Bwdha
- Mae'r erthygl yma yn trafod y syniad o Fwdha. Am sylfaenydd Bwdhaeth, gweler Siddhartha Gotama.
Yng nghrefydd Bwdhaeth, Bwdha yw unrhyw fod sydd wedi ennill Goleuedigaeth ac wedi profi Nirfana.
Yn y Canon Pali a thraddodiad y Theravada, mae Bwdha fel rheol yn golygu rhywun sydd wedi dod yn oeleuedig trwy ei ymdrechion ei hun, heb athro. Gelwir y rhai sydd wedi dod yn oleuedig trwy ddysgeidiaeth Bwdha yn Arahant. Yn nhraddodiad y Mahayana, defnyddir "Bwdha" am unrhyw un sydd wedi dod yn oleuedig. Y term sy'n cyfateb i'r gair Arahant yn y Mahayana yw Bodhisattva, sy'n dynodi un sydd wedi gohirio fod yn Fwdha er mwyn cynorthwyo eraill ar y ffordd.
Er mai Siddhartha Gotama yw'r Bwdha enwocaf, nid yw'r un o'r traddodiadau yn ystyried mai ef oedd yr unig un. Yn y traddodiad Theravada, ystyrir fod cryn nifer o rai eraill wedi bod o'i flaen, 28 yn ôl un traddodiad, tra mae'r traddodiad Mahayana yn ystyried fod modd i Fwdha fod yn fod goruwchnaturiol hefyd, megis Amitabha neu Vairocana. Credir mai enw'r Bwdha nesaf fydd Maitreya (Pali: Metteyya).
