Parsek

Parsek – jednostka odległości używana w astronomii. Jest to odległość, dla której paralaksa roczna położenia Ziemi widzianej prostopadle do płaszczyzny orbity wynosi 1 sekundę łuku. Parsek można równoważnie opisać jako odległość, z jakiej połowa wielkiej osi orbity ziemskiej (czyli 1 j.a.) jest widoczna jako łuk (na firmamencie obserwującego) o długości 1 sekundy kątowej.

Słowo parsek zostało wprowadzone przez Herberta Turnera w XIX w. Utworzył on je jako zbitkę pierwszych sylab słów paralaksa i sekunda. Parsek oznaczany jest skrótem pc, dawniej ps. Używanie drugiego ze skrótów nie jest wskazane, gdyż jest on identyczny ze skrótem dla pikosekundy (1 ps = 10^-12 s).

$1\,\mathrm {pc} ={\frac {1\,\mathrm {j.a.} }{2\sin 0,5''}}\approx {\frac {1\,\mathrm {j.a.} }{1''}}\approx 206264{,}8\,\mathrm {j.a.}$$1\,{\mathrm {pc}}={\frac {1\,{\mathrm {j.a.}}}{2\sin 0,5''}}\approx {\frac {1\,{\mathrm {j.a.}}}{1''}}\approx 206264{,}8\,{\mathrm {j.a.}}$

W przeliczeniu na inne jednostki:

1 pc ≈ 3,2616 roku świetlnego ≈ 206265 jednostek astronomicznych ≈ 3,086·10¹⁶ m

Odległość wyrażona w parsekach jest odwrotnością paralaksy heliocentrycznej danego obiektu (wyrażonej w sekundach łuku).

Często stosowane jednostki pochodne to

• w astronomii galaktycznej:
  • miliparsek (mpc) = 10^-3 pc
  • kiloparsek (kpc) = 10³ pc
• w astronomii pozagalaktycznej i kosmologii:
  • megaparsek (Mpc) = 10⁶ pc
  • gigaparsek (Gpc) = 10⁹ pc

Przykładowe odległości

• Odległość od Słońca do Proxima Centauri (V645 Centauri) – 1,29 pc.
• Średnica Drogi Mlecznej – ok. 30 kpc.
• Grubość Drogi Mlecznej (dysk) – ok. 300 pc.
• Odległość Drogi Mlecznej od Galaktyki Andromedy – ok. 770 kpc.

Zobacz też

• pozaukładowe jednostki miary,
• układ SI.