Kirgiziska
geografiske połoženje: |
|
zakładne daty: | |
mě swójske | Кыргыз Республикасы Кыргызская Республика |
stolica | Biškek |
płoń | 199 900 |
wobydlarstwo | 5 356 869 (2008) |
gustosć zasedlenja | 26 |
forma kněžarstwa | prezidentska republika |
głowny reprezentant stata: | prezident Kurmanbek Bakiěw |
šef kněžarstwa: | premierminister Daniar Usenov |
pjenjeze: | som |
oficielna rěc: | kirgiziska a rusojska |
narodna hymna: | Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик Гимни |
casowa cona: | UTC+6 |
znamje za wósobowe awta: | KS |
internetowa domena: | .kg |
telefonowe pśedwólenje: | +996 |
kórta: | |
Kirgiziska jo kraj w Srjejźnej Aziskej. Wóna jo górski kraj, kótaryž jo k prědnemu z nomadiskimi narodami wobsedlony był. Kirgiziska jo pśed 1990 lětom była źěl ZSSRa.
Stawizny[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Wokrejs źinsajšneje Kirgiziskeje jo w 15. a 16. stolěśu wobsedlony wót Kirgizow, nomadiski turkojski narod kótaryž, jo pśed 2000 lětami w dłujkozajtšnem źělu Mongolskej pśisol, a kótaryž jo se k prědnemu do pódpołdnjoweje Siberiskeje gnul, a pón do regiona Tuwa do 18. stolěśa. Wětšyna Kirgizow su sunnitiske muslimy wót hanafitskeje šule.
Geografija[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Kirgiziska jo kraj w srjejźnej Aziji, wobdana wót Chinskeje na pódzajtšnem a krotkozajtšnem źělu, wót Kazachstana w pódpołnocnem źělu, na pódwjacorje wót Usbekistana a wót Tadžikistana na krotkem wjacorje. Kirgiziska ma pśestrěń wót 198.500 km2 a njama pśistup do mórja.
Kirgiziska jo pśisamem górski kraj: na pódzajtšu jo rjeśaz Tien Shan, kótaryž markěrujo granicu z Chinskeju a jogo nejwětšy wjeršk Pobedy je 7439 metrow wusoki. Te górske cony źěle kraj na dwa źěla, pódpołnocny a pódpołdnjowy.
Města w Kirgiziskej laže w nejnišych źělach kraja a na pódpołnocy głowne město Biškek weto na 800 metrow. Na krotkem pódwjacorje lažy nejnišy dypk kraja, doł Kara-Darya, z wusokosću wót 132 metrow.
Granicy[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Kirgiziska ma 3878 km dłujke granice rozdźělone mjazy:
- Usbekistanom: 1099 km
- Kazachstanom: 1051 km
- Tadžikistanom: 870 KM
- Chinskeju 858 km
Góspodarstwo[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Kirigiziska jo pśecej była chudy kraj, kótaregož góspodarstwo se koncentrěrujo na rolnikarstwo. Pśed rozpadom 98 procentow eksporta jo było za Sowjetski Zwězk. Znicenje Sowjetskego Zwězka jo znicyło produkciju kraja na kóńcu lěta 1990. Wažne reformy su se zachopili, aby se pólěpšyło góspodarske połoženje kraja. Rolnikarstwo jo głowny sektor góspodarstwa. Zakładne kultury su žyto, cukor z rěpy, bałma, tubak, zelenina a sad, wałma a měso.
BIP: 1603 miliony US dollary Pśirost: 7,1 procentow w lěśe 2004 Srjejźne mjasecne myto: 66 USD w lěśe 2006 2/3 wobydlarstwa stej w chudobje žywej
Demografija[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
W lěśe 2007 wobydlarstwo Kirgiziskeje jo licyło 5.218.000 luźi. Stolica Biškek licy oficielnje 589.000 wobydlarjow. 69,5% populacije jo kirgiziskego póchada, etniska turkojska kupka kótaraž jo woblibowana wót Mongolow a Chinezow. Jo pjerwjej była zestajona z połnomadiskimi šaparjami. Nejwětša mjeńšyna su Usbekow - 14,5% wot wobydlarjow.
Wótkaze[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Armeńska | Azerbajdžan | Běłoruska | Kazachstan | Kirgiziska | Moldawska | Rusojska | Tadžikistan | Turkmeńska | Usbekistan