12 september
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
aug | september | okt | ||||||
<< | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 | >> |
12 september is de 255ste dag van het jaar (256ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 110 dagen tot het einde van het jaar.
Inhoud
Gebeurtenissen[bewerken]
- Algemeen
- 443 - In Rome weigert de Senaat de jaarlijkse schatting aan de Hunnen te betalen. Ter voorbereiding van een onvermijdelijke oorlog wordt een wet uitgevaardigd die aan iedere dux (gouverneur) extra taken toebedeelt.
- 1835 - De dirigent Wilhelm Friedrich Wieprecht en de muziekinstrumentenbouwer Johann Gottfried Moritz vragen het patent aan voor hun "Bass Tuba" in F1.
- 1940 - Schooljongens ontdekken prehistorische schilderingen in de grotten van Lascaux.
- 1949 - Na een verschijningsverbod van vier jaar mag het dagblad De Telegraaf weer verschijnen.
- 1953 - John F. Kennedy trouwt met Jackie Bouvier.
- Media
- 2007 - De NOS begint met het uitzenden van alle journaals, sport- en evenementenprogramma's in breedbeeld.
- Oorlog
- 1943 - Benito Mussolini wordt uit huisarrest bevrijd door de Duitsers, onder leiding van Otto Skorzeny.
- 1944 - In Limburg begint de bevrijding van Nederland. Noorbeek wordt als eerste gemeente van Nederland bevrijd door de geallieerden.
- 1969 - Op last van president Nixon hervatten de Amerikanen zware bombardementen op Vietnam.
- Politiek
- 1683 - Het beleg van Wenen wordt gebroken bij aankomst van een strijdmacht van 30.000 Poolse, Oostenrijkse en Duitse troepen onder leiding van de Poolse koning Jan Sobieski.
- 1949 - Verkiezing van Theodor Heuss tot eerste bondspresident van West-Duitsland.
- 1974 - In Ethiopië wordt de keizer, Haile Selassie, na een 58-jarige regeringsperiode afgezet.
- 1977 - Steve Biko overlijdt als gevolg van mishandeling door politie in Zuid-Afrika. Zijn dood krijgt een symboolfunctie in het anti-Apartheidsprotest.
- 1980 - Militaire staatsgreep in Turkije.
- 1990 - In Moskou ondertekenen Oost- en West-Duitsland en de vier geallieerde winnaars van de Tweede Wereldoorlog het zogenaamde "2 + 4"-verdrag. Dit verdrag herstelt de soevereiniteit van Duitsland en legt het internationale statuut van het nieuwe herenigde Duitsland vast.
- 2001 - Als gevolg van de aanslagen op 11 september 2001 stelt de NAVO voor het eerst in zijn geschiedenis vast dat er sprake is van een situatie als bedoeld in Artikel 5 van het NAVO-akkoord.
- 2006 - 61ste zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties gaat van start.
- 2012 - Verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer der Staten-Generaal. De VVD behaalt het historische aantal van 41 zetels.
- Recreatie
- 1986 - Opening van de attractie Captain EO in Epcot.
- 2005 - Opening van Hong Kong Disneyland, het eerste Disney-park binnen het Hong Kong Disneyland Resort
- Religie
- 1842 - Verheffing van de Apostolische Prefectuur Nederlands Guyana of Suriname tot Apostolisch vicariaat.
- 1972 - Benoeming van Paul Schruers tot bisschop-coadjutor met recht van opvolging van Hasselt in België.
- Sport
- 1922 - Opening van het Stade Marcel Picot in de Franse stad Tomblaine.
- 1973 - Het Nederlands voetbalelftal verslaat Noorwegen in Oslo met 2-1 in de kwalificatiereeks voor het WK voetbal 1974 in West-Duitsland. Doelpuntenmakers zijn Johan Cruijff en Barry Hulshoff.
- 1982 - De Amerikaanse tennisser Jimmy Connors wint de US Open door de Tsjech Ivan Lendl te verslaan.
- 1988 - Mats Wilander lost Ivan Lendl na 157 weken af als nummer één op de wereldranglijst der tennisprofessionals; de Zweed wordt de zevende aanvoerder van die lijst na Ilie Năstase (1), John Newcombe (2), Jimmy Connors (3), Björn Borg (4), John McEnroe (5) en Lendl (6).
- 1990 - Tegen België speelt het voetbalelftal van de Duitse Democratische Republiek zijn allerlaatste interland uit de geschiedenis.
- 1999 - In Padova verliest de Nederlandse hockeyploeg in de finale van het Europees kampioenschap opnieuw op strafballen van titelverdediger Duitsland.
- 2003 - Opening van de Arena Petrol, een multifunctioneel voetbalstadion in de Sloveense stad Celje, dat aanvankelijk bekendstaat als Športni Park Pod Golovcem.
- Wetenschap en technologie
- 1909 - De Duitser Max Wolf maakt de eerste fotografische opname van de komeet Halley.
- 1958 - Jack Kilby presenteert de eerste werkende geïntegreerde schakeling, maar verliest het patent 11 jaar later aan Robert Noyce.
- 1959 - Lancering van de Russische Loena 2.
- 1962 - President John F. Kennedy verklaart dat de VS voor het eind van het decennium een mens naar de maan en weer terug zullen brengen.
- 1970 - Lancering van Loena 16, het eerste onbemande ruimtetuig dat bodemmonsters van de maan naar de aarde terugbrengt.
Geboren[bewerken]
- 1494 - Frans I van Frankrijk, koning van Frankrijk (overleden 1547)
- 1797 - Emilie de Vialar, heilige van de Rooms-katholieke kerk (overleden 1856)
- 1818 - Richard Gatling, Amerikaans uitvinder (overleden 1903)
- 1837 - Lodewijk IV van Hessen-Darmstadt, groothertog van Hessen (overleden 1892)
- 1857 - George Hendrik Breitner, Nederlands kunstschilder (overleden 1923)
- 1858 - Fernand Khnopff, Belgische symbolistische schilder, beeldhouwer en ontwerper (overleden 1921)
- 1878 - Jimmy Ashcroft, Engels voetballer (overleden 1943)
- 1888 - Maurice Chevalier, Frans zanger (overleden 1972)
- 1897 - Grietje Jansen-Anker, oudste persoon van Nederland (overleden 2009)
- 1897 - Irène Joliot-Curie, Frans chemicus (overleden 1956)
- 1898 - Ben Shahn, Amerikaans fotograaf en artiest (overleden 1969)
- 1900 - Haskell Curry, Amerikaans wiskundige (overleden 1982)
- 1900 - Eduard Elias, Nederlands columnist, journalist en schrijver (overleden 1967)
- 1901 - Ernst Pepping, Duits componist (overleden 1981)
- 1903 - Hubert van Hille, Nederlands kunstschilder en lithograaf (overleden 1983)
- 1905 - Émile Lachapelle, Zwitsers stuurman bij het roeien (overleden 1988)
- 1906 - Gerhard Winkler, Duits componist (overleden 1977)
- 1908 - Jarl Malmgren, Fins voetballer (overleden 1942)
- 1909 - Benne Holwerda, Nederlands theoloog, predikant en hoogleraar (overleden 1952)
- 1909 - Bull Verweij, Nederlands ondernemer (overleden 2010)
- 1910 - Billy Devore, Amerikaans autocoureur (overleden 1985)
- 1911 - Gerhart Riegner, Duits godsdienstfilosoof en Joods verzetsstrijder (overleden 2001)
- 1912 - Osvaldo Bailo, Italiaans wielrenner (overleden 1997)
- 1913 - Jesse Owens, Amerikaans atleet (overleden 1980)
- 1914 - Desmond Llewelyn, Brits acteur (overleden 1999)
- 1916 - Tony Bettenhausen, Amerikaans autocoureur (overleden 1961)
- 1916 - Edward Binns, Amerikaans acteur (overleden 1990)
- 1916 - Henri van Praag, Nederlands parapsycholoog (overleden 1988)
- 1916 - Ebe Yoder, Amerikaans autocoureur (overleden 1995)
- 1919 - Jean Prouff, Frans voetballer en voetbalcoach (overleden 2008)
- 1920 - Fokke Jagersma, Nederlands verzetsstrijder (overleden 1944)
- 1921 - Stanisław Lem, Pools schrijver (overleden 2006)
- 1922 - Santo Cristo, Braziliaans voetballer
- 1924 - Gust Van Brussel, Vlaams auteur (overleden 2015)
- 1925 - Dickie Moore, Amerikaans acteur (kind-ster)
- 1926 - Paul Janssen, Belgisch arts en farmacoloog (overleden 2003)
- 1927 - Mathé Altéry, Frans sopraan
- 1927 - Gianna Maria Canale, Italiaans actrice (overleden 2009)
- 1927 - Ina Müller-van Ast, Nederlands politica
- 1929 - Guus Zoutendijk, Nederlands politicus (overleden 2005)
- 1931 - Ian Holm, Brits acteur
- 1931 - George Jones, Amerikaans countryzanger (overleden 2013)
- 1934 - Jaegwon Kim, Koreaans-Amerikaans filosoof
- 1936 - Michael Posner, Amerikaans psycholoog
- 1937 - Gus Backus, Amerikaans zanger
- 1938 - Arie van der Hek, Nederlands politicus
- 1938 - Joop van Tijn, Nederlands journalist (overleden 1997)
- 1940 - Linda Gray, Amerikaans actrice
- 1941 - Hiroaki Kuwahara, Japans componist en dirigent
- 1943 - Kurt Demmler, Duits singer-songwriter (overleden 2009)
- 1944 - Eddie Keizan, Zuid-Afrikaans autocoureur (overleden 2016)
- 1944 - Barry White, Amerikaans soulzanger (overleden 2003)
- 1946 - David Garrick, Brits zanger (overleden 2013)
- 1947 - Diana Lebacs, Curaçaos auteur, zangeres en actrice
- 1948 - Jean-Louis Schlesser, Frans autocoureur
- 1948 - Abdulqawi Yusuf, Somalisch rechter
- 1949 - Irina Rodnina, Russisch kunstschaatsster
- 1950 - Bob van Hellenberg Hubar, Nederlands filmproducent en advocaat (overleden 2008)
- 1951 - Bertie Ahern, Iers premier
- 1951 - Tom Fontana, Amerikaans acteur en filmproducent
- 1951 - Joe Pantoliano, Italiaans-Amerikaans acteur
- 1952 - Neil Peart, Canadees drummer
- 1952 - Roger Philippi, Luxemburgs voetbalscheidsrechter
- 1953 - Bernt Ivar Eidsvig, Noors geestelijke, theoloog en bisschop
- 1953 - Nan Goldin, Amerikaans fotografe
- 1953 - O-gon Kwon, Zuid-Koreaans rechter
- 1953 - Gé Reinders, Nederlands zanger, musicus en schrijver
- 1954 - Scott Hamilton, Amerikaanse saxofonist
- 1956 - Leslie Cheung, Chinees acteur (overleden 2003)
- 1957 - Bud Brocken, Nederlands voetballer
- 1957 - Hans Zimmer, Duits componist
- 1958 - Mark Demesmaeker, Vlaams politicus
- 1959 - Scott Brown, Amerikaans politicus
- 1959 - Sigmar Gabriel, Duits politicus
- 1959 - Dag Otto Lauritzen, Noors wielrenner
- 1960 - Robert John Burke, Amerikaans acteur
- 1960 - Ladislav Molnár, Slowaaks voetballer en voetbalcoach
- 1961 - Mylène Farmer, Frans zangeres
- 1963 - Shannon Crawford, Canadees roeister
- 1963 - Patrick Dybiona, Nederlands zwemmer
- 1964 - Peter Blangé, Nederlands volleyballer
- 1964 - Dieter Hecking, Duits voetballer en voetbalcoach
- 1966 - Anousheh Ansari, Amerikaans zakenvrouw
- 1966 - Jari Kinnunen, Fins voetballer
- 1967 - Bart Schouten, Nederlands schaatstrainer
- 1967 - Alexander Shabalov, Amerikaans schaker
- 1967 - Jason Statham, Brits acteur
- 1968 - Al Barr, Amerikaans zanger
- 1968 - Kin Veng Ng, Macaus-Chinees autocoureur
- 1968 - Kees van der Staaij, Nederlands politicus
- 1969 - Mika Myllylä, Fins langlaufer (overleden 2011)
- 1970 - José Fernando Santa, Colombiaans voetballer
- 1971 - Younes El Aynaoui, Marokkaans tennisser
- 1971 - Chandra Sturrup, Bahamaans atlete
- 1971 - Perry Ubeda, Nederlands vechtsporter
- 1972 - Ferry de Haan, Nederlands voetballer
- 1972 - Stephen van Haestregt, Nederlands drummer
- 1972 - Chris Willemsen, Belgisch acteur
- 1973 - Darren Campbell, Brits atleet
- 1973 - María Paz Ferrari, Argentijns hockeyster
- 1973 - Jack Rosendaal, Nederlands atleet
- 1973 - Paul Walker, Amerikaans acteur (overleden 2013)
- 1974 - Emebet Abossa, Ethiopisch atlete
- 1976 - Johan Bruinsma, Nederlands wielrenner
- 1976 - Jolanda Čeplak, Sloveens atlete
- 1976 - Maciej Żurawski, Pools voetballer
- 1977 - 2 Chainz, Amerikaans hip-hopartiest
- 1977 - Remco van Eijden, Nederlands darter
- 1977 - Joseph Ngeny, Keniaans atleet
- 1978 - Sverrir Guðnason, IJslands acteur
- 1978 - Benjamin McKenzie, Amerikaans acteur
- 1979 - Jonathan Joubert, Luxemburgs voetbaldoelman
- 1980 - Yao Ming, Chinees basketballer
- 1981 - Arata Fujiwara, Japans atleet
- 1981 - Jennifer Hudson, Amerikaans actrice en zangeres
- 1981 - Greg Nixon, Amerikaans atleet
- 1982 - Kiran Bechan, Nederlands voetballer
- 1982 - Isabelle Caro, Frans actrice en fotomodel (overleden 2010)
- 1983 - Medi Broekman, Nederlands actrice
- 1983 - Gijs Luirink, Nederlands voetballer
- 1984 - Petra Eos Marklund, Zweeds zangeres
- 1984 - Rhoshandiatelly-neshiaunneveshenk Koyaanfsquatsiuty Williams, Amerikaanse vrouw met de langste voornaam ter wereld
- 1985 - Kim Chang-soo, Zuid-Koreaans voetballer
- 1985 - Jamie Cope, Engels snookerspeler
- 1985 - Sascha Klein, Duits schoonspringer
- 1985 - Willem Rebergen, Nederlands dj
- 1985 - Matthias Velghe, Belgisch voetballer
- 1986 - Alfie Allen, Brits acteur
- 1986 - Kamila Chudzik, Pools atlete
- 1986 - Joanne Jackson, Brits zwemster
- 1986 - Emmy Rossum, Amerikaans actrice
- 1986 - Kevin Seeldraeyers, Belgisch wielrenner
- 1986 - Tim Vincken, Nederlands voetballer
- 1986 - Freddy Wennemars, Nederlands schaatser
- 1986 - Yuto Nagatomo, Japans voetballer
- 1986 - Aleksej Zjigin, Kazachs schaatser
- 1987 - Elena Könz, Zwitsers snowboardster
- 1987 - Jeffrey Rijsdijk, Nederlands voetballer
- 1987 - Kelvin Snoeks, Nederlands autocoureur
- 1987 - Mulualem Girma Teshale, Ethiopisch zwemmer
- 1988 - Nastasia Noens, Frans alpineskiester
- 1989 - Maarten Boddaert, Nederlands voetballer
- 1989 - Aberu Kebede, Ethiopisch atlete
- 1989 - Tim Knol, Nederlands singer-songwriter
- 1991 - Thomas Meunier, Belgisch voetballer
- 1991 - Dilan Yurdakul, Nederlands/Turks actrice
Overleden[bewerken]
- 551 - Sacerdos (64), aartsbisschop van Lyon
- 640 - Sac K'uk', Maya koningin van Palenque
- 1500 - Albrecht van Saksen (57), Hertog van Saksen, landgraaf van Thüringen
- 1660 - Jacob Cats (82), Nederlands dichter, jurist en politicus
- 1683 - Alfons VI van Portugal (40), Portugees koning
- 1712 - Jan van der Heyden (75), Nederlands schilder en uitvinder
- 1733 - François Couperin (64), Frans componist
- 1812 - Pjotr Bagration (47), Russisch generaal
- 1819 - Gebhard Leberecht von Blücher (76), Pruisisch veldmaarschalk
- 1836 - Christian Dietrich Grabbe (34), Duits toneelschrijver
- 1963 - Modest Altschuler (90), Russisch cellist, dirigent en componist
- 1965 - Chris Berger (54), Nederlands atleet
- 1973 - Armas Toivonen (74), Fins atleet
- 1977 - Steve Biko (34), Zuid-Afrikaans student
- 1990 - Max Tailleur (81), Nederlands humorist
- 1991 - Albert Bruce Matthews (82), Canadees militair
- 1992 - Anthony Perkins (60), Amerikaans filmacteur
- 1993 - Raymond Burr (76), Amerikaans acteur
- 1994 - Boris Jegorov (56), Russisch ruimtevaarder (kosmonaut) en arts
- 1995 - Jeremy Brett (61), Brits acteur
- 1995 - John Grahame Douglas Clark (88), Brits archeoloog
- 1998 - Henricus Bomers (62), Nederlands bisschop van Haarlem
- 2003 - Johnny Cash (71), Amerikaans country-zanger
- 2004 - Jack Turner (84), Amerikaans autocoureur
- 2005 - Reinold Kuipers (91), Nederlands ondernemer
- 2008 - Pacita Madrigal-Gonzales (93), Filipijns senator
- 2009 - Norman Borlaug (95), Amerikaans agronoom en Nobelprijswinnaar (1970)
- 2009 - Antônio Olinto (90), Braziliaans schrijver
- 2009 - Willy Ronis (99), Frans fotograaf
- 2010 - Claude Chabrol (80), Frans regisseur
- 2010 - Bert Champagne (73), Belgisch acteur
- 2010 - Albert Claes (95), Belgisch liberaal politicus
- 2010 - Henk van Dorp (63), Nederlands (televisie)meteoroloog
- 2010 - Big John Russell (67), Nederlands soulzanger
- 2010 - Giulio Zignoli (64), Italiaans voetballer
- 2011 - Alexander Galimov (26), Russisch ijshockeyer
- 2011 - Frits Castricum (64), Nederlands politicus
- 2012 - J. Christopher Stevens (52), Amerikaans ambassadeur van Libië
- 2013 - Ray Dolby (80), Amerikaans audiopionier
- 2013 - Erich Loest (87), Duits schrijver
- 2014 - Atif Obaid (82), Egyptisch minister-president
- 2014 - Ian Paisley (88), Noord-Iers politicus en dominee
- 2014 - Joe Sample (75), Amerikaans jazzpianist
- 2015 - Matthijs Rümke (61), Nederlands theatermaker en artistiek leider
- 2016 - Ellen Burka (95), Nederlands-Canadees kunstschaatsster en coach
- 2016 - Sándor Csoóri (86), Hongaars dichter, essayist, schrijver en politicus
Viering/herdenking[bewerken]
- Ethiopië - Nationale dag van de revolutie (sinds 1974)
- Kaapverdië - Nationale feestdag
- Spanje - El Viso del Alcor - Feesten ter ere van Santa Maria van Alcor.
- Rooms-katholieke kalender:
- Heilige Naam van Maria (1683) - Vrije Gedachtenis
- Heilige Guido van Anderlecht, Patroon v/d kosters en de koetsiers († 1012)
- Heilige Ailb(h)e van Emly († ca. 530/41)
- Zalige Apollinaris (Franco) († 1622)
- Zalige (Maria) Victoria Fornari(-Strata) († 1617)
Weerextremen[bewerken]
Nederland[bewerken]
Dagrecords[1]
- 1931 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 7,9 °C
- 1919 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 21,5 °C
- 1991 - Laagste minimumtemperatuur 2,5 °C
- 1919 - Hoogste maximumtemperatuur 30,9 °C
- 1957 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 11,8 m/s
- 2002 - Langste zonneschijnduur 12 uur
- 1955 - Langste neerslagduur 11,4 uur
- 1939 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 28 mm
- 1911 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 46 %
België[bewerken]
Dagrecords[2]
- 1986 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 9,2 °C
- 1919 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 25 °C
- 1940 - Laagste minimumtemperatuur 3,5 °C
- 1919 - Hoogste maximumtemperatuur 31,5 °C
- 1933 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 21,5 mm
Uitzonderlijke gebeurtenissen[3]
- 1902 - Tornado in Schellebelle (Wichelen).
Bronnen, noten en/of referenties |
September |
---|
<< · 1 · 2 · 3 · 4 · 5 · 6 · 7 · 8 · 9 · 10 · 11 · 12 · 13 · 14 · 15 · 16 · 17 · 18 · 19 · 20 · 21 · 22 · 23 · 24 · 25 · 26 · 27 · 28 · 29 · 30 · >> 365-dagenschema · maandschema · decenniaschema · eeuwenschema |
Zie de categorie 12 September van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |