Tchene (plante)
.JPG)
Li tchene [1] [2], c' est ene plante, semêye po ses montants k' on fjheut des coides et des toeles avou, et po ses grinnes, k' on sognive les moxhons avou.
C' est po ça k' on l' ahivéve el Walonreye disk' al fén do 19inme sieke.
On pleut stoide les grinnes, po fé ene ôle : li tchenôle.
Sacwantès sôres di tchene sont plantêyes po esse foumêyes. On les lome "tchene d' Inde" u "tchedîne".
On tchamp d' tchene si lome ene tchenvire. Li grinne si lome tchene-simince.
No e sincieus latén Cannabis sativa
L’ ahivaedje del tchene el Walonreye est rmimbré dins sacwants nos d’ plaeces
Po des linwincieusès racsegnes sol mot "tchene", alez s' vey e splitchant motî.
Ådvins
Motlî del tchene[candjî | candjî l' côde wiki]
Sorsôres di tchene[candjî | candjî l' côde wiki]
Totes les sôres di tchene si lomnut botanicmint, Cannabis sativa. Les diferinces di hôteur et di biyonaxhe leyèt ricnoxhe al boune deus sorsôres :
- C. sativa sativa, ki provént d' Urope. Ele crexhe 1 bon mete hôt. Ene varyîsté est lomêye li såvaedje tchene, e sincieus latén Cannabis sativa sativa spontanea (davance : Cannabis ruderalis). Ele vént tote seule el Rûsseye et avår la. Elle vént foirt coûte (30 cm hôt).
- C. sativa indica (60, 80 cm hôt) avou deus varyîstés :
- C. sativa indica indica
- C. sativa indica kafiristanica
A lére[candjî | candjî l' côde wiki]
- Pierre Otjacques, Le chanvre, divins Aux sources de la Lesse.
Hårdêye difoûtrinne[candjî | candjî l' côde wiki]
On court tecse sol tchene (do Motî da Vauchelet, so l' Aberteke)
Sourdants et pî-notes[candjî | candjî l' côde wiki]
- ↑ Mot femrin e walon : del tchene.
- ↑ On prononce eto : del tchane, du tchanve u doul tchanve, del tchanwe, del tchauwe, dul tchambe, del tchôpe, del tchame (A.L.W. 1.10).
-
Ene djonne plante di tchene
-
tchene-simince
