Guatemala
| Republika ti Guatemala República de Guatemala (Espaniol)
|
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Napili a pagsasao: "El País de la Eterna Primavera" "Ti Daga ti Agnanayon a Primabera"[1] |
||||||
| Nailian a kanta: Himno Nacional de Guatemala Nailian a kanta iti Guatemala |
||||||
.svg) |
||||||
| Kapitolio ken kadakkelan a siudad |
Siudad ti Guatemala 14°38′N 90°30′W / 14.633°N 90.500°W |
|||||
| Opisial a sasao | Espaniol | |||||
| Grupgrupo ti etniko (2001) | Mestiso (mestiso nga Amerindio-Espaniol - iti lokal nga Espaniol ket makunkuna a Ladino) 41.4% Europeano 18% K'iche 9.1% Kaqchikel 8.4% Mam 7.9% Q'eqchi 6.3% dadduma pay a Maya 8.6% patneng a saan a Maya 0.2% daduma pay 0.1% |
|||||
| Nagan dagiti umili | Guatemalteko | |||||
| Gobierno | Unitario a presidensial a batay-linteg a republika | |||||
| • | Presidente | Jimmy Morales | ||||
| • | Bise Presidente | Jafeth Cabrera | ||||
| Wayawaya | ||||||
| • | manipud iti Espania | Septiembre 15, 1821 | ||||
| Kalawa | ||||||
| • | Dagup | 108,889 km2 (Maika-107) 42,042 sq mi |
||||
| • | Danum (%) | 0.4 | ||||
| Populasion | ||||||
| • | Hulio 2011 (karkulo) | 13,824,463 (Maika-69) | ||||
| • | Hulio 2007 (senso) | 12,728,111 | ||||
| • | Densidad | 129/km2 (Maika-85) 348.6/sq mi |
||||
| GDP (PPP) | 2011 karkulo | |||||
| • | Dagup | $74.709 bilion[2] | ||||
| • | Tunggal maysa a tao | $5,069[2] | ||||
| GDP (nominal) | 2011 karkulo | |||||
| • | Dagup | $46.897 bilion[2] | ||||
| • | Tunggal maysa a tao | $3,182[2] | ||||
| Gini (2007) | 55.1 nangato |
|||||
| HDI (2013) |  0.628[3]kalalainganna · Maika-125 |
|||||
| Kuarta | Quetzal (GTQ) | |||||
| Sona ti oras | CST (UTC−6) | |||||
| Pagmanehuan | kanawan | |||||
| Kodigo ti panagtawag | +502 | |||||
| TLD ti internet | .gt | |||||
Ti Guatemala (
i/ˌɡwɑːtəˈmɑːlə/ GWAH-tə-MAH-lə), opisial a ti Republika iti Guatemala (Espaniol: República de Guatemala [reˈpuβlika ðe ɣwateˈmala]), ket maysa a pagilian idiay Tengnga nga Amerika a nabeddengan babaen ti Méhiko iti amianan ken laud, ti Taaw Pasipiko iti abagatan a laud, ti Belis iti amianan a daya, ti Karibe iti daya, ken Honduras ken El Salvador iti abagatan a daya. Ti kalawana ket 108,890 km2 (42,043 mi2) nga addaan ti populasion ti agarup a 13,276,517.
Daytoy ket representatibo a demokrasia, ti kapitoliona ket ti Guatemala de la Asunción, ken naamammoan pay a ti Siudad ti Guatemala. Ti kaadu ti kaimudingan ti biolohia ken ti naisangayan a ekosistema ti Guatemala ket agitited ti panakaidutuken ti Mesoamerika a kas ti biodibersidad a lugar.[4] Ti sigud a Maya sibilisasion ket maysa idi a Mesoamerikano a sibilisasion, a nagtultuloy babaen ti Napalabas a Kalsiko a panawen aginggana ti isasangpet dagiti Espaniol. Dagiti Mayas ket agtaengda idiay Guatemala, Honduras, Belis, ti akin-abagatan a pas-paset iti Méhiko ken akin-amianan a pas-paset iti El Salvador.
Ti Guatemala nagbalin a nawaya manipud ti Espania idi 1821, a kimmuyog iti Mehikano nga Imperio. Kalpasan ti panakawayana a pagilian, tinurayan daytoy kadagiti seri dagiti diktador, a tinulongan babaen ti Nagkaykaysa a Kompania ti Prutas. Ti kinaudi ti maka-20 a siglo, nakita ti Guatemala a naigulo iti 36 a kaatiddog a tawen a sibil a gubat.Kalpasan iti daytoy a gubat, ti Guatemala ket nakasaksi ti ti panagungar ti ekonomiana ken ti nagballigi a demokratiko a panagbutos. Iti kinaudi a panagbutos, a tinengngel idi 2011, ni Otto Pérez Molina iti Partido Patriotiko, ket nangabak ti kinapresidente.
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ Aguirre, Lily (1949). Ti daga ti agnanayon a primabera: Guatemala, tinaipintas a pagiliak. Patio Press. p. 253.
- ^ a b c d "Guatemala". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi Abril 18, 2012.
- ^ United Nations 2011.
- ^ "biodibersidad a lugar-Mesoamerika-Pakabuklan". Konserbasion Internasional. Naala idi Pebrero 1, 2007.
