Qvatemala
|
|||||
| Şüar: El País de la Eterna Primavera Daim yazın olduğu ölkə |
|||||
| Himn: Guatemala Feliz | |||||
.svg) |
|||||
| Paytaxt | Qvatemala şəhəri | ||||
| Böyük şəhərlər | Qvatemala- 2 915 min (2015-ci il) | ||||
| Rəsmi dil | ispan dili | ||||
| Dövlət dini | Katolizim | ||||
| Etnik qruplar | Hindular,qvatemalalılar | ||||
| İdarəetmə forması | Prezident respublikası | ||||
| Ərazi • Ümumi • Su sahəsi (%-lə) |
108 890 km² (107-ci yer) 1,6 |
||||
| Əhali • Təxmini sayı (2015-ci yer) • Siyahıyaalma (24.XI.2002) • Əhali sıxlığı |
15,1 milyon nəfər (67-ci yer) 11 237 196 nəfər 138 nəfər/km² |
||||
| ÜDM (AQP) • Cəmi (2014) • Adam başına |
$119 milyard (79 yer) $7 500 (151-ci yer) |
||||
Qvatemala — Mərkəzi Amerikada dövlət. Sahəsi 108.9 min km², əhalisi 10,9 milyon nəfərdir. İnzibati ərazisi 22 departamentə bölünür. Dövlət və hökumət başçısı prezidentdir. Qanunvericı orqanı birpalatalı Milli Konqresdir. Paytaxtı Qvatemala şəhəridir.
Mündəricat
Adın etimologiyası[redaktə | əsas redaktə]
Atstek dilindəki "quauhtemallan" sözündən - meşə ilə örtülü yer mənasını verir.
Tarix[redaktə | əsas redaktə]
1523-1524-cü illərdə ərazisi ispanlar tərəfindən işğal edilmişdir. Bu işğal 1821-ci ilədək davam etmişdir. Elə həmin ildə ölkə müstəqillik əldə edir.
1823-1839-cu illərdə Mərkəzi Amerika Birləşmiş Əyalətləri Federasiyasının tərkibində varlığını sürdürür.
Bir sıra hərbi çevrilişlərdən sonra 1952-1985-ci illərdə ölkədə hərbi diktatura rejimi bərqərar olur.
Nəhayət 1996-cı ildə hökumətlə Qvatemala Milli İnqilabi Hərəkatı arasında sülh haqqında müqavilə imzalanır.
Fiziki-coğrafi xarakteristika[redaktə | əsas redaktə]
Ölkə Şimali Amerika qitəsində yerləşir və qərbdə Meksika, cənubda Salvador, şərqdə Beliz və cənub şərqdə Honduras ilə qonşudur.
İnzibati ərazi bölgüsü[redaktə | əsas redaktə]
Ölkənin ərazisi 108,889 km²-dir. Şəhər və kəndlərdən ibarətdir.
İqtisadiyyat[redaktə | əsas redaktə]
Mərkəzi Amerikanın ən kasıb ölkələrindən biri hesab olunur. Hazırda 400.000 insanın işsiz olduğu göstərilir. Başqa sözlə əhalinin 56,2 % yoxsul şəraitdə yaşayır.
Əhali[redaktə | əsas redaktə]
15,806,675. Əhalinin 59,4%-ni metislər, qlanın isə başqa yerli etnoslar təşkil edir.
Dil[redaktə | əsas redaktə]
Rəsmi dil ispan dili olsa da bəzi qismlərdə yerli qvatemal dilində danışırlar.
Din[redaktə | əsas redaktə]
Əhalisinin 50-60 %-i xristianlığın katolik məzhəbinə, 30-40 %-i protestanlıq, qalanları isə provaslavlıq məzhəbinə qulluq edirlər.
Mədəniyyət[redaktə | əsas redaktə]
Ölkənin paytaxtında müxtəlif muzey və qallereyalar fəaliyyət göstərir.
İdman[redaktə | əsas redaktə]
Futbol ölkənin ən populyar idman növüdür.
Təhsil[redaktə | əsas redaktə]
Ölkədə adətən ikinci dərəcəli məktəblər fəaliyyət göstərir və bunların hamısı pulsuzdur.
Mətbəx[redaktə | əsas redaktə]
Əsaəsən mayya mətbəxinin nümunələrindən qida kimi istifadə olunur.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
| Latın Amerikasının subregionaları | |
|---|---|
| Mərkəzi Amerika | Meksika • Nikaraqua • Honduras • Beliz • Qvatemala • Panama • Kosta-Rika • Salvador |
| Vest-Hind | Kuba • Dominikan Respublikası • Haiti • Baham adaları • Yamayka • Dominika • Trinidad və Tobaqo • Qrenada • Barbados • Sent-Lüsiya • Antiqua və Barbuda • Sent-Vinsent və Qrenadina • Sent-Kits və Nevis |
| Cənubi Amerikanın mərkəzi və şimal-şərqi | Qayana • Surinam • Braziliya |
| La-Plata hövzəsi | Argentina • Paraqvay • Uruqvay |
| And ölkələri | Peru • Kolumbiya • Boliviya • Çili • Ekvador • Venesuela |
 |
Qvatemala ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
