Jakarta
 |
|||
|
|||
  |
|||
|
|
|||
| Eiland | Java | ||
| Provincie | Jakarta | ||
| Tijdzone | +7 | ||
| Coördinaten | 6° 13′ ZB, 106° 49′ OL | ||
|
|
|||
| Oppervlakte | 661,52 km² | ||
| Inwoners (2014[1]) | 9.769.000 | ||
|
|
|||
| Taal | Indonesisch (officieel) Betawi, Javaans, Soendanees |
||
| Etnische verdeling | Javanen (35%), Betawi (28%), Soendanezen (15%), Chinezen (6%) | ||
| Religie | Islam (86%), Protestant (6%), Katholiek (4%), Boeddhisme (4%), Hindoe | ||
| Motto | Jaya Raya | ||
| Website | jakarta.go.id | ||
|
|||
Jakarta is de hoofdstad en regeringszetel van de Republiek Indonesië. Ze ligt op de noordwestkust van het eiland Java.
Het officiële inwonersaantal van Jakarta bedraagt 9.769.000 (2014).[1] Het verstedelijkte gebied, waar Jakarta deel van uitmaakt heet Jabodetabek en heeft naar schatting ruim 30 miljoen inwoners[2]. Jakarta is het politieke, economische en culturele centrum van Indonesië en de grootste metropool van Zuidoost-Azië.
De stad heeft een lange geschiedenis, waarin ze onder verschillende namen bekendstond: Sunda Kelapa (397-1527), Jayakarta (1527-1619), Batavia (1619-1942) en Djakarta (1942-1972) en sinds 1972 de huidige naam. Sinds Indonesië in 1949 onafhankelijk werd, is Jakarta de hoofdstad van het land.
Inhoud
Geschiedenis[bewerken]
Jakarta heette oorspronkelijk Sunda Kelapa. De stad werd later door Fatahillah veroverd, die de stad de naam Jayakarta gaf (op 22 juni 1527, nog steeds de officiële stichtingsdatum van de stad),
Jan Pieterszoon Coen veroverde in 1613 de stad op de bewoners en vernietigde deze. Op de resten liet hij het nieuwe fort en de nieuwe stad bouwen. Aanvankelijk wilde hij dit Nieuw-Hoorn noemen (naar zijn geboorteplaats Hoorn), maar de heren XVII, de hoogste bestuurders van de VOC, besloten anders. Ze werd Batavia genoemd en dit bleef zo tot 1942, het jaar dat Nederlands-Indië bezet werd door Japanse troepen. Batavia werd toen hernoemd tot Djakarta.
Na de onafhankelijkheid van Indonesië werd Djakarta hoofdstad van het nieuwe land. In 1972 is de spelling van de stadsnaam veranderd in Jakarta.
Bestuurlijke indeling[bewerken]
Jakarta is een speciaal hoofdstedelijk gebied met de status van provincie en heeft daarom geen burgemeester maar een gouverneur. Voor 1942 had ze wel een burgemeester.
Jakarta bestaat uit vijf gemeenten en één regentschap
- Jakarta Utara (Noord-Jakarta)
- Jakarta Pusat (Jakarta Centrum)
- Jakarta Barat (West-Jakarta)
- Jakarta Timur (Oost-Jakarta)
- Jakarta Selatan (Zuid-Jakarta)
- Kepulauan Seribu (Duizendeilanden; eilandengroep ten noorden van Jakarta)
Bekende bouwwerken[bewerken]
- Monas (Monumen Nasional) op het Vrijheidsplein
- Sunda Kelapa (oude koloniale stadscentrum)
- Taman Impian Jaya Ancol
- Taman Mini Indonesia Indah
- Ragunan zoo
- Duizendeilanden (Kepulauan Seribu)
- Glodok (Chinese wijk)
- Sea World (Dolfinarium)
- Voormalig stadhuis van Batavia waarin nu het Museum Sejarah Jakarta (Historisch Museum van Jakarta) gevestigd is
- Nationaal Museum van Indonesië
Winkelcentra[bewerken]
Jakarta heeft een groot aantal overdekte winkelcentra. Deze centra zijn relatief duur en daardoor ontoegankelijk voor veel inwoners van Jakarta. Jakarta heeft ongeveer 100 overdekte winkelcentra, terwijl er op dit moment nog 70 à 100 in aanbouw zijn. Veel van deze centra strijden om dezelfde markt. Hierdoor staan veel winkelcentra grotendeels leeg en onder de bestaande winkels gaan er regelmatig winkels failliet.
Enkele populaire winkelcentra zijn:
Pondok Indah Mall, Mal Taman Anggrek, Mangga Dua Mal, Plaza Indonesia, Mal Kelapa Gading, Megamall Pluit, Plaza Senayan, Plaza Semanggi, Mal Artha Gading, Entertainment X'nter, Cilandak Town Square, Grand Indonesia, Pacific Place, Mall Ambasador en Senayan City.
Vervoer[bewerken]
De stad heeft twee internationale vliegvelden: Soekarno-Hatta International Airport en Halim Perdana Kusuma ook wel gespeld als Halim Perdanakusuma. De laatste is uitsluitend voor staatsbezoeken en militair gebruik.
Tal van tolwegen op pijlers vormen een binnenringweg om Jakarta. Deze weg loopt van Tanjung Priok - Cawang - Grogol - Tanjung Priok. Een nieuwe tolweg buitenom wordt momenteel gebouwd en is reeds gedeeltelijk geopend op het traject Cilincing - Cakung - Pasar Rebo - Pondok Pinang - Daan Mogot - Cengkareng. Een andere tolweg verbindt Jakarta met Soekarno-Hatta International Airport ten westen van Jakarta. Eveneens loopt er een tolweg naar de haven van Merak en Tangerang in het westen, Serpong in het zuidwesten, Depok, Bogor en Ciawi in het zuiden en Bekasi, Cibitung, Purwakarta en Bandung naar het oosten.
In Jakarta zijn talrijke spoorlijnen die er echter niet op berekend zijn om aan de tegenwoordige enorme vervoersvraag te voldoen. De spoorlijnen verbinden Jakarta met zijn aangrenzende steden: Depok en Bogor in het zuiden, Tangerang en Serpong in het westen en Bekasi, Karawang en Cikampek in het oosten. De voornaamste treinstations zijn Gambir, Jatinegara, Manggarai en Jakarta Kota. De voorstadlijnen rijden anno 2011 wel op elektriciteit via bovenleiding.
Twee lijnen van de Jakarta Monorail waren rond de eeuwwisseling in aanbouw: de groene lijn welke de plaatsen Semanggi-Casablanca-Kuningan-Semanggi aandoet en de blauwe lijn welke de plaatsen Kampung Melayu-Casablanca-Tanah Abang-Roxy aan zou moeten doen. Echter werd de bouw afgeblazen wegens financiële problemen.
Anno 2011 is men bezig met een 2-lijns metrosysteem: een noord-zuidlijn tussen Kota en Fatmawati, die aansluit op de voormalig geplande monoraillijn; en een oost-westlijn, die verbonden wordt met de noord-zuidlijn op het station Sawah Besar.
Jakarta is tevens het knooppunt voor veel buslijnen, die de steden onderling verbinden. Er zijn een tiental vrije busbanen (Busway) in deze stad, waarvan verschillende lijnen gebruikmaken:
- Lijn 1 Blok M- Stasiun Kota
- Lijn 2 Pulogadung - Harmoni
- Lijn 3 Kalideres - Harmoni
- Lijn 4 Pulogadung - Dukuh Atas
- Lijn 5 Kampung Melayu - Ancol
- Lijn 6 Ragunan - Kuningan
- Lijn 7 Kampung Rambutan - Kampung Melayu
- Lijn 8 Lebak Bulus - Harmoni
- Lijn 9 Pluit - Pinang Ranti
- Lijn 10 Tanjung Priok - PGC Cilitan
Er zijn nog vijf busway-lijnen die voor 2020 gebouwd zullen worden:
- Lijn 11 Kampung Melayu - Pulo Gebang
- Lijn 12 Pluit - Tanjung Priok
- Lijn 13 Blok M - Pondok Kelapa
- Lijn 14 Manggarai - Universiteit van Indonesië
- Lijn 15 Ciledug - Blok M
Fietstaxi's (Indonesisch becak), verzorgen het lokale transport in de straten in sommige delen van de stad. Vanaf de vroege jaren 40 tot aan het begin van de jaren 90 was dit een van de meest voorkomende vormen van transport in de stad. In 1966 waren er naar schatting 160.000 fietstaxi's actief, ongeveer 15% van de totale beroepsbevolking was fietstaxichauffeur. In 1971 werden de fietstaxi's verboden op de doorgaande wegen en kort daarna probeerde de overheid een totaalverbod door te voeren; hierdoor daalde het aantal fietstaxi's aanmerkelijk, maar bleef er toch nog een deel over. In plaats daarvan kwamen er een soort fietsen met kleine motoren.
Klimaat[bewerken]
Jakarta heeft een Tropisch klimaat met als klimaatclassificatie Am (Moessonklimaat). De gemiddelde totale neerslag per jaar is ± 1800 mm.
De gemiddelde maandelijkse temperatuur en neerslag zijn als volgt:
| Klimaattabel van Jakarta | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Maand | JAN | FEB | MRT | APR | MEI | JUN | JUL | AUG | SEP | OKT | NOV | DEC |
| Zonneuren/dag | 5 | 5 | 6 | 7 | 7 | 7 | 7 | 8 | 8 | 9 | 6 | 5 |
| Middagtemp. in °C | 29 | 29 | 30 | 31 | 31 | 30 | 31 | 31 | 31 | 31 | 30 | 29 |
| Nachttemp. in °C | 23 | 23 | 23 | 24 | 24 | 23 | 23 | 23 | 23 | 23 | 23 | 23 |
| Neerslag in mm | 300 | 300 | 211 | 147 | 114 | 97 | 64 | 43 | 66 | 112 | 142 | 203 |
Media[bewerken]
Kranten[bewerken]
Jakarta heeft meerdere dagbladen zoals Bisnis Indonesia, The Jakarta Post, Indo Pos , Seputar Indonesia, Kompas, Media Indonesia, Republika, Pos Kota, Warta Kota, en Suara Pembaruan.
Televisie[bewerken]
Publieke omroep: TVRI.
Commerciële stations: TPI, RCTI, Metro TV, Indosiar, StarANTV, SCTV, Trans TV, tvONE, Trans 7, en Global TV.
Lokaal station: Jak-TV, O-Channel, and Space-Toon.
Kabel stations: Indovision, ASTRO, TelkomVision, KabelVision
Radio[bewerken]
Jakarta heeft vele tientallen radio stations, enkele hiervan zijn: Sonora: 92.0 MHz, Prambors: 102.2 MHz en Suara Metro 911: 107.8 MHz
Sport[bewerken]
Jakarta is de thuisbasis van verschillende voetbalclubs. De populairste voetbalclub is Persija, die wedstrijden speelt in het Lebak Bulus stadion. Het grootste stadion van Jakarta is het Bung Karno stadion, met een capaciteit van 100.000 zitplaatsen. Het grootste basketbalstadion is de Kelapa Gading Sport Mall in het noorden van Jakarta. Het heeft een capaciteit van 7.000 zitplaatsen en is tevens de thuisbasis van het nationaal basketbalteam van Indonesië.
Problemen[bewerken]
Vuilstortplaats in Tanjung Priok
|
Bevolkingsgroei[bewerken]
In 2006 telde de stad bijna 9 miljoen inwoners; in 1945 waren dat er nog 600.000. De trek van dorps- en bergbewoners naar de stad is sinds de Tweede Wereldoorlog enorm toegenomen. Elk jaar groeit het totaal aantal inwoners van Jakarta met bijna 5%. De mensen komen er werk zoeken. De stad kan, o.a. gezien de verkeersopstoppingen en de lange rijen bij bushaltes, moeilijk omgaan met de snelle bevolkingsgroei. Inmiddels telt de stad meer dan 17 miljoen inwoners.
Overstromingen[bewerken]
Tijdens het regenseizoen (november-april), heeft Jakarta regelmatig te maken met overstromingen. De ernst en gevolgen van die overstromingen neemt toe als gevolg van:
- toenemende bebouwing, waarbij het nog aanwezige stedelijk groen, waar het regenwater normaliter de grond in kan zakken, vervangen wordt door winkelcentra en kantoorgebouwen;
- het - mede daardoor steeds verder - tekortschietende afwateringssysteem;
- bodemdaling door grondwateronttrekking;
- (illegale) ontbossing en verstedelijking in het heuvelachtige gebied stroomopwaarts van Jakarta bij Bogor en Depok.
Bij de overstroming van begin februari 2007 vielen er binnen enkele dagen 47 doden en raakten 200.000 mensen hun huizen kwijt. Op 26 november 2007 overstroomden opnieuw delen van de stad, dit keer vanuit zee. Vooral in de buurt van de internationale luchthaven Soekarto-Hatta en bij pretpark Ancol. Tienduizenden mensen verlieten hun ondergelopen huizen en een tolweg naar het vliegveld werd afgesloten. Duizenden reizigers kwamen vast te zitten op het vliegveld of in het verkeer. Het water stond op sommige plaatsen 1,70 meter hoog.
In de Jakarta Post gaf deskundige Jan Jaap Brinkman aan dat waarschuwingen voor een uitzonderlijk hoge vloed, met een kans van voorkomen van eens in de 18 jaar, zijn genegeerd. Verder zou sprake zijn van een kort geleden ontstaan gat in een dijk dat nog niet was gerepareerd.
Luchtvervuiling[bewerken]
Luchtvervuiling is een belangrijk probleem in Jakarta. De enorme verkeersopstoppingen worden hiervoor verantwoordelijk gehouden. Om zichzelf te beschermen binden veel motorrijders een doekje voor hun gezicht.
Auteursrechtschendingen[bewerken]
De verkoop van illegaal gekopieerd materiaal dat auteursrechtelijk is beschermd, is in Jakarta wijdverspreid. Meestal gaat het om software, en films op dvd. Een van de populaire plaatsen in Jakarta om illegale software te kopen is de Chinese wijk Glodok.
Stedenbanden[bewerken]
Steden:
Casablanca (Marokko)
Berlijn (Duitsland), sinds 1993
Djedda (Saoedi-Arabië)
Istanboel (Turkije)
Los Angeles (Verenigde Staten)
Parijs (Frankrijk), sinds 1995
Peking (China), sinds 1992
Pyongyang (Noord-Korea)
Rotterdam (Nederland), sinds 1983
Seoel (Zuid-Korea), sinds 1984
Tokio (Japan), sinds 1989
Staten:
Nieuw-Zuid-Wales (Australië)
Geboren in Jakarta/Batavia[bewerken]
- Pieter Mijer (3 juni 1812 - 6 februari 1881), Nederlands staatsman.
- Eddy de Neve (2 januari 1885 - 30 augustus 1943), Nederlands voetballer.
- Caro van Eyck (27 november 1915 - 15 september 1979) echte naam Gerarda Teutelboom, actrice.
- Hella S. Haasse (2 februari 1918 - 29 september 2011), Nederlands schrijfster.
- Frans Tutuhatunewa (26 juni 1923 - 22 oktober 2016), president in ballingschap van de RMS.
- Rob Mokken (28 april 1929) Nederlands methodoloog
- Ingeborg Uyt den Boogaard (18 april 1930), Nederlands actrice.
- Tonke Dragt (12 november 1930), Nederlands schrijfster.
- Yvonne Keuls (17 december 1931), Nederlands schrijfster.
- Carel Jan Schneider (15 januari 1932 - 7 november 2011), Nederlands ambassadeur en schrijver.
- Mischa de Vreede (1936) , Nederlands schrijfster.
- Ben Bot (21 november 1937), Nederlands diplomaat en oud-minister van Buitenlandse Zaken.
- Jeroen Brouwers (30 april 1940), Nederlands schrijver.
- Ruud de Wolff (12 mei 1941 - 18 december 2000), Nederlands muzikant en lid van The Blue Diamonds.
- Boudewijn de Groot (20 mei 1944), Nederlands zanger.
- Selma Leydesdorff (7 november 1949), Nederlands hoogleraar.
- Stanley Bish (24 mei 1951), Nederlands voetballer.
- Heri Dono (12 juli 1960), Indonesisch beeldend kunstenaar.
- Anggun (1974), Indonesisch rock- en popzangeres.
- Mia Audina Tjiptawan (22 augustus 1979), Nederlands/Indonesisch badmintonster.
- Daniël Arends (15 oktober 1979), Nederlands cabaretier.
Zie ook[bewerken]
Externe links[bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Provincie Jakarta | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| Hoofdsteden in Azië | ||||
|---|---|---|---|---|
|
