Επιτόπιο ρεπορτάζ από την Αθήνα

Μαζικό συλλαλητήριο ενάντια στη λιτότητα στην Ελλάδα

Του Ρόμπερτ Στήβενς και Κρίστοφ Ντράιερ
5 Αυγούστου 2015

Πριν το δημοψήφισμα της Κυριακής ένα μαζικό συλλαλητήριο έγινε το βράδυ της Παρασκευής στην Αθήνα ενάντια στο πρόγραμμα λιτότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Δείχνοντας μαχητικότητα, δεκάδες χιλιάδες συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Συντάγματος στο κέντρο της Αθήνας μπροστά από το μέγαρο της Βουλής. Το κύριο συναίσθημα που εκφραζόταν από το πλήθος ήταν η αποφασιστικότητα να μπει τέλος στα χρόνια λιτότητας. Ανάμεσα τους ήταν πολλοί νέοι.

Μερικοί διαδηλωτές κρατούσαν αυτοσχέδια πανό που ανέγραφαν «Οχι!», μαζί με άλλα συνθήματα που αποδοκίμαζαν τη λιτότητα. Ορισμένα από αυτά αναφέρονταν στη γερμανίδα καγκελλάριο Άνγκελα Μέρκελ όπως, «Μέρκελ σιωπή, τώρα μιλάει ο λαός.» «Ήρθε η ώρα να αλλάξει η χώρα,» και «FrauMerkelraus» (κ.Μέρκελ έξω).

Συλλαλητήριο στην πλατεία Συντάγματος

Ακόμη και από την υπερυψωμένη πανοραμική θέση πάνω από τα σκαλοπάτια που οδηγούν στη Βουλή, ήταν αδύνατο να δει κανείς, προς όλες τις κατευθύνσεις, πού τελείωνε το συλλαλητήριο. Από τις 7μμ., το πλήθος άρχισε να εξαπλώνεται και κατά τις 10μμ. πολλοί εισέρρεαν ακόμη στο Σύνταγμα από τον παρακείμενο σταθμό του μετρό. Το Ρώυτερ ανέφερε ότι τουλάχιστον 50.000 συμμετείχαν στο συλλαλητήριο, αλλά ακόμη και αυτό υποεκτιμούσε τον αριθμό των ατόμων που συμμετείχαν.

Καθώς γέμιζε η πλατεία, πολλοί από τους συγκεντρωμένους τραγουδούσαν κτυπώντας τα χέρια τους τραγούδια που έχουν συνδεθεί με την αντίσταση κατά της ελληνικής στρατιωτικής χούντας που κυβέρνησε τη χώρα με σιδερένια πυγμή από το 1967 έως το 1974. Ένα από αυτά, Θα Χτυπήσουν οι Καμπάνες, του φημισμένου μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, τραγουδήθηκε από την πιανίστρια και τραγουδίστρια Ηρώ.

Αν και το συλλαλητήριο είχε καλεστεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, και πολλοί από τους παρευρισκόμενους εξέφραζαν ψευδαισθήσεις για το κόμμα, αντιπροσώπευε μια μαζική απόρριψη της προοπτικής της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ για τη διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για να επιβάλει περικοπές μόνο κάπως λιγότερο επαχθείς με ένα λίγο μακρύτερο χρονοδιάγραμμα.

Οι ρεπόρτερ του WSWS μίλησαν με πλήθος ανθρώπων όλη τη μέρα και στο συλλαλητήριο που είπαν ότι συμμετείχαν για να απαιτήσουν ένα τέλος στα χρόνια λιτότητας που είχαν προκαλέσει μια μεγάλη πτώση στο επίπεδο ζωής και ποσοστά ανεργίας και φτώχειας χωρίς προηγούμενο.

«Θέλω να βρω μια δουλειά. Θέλω κάτι διαφορετικό για τη χώρα μας. Δεν θέλω να πάω να εργαστώ στην Ολλανδία, τη Γερμανία ή την Αγγλία. Θέλω να μείνω εδώ και να παλέψω ενάντια στην κατάσταση,» είπε ο 18χρονος Γιώργος. «Θα ψηφίσω ‘όχι.’ Δεν ξέρουμε τι θα γίνει τη Δευτέρα, αλλά θέλουμε να δούμε κάτι διαφορετικό από αυτή την κυβέρνηση.»

Έλπιζε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα σταματούσε τη λιτότητα αλλά δεν ήταν σίγουρος ότι θα συνέβαινε αυτό. Ψήφισα για να γίνει ο Τσίπρας ο πρωθυπουργός μας και θέλω να δω κάτι διαφορετικό. Είναι μεγάλο το ρίσκο που πρέπει να πάρει η χώρα μας, αλλά είναι η μόνη λύση.»

Στιο ερώτημα τί νόμιζε για τον δηλωμένο σκοπό του Τσίπρα να συνάψει μια συμφωνία με την ΕΕ ακόμη και ύστερα από ψήφο για «όχι» στο δημοψήφισμα, είπε: «Αν ο κόσμος ψηφίσει ‘όχι’ την Κυριακή και μετά ο Τσίπρας το κάνει αυτό, δεν μας σέβεται. Μας ζήτησε να ψηφίσουμε ‘ναι’ ή ‘όχι.’ Αν ψηφίσουμε ‘όχι’ και συμφωνήσει με τη Γερμανία και την ΕΕ, δεν νομίζω ότι μας σέβεται. Εάν ο πρωθυπουργός δεν σέβεται τον λαό του, δεν θέλω να είναι ο πρωθυπουργός μου.»

Η Αναστασία συμμετείχε επίσης στη διαδήλωση για να διαμαρτυρηθεί για τον κοινωνικό όλεθρο που προκάλεσαν τα προστάγματα λιτότητας της ΕΕ. Είπε, «Είμαστε φτωχοί. Δεν έχω δουλειά. Έχω δύο πτυχία και δεν έχω δουλειά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο βρίσκομαι εδώ.»

Όταν την ρωτήσαμε για το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ να προτείνει νέα μέτρα λιτότητας, είπε ότι εμπιστευόταν ακόμη την κυβέρνηση, αλλά πρόσθεσε, «Είναι δική μας η ευθύνη να το σταματήσουμε. Είμαστε εδώ για να πούμε ‘όχι’ και να σταματήσουμε αυτή την πολιτική. Δεν με νοιάζει τί θα κάνει η κυβέρνηση. Αυτή είναι η δική μου στιγμή, η δική μου ευθύνη.»

Ένα τμήμα του συλλαλητήριου

Η Άννα-Μαρία είπε ότι συμμετείχε στο συλλαλητήριο, επειδή οι περικοπές λιτότητας ήταν η αιτία που ο κόσμος «έχει το ένα τρίτο των χρημάτων που είχε, δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους ή να αγοράσουν τα φάρμακα τους.» Έβλεπε το δημοψήφισμα σαν μια έκφραση δημοκρατίας: «Δεν είναι σαν τις εκλογές, όπου ψηφίζεις για ένα κόμμα ελπίζοντας ότι θα κάνουν όσα υποσχέθηκαν.»

Είπε στο WSWS ότι έβλεπε τον αγώνα ενάντια στη λιτότητα σαν ένα διεθνές ζήτημα. «Οι πολιτικές λιτότητας στην Ελλάδα είναι σαν μια αλυσίδα. Πηγαίνει παντού. Αυτό δεν είναι κάτι που θέλουμε. Δεν θέλουμε να υποφέρει ο κόσμος στην Ευρώπη για τις αποφάσεις που παίρνει για μας το πολύ πλούσιο ένα τοις εκατό. Είμαστε όλοι μέρος μιας αλυσίδας. Η γη είναι φτιαγμένη από ανθρώπους και δεν είναι φτιαγμένη από χρήματα ούτε φτιαγμένη από hedgefunds.»

Αυτή η διάθεση βρισκόταν σε έντονη αντίθεση με την ταλάντευση και τη δειλία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και του πρωθυπουργού της, Αλέξη Τσίπρα, που μίλησε στο πλήθος στο Σύνταγμα αργότερα το βράδυ. Ο Τσίπρας κάλεσε το δημοψήφισμα την περασμένη Κυριακή σαν μια μανούβρα προετοιμασίας μιας περαιτέρω συνθηκολόγησης με τις απαιτήσεις της ΕΕ, όποιο και να είναι το αποτέλεσμα της ψήφου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ανακηρύξει την εκδήλωση σε μια «γιορτή του λαού.» Στην ομιλία του, ο Τσίπρας πάσχισε να τονίσει, «Σήμερα δεν διαμαρτυρόμαστε, σήμερα γιορτάζουμε τη δημοκρατία, σήμερα γιορτάζουμε τη νίκη της δημοκρατίας, όποιο και να είναι το αποτέλεσμα τη Δευτέρα.»

Ο Τσίπρας ύμνησε μια αόριστη «δημοκρατική» Ευρώπη για την οποία επιχείρησε να σπείρει ψευδαισθήσεις. Στη συνέχεια είπε, «Την Κυριακή, δεν αποφασίζουμε απλά να μείνουμε στην Ευρώπη, αποφασίζουμε να ζήσουμε με αξιοπρέπεια στην Ευρώπη... να είμαστε ίσοι μεταξύ ίσων στην Ευρώπη.»

Ο Τσίπρας χαιρέτησε τις κύριες δυνάμεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμη και καθώς συνέχιζαν να εργάζονται πυρετωδώς για να οργανώσουν την κατάρρευση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και την αλλαγή του καθεστώτος στην Ελλάδα.

Η ομιλία του βοήθησε τις πλέον δεξιές δυνάμεις, που προετοιμάζουν μια μαζική επίθεση για να συντρίψουν την αντίσταση των εργαζόμενων και των νέων. Καθώς τελείωνε ο Τσίπρας την ομιλία του, αγκαλιάστηκε με ενθουσιασμό από τον συνέταιρο του στον συνασπισμό Πάνο Καμμένο των δεξιών Ανεξάρτητων Ελλήνων, που είχε δηλώσει νωρίτερα ότι μόνο ο στρατός εγγυόταν «εσωτερική σταθερότητα.»

Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να παγιώσει τους δεσμούς του με δεξιά στοιχεία, το στρατό και την ΕΕ, αυτές οι δυνάμεις κάνουν ό,τι μπορούν για να ανατρέψουν τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση για να επιβάλουν πολύ πιο σκληρές επιθέσεις ενάντια στην εργατική τάξη.

Μόλις ώρες πριν το συλλαλητήριο, 65 απόστρατοι στρατηγοί υπέγραψαν μια δήλωση που υποστήριζε την εκστρατεία για «ναι» και τα αιτήματα της για τη συνέχιση των άγριων μέτρων λιτότητας. Η υποστήριξη των στρατιωτικών για την παράταξη του «ναι» ακολούθησε την υποστήριξη που είχε ήδη δοθεί από τον επικεφαλής της ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας και την κύρια ομοσπονδία εργατικών σωματείων στην Ελλάδα, τη ΓΣΕΕ.

Αυτή η εκστρατεία έχει διευκολυνθεί από ένα ασταμάτητο ξεχείλισμα προπαγάνδας από τους φορείς των μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα, που ανήκουν κυρίως σε δεξιούς ολιγάρχες.

Αλλά παρ’όλη αυτή την εκστρατεία, με υποστήριξη των μνημονιακών κομμάτων της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, η συγκέντρωση της παράταξης του «ναι» που έγινε στο Παναθηναϊκό στάδιο την Παρασκευή ήταν σημαντικά μικρότερη από τη συγκέντρωση του «όχι.»

4 Ιουλίου 2015