Tom Staford, razmenili su čestitke, pri čemu je Rus govorio engleski a Amerikanac ruski (poslednji let Amerikanaca u svemir do 1981).
• 25. 7. - Nenad Stekić skočio 8,45 m na mitingu u Montrealu - novi evropski rekord.
• 26. 7. - Disko numera The Hustle Van McCoya na prvom mestu američke liste.
• 26. 7. - 2. 8. - 22. Filmski festival u Puli, Velika zlatna arena za film "Kuća".
• 28. 7. - Turska vojska zauzela pet američkih baza u zemlji (gnevni jer je Kongres odbio ukinuti zabranu vojne pomoći Turskoj).
• 29. 7. - Šadijanski incident: kineska armija ubila oko 900 pripadnika naroda Hui.
• 30. 7. - u Helsinkiju počela Konferencija o evropskoj bezbednosti i saradnji koja je okupila državnike 35 zemalja, uključujući lidere SSSR i SAD Leonida Brežnjeva i Džeralda Forda. Jugoslovensku delegaciju predvodio Josip Broz Tito. KEBS kasnije transformisan u Organizaciju za evropsku bezbednost i saradnju.
• 30. 7. - U Detroitu nestao Jimmy Hoffa.

Avgust/August/Kolovoz

Markica povodom Konferencije u Helsinkiju

• 1. 8. - Helsinški dogovor: Deklaracija o principima država-učesnica u međusobnim odnosima (nemešanje u unutrašnje poslove, nepovredivost granica, poštovanje ljudskih prava), zasnovan KEBS (kasniji OEBS).
• 3. 8. - Predsednik SAD Džerald Ford stigao u posetu Jugoslaviji.
• 8. 8. - Od neuobičajeno velike poplave se ruši brana Banqiao u Kini, uz ogromnu štetu i ljudske žrtve.
• 9. 8. - Južnoafrički granični rat: južnoafrička patrola zauzima hidrocentralu Ruacana-Calueque u Angoli - početak prisustva u toj zemlji.
• 10. 8. - TV intervju Prve dame SAD Betty Ford u kome iskreno govori o predbračnom seksu, marihuani i dr. izaziva ljutnju konzervativaca.
• 15. 8.. - U vojnom puču ubijen predsednik Bangladeša šeik Mudžibur Rahman, prvi premijer nakon sticanja nezavisnosti u januaru 1972.
• avgust - Vladimir Dapčević, antititoistički komunista, kidnapovan u Bukureštu od strane jugoslovenskih organa
• 19/20. 8. - Let ČSA 540: avion na liniji Prag-Damask-Bagdad-Teheran se srušio kod Damaska, poginulo 126 od 128 ljudi u letelici, među kojima i mađarski kompozitor Tihomir Vujičić.
• 21. 8. - Kubanski instruktori osnovali kampove za obuku u Angoli, pomoć Narodnom pokretu za oslobođenje Angole (MPLA).
• 24. 8. - Grčka: smrtna kazna liderima vojne hunte preinačena u doživotnu.

Septembar/Rujan

• 3. 9. - Nastanak Frikoma: potpisan ugovor o zajedničkom ulaganju za izgradnju fabrike smrznute hrane, strani kapital iz Unilevera ima učešće 48%.
• septembar - Dva pokušaja ubistva američkog predsednika Forda (5. i 22.).
• 16. 9. - Papua Nova Gvineja dobila nezavisnost od Australije.
• 16. 9. - Gradu Zagrebu uručen Orden narodnog heroja povodom 30-godišnjice oslobođenja.
• 16. 9. - Churchov komitet počinje TV saslušanja o CIA-inim zloupotrebama.
• 18. 9. - Uhapšena Patty Hearst, oteta naslednica pa odmetnica.
• 27. 9. - OPEC-ovi ministri u Beču objavili povećanje cene nafte od 10 procenata.
• 28. 9. - Priština dobila Orden narodnog heroja.

Oktobar/Listopad

• 1. 10. - U Manili održan Thrilla in Manila, boks meč u kome je svjetski prvak u teškoj kategoriji Muhammad Ali obranio titulu od Joea Fraziera - jedna od najvećih i najspektakularnijih borbi u historiji boksa.
• 1. 10. - U zasebne krunske kolonije Velike Britanije razdvojeni Gilbertovi otoci (Kiribati) i Elisovi otoci (Tuvalu).
• oktobar - Kongres Saveza književnika Jugoslavije; referat Staneta Dolanca, sekretara Izvršnog komiteta CK SKJ, praktično poziva pisce i druge na autocenzuru. Neki najpoznatiji pisci nisu ni došli.
• 5. 10. - Američko istražno povjerenstvo ustvrdilo je da je američka tajna služba CIA 60-ih godina nekoliko puta pokušala ubiti kubanskog predsjednika Fidela Castra.
• 11. 10. - Emitirana prva epizoda Saturday Night Live, jedne od najpopularnijih, najdugovječnijih i najuticajnijih zabavno-humorističkih TV-serija na svijetu; glume Dan Aykroyd, John Belushi, Chevy Chase i dr.
• 15. 10. - 14. sednica predsedništva CK SKJ - treba pokazati veću strogost protiv spoljnjeg i unutrašnjeg neprijatelja; takođe prva verzija Zakona o udruženom radu..
• oktobar? - U Sevojnu proradila valjaonica aluminijuma.
• 17. 10. - Grad New York izbegao bankrot u zadnjem trenutku, nakon što je učiteljski penzioni fond ipak odlučio uložiti novac u gradske obveznice. Prošlog meseca je osnovan Hitni finansijski kontrolni odbor koji će sledećih godina sprovesti mnoge rezove u budžetu.
• 20. 10. - Sovjetska sonda Venera 9 poslala prve fotografije sa površine te planete.
• 21. 10. - Otvoren rekreativni centar "Zvezdani gaj" u Beogradu.
• 29. 10. - Predsednik Ford ne želi dati federalnu pomoć za grad Njujork - sutradan čuvena naslovnica Daily Newsa: FORD TO CITY: DROP DEAD (u decembru ipak odobreni federalni zajmovi).
• 30. 10. - Francisco Franco u komi, v. d. šefa države postaje princ Huan Karlos.
• 30. 10. - Jugoslovenski avion DC-9-30 YU-AJO se srušio prilikom sletanja po magli u Pragu - 68 poginulih. [1]

Novembar/Studeni

• 4. 11. - "Halloween Massacre" - više umerenih republikanaca u kabinetu SAD zamenjeno konzervativcima - odbrana Donald Rumsfeld, direktor CIA George H. W. Bush, šef kabineta Bele kuće Dick Cheney; Brent Scowcroft savetnik za nacionalnu sigurnost umesto Henryja Kissingera koji ostaje državni sekretar.
• 5. 11. - Otvoreno Dečje selo "Dr Milorad Pavlović" u Sremskoj Kamenici, prisustvuje Jovanka Broz.
• 6. 11. - "Zeleni marš" u Maroku: 300.000 marokanskih civila se okupilo na jugu, čekajući na znak za prelazak u Špansku Saharu.
• 7. 11. - U Banja Luci osnovan Univerzitet, u sklopu kojeg je bilo šest fakulteta, tri više škole i devet instituta i zavoda.
• 8. 11. - Sovjetski kapetan korvete Valerij Sabljin preuzeo kontrolu nad fregatom "Storoževoj" i usmerio je ka Lenjingradu, kako bi pročitao proglas i vratio zemlju na lenjinski put - streljan je sledećeg avgusta, događaj je predstavljen kao pokušaj prebega na zapad (inspiracija za roman "Lov na Crveni oktobar").
• 10. 11. - Vlade Jugoslavije i Italije potpisale Osimski sporazum, definitivno rešenje Tršćanskog pitanja- potvrđen Memorandum o razumevanju iz 1954 - utvrđenje granice, preuzete obaveze o zaštiti manjina, predviđena saradnja u raznim poljima (ugovor stupio na snagu 11. 10. 1977).
• 10. 11. - Rezolucija 3379 Generalne skupštine UN tvrdi da je cionizam oblik rasizma (jedina rezolucija GS UN koja je opozvana, 1991.).
• 10. 11. - Angolski građanski rat: MPLA i Kubanci kod Quifangondoa blizu Luande odlučujuće porazili FNLA kojima su pomagali Zair i Južna Afrika.
• 11. 11. - Angola proglasila nezavisnost od Portugala u senci građanskog rata, glavni grad Luandu zadržao MPLA.
• 14. 11. - Madridski dogovor: Španci napuštaju Zapadnu Saharu do 28. 2. i prepuštaju je Maroku i Mauritaniji - Polisario osuđuje ovaj sporazum i uz podršku Alžira pojačava gerilske napade.
• 15. 11. - Vrednost američkog dolara zaključena ispod 18 dinara, prvi put od uvođenja fluktuirajućeg kursa maja 1973.
• 15. 11. - Osnovana "Grupa šest" industrijalizovanih zemalja (kasnije G7 pa G8).
• 19. 11. - Prikazan film One Flew Over the Cuckoo's Nest.
• 22. 11. - Dva dana nakon Frankove smrti, Juan Carlos I proglašen za kralja Španije - početak tranzicije u demokratiju.
• 25. 11. - Surinam dobio nezavisnost od Holandije, za predsjednika postavljen Johan Ferrier.
• 25. 11. - Pokušaj puča u Portugalu.
• 26. 11. - TV Novi Sad i TV Priština počinju emitovanje vlastitog programa (prvi dnevnik TV Novi Sad sutradan).
• 28. 11. - Portugalski Timor proglasio nezavisnost koja će biti kratkog veka.
• 30. 11. - Afrička država Dahomej promijenila naziv u Narodna Republika Benin.

Decembar/Prosinac

• 3. 12. - Komunistički Pathet Lao uzeo vlast u Laosu, kraj 600 godina stare monarhije.
• 7. 12. - Indonežanska invazija Istočnog Timora.
• decembar - Atari predstavlja kućnu verziju video-igre Pong.
• 18. 12. - Otvorena prva pešačka zona u Beogradu.
• 21. 12. - Carlosov napad na OPEC: šestočlana grupa Karlosa Šakala napala sastanak OPEC u Beču i uzela taoce, planirano ubistvo Ahmed Zaki Yamanija (ministar za naftu Saudi Arabije) i Jamshida Amouzegara (ministar unutr. poslova Irana).
• 23. 12. - U Atini ubijen šef CIA-ine stanice Richard Welch.
• 25. 12. - Proizvedeno milionito "Zastavino" vozilo (Zastava 101).
• 25. 12. - Osnovan bend Iron Maiden.
• 27. 12. - Više od 400 rudara poginulo u eksploziji u rudniku uglja u Časnali u indijskoj državi Bihar.
• 29. 12. - Eksplozija bombe u zračnoj luci LaGuardia u New Yorku, 11 poginulih. Iako za napad nitko nije preuzeo odgovornost, sumnjalo se da iza njega stoje hrvatski "nacionalisti".

Tokom godine

• Izgrađena prva dva agregata HE Varaždin [2] od po 47 MW; dva plinskoturbinska agregata KTE Jertovec (Konjščina) od po 31,5 MW.
• Završena brana Mratinje na reci Piva u Crnoj Gori (zbog koje se Pivski manastir preseljava na novu lokaciju).
• Spomen muzej "21. oktobar" u Kragujevcu.
• Inflacija u Jugoslaviji 22%.
• Izgubljeno rekordnih 24.700.675 radnih dana zbog bolovanja.
• Jake kiše i poplave Dunava umanjile rod u podunavskim zemljama.
• Predstave "Don Kihot" Žila Masnea i "Faust" Šarla Gunoa u izvođenju Beogradske opere sa Miroslavom Čangalovićem u naslovnim ulogama proglašene za vrhunac operske sezone u pariskom Teatru nacija.
• Za brži razvoj nerazvijenih republika i Kosova 1971-75. izdvojeno 44,3 milijarde dinara, tj. 3,2 odstvo društvenog proizvoda.
• U Jugoslaviji prvi put proizvedeno više od tri miliona tona čelika.
• Matematičar Benoit Mandelbrot prvi put upotrebio pojam fraktal.
• U Konektikatu prvi put identifikovana lajmska bolest.
• Prvi put preko milion razvoda u SAD.
• Stanovništvo svijeta iznosi 4.068.109.000.

1975. u temama

• Rukovodstvo Jugoslavije:
  • Predsednik Republike i SKJ - Josip Broz Tito
  • Predsednik Saveznog izvršnog veća - Džemal Bijedić
  • Predsednik Savezne skupštine - Kiro Gligorov

• Televizija. TV serije: "Otpisani" (1974-75), "Grlom u jagode", "Pesma", "Pozorište u kući 3", "Vaga za tačno merenje" (1975-79), "Šta da se radi" (1975-77), "Azbuka zanimanja" (1975-76), "Đavolje merdevine", "Lepeza", "Život je lep" (TV Beograd); "Gruntovčani", "Kapelski kresovi" (snim. 1974, prikazivana 1975-76), "Vrijeme ratno i poratno" (TV Zagreb); "Odbornici" (TV Sarajevo).
• Neki domaći filmovi: "Zimovanje u Jakobsfeldu", "Kičma", "Doktor Mladen", "Sarajevski atentat", "Seljačka buna 1573.". (→ Kategorija:Filmovi 1975.).

Rođenja

Januar/Siječanj – Februar/Veljača

• 3. 1. - Thomas Bangalter, član Daft Punk
• 6. 1. - Enis Bešlagić, bosanskohercegovački glumac
• 11. 1. - Matteo Renzi, premijer Italije
• 15. 1. - Mary Pierce, teniserka
• 16. 1. - Anđelija Vujović, manekenka
• 21. 1. - Oliver Dulić, političar u Srbiji
• 28. 1. - Tim Montgomery, atletičar
• 30. 1. - Danijel Ljuboja, bosanskohercegovački pozorišni glumac

• 4. 2. - Natalie Imbruglia, kantautorka, glumica
• 15. 2. - Radovan Nastić Bensedin, multimedijalni umetnik
• 21. 2. - Zelda Tinska, glumica
• 22. 2. - Drew Barrymore, američka glumica
• 25. 2. - Chelsea Handler, voditeljka Chelsea Lately
• 26. 2. - Almir Delić, bosanskohercegovački nogometaš

Mart/Ožujak – April/Travanj

• 15. 3. - Eva Longoria, američka glumica i model
• 15. 3. - will.i.am, pevač, reper
• 15. 3. - Andreja Mladenović, srpski političar
• 17. 3. - Hrvoje Kečkeš, hrvatski glumac
• 21. 3. - Dragan Lukovski, košarkaš
• 27. 3. - Fergie (pjevačica), solo i The Black Eyed Peas

• 1. 4. - Magdalena Malejeva, bugarska teniserka
• 6. 4. - Zach Braff, glumac
• 9. 4. - Romana Panić, pevačica
• 11. 4. - Maja Nikolić, pevačica
• 13. 4. - Lou Bega, mambo muzičar
• 14. 4. - Veronika Zemanová, foto-model
• 16. 4. - Ivan Zeljković, TV voditelj, producent
• 20. 4. - Atifete Jahjaga, predsednica Kosova
• 26. 4. - India Summer, glumica

Maj/Svibanj – Jun/Lipanj

• 2. 5. - David Beckham, engleski fudbaler
• 3. 5. - Christina Hendricks, glumica
• 3. 5. - Maksim Mrvica, pijanist
• 5. 5. - Mina Kostić, pevačica
• 5. 5. - Ivica Pucar, glumac
• 6. 5. - Martina Tomčić, hrvatska operna pjevačica
• 8. 5. - Enrique Iglesias, pevač
• 10. 5. - Branka Bebić, hrvatska manekenka
• 18. 5. - John Higgins, igrač snukera
• 18. 5. - Jack Johnson, kantautor, glazbenik
• 21. 5. - Emir Suljagić, bh. književnik, političar
• 26. 5. - Lauryn Hill, pevačica
• 27. 5. - André 3000, reper, kantautor, muzičar, producent
• 27. 5. - Jamie Oliver, TV kuvar
• 29. 5. - Mel B, članica Spice Girls

• 4. 6. - Angelina Jolie, američka glumica
• 4. 6. - Russell Brand, komičar, aktivista
• 7. 6. - Allen Iverson, košarkaš
• 17. 6. - Milan Gurović, srpski košarkaš
• 17. 6. - Ognjen Amidžić, TV voditelj
• 20. 6. - Paulina Manov, glumica
• 25. 6. - Vladimir Kramnik, šahista
• 27. 6. - Tobey Maguire, američki filmski glumac
• 30. 6. - Ralf Schumacher, vozač F1

Jul/Srpanj – Avgust/Kolovoz

• 3. 7. - Vuk Jeremić, srpski političar
• 4. 7. - Sergije Karanović, episkop srednjoevropski
• 5. 7. - Hernán Crespo, argentinski fudbaler
• 6. 7. - 50 Cent, reper
• 10. 7. - Mina Lazarević, glumica
• 27. 7. - Alex Rodriguez, A-Rod, igrač bejzbola

• 2. 8. - Milica Zarić, glumica
• 6. 8. - Ivica Grlić, bosanskohercegovački nogometaš
• 7. 8. - Gaahl, norveški black metal pevač (Gorgoroth)
• 7. 8. - Charlize Theron, glumica, model
• 11. 8. - Jelena Broćić, pevačica
• 13. 8. - Hana Jovčić, glumica
• 23. 8. - Igor Kačić, najmlađa žrtva na Ovčari († 1991)
• 27. 8. - Nataša Tapušković Šolak, glumica

Septembar/Rujan – Oktobar/Listopad

• 13. 9. - Ines Bojanić, glumica
• 20. 9. - Juan Pablo Montoya, vozač F1
• 30. 9. - Marion Cotillard, glumica

• 1. 10. - Marko Vidojković, književnik
• 4. 10. - Marijana Petir, hrvatska političarka
• 5. 10. - Kate Winslet, britanska glumica
• 9. 10. - Mark Viduka, australski nogometaš
• 9. 10. - Sean Lennon, muzičar, sin Johna i Yoko Ono
• 14. 10. - Floyd Landis, biciklista
• oktobar - Brankica Stanković, novinarka
• 22. 10. - Ivan Ivanović, TV voditelj
• 25. 10. - Mario Kovač, kazališni i filmski redatelj
• 27. 10. - Predrag Drobnjak, crnogorski košarkaš

Novembar/Studeni – Decembar/Prosinac

• 3. 11. - Nino Raspudić, filozof, prevoditelj, publicist
• 8. 11. - Tara Reid, glumica
• 12. 11. - Dario Šimić, nogometaš
• 13. 11. - Vlado Šćepanović, crnogorski košarkaš
• 30. 11. - Adnan Gušo, bosanskohercegovački golman

• 5. 12. - Ronnie O'Sullivan, igrač snukera
• 8. 12. - Ana Stanić, pevačica, kompozitor
• 9. 12. - Aleksandar Karakašević, srpski stonoteniser
• 14. 12. - Branko Ružić, srpski političar
• 17. 12. - Milla Jovovich, glumica i foto-model
• 26. 12. - Marcelo Ríos, čileanski teniser
• 27. 12. - Heather O'Rourke, glumica († 1988)
• 30. 12. - Tiger Woods, igrač golfa

Kroz godinu

• Dženan Lončarević, pevač
• Nataša Dangubić, hrvatska glumica

Smrti

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

• 11. 1. - Bosa Cvetić, borac, društveno-politička radnica, narodni heroj (* 1912)
• 12. 1. - Ernesto Maserati, auto-trkač, suosnivač firme Maserati (* 1898)
• 19. 1. - Sulejman Kemura, reisu-l-ulema IZ u SFR Jugoslaviji (* 1908)
• 28. 1. - Antonín Novotný, bivši šef države i partije u Čehoslovačkoj (* 1904)

• 3. 2. - Um Kultum, egipatska pevačica (* 1898)
• 5. 2. - Jovan Ilić, episkop niški (* 1884)
• 14. 2. - Julian Huxley, biolog (* 1887)
• 19. 2. - Jovan Petrov Plamenac, politički filozof (* 1912)
• 24. 2. - Vjekoslav Štefanić, hrvatski filolog (* 1900.)
• 24. 2. - Nikolaj Bulganjin, bivši premijer SSSR (* 1895)
• 24. 2. - Hans Bellmer, slikar, fotograf (* 1902)
• 25. 2. - Elijah Muhammad, lider Nacije islama u SAD (* 1897)

• 7. 3. - Veljko Vlahović, revolucionar, političar, narodni heroj (* 1914)
• 8. 3. - George Stevens, filmski radnik (* 1904)
• 13. 3. - Ivo Andrić, književnik, nobelovac (* 1892)
• 14. 3. - Susan Hayward, glumica (* 1917)
• 15. 3. - Aristoteles Onassis, grčki brodovlasnik (* 1906.)
• 25. 3. - Faisal bin Abdulaziz Al Saud, kralj Saudi Arabije (* 1906)

April/Travanj – Jun/Lipanj

• 3. 4. - Mary Ure, glumica (* 1933)
• 5. 4. - Chiang Kai-shek, generalisimo, predsednik Republike Kine (* 1887)
• 7. 4. - Krsto Hegedušić, hrvatski slikar (* 1901.)
• 12. 4. - Josephine Baker, američko-francuska glumica, pjevačica i plesačica (* 1906.)
• 14. 4. - Fredric March, glumac (* 1897)
• 15. 4. - Richard Conte, glumac (* 1910)
• 23. 4. - William Hartnell, glumac, prvi Doctor Who (* 1908)
• 24. 4. - Vanja Radauš, slikar, vajar, grafičar (* 1906)
• 27. 4. - Stjepan Gomboš, hrvatski arhitekt (* 1895.)

• 4. 5. - Moe Howard, glumac, komičar, jedan od "Tri ugursuza" (* 1897)
• 6. 5. - József Mindszenty, bivši mađarski kardinal (* 1892)

• 3. 6. - Eisaku Satō, bivši premijer Japana, nobelovac za mir (* 1901)
• 26. 6. - Josemaría Escrivá de Balaguer, svećenik, osnivač Opus Dei (* 1902)
• 27. 6. - G. I. Taylor, fizičar, matematičar (* 1886)
• 27. 6. - Pašaga Mandžić - Murat, borac, društveno-politički radnik, narodni heroj (* 1907)
• 28. 6. - Rod Serling, pisac, scenarista (* 1924)
• 29. 6. - Tim Buckley, kantautor (* 1947)

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

• 5. 7. - Otto Skorzeny, SS-pukovnik (* 1908)
• 24. 7. - Albin Vilhar, filolog, prevodilac (* 1902)
• 30. 7.? - Jimmy Hoffa, sindikalni lider u SAD (* 1913)

• 9. 8. - Dmitrij Šostakovič, kompozitor (* 1906)
• 11. 8. - Dušan Skovran, dirigent i muzički pisac (* 1923)
• 15. 8. - Sheikh Mujibur Rahman, prvi predsednik Bangladeša (* 1920)
• 27. 8. - Haile Selassie, posljednji etiopijski car (* 1892)
• 27. 8. - Franjo Šoštarić, golman (* 1919)
• 29. 8. - Éamon de Valera, irski političar i državnik (* 1882)
• 31. 8. - Pierre Blaise, glumac (* 1955)

• 9. 9. - John McGiver, glumac (* 1913)
• 15. 9. - Pavel Suhoj, konstruktor aviona (* 1895)
• 17. 9. - Krešimir Baranović, kompozitor, dirigent, muzički pedagog, akademik (* 1894)
• 19. 9. - Kosta Todorović, lekar i akademik (* 1887)
• 19. 9. - Pamela Mary Brown, glumica (* 1917)
• 20. 9. - Saint-John Perse, francuski pjesnik i diplomat (r. 1887.)
• 27. 9. - Mark Frechette, glumac (* 1947)

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

• 2. 10. - Milan Graf, nogometaš, prvi nogometni sudac KSHS (* 1892)
• 17. 10. - Milan Budimir, srpski klasični filolog i akademik (* 1891)
• 22. 10. - Arnold J. Toynbee, istoričar, filozof istorije (* 1889)
• 30. 10. - Gustav Ludwig Hertz, njemački fizičar i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1921. (* 1887)

• 2. 11. - Pier Paolo Pasolini, italijanski književnik i filmaš (* (1922.)
• 2. 11. - Besim Korkut, prevodilac Kur'ana (* 1904)
• 4. 11. - František Dvorník, istoričar, vizantolog (* 1893)
• 6. 11. - Annette Kellerman, plivačica, glumica (* 1887)
• 20. 11. - Francisco Franco, španski general i diktator (* 1892)
• 24. 11. - Rade Grmuša, narodni heroj (* 1907)
• 29. 11. - Graham Hill, auto-trkač (* 1929)
• 30. 11. - Rudolf Švagel-Lešić, kipar, slikar (* 1911)

• 4. 12. - Hannah Arendt, njemački filozof, politički teoretičar (* 1906.)
• 7. 12. - Mara Švel-Garmišek, hrvatska književnica (* 1900.)
• 19. 12. - Josip Salač, pomoćni biskup zagrebački (* 1908)
• 25. 12. - Gaston Gallimard, francuski izdavač (* 1881)

Kroz godinu

• Borislav Lorenc, srpski filozof (* 1883)
• Đoko Mazalić, slikar (* 1888)
• Milan Antić, predratni ministar Dvora (* 1892)
• Aleksandar Šević, prvi predsednik Vlade AP Vojvodine (* 1897)
• Živko Slavnić, botaničar (* 1910)

Nobelova nagrada za 1975. godinu

• Fizika: Aage Niels Bohr, Ben Roy Mottelson i James Rainwater (otkriće veze između kolektivnog kretanja i kretanja čestice u atomskom jezgru i razvoj teorije strukture atomskog jezgra na osnovu te veze)
• Kemija: John Cornforth (rad na stereohemiji reakcija katalizovanih enzimima) i Vladimir Prelog (istraživanje stereohemije organskih molekula i reakcija)
• Fiziologija i medicina: David Baltimore, Renato Dulbecco i Howard M. Temin (otkrića u vezi interakcije između tumorskih virusa i genetskog materijala ćelije, → reverzna transkriptaza, onkovirus)
• Književnost: Eugenio Montale (osobita poezija koja je, s velikom umetničkom osećajnošću, protumačila ljudske vrednosti pod znakom jednog pogleda na život bez iluzija)
• Mir: Andrej Saharov (protivljenje zloupotrebi vlasti i rad za ljudska prava u SSSR)
• Ekonomija: Leonid Kantorovič i Tjalling Koopmans (doprinos teoriji optimalne alokacije resursa, → linearno programiranje)

Reference

Literatura

• Milan Bajec, Ivan Dolničar (1981). Jugoslavija 1941-1981, Beograd: Eksport pres.

Spoljne veze

• Yugoslav Moslems Arrested for Alleged "Cominformist" Activities, Slobodan Stanković, Open Society Archives - Radio Free Europe
• World Bank Helps Yugoslavia's Economic Development, OSA-RFE
• Yugoslav Critic of Comecon Labor Migration, Zdenko Antić, OSA-RFE
• Productive Results of Yugoslav-Rumanian Co-operation, Zdenko Antić, OSA-RFE
• Yugoslav Attitude Toward International Communist Movement, Slobodan Stanković, OSA-RFE
• Yugoslav Foreign Minister Visiting Moscow, Slobodan Stanković, OSA-RFE
• The Divisive Issue Of Macedonia: Yugoslav Attitudes And Suspicions, Slobodan Stanković, OSA-RFE
• Yugoslav Book on Tito's Conflict with Moscow Reviewed, Slobodan Stanković, OSA-RFE

1975 na Wikimedijinoj ostavi