Alizeri

Wikipedia, ɔnsikopedi hɔrɔn ka nyɛ
(Redirigé depuis Aljeri)
Aller à : Nawigation, Nyini
الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية
République algérienne démocratique et populaire
Alizeri ka Foroba Bɛjɛfanga Fasojamana
Flag of Algeria.svg 125px
Faso motto: بالشعب وللشعب
LocationAlgeria.svg

Alizeri (Arabukan na الجزائر) Berberkan na Dzayer, madɔnnen Alizeri ka Foroba Bɛjɛfanga Fasojamana, ye jamana ye min be Saheli Afrika. Afrika gun kan jamanaw labeleble flanan don ani jamana ba tankelenan jɛn kɔnɔ fɛnsɛn ta fan fɛ. A bɛ danbɔ ni Tunizi ye sahelikɔrɔn, Libya kɔrɔn fɛ, Nijer worodugukɔrɔn, Mali ni Moritani worodugutlebi, bametri damadɔ ni Tlebi Sahara tlebi fɛ, Maroko sahelitlebi ani Mediterane Baji saheli fɛ.

Alizeri ye tɔnden ye Kelenyalen Mantow (UN) la, Afrika Kelenya (AU), Taji Labɔla Jamanaw ka Tɔn (OPEC). A sen be Magreb Arabu Kelenya sintinni la. Alizeri sariyanbaju b'a jira ko Silamɛ, Arabu ani Amazig (Berber) jamana don.

Berberuw sigira Alizeri kabini san 10000 kakɔn Yesu Krista ka wati (KYW). San 1000 (KYW), Kartajikaw ye sigili damine ba bolo fɛ. Punik kɛlɛ sen fɛ, Berberuw y'u faara Kartaje la, o tuma Berberuw ka Mansamara y'i kun bɔli damine k'a tɔgɔ kɛ Numidia. Nka, san 200 (KYW) Roman Fasojamana y'u don uka mara kɔnɔ tuguni. Tlebi Roman Mansamara yurulen kɔ, Berberuw kɛra hɔrɔn ye fan caman na, tumamin, Binkanninaw ye yɔrɔ caman wɛrɛ don uka kaba kɔrɔ, fokase u genni ma Byzantine Mansakɛ Justinian I (Fɔlɔ) ka kɛlɛtigiw fɛ. O tuma, Byzatine Mansamara y'a bolo faa jamana kɔrɔn na fo kanase Arabuw nali ma tanisheginan kɛmɛda kɔnɔ.


Afrika
Afiriki kenyɛkafɛla
LocationNorthernAfrica.png
Alizeri · Libi · Marɔku · Moritani · Misra · Sudan · Tunizi Afiriki tilebiyanfan
LocationWesternAfrica.png
BenɛnBurukina FasoKɔnɔwariCabo VerdeGanbiGanaLagineGine BisawoLiberiyaMaliMoritaniNizɛriNizeriyaSenegaliSiyera LewɔniTogo
Afrique centrale
LocationCentralMiddleAfrica.png
AngolaEkuatore GineaGabɔnKameruniKongoZayiriSao Tome eta PrincipeCadi Afiriki kɔrɔnfɛla
LocationEasternAfrica.png
BurundiJibutiEritereEtiopiaKeniyaKomoreakMadagasikariMalawiIlimorisiMozambikeRuandaSeychelleakSomaliTanzaniUgandaZanbiZinbawe
Afiriki afiriki wòroduguyanfan
LocationSouthernAfrica.png
BɔtisiwanaAfiriki di SidiLesothoNamibiaSwazilandia Territoires
et dépendances
Bonba Britania: Sainte-Hélène, Ascension et Tristan da CunhaEsipaɲi: Îles CanariesMelillaCeutaFrance: MayotteLa RéunionPɔritigali: Madère