1921

1921. urtea

Urteak:	1918  • 1919  • 1920 • 1921 • 1922 • 1923 • 1924
Hamarkadak:	1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa • 1940(e)koa
Mendeak:	XIX.a • XX.a • XXI.a

1921 beste egutegi batzuetan

Gregoriotar egutegia	1921 MCMXXI
Ab urbe condita	2674
Armeniar egutegia	1370 ԹՎ ՌՅՀ
Bahá'í egutegia	77 – 78
Bengaliar egutegia	1328
Berber egutegia	2871
Egutegi budista	2465
Myanmarko egutegia	1283
Bizantziar egutegia	7429 – 7430
Koptoen egutegia	1637 – 1638
Etiopiar egutegia	1913 – 1914
Hebrear egutegia	5681 – 5682
Egutegi hinduak
- Bikram Samwat	1977 – 1978
- Shaka Samvat	1843 – 1844
- Kali Yuga	5022 – 5023
Holozeniar egutegia	11921
Iraniar egutegia	1299 – 1300
Islamiar egutegia	1339 – 1340
Japoniar egutegia	Taishō 10 (大正10年)
Korear egutegia	4254
Thailandiar eguzki egutegia	2464

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Urtarrilaren 2a - Santa Isabel ontzia Galiziako Vilagarcia de Arousa herrian hondoratu zen. 244 hildako egon ziren.
• Otsailaren 9a - Erreferendumean, Lituaniaren independentziaren alde bozkatu zuten herritarrek.
• Martxoaren 13a - Mongoliak independentzia aldarrikatu zuen Txinatik.
• Apirilaren 26a - Armenian Armenia Menditsuko Errepublika aldarrikatu zuten.
• Uztailaren 11 - Irlandako Independentzia Gerra amaitu zen.
• Uztailaren 29a - Adolf Hitler alderdi naziko presidente izendatu zuten.
• Abenduaren 6a - Britainia Handiak eta Irlandako ordezkariek Itun anglo-irlandarra izenpetu zuten Londresen, Eireko independentzia ahalbidetu zuena.
• Benito Mussolinik boterea eskuratu zuen.

Kirolak

• Urtarrilaren 21a - Deportivo Alaves futbol taldea sortu zuten Gasteizen.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 3a - Claude Vigee, alsaziar olerkigile, itzultzaile eta idazlea.
• Urtarrilaren 5a - Friedrich Dürrenmatt, alemanezko suitzar idazle eta antzerkigilea (h. 1990).
• Urtarrilaren 8a - Leonardo Sciascia, italiar idazle, saiakeragile eta politikaria (h. 1989).
• Urtarrilaren 15a - Raymond Souster, ingelesezko kanadar poeta (h. 2012).
• Urtarrilaren 16a - José Arribas, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (h. 1989).
• Urtarrilaren 18a - Yoichiro Nambu, japoniar-estatubatuar fisikaria, 2008ko Fisikako Nobel Saria (h. 2015).
• Urtarrilaren 19a - Patricia Highsmith, estatubatuar eleberrigilea, oso ezaguna idatzitako suspense lanengatik (h. 1995).
• Urtarrilaren 20a - Bernt Engelmann, alemaniar idazlea (h. 1994).
• Urtarrilaren 20a - Jacques Ferron, kanadar eleberrigile eta antzerkigilea (h. 1985).
• Urtarrilaren 20a - Telmo Zarraonandia, Zarra, Bilboko Athletic Klubeko futbolaria, bere garaian eta luzaroan Espainiako ligako goleatzailerik handiena (h. 2006).
• Urtarrilaren 23a - Marija Gimbutas, Neolitoko eta Brontze Aroko Europako kulturak ikertu zituen lituaniar-estatubatuar arkeologoa (h. 1994).
• Urtarrilaren 23a - Josefa Molera, nafar zientzialaria eta kimikaria (h. 2011).
• Urtarrilaren 26a - Akio Morita, japoniar enpresa-gizon ospetsuenetakoa (h. 1999).
• Urtarrilaren 27a - Georges Mathieu, frantziar margolaria (h. 2012).
• Urtarrilaren 29a - Maurice Plantier, lapurtar politikaria (h. 2006).
• Urtarrilaren 31 - Kurt Marti, suitzar idazlea.

Otsaila

• Otsailaren 3a - Pêr Denez, bretainiar hizkuntzalari, irakasle eta idazlea (h. 2011).
• Otsailaren 4a - Betty Friedan, estatubatuar idazle feminista (h. 2006).
• Otsailaren 4a - Lotfi A. Zadeh, Azerbaijandar matematikaria eta Berkeley Unibertsitateko irakaslea.
• Otsailaren 5a - Marion Eames, galeserazko eleberrigile nabarmena (h. 2007).
• Otsailaren 8a - Lana Turner, estatubatuar aktorea (h. 1995).
• Otsailaren 15a - Jan Pen, herbeheretar ekonomialaria, ekonomiaren dibulgazioan nabarmendua (h. 2010).
• Otsailaren 16a - Hua Guofeng, Txinako Alderdi Komunistako presidentea (h. 2008).
• Otsailaren 21a - John Rawls, estatubatuar filosofo eta irakaslea (h. 2002).
• Otsailaren 22a - Jean-Bédel Bokassa, Afrika Erdiko Errepublikako diktadorea (h. 1996).
• Otsailaren 22a - Giulietta Masina, italiar aktorea (h. 1994).
• Otsailaren 28a - Antonio Ferrandis, espainiar zinema, telebista eta antzerkiko aktorea (h. 2000).

Martxoa

• Martxoaren 2a - Ernst Haas, austriar argazkilaria (h. 1986).
• Martxoaren 4a - Mixel Labéguerie, euskal abeslaria eta politikaria, Euskal Kantagintza Berriaren aita (h. 1980).
• Martxoaren 7a - Alejandro Otero, venezuelar pintore eta eskultorea, arte zinetikoaren aitzindaria Venezuelan (h. 1990).
• Martxoaren 10a - Gabriel Jackson, estatubatuar historialaria.
• Martxoaren 11 - Astor Piazzolla, argentinar musikagile eta bandoneoi-jotzailea (h. 1992).
• Martxoaren 12a - Gianni Agnelli, italiar enpresaburua eta Fiat enpresaren akziodun nagusia (h. 2003).
• Martxoaren 15a - José Javier López Jacoiste, nafar legelari eta notarioa (h. 2016).
• Martxoaren 16a - Fahd Saudi Arabiakoa, Saudi Arabiako erregea (h. 2005).
• Martxoaren 22a - Nino Manfredi, italiar aktorea (h. 2004).
• Martxoaren 24a - Vasili Smyslov, errusiar xake-jokalaria (h. 2010).
• Martxoaren 25a - Simone Signoret, frantziar antzezlea (h. 1985).
• Martxoaren 28a - Dirck Bogarde, ingeles aktorea (h. 1999).
• Martxoaren 28a - Juan Maria Olaizola, gipuzkoar teologoa eta historialaria (h. 1998).
• Martxoaren 31 - Felix Bidaurreta, euskal txirrindularia.

Apirila

• Apirilaren 6a - Heinrich Schmid, suitzar hizkuntzalaria, erromantxera batuaren sortzailea (h. 1999).
• Apirilaren 6a - Serge Smulevic, nazien kontrako erresistentziako kide judua (h. 2010).
• Apirilaren 8a - Franco Corelli, italiar tenorra (h. 2003).
• Apirilaren 14a - Thomas Schelling, estatubatuar ekonomialari eta unibertsitate irakaslea, 2005eko Ekonomiako Nobel Saria.
• Apirilaren 16 - Peter Ustinov, ingeles aktore, idazle eta antzerkigilea (h. 2004).
• Apirilaren 17a - Sergio Sollima, italiar zinema zuzendari eta gidoilaria (h. 2015).
• Apirilaren 21a - Cándido Gardoi, Makala, euskal herritar futbolari eta pilotaria (h. 1994).
• Apirilaren 22a - Venancio Perez, Venancio, Bilboko Athletic Klubeko jokalaria (h. 1994).
• Apirilaren 25a - Karel Appel, herbeheretar margolaria (h. 2006).
• Apirilaren 28a - Julio Catania, euskal opera abeslaria (h. 2002).

Maiatza

• Maiatzaren 2a - Satyajit Ray, indiar zinema zuzendaria, margolaria eta idazlea (h. 1992).
• Maiatzaren 3a - Vasco Gonçalves, Portugalgo lehen ministroa (h. 2005).
• Maiatzaren 3a - Sugar Ray Robinson, estatubatuar boxeolaria, historiako boxeolari honenetakoa (h. 1989).
• Maiatzaren 3a - Cuco Sánchez, mexikar herri-musika egile eta abeslaria (h. 2000).
• Maiatzaren 5a - Arthur Leonard Schawlow, estatubatuar fisikaria, 1981eko Fisikako Nobel Saria (h. 1999).
• Maiatzaren 6a - Erich Fried, austriar jatorriko alemaniar idazlea (h. 1988).
• Maiatzaren 9a - Sophie Scholl, Alemania naziaren aurka eratutako Arrosa Zuria erresistentzia mugimendu baketsuko kidea (h. 1943).
• Maiatzaren 12a - Joseph Beuys, alemaniar artista (h. 1986).
• Maiatzaren 15a - Federiko Krutwig, getxoztar idazle eta politikaria (h. 1998).
• Maiatzaren 21a - Andrei Sakharov, sobietar fisikaria, 1975eko Bakearen Nobel Saria (h. 1989).
• Maiatzaren 31 - Alida Valli, italiar antzezlea (h. 2006).

Ekaina

• Ekainaren 8a - Suharto, Indonesiako bigarren presidentea (h. 2008).
• Ekainaren 9a - Guido Münch, mexikar astrofisikaria.
• Ekainaren 10a - Filipe Edinburghekoa, Elisabet II.a Britainia Handiko erreginaren ezkontidea.
• Ekainaren 10a - Jean Robic, frantziar txirrindularia (h. 1980).
• Ekainaren 12a - Luis García Berlanga, espainiar zinema zuzendaria eta gidoilaria (h. 2010).
• Ekainaren 21a - Helmut Heissenbüttel, alemaniar idazlea (h. 1996).
• Ekainaren 21a - Judy Holliday, estatubatuar aktorea (h. 1965).
• Ekainaren 21a - Jane Russell, estatubatuar aktorea (h. 2011).
• Ekainaren 22a - Joseph Hanson Kwabena Nketia, afrikar musikagilea.
• Ekainaren 26a - Filipe Oihanburu, euskal herritar koreografoa eta idazlea.
• Ekainaren 28a - P. V. Narasimha Rao, Indiako lehen ministroa (h. 2004).
• Ekainaren 29a - Frédéric Dard, frantziar idazlea (h. 2000).
• Ekainaren 30a - Oswaldo López Arellano, Hondurasko presidente eta diktadorea (h. 2010).

Uztaila

• Uztailaren 1a - Seretse Khama, lehendabiziko Botswanako presidentea (h. 1980).
• Uztailaren 4a - Gérard Debreu, frantziar ekonomialaria, 1983ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2004).
• Uztailaren 4a - Stein Rokkan, norbegiar soziolinguista eta politika zientzian aditua (h. 1979).
• Uztailaren 6a - Nancy Reagan, Estatu Batuetako Lehen Dama (h. 2016).
• Uztailaren 8a - Edgar Morin, frantziar soziologoa eta filosofoa.
• Uztailaren 9a - Cirilo Martínez Novillo, espainiar margolaria (h. 2008).
• Uztailaren 14a - Sixto Durán Ballén, Ekuadorko presidente ohia.
• Uztailaren 14a - Geoffrey Wilkinson, ingeles kimikaria, 1973ko Kimikako Nobel Saria (h. 1996).
• Uztailaren 15a - Robert Bruce Merrifield, estatubatuar kimikaria, 1984ko Kimikako Nobel Saria (h. 2006).
• Uztailaren 16a - Miguel Labordeta, gaztelaniaz idazten zuen aragoitar poeta (h. 1969).
• Uztailaren 18a - John Glenn, estatubatuar politikari eta astronauta.
• Uztailaren 19a - Rosalyn Yalow, estatubatuar fisikaria, 1977ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2011).
• Uztailaren 24a - Giuseppe Di Stefano, italiar tenorra (h. 2008).

Abuztua

• Abuztuaren 7a - Maurice Tillieux, belgikar komikilaria (h. 1978).
• Abuztuaren 8a - Esther Williams, estatubatuar igerilari eta aktorea (h. 2013).
• Abuztuaren 9a - Elias Amezaga, bizkaitar idazlea (h. 2008).
• Abuztuaren 11 - Alex Haley, estatubatuar idazlea (h. 1992).
• Abuztuaren 19a - Gene Roddenberry, estatubatuar zinema zuzendaria, gidoigilea eta ekoizlea, Star Trek telesailaren sortzailea (h. 1991).
• Abuztuaren 23a - Kenneth Arrow, estatubatuar ekonomialaria, 1972ko Ekonomiako Nobel Saria.
• Abuztuaren 25a - Luis Pastori, venezuelar kazetari, politikari eta ekonomista (h. 2013).
• Abuztuaren 26a - Benjamin Bradlee, The Washington Post egunkariko kazetaria eta erredakzio burua (h. 2014).
• Abuztuaren 26a - Joaquín Luis Romero Marchent, espainiar zinema zuzendari, telebista zuzendari eta gidoilaria (h. 2012).
• Abuztuaren 28a - Fernando Fernán Gómez, espainiar idazle, aktore, gidoilari, zinema zuzendari eta antzerkilaria (h. 2007).

Iraila

• Irailaren 5a - Jack Valenti, MPAAren presidentea eta copyrightaren aldeko estatubatuar lobbysta garrantzitsua (h. 2007).
• Irailaren 6a - Carmen Laforet, espainiar eleberrigilea (h. 2004).
• Irailaren 8a - Jose Luis Bilbao Mentxaka, Bala Beltz, Athletic Klubeko erandioztar futbolaria (h. 2014).
• Irailaren 8a - Vicente Mortes Alfonso, espainiar politikaria (h. 1991).
• Irailaren 12a - Stanisław Lem, zientzia fikzioko poloniar idazlea (h. 2006).
• Irailaren 16a - Ursula Franklin, kanadar fisikaria (h. 2016).
• Irailaren 18a - Judite de Carvalho, portugaldar idazlea (h. 1998).
• Irailaren 19a - Paulo Freire, brasildar pedagogoa, heziketa munduko teorian eragin handia izan zuena (h. 1997).
• Irailaren 25a - Robert Muldoon, Zeelanda Berriko lehen ministroa (h. 1992).
• Irailaren 25a - Cintio Vitier, estatubatuar-kubatar poeta (h. 2009).
• Irailaren 26a - Cyprian Ekwensi, nigeriar idazlea (h. 2007).
• Irailaren 30a - Deborah Kerr, eskoziar aktorea (h. 2007).

Urria

• Urriaren 12a - Kenneth Griffith, galestar aktorea (h. 2006).
• Urriaren 12a - Piarres Xarriton, Xabier Gasteiz, euskal idazle eta politikaria, Euskal literatura, Teologia eta Filosofian aditua eta Euskaltzain osoa.
• Urriaren 13a - Yves Montand, italian jaiotako frantziar aktore eta abeslaria (h. 1991).
• Urriaren 21a - Malcolm Arnold, britainiar konpositorerik garrantzitsuenetakoa, bai zinemarako musikan baita musika formalean (h. 2006).
• Urriaren 21a - Ingrid van Houten-Groeneveld, herbeheretar astronomoa (h. 2015).
• Urriaren 22a - Georges Brassens, frantziar abeslari eta musikagilea, herrialde hartako ezagunenetarikoa (h. 1981).

Azaroa

• Azaroaren 1a - Ilse Aichinger, austriar idazlea.
• Azaroaren 3a - Charles Bronson, estatubatuar aktorea (h. 2003).
• Azaroaren 4a - Antonio Ruiz Soler, Antonio el bailarin, espainiar dantzari eta koreografoa (h. 1996).
• Azaroaren 5a - Georges Cziffra, hungariar piano jotzailea (h. 1994).
• Azaroaren 6a - James Jones, estatubatuar idazlea (h. 1977).
• Azaroaren 11 - Milorad Pavić, serbiar futbolari eta entrenatzailea (h. 2005).
• Azaroaren 11 - Martin Ugalde, gipuzkoar kazetaria, euskal idazlea eta politikaria (h. 2004).
• Azaroaren 27a - Alexander Dubček, eslovakiar politikaria eta Txekoslovakiako buruzagia (h. 1992).

Abendua

• Abenduaren 6a - Nobuo Matsunaga, japoniar futbolaria (h. 2007).
• Abenduaren 7a - Jesús Urteaga, gipuzkoar kazetari eta apaiza (h. 2009).
• Abenduaren 11 - Pèire Bèc, frantziar hizkuntzalaria eta idazlea, Ozkitaniako literaturan espezialista eta gaskoierazko idazlea (h. 2014).
• Abenduaren 20a - George Roy Hill, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 2002).
• Abenduaren 21a - Alicia Alonso, kubatar dantzari eta dantza-irakaslea.
• Abenduaren 21a - Augusto Monterroso, hondurar-guatemalar idazlea (h. 2003).
• Abenduaren 28a - Inozentzio Olea, gipuzkoar bertsolaria eta euskal idazlea (h. 2010).
• Abenduaren 28a - Johnny Otis, estatubatuar piano jole, bateria jole, abeslari, zuzendari, eta blues eta rhythm and blues enpresaria (h. 2012).
• Abenduaren 31 - André Bareau, frantziar filosofoa eta budismoaren ikertzailea (h. 1993).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Carlos Etaio, Capitán Etayo, euskal itsasgizon eta esploratzailea (h. 2006).
• Jacques-Marie ahizpa, euskal erlijiosa (h. 2005).
• Jean Pierre Iratxet, baxenafar idazlea (h. 1991).
• José Ramón Orozko, euskal opera abeslaria (h. 2009).
• Juan Jose Narbaiza, Luxia, gipuzkoar aizkolaria.

Heriotzak

• Urtarrilaren 2a - Franz Defregger, Tirolgo jatorriko Austriar margolaria (j. 1835).
• Urtarrilaren 9a - Remigia Etxarren, nafar funanbulista (j. 1853).
• Otsailaren 24a - Gustav Killian, alemaniar sendagilea (j. 1860).
• Otsailaren 26a - Carl Menger, austriar eskola sortu zuen ekonomialaria (j. 1840).
• Martxoaren 8a - Eduardo Dato, espainiar politikaria (j. 1856).
• Martxoaren 15a - Talat Pasha, Otomandar Inperioko politikaria.
• Maiatzaren 3a - William Robert Brooks, britainiar jatorriko estatubatuar astronomoa (j. 1844).
• Maiatzaren 12 - Emilia Pardo Bazan, galiziar idazlea (j. 1851).
• Maiatzaren 25a - Émile Combes, Frantziako Lehen Ministroa (j. 1835).
• Ekainaren 5a - Jose Martin Arana, gipuzkoar enpresaburua eta Beasaingo alkatea (j. 1846).
• Abuztuaren 3a - Jaime Camps, euskal atleta (j. 1896).
• Abuztuaren 25a - Enrico Caruso, italiar tenorra (j. 1873).
• Abuztuaren 28a - Angeles Sorazu, gipuzkoar lekaimea eta gaztelaniazko idazle mistikoa (j. 1873).
• Irailaren 21a - Eugen Dühring, alemaniar ekonomialaria eta filosofoa (j. 1833).
• Irailaren 22a - Ivan Vazov, bulgariar idazlea (j. 1850).
• Urriaren 13a - Pedro Zubiria, bizkaitar enpresaburua, Yanduriko markes izendatua (j. 1862).
• Urriaren 18a - Luis III.a Bavariakoa, Bavariako azken erregea (j. 1845).
• Azaroaren 14a - Isabel I.a Bragantzakoa, Brasilgo printzesa inperiala eta erregeordea (j. 1846).
• Azaroaren 22a - Émile Boutroux, frantzia filosofoa eta filosofiaren historialaria (j. 1845).
• Azaroaren 25a - Tirso Olazabal, gipuzkoar politikari karlista (j. 1842).
• Abenduaren 12a - Henrietta Swan Leavitt, estatubatuar astronomoa (j. 1868).
• Abenduaren 16a - Camille Saint-Saëns, frantziar musikagilea eta pianista (j. 1835).
• Abenduaren 25a - Vladimir Korolenko, errusiar idazle eta kazetaria (j. 1853).
• Abenduaren 27a - Daniel Zuloaga, gipuzkoar margolari eta zeramikaria (j. 1852).
• Christoph Dufau, euskal idazlea (j. 1888).
• Ellen West, elikadura-nahasmenduak eta beste arazo psikiatrikoak izan zituen gaixo nabarmena, psikiatriaren historiako kasu aztertuenetakoa (j. 1888).
• Inocencio Gartzia Asarta, nafar pintorea (j. 1862).
• Joakin Maria Jauregi, Panderi, gipuzkoar bertsolaria (j. 1844).
• Julian Arteaga, nafar arkitektoa (j. 1850).
• Miguel García, euskal atleta (j. 1897).
• Pierre Iturbide, lapurtar legegilea eta artxibozaina (j. 1849).
• Paulina Arana Goiri, Sabin eta Luis Arana Goiri anai eta eusko abertzaletasunaren sortzaileen arreba (j. 1859).
• Manuel Ruiz Valarino, valentziar militar eta politikaria eta Arabako gobernadore zibila (j. 1868).

Nobel saridunak:

• Fisika: Albert Einstein
• Kimika: Frederick Soddy
• Literatura: Anatole France
• Medikuntza: Eman gabe
• Bakea: Karl Hjalmar Branting, Christian Lous Lange

---

Agintariak

[[Fitxategi:Errusia|10x10px|1921|link=]]

Munduko agintariak 1921. urtean

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1921