Πολλοί γράφουν για τύμπανα πολέμου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, πιστεύω ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι που κάνουν τους Τούρκους να μην επιδιώξουν πόλεμο με την Ελλάδα αυτή τη στιγμή. Πρώτον, οι τελευταίες γεωπολιτικές εξελίξεις σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Οι ΗΠΑ κατά την περίοδο Ομπάμα δεν ήταν ο συνήθης στρατηγικός σύμμαχος της Τουρκίας, συνεπώς μέχρι στιγμής οι Τούρκοι δεν έχουν τη στήριξη, ούτε την κάλυψη των ΗΠΑ όπως έγινε με το Κυπριακό το 1974. Δεύτερον οι ενοχλήσεις των κρατών της Ε.Ε. από την τουρκική εξωτερική πολιτική περί των προσφύγων και άλλων εκκρεμοτήτων που δυσχεραίνουν τις σχέσεις Άγκυρας -Ε.Ε. κυρίως στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το «ούτε η χούντα δεν κατήργησε την Αντιγόνη από τα σχολεία» δεν είναι επιχείρημα. Πιθανότατα, το λογοκριτικό πνεύμα της Επταετίας δεν είχε τόσο ικανά τυραννικά αντανακλαστικά, ώστε να κατηγορήσει τους «αρχαίους ημών προγόνους» για υποκίνηση αντίστασης. Άλλωστε, δεν κατήργησε ούτε την περίκλεια ωδή στη δημοκρατία: τον Επιτάφιο Λόγο (τον οποία κατήργησε, βέβαια, τώρα το Υπουργείο Παιδείας!). Σε καμμιά, λοιπόν, περίπτωση η χούντα δεν είδε στους στίχους του Σοφοκλέους, ένα γόνιμο έδαφος για κριτικό διάλογο και πολιτική καλλιέργεια. Είδε μόνον σκόρπιες λέξεις στο εθνικό μας αλφάβητο.
Σε συνέντευξή του, ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Τσαβούσογλου ζήτησε να ισχύσουν οι τέσσερις ελευθερίες της Ε.Ε. (διακίνηση προσώπων, διακίνηση αγαθών, εγκατάσταση, απόκτηση περιουσίας) για τους Τούρκους υπηκόους στην Κύπρο, όπως ισχύει για τους πολίτες της Ε.Ε.. Παρά το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης καταδίκασε τις δηλώσεις αυτές, δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι ο επικεφαλής της Κυπριακής Αντιπροσωπίας στις διαπραγματεύσεις, στις 31.01.2017 επισκέφθηκε την έδρα της Ε.Ε. για διαβουλεύσεις για το θέμα αυτό. Στο ίδιο δημοσίευμα, εύλογα κατά την γνώμη μας, εκτιμάται ότι κύκλοι της Ε.Ε. δεν θα είχαν αντίρρηση στην τουρκική αξίωση (αρκεί η ισχύς του να περιορίζεται μόνο στην Κύπρο).
Οι δηλώσεις του κ. Ξυδάκη περί δραχμής δεν αποτελούν ατυχές παράδειγμα, όπως ο ίδιος έσπευσε να διευκρινίσει αργότερα. Είναι η επιτομή του φετιχισμού πολυπληθούς πια μέρους της ελλαδικής κοινωνίας με τη δραχμή. Ο κ. Ξυδάκης, λέγοντας ότι «Είχαμε δραχμή και πριν το ευρώ... Το 1910, το 1912, το 1930, το 1960 κάτι έκανε μια χώρα, κάπως ζούσαμε, ζούσαμε και σε άλλες περιόδους. Εγώ τη βάζω ιστορικά τη συζήτηση αυτή», έγινε ο κατεξοχήν εκφραστής του νεοελληνικού συντηρητισμού. Ακριβώς επειδή, με το να τη θεμελιώσει ιστορικά, θέλησε να δώσει κύρος σε μια αφελή συζήτηση, να της δώσει δηλαδή θεωρητική βάση.
Φανταστείτε μία καυτή καλοκαιρινή ημέρα στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 2021. Ο Κώστας, ιδιοκτήτης μιας από τα μεγαλύτερες καλλιέργειες μυδιών στον Θερμαϊκό Κόλπο, πηδάει από μια μικρή ξύλινη γέφυρα μέσα σε μία βάρκα προκειμένου να πάει στις πλησιέστερες φωλιές των μυδιών. Τα καλάθια θα πρέπει να είναι τώρα έτοιμα για συγκομιδή. Αλλά καθώς πλησιάζει τον πρώτο πάσσαλο, η καρδιά του ραγίζει. Το μαύρο, ανθυγιεινές χρώμα του καλαθιού αποκαλύπτει θανατηφόρα ευρήματα. Τα μύδια είναι μολυσμένα. Το ίδιο συμβαίνει με τον επόμενο πάσσαλο και τον επόμενο. Πρόκειται για την απώλεια εισοδήματος μιας χρονιάς για τον Κώστα.
Το ζήτημα του προσφυγικού αποτελεί ίσως το κομβικότερο ζήτημα ανάμεσα στις δύο χώρες, αλλά και για τη σχέση της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα μέχρι στιγμής δεδομένα δημιουργούν την εντύπωση ότι η γειτονική μας χώρα θα προσπαθήσει να συγκεράσει δυο φαινομενικά αντικρουόμενες στρατηγικές: να δημιουργήσει προσκόμματα στην εφαρμογή της συμφωνίας με την Ελλάδα, χωρίς παράλληλα να διαταράξει τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το αν θα το πετύχει εξαρτάται και από την αντίδραση της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πολιτικοί παρατηρητές και ΜΜΕ βρίσκονται στην εξαιρετικά δυσχερή θέση να μη μπορούν να αναγνωρίσουν μέσα στο παγκόσμιο εγχειρίδιο διακυβέρνησης διάφορες πολυσύχναστες απλές λέξεις και τις έννοιες τους που ήταν το απόλυτο ευαγγέλιο ενός ολόκληρου αιώνα. Οι λέξεις είναι ίδιες ακριβώς, αλλά το περιεχόμενο τους κούφιο. Τι μπορεί να σημαίνει μετριοπάθεια, αλλά και Δεξιά συντήρηση, όταν η απέναντι αριστερή προοδευτικότητα, αντίθετη για δεκαετίες, πλευρά της παγκόσμιας πολικότητας την έχει υποσκελίσει ή πιο εύστοχα την έχει υπερφαλαγγίσει, βασιζόμενη σε μια άκρατη, άκαιρη υποσχεσιολογία και συντηρητικό λαϊκισμό;
Η ελληνική κυβέρνηση έστειλε λάθος μήνυμα, μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου, 2015, όπως εύστοχα παρατήρησε ο καθηγητής Άγγελος Συρίγος. Δηλώσεις στελεχών, σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα δεν ξεχωρίζει πρόσφυγες και οικονομικούς μετανάστες και ότι θα προωθούνται με τον ίδιο τρόπο στην Ευρώπη, έβλαψαν πολύ. Επίσης, ο προβληματικός έλεγχος των εξωτερικών της συνόρων, υπό την έννοια ότι δεν γινόταν ορθή καταγραφή, δακτυλοσκόπηση και διαβίβαση των δακτυλικών αποτυπωμάτων στην ευρωπαϊκή βάση δεδο-μένων EURODAC, συνδυαστικά με την πολιτική «τροχονόμου», όπου επιτρεπόταν η απρόσκοπτη διέλευση μέσω της ελληνικής επικράτειας των παρανόμως εισερχομένων προσφύγων και μεταναστών, δημιούργησαν μία νέα διαδρομή προσέγγισης της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης, τον λεγόμενο «Βαλκανικό Διάδρομο».
Τα αυτιστικά παιδιά, ανάλογα με τον βαθμό της διαταραχής που αναπτύσσουν, μπορούν είτε να ενταχθούν και να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα ενός σχολείου, ιδιαίτερα τα πιο λειτουργικά παιδιά, είτε να φοιτήσουν σ' ένα σχολείο που ειδικεύεται στον αυτισμό. Στη χώρα μας, τέτοια σχολεία υπάρχουν στην Αττική, τα Ιωάννινα, τη Θεσσαλονίκη και τα Χανιά, όμως καλύπτουν ελάχιστο ποσοστό των αναγκών. Κάθε παιδί είναι μοναδικό, οπότε δεν υπάρχει μία μόνο ενδεδειγμένη μέθοδος ή θεραπεία. Το σημαντικότερο ζήτημα είναι να βρεί το παιδί και ο θεραπευτής την μέθοδο που ταιριάζει στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Συμπερασματικά λοιπόν, χρειάζεται να σκεφτούμε το άτομο με αναπηρία ως ένα άτομο που ζει υπό συγκεκριμένες συνθήκες και που η ταυτότητα του μένει αναλλοίωτη και αυθεντική και δεν τον κάνει διαφορετικό σε σχέση με τους υπόλοιπους. Ο φόβος για τη διαφορετικότητα και η προκατάληψη πως το άτομο με αναπηρία δεν μπορεί να εκφράσει τις αρχές της προσωπικότητας και της ατομικότητας είναι αναγκαίο να ξεπεραστούν, καθώς η ικανότητα δημιουργίας συνθηκών φροντίδας, ικανών να κατανοούν και να υποδέχονται την ατομικότητα του καθενός, δημιουργούν με τη σειρά τους τις κοινωνίες ένταξης και ενσωμάτωσης.
«Κουράγιο Ελληνες! Μέσα στους επόμενους 18 μήνες τελειώνουν τα βάσανά μας, τελειώνει το ευρώ, διαλύεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το αποφάσισε ο νέος πλανητάρχης και το ανακοίνωσε ο νέος πρεσβευτής των ΗΠΑ στις Βρυξέλλες!»- ήταν το πρωτοσέλιδο με το οποίο μια αθηναϊκή εφημερίδα χαιρέτισε τις δηλώσεις Malloch. Η ίδια εφημερίδα, την επομένη, έγραφε «Βάστα Αλέξη, μην δεχθείς τίποτε, ο Τραμπ και η Τερέζα μας περιμένουν». Πόσο πιστευτό μπορεί να γίνει αυτό το αφήγημα; Πώς ο Τραμπ θα μας λυτρώσει από τους δανειστές μας; Πώς από έναν οικονομικό πόλεμο εμείς, όχι μόνον δεν θα γίνουμε τα πρώτα θύματά του, κρέας για οικονομικά κανόνια, αλλά θα βγούμε και ωφελημένοι;
Πέμπτον, οι μεταρρυθμίσεις για να πετύχουν χρειάζονται συνέπεια και εμμονή. Οι μεταρρυθμίσεις που επιχειρήθηκαν στην Ελλάδα δεν έδειξαν κάτι τέτοιο. Σε κάποιους τομείς, οι αλλαγές που έγιναν δεν ήταν πάντοτε προς την ίδια κατεύθυνση, ενώ σε άλλους, οι μεταρρυθμίσεις έγιναν «στο πόδι» και χρειάσθηκαν στην πορεία διορθωτικές παρεμβάσεις. Και βέβαια οι συχνές αλλαγές κυβερνήσεων και υπουργών έπαιξαν το ρόλο τους στο θέμα αυτό. Αρκεί να σημειωθεί ότι από το 2009, που άρχισε να διαφαίνεται έντονα η ανάγκη μεταρρυθμίσεων, έχουν υπάρξει οκτώ κυβερνήσεις (μερικές μεταβατικές) και δέκα Υπουργοί Οικονομικών.
Στο σημείο αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμη μια συνοπτική αναδρομή στις συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη την εποχή στο Ελληνικό Κράτος και οδήγησαν στις πολιτικές που εφαρμόστηκαν. Το 1955, λίγα χρόνια μετά το τέλος του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, η ρημαγμένη οικονομία της Ελλάδος αναζητούσε εναγωνίως στρατηγική για τον άμεσο εκσυγχρονισμό της χώρας προκειμένου να εισέλθει σε μία αναπτυξιακή τροχιά. Απαραίτητη προϋπόθεση για κάτι τέτοιο ήταν ο εξηλεκτρισμός ολόκληρης της χώρας με το μικρότερο δυνατό οικονομικό κόστος, καθώς οι χρηματικοί πόροι της χώρας μας ήταν εξαιρετικά περιορισμένοι.
Μήπως όμως αυτό το ενδεχόμενο δεν είναι η «εναλλακτική» τους, αλλά το υγρό τους πολιτικό όνειρο που ποτέ δεν ξεθώριασε; Μήπως οι αναφορές σε Grexit και δραχμή που κάθε τόσο εισχωρούν στον δημόσιο λόγο από αυτούς δεν παραπέμπουν σε ένα παλαβό plan B, αλλά στο βασικό τους plan A; Μήπως εν τέλει όλο αυτό που ζούμε, από την υπογραφή του τρίτου και χειρότερου δικού τους μνημονίου μέχρι τις κατευναστικές επιστολές Τσακαλώτου προς τους δανειστές, δεν είναι παρά ένας τεράστιος ελιγμός με βαθύτερη τους πρόθεση να δημιουργήσουν τετελεσμένα και να οδηγήσουν τη χώρα στο σημείο χωρίς επιστροφή;
Ο ρόλος της επιχείρησής μας είναι να συλλέγει απόβλητα μπαταριών μόλυβδου και να διαχωρίζει τα υλικά τους. Συγκεκριμένα, αρχικά παραλαμβάνονται και αποθηκεύονται οι χρησιμοποιημένες μπαταρίες. Ύστερα, γίνεται ο διαχωρισμός των υλικών τους σε υψηλής ποιότητας πολυπροπένιο, βαριά πλαστικά και άλλα υψηλής ποιότητας μεταλλικά στοιχεία. Έτσι, παρέχουμε τα υλικά αυτά σε επιχειρήσεις που τα ανακυκλώνουν.
Aσφαλώς ο φίλος μιλάει εκ του ασφαλούς, αλλά μου θύμισε αυτά που έγραφε το 1997 ο αείμνηστος Παναγιώτης Κονδύλης στο βιβλίο του «Θεωρία του πολέμου», περί πρώτου κτυπήματος της Ελληνικής πλευράς ως μόνης επιλογής που εγγυάται πιθανότητα νίκης. Του είχαν επιτεθεί τότε δια του Τύπου επειδή εξέφρασε μία διαφορετική άποψη σε καθαρά θεωρητικό επίπεδο τακτικών, όπως αυτές διδάσκονται σε κάθε στρατιωτική ακαδημία και έχουν εφαρμοστεί στο πεδίο από άλλες χώρες στο παρελθόν.
Το «Μαύρο φυλαχτό» ζωντανεύει σ΄ έναν λογοτεχνικό καμβά μια ολόκληρη εποχή, όπου η αποτίναξη της δουλείας από τον ξένο κατακτητή αποτελούσε τον διακαή πόθο των Ελλήνων σε κάθε γωνία της πατρίδος. Η πένα του συγγραφέα σε συνδυασμό με την ουσιαστική και ενδελεχή έρευνά του, φέρνουν στο φως σπουδαία γεγονότα, αναδεικνύουν την αυταπάρνηση των αντρών για Ελευθερία, προβάλλουν την πυγμή και το ψυχικό σθένος των γενναίων γυναικών, αποκαλύπτουν τις δυσμενείς συνθήκες κάτω από τις οποίες προσπαθούσαν οι Έλληνες να οργανώσουν και να συντονίσουν τον αγώνα τους απέναντι στον εχθρό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τον «Ορίζοντα» 2020, το χρηματοδοτικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Έρευνα και την Καινοτομία, ανάμεσα στους πενήντα κορυφαίους ερευνητικούς οργανισμούς που λαμβάνουν χρηματοδότηση οι πέντε είναι ελληνικοί, ενώ μεταξύ των επιστημονικών δημοσιεύσεων με τις περισσότερες αναφορές παγκοσμίως, σε ποσοστό 9% συγκαταλέγονται ελληνικές. Σε μία χώρα σημειωτέον στην οποία το 2014 οι δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη ήταν σε ποσοστό μόλις 0,9% του ΑΕΠ, σε αντίθεση με το 3,2% χωρών όπως η Σουηδία και Φιλανδία.
Ποιόν «επαναφέρει στην τάξη», επισημαίνοντας ότι το νόμισμα δεν είναι ταμπού και ότι η Ελλάδα επι δραχμής μεγαλούργησε; Η απάντηση είναι νομίζω προφανής.Η δήλωση Ξυδάκη είτε κατόπιν συνεννόησης, είτε εν αγνοία του Μαξίμου υπηρετεί απροκάλυπτα τον πρωθυπουργικό σχεδιασμό. Την στιγμή κατά την οποία μια ακόμη ηρωική διαπραγμάτευση της κυβέρνησης που «αντιστέκεται» είναι σε πλήρες αδιέξοδο, την στιγμή που οι καθυστερήσεις της και η προφανής πολιτική της ανεπάρκεια οδηγούν τη χώρα σε συνθήκες ασφυκτικού αδιεξόδου κατά τα πρότυπα του Ιουλίου του 2015.