Kirgizstan

Kirgizstanan Tazovaldkund
Кыргыз Республикасы (kirgiz.)
Кыргызская Республика (ven.)

Flag	Valdkundznam
Pälidn	Biškek
Eläjiden lugu (2014)	5 776 570 ristitud
Pind	199 951 km²
Kel'	kirgizan, venäkel'
Valdkundan pämez'	Almazbek Atambajev
Päministr	Temir Sarijev
Religii	islam, hristanuskond
Valüt	kirgizstanan som (KGS)
Internet-domen	.kg
Telefonkod	+996
Aigvö	UTC+6

Kirgizstan vai Kirgizii, täuz' oficialine nimi om Kirgizstanan Tazovaldkund (kirgiz.: Кыргыз Республикасы, ven. Кыргызская Республика), om mererandatoi valdkund Keskmäižes Azijas. Pälidn da kaikiš järedamb lidn om Biškek.

Istorii

Vl 1991 elokun 31. päiväl Kirgizstan tedoti ičeze ripmatomut NSTÜ:espäi.

Vl 2005 keväz'kun 24. päiväl rahvahaline kukerduz («tül'panrevolücii») oli Kirgizijas.

Vl 2010 sulakus-kezakus rahvahaline kukerduz oli valdkundas.

Jäl'gmäine Konstitucii om vahvištadud vl 2010 kezakun 27. päiväl.

Geografijan andmused

Kirgizijan topografine kart.

Kirgizstan om mavaldkundröunoiš Kitainke päivnouzmas da suvipäivnouzmas (röunan piduz — 1063 km), Tadžikistananke suvipäivlaskmas (984 km), Uzbekistananke päivlaskmas (1314 km) da Kazahstananke pohjoižes (1212 km). Ühthine röunoiden piduz om 4573 km. Kirgizstan om mererandatoi valdkund.

Mäged ottas enamba koumed nelländest valdkundan territorijad. Man tobj pala venub Tän'-Šan'-mägisisteman röunoiš, Pamiran mäged oma suvipäivlaskmpoles. Kaikiš korktemb čokkoim om Vägestusen mägenoc (7439 m) Kitain röunal. Kaikiš suremb järv om ümbištadud Issik-Kul'. Znamasine jogi om Narin.

Londuseližed pävarad oma metallad (kuld, cink, hahktin, artut', vismut, harvad mametallad); toižed varad — kivivoi, londuseline gaz, kivihil', gidroenergii.

Politine sistem

Kirgizstanan parlamentan pert' Biškekas logotipan nägul.

Kirgizstan om unitarine parlamentiž-prezidentine tazovaldkund. Valdkundan pämez' om prezident. Kaik rahvaz valičeb händast kudeks vodeks, kahtenden strokun voimuseta.

Parlament om üks'kodine Ülembaine Nevondkund (kirgiz.: Жогорку Кенеш) 120 ühtnijanke, hö pandas päministrad radnikusele.

Prezidentad valitihe jäl'gmäižen kerdan vl 2011 redukun 30. päiväl, Almazbek Atambajev sai vägestust (oti 63,24%).

Administrativine jagand

   Kacu kirjutuz: Kirgizstanan administrativiž-territorialine jagand.

Valdkund alajagase 7 agjaha da 2 lidnha tazovaldkundan alištusenke (Biškek, Oš).

Eläjad

Kirgizstanas elädas kirgizlaižed.

Toižed sured lidnad (enamba 50 tuh. ristitud vn 2009 rahvahanlugemižen mödhe, surembaspäi penembha): Oš, Džalal Abad, Karakol, Tokmok. Vl 2015 kaik om 31 lidnad valdkundas. Vl 2012 oli 9 lidnanvuittušt žilod.

Ižanduz

Kirgizstanan päeksport om kuld (43%), fruktad da maplodud (14%), erazvuiččed sobad (läz 13%); toine eksport — elektruz (3%), radioaktivižed elementad (2%), tabak (1%), sahar (1%), elektroveim (1%), varapalad likutimiden täht (1%).

Irdkosketused

• Kirgizstanan Tazovaldkundan parlamentan oficialine sait. (kirgiz.) (ven.)
• Kirgizstanan Tazovaldkundan ohjastusen oficialine sait. (ven.) (kirgiz.)