शिवपुरी नागार्जुन राष्ट्रिय निकुञ्जक स्थापना बि.सं. २०५८ (सन् २००२) सालमे कएल गेल अछि । ई निकुञ्ज नेपालक मध्य पहाडी क्षेत्र काठमाडौंक उत्तरी किनारमे अवस्थित अछि । एकर क्षेत्रफल १५९ वर्ग किलोमिटर अछि (शिवपुरी १४४ वर्ग किमी, नागार्जुन १५ वर्ग किमी) । ई निकुञ्ज काठमाडौं, नुवाकोट आ सिन्धुपाल्चोकक भूभाग ओकटने अछि । नेपालक मध्यपहाडी क्षेत्रमे अवस्थित पारिस्थितिकीय प्रणालीक प्रतिनिधित्व करैवाला एकमात्र राष्ट्रिय निकुञ्ज छी ।
सन् १९७६ मे जलाधार संरक्षण क्षेत्रक रुपमे शिवपुरी जलाधार संरक्षण वोर्डद्वारा संरक्षण सुरु भेल आ सन् १९७८ मे शिवपुरी संरक्षित जलाधार क्षेत्र कायम भेल पाबल जाइत अछि ।