Εν κατακλείδι, αν θέλουμε να μειώσουμε ή να ξεριζώσουμε τις εξορύξεις από τη ζωή μας, πρέπει να αλλάξουμε το καταναλωτικό μας πρότυπο, τον τρόπο που σκεφτόμαστε, τον τρόπο που ζούμε. Από τα smartphone, τα LCDs, τα playstations, τα διάφορα gadgets μέχρι τα ενεργειακά negawatts! Μέχρι τότε, κι επειδή αυτό αποκλείεται να γίνει σε έναν κόσμο σαν τον σημερινό, θα συνεχίσουμε να ζούμε και να παλεύουμε με τη ρύπανση και με το raw material rush. Και φυσικά με τις εξορύξεις.

Αυτή η επιθυμία να αλλάξουν προς το καλύτερο τις δικές τους ζωές αλλά και ολόκληρη τη χώρα, χαρακτηρίζει τους 2.000 μαθητές και μαθήτριες Γυμνασίου-Λυκείου από κάθε γωνιά της Ελλάδας, που αποφάσισαν φέτος να δουλέψουν σκληρά και να δημιουργήσουν τη δική τους μαθητική επιχείρηση, τη δική τους σχολική start-up εταιρία, συμμετέχοντας στο παγκόσμιο πρόγραμμα «Εικονική Επιχείρηση», του Σωματείου Επιχειρηματικότητας Νέων/Junior Achievement Greece.

Αναμφίβολα η Ορθοδοξία, με την σύγκληση ύστερα από 114 χρόνια σκληρής και συνεχούς προετοιμασίας για μία Μεγάλη (πράγματι όπως όλοι ευχόμασταν και θα θέλαμε) Πανορθόδοξου χαρακτήρα Συνόδου, -και αντ' αυτής συνεκλήθη εν τέλει εν μέσω αναταραχών, εντάσεων, εγκλήσεων και αντεγκλήσεων, η Σύνοδος των Δέκα, αντί των 14 - Ορθοδόξων Εκκλησιών- έχει περιέλθει σε μια εσωτερική περιδίνηση. Εσωστρέφεια αντί εξωστρέφειας. Σε μια κρίση που αν «ξεφύγει» -και προς στιγμήν μοιάζει να υπάρχει ένθεν της Πόλης και κακείθεν της Μόσχας, αυτοσυγκράτηση- θα έχει και γεωπολιτικές συνέπειες. Αναπόφευκτα και μοιραία.

Τον Ιούνιο του 2017 θα συμπληρωθούν πενήντα χρόνια από τον Πόλεμο των Έξι Ημερών και την κατάληψη της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, της Δυτικής Όχθης και των Υψωμάτων του Γκολάν από τον ισραηλινό στρατό. Εκείνες οι έξι μέρες του Ιουνίου του 1967 σημάδεψαν την νεώτερη Ιστορία της Μέσης Ανατολής, τη φυσιογνωμία του ισραηλινού κράτους, αλλά και τη μακρά πορεία του άλυτου Παλαιστινιακού. Αν και η αρχική σκέψη της τότε πολιτικής ηγεσίας του Ισραήλ ήταν να επιστραφούν οι κατεχόμενες περιοχές με αντάλλαγμα την υπογραφή συνθηκών ειρήνης με τις γειτονικές αραβικές χώρες - αυτό συνέβη μόνο με την Αίγυπτο του Ανουάρ Σαντάτ και τη συνθήκη του Καμπ Ντέηβιντ.

Ένα άπλωμα χεριού στον διπλανό μας! Ένα χάδι, ένα γέλιο, μια καλημέρα από καρδιάς! Ουράνιο τόξο πού; Αν το θελήσουμε... παντού! Εμείς το δημιουργούμε! Κόκκινος ο πόθος μας για λευτεριά! Χρυσαφί το φως της ψυχής μας! Γαλάζιες οι επιθυμίες και η πατρίδα μας! Πράσινοι οι κάμποι και οι ελπίδες μας! Πορτοκαλιά τα δειλινά μας! Πορφυρός ο έρωτας! Ρόδινη σαν μάγουλα παιδούλας η αγάπη! Ουράνια τόξα; Όσα θες! Άπλωσέ τα να φωτίσουν τι μέρες σου και να υποσχεθούν κόσμο που δεν πεθαίνει!

Σταμάτα να κάνεις τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά, δίχως να κάνεις ένα διάλειμμα. Ο χρόνος έρχεται που πρέπει να πάρεις μια βαθιά ανάσα, ακόμα και όταν δεν έχεις χρόνο για αυτή. Εάν συνεχίσεις να κάνεις αυτά που έκανες, θα συνεχίσεις να παίρνεις αυτά που έπαιρνες. Μερικές φορές χρειάζεται να αποστασιοποιηθείς από τον εαυτό σου και την ίδια την κατασταση για να δεις τα πράγματα καθαρά.

Πέμπτο, παρόλο που οι Ρώσοι, στρατιωτικά και επιχειρησιακά, δεν έχουν ανταγωνιστές στη Συρία, η συριακή κρίση αποκάλυψε σημάδια αδυναμίας των ρωσικών ένοπλων δυνάμεων. Αυτή η πραγματικότητα τεκμηριώνεται κυρίως από τα αδικαιολόγητα ατυχήματα στον ισχυρό στρατιωτικό εξοπλισμό που χρησιμοποιήθηκε. Για παράδειγμα, η πτώση δύο μαχητικών στη θάλασσα της Μεσογείου, μέσα σε ένα μήνα επειδή δεν κατάφεραν να προσγειωθούν στο γερασμένο ρωσικό αεροπλανοφόρο Κουζνετσόφ, μας δίνει μια ρεαλιστική εικόνα των πραγμάτων.

Ο χώρος της Κεντροαριστεράς μπορεί να ελπίζει σε ένα καλύτερο μέλλον υπό την προϋπόθεση να ανανεωθεί σε πρόσωπα και ιδέες, να απαντήσει στη δική του υπαρξιακή κρίση και να απαντήσει στα κρίσιμα ζητήματα της κοινωνίας, προωθώντας λύσεις με προοδευτικό πρόσημο στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Δεν αρκεί στον χώρο της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας η δαιμονοποίηση της Δεξιάς ή της Αριστεράς του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. για να έρθει στο προσκήνιο. Αν θέλει να ελπίζει, πρέπει να μη φοβηθεί με τον λαό, κατηγορώντας τον για ανευθυνότητα μέσα στην κρίση, αλλά να τον πλησιάσει και να του εξηγήσει με ποιον τρόπο και ποια βήματα θα μπορέσει να βγει από την Κρίση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωζώνη κινδυνεύουν περισσότερο από τις ακραίες και λαϊκιστικές παρατάξεις των άλλων χωρών, που ζητούσαν έξοδο από την Ευρωζώνη αρκετά πριν το βρετανικό δημοψήφισμα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αγορές έχουν αρχίσει να επικεντρώνονται στις εκλογές της Γαλλίας και πιθανότατα της Ιταλίας το 2017. Έχοντας «καεί» από τα πολιτικά ρίσκα αυτής της χρονιάς, οι επενδυτές δεν έχουν την πολυτέλεια να τα αγνοήσουν την ερχόμενη χρονιά.

Θυμίζω την ροή των γεγονότων: Αρχές Νοεμβρίου ο κ. Τσίπρας δηλώνει ότι «είναι θέμα εβδομάδων τα χαρμόσυνα νέα για το χρέος». Το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου εγκρίνει μόνο τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που είχαν ήδη συμφωνηθεί το Μάιο, αλλά ταυτόχρονα ζητάει από την τρόικα να προτείνει νέο «κόφτη» για τα χρόνια μετά τη λήξη του προγράμματος, με μείωση συντάξεων και αφορολόγητου ορίου. Η κυβέρνηση γιορτάζει τη «μεγάλη εθνική επιτυχία» για το χρέος (χωρίς πάντως ο κ. Τσίπρας να φορέσει γραβάτα) και ταυτόχρονα εξαγγέλλει παροχές σε χαμηλοσυνταξιούχους. Οι πιστωτές γίνονται έξω φρενών και παγώνουν τη «μεγάλη εθνική επιτυχία». Η κυβέρνηση μετανοεί εγγράφως και υπόσχεται να μην ξαναμοιράσει χρήματα των δανειστών χωρίς να τους ρωτήσει.

Το χορόδραμα, παρά το γεγονός ότι γεννήθηκε στην Ελλάδα, εντούτοις, στις μέρες μας παραμένει terra incognita. Γιατί στις μεγάλες μουσικές σκηνές της χώρας να παίζονται σε εξουθενωτική επανάληψη, μέχρι τελευταίας πτώσεως, τα κατά τα λοιπά, αξιαγάπητα έργα του Tchaikovsky «η Λίμνη των κύκνων», η «Ωραία κοιμωμένη» ή ο «Καρυοθραύστης», την ίδια στιγμή που περιφρονούνται αδίκως λαμπρά έργα Ελλήνων μουσουργών όπως το «Ποιμενικό» του Αριστοτέλη Κουντουρώφ, «το φυλαχτό των Θεών» του Δημήτρη Λεβίδη, το «Απόλλων και Δάφνη» του Διονυσίου Λαυράγκα, ο «Προμηθεύς» του Θεόδωρου Καρυωτάκη, ο «Σάτυρος και ο Μαρσύας» του Μάνου Χατζιδάκι, η «Θάλασσα του Σκαλκώτα» καθώς και το «Ελληνική Αποκριά» του Μίκη Θεοδωράκη;

Μου ζήτησαν να γράψω κάτι που θα ταίριαζε στην εξαιρετικά επικίνδυνη ονομασία: «Απολογισμός του 2016». Στην αρχή απόρησα, ανησύχησα και πρότεινα να γράψω έναν σούπερ ντούπερ απολογισμό του 1821 ή έστω του 452 (π.Χ.), αλλά δεν δέχτηκαν και για κάποιο εντελώς ακατανόητο λόγο επέμειναν στο 2016. Το μυαλό μου άρχισε να παίρνει άσχημες στροφές (στην αρχή δύο αριστερές και καπάκι τρεις απότομες δεξιές). Πώς θα μπορούσα να περιγράψω τα πανέμορφα γεγονότα ετούτης της χρονιάς;

Θετικό σενάριο: Η αξιολόγηση κλείνει εντός του 1ου τριμήνου. Η Ελλάδα έχοντας εξασφαλίσει τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, λαμβάνει ρητή δέσμευση για μακροπρόθεσμη ρύθμιση με το πέρας του προγράμματος το 2018. Βάσει αυτού καταφέρνει να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης από τον Μάρτιο μέχρι τα τέλη του 2017, το οποίο θα χρηματοδοτεί κάθε μήνα με 600-700 εκατομμύρια τράπεζες και μεγάλες εταιρείες. Παρά την αύξηση φόρων και εισφορών και τη μείωση συντάξεων και ΕΚΑΣ, η οικονομία μπαίνει σε μια κανονικότητα καταγράφοντας επιτέλους ανάπτυξη.

Όσο η σωρηδόν παραγωγή πτυχίων συνεχίζεται, το αντίκρυσμά τους γίνεται περισσότερο αβέβαιο. Σε κάποια αντικείμενα υπάρχει μαζική μετανάστευση πτυχιούχων, όπως στην ιατρική, όπου η χώρα έχει περισσότερους ιατρούς ανά πληθυσμό παγκοσμίως (7 ανά 1000 κατοίκους) μαζί με την Κούβα. Παράλληλα ο πληθωρισμός ιατρών εξελίσσεται σε κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Ενώ υπάρχουν ελλείψεις σε σημαντικές ειδικότητες, οι περισσευούμενοι ασκληπιάδες θα ασκήσουν συχνά αχρείαστη, επιβλαβή ιατρική λόγω βιοπορισμού ή αθέμιτης κερδοσκοπίας. Π.χ. παρά την οικονομική κρίση κάνουμε 3300% περισσότερες αξονικές τομογραφίες ανά 1000 άτομα από ότι η Νέα Ζηλανδία.

Η Κάθυ χαμογέλασε αμυδρά. Δηλαδή στ' αλήθεια θα ζούσε και η ίδια παραμονή Πρωτοχρονιάς; Δηλαδή απόψε θα μοιραζόταν με μια οικογένεια τη Μεγάλη Γιορτή; Δεν θα τραβούσε μετά το μαγαζί ολοταχώς στο σπίτι να σκεπαστεί με την καρό μάλλινη κουβέρτα μέχρι τα αυτιά για να μη βλέπει και να μην ακούει τα Χριστουγεννιάτικα τραγούδια; Δεν ηξερε αν μπορούσε ν' αντέξει τέτοια ευτυχία! Η Χρύσα απομακρύνθηκε για να τελειώσει τα ψώνια της με την υπόσχεση πως θα ξαναγύριζε να την πάρει μετά το κλείσιμο του εμπορικού κέντρου στις 5 η ώρα. Η Κάθυ ξαφνικά τρόμαξε απο τη χαρά της, αλλά και από τη γενναιοδωρία της παλιάς της φίλης. Ομως δεν άφησε να την προδώσει πάλι η δυσπιστία της.

Οι πρόσφατες εξελίξεις στο Κυπριακό, με κάποιες συγκλίσεις στo Μοντ Πελεράν και την αμφιλεγόμενη επιτάχυνση των διαδικασιών που αποφασίστηκε στο δείπνο των δύο ηγετών στις 01.12.2016, επαναφέρουν στο προσκήνιο το Κυπριακό. Σύμφωνα με όσα συμφωνήθηκαν και τον υπάρχοντα προγραμματισμό, στις 09.01.2017 ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης κ. Ακιντζί θα συναντηθούν στην Γενεύη, στις 11.01.2017 θα δοθούν από τις δύο πλευρές χάρτες επί του εδαφικού και στις 12.01.2017 θα ξεκινήσουν παράλληλα οι συζητήσεις για τις εγγυήσεις και την ασφάλεια, με την επιπρόσθετη συμμετοχή των τριών εγγυητριών δυνάμεων (Ελλάδος, Τουρκίας, Βρετανίας), ενώ πιθανότατα η Ε.Ε. θα παρευρίσκεται ως παρατηρητής.