1975
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| 19. yüzyıl | 20. yüzyıl | 21. yüzyıl | |
| 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 |
| Miladi | 1975 MCMLXXV |
| Ab urbe condita | 2728 |
| Bahá'í | 131 – 132 |
| Bengal | 1382 |
| Berberi | 2925 |
| Birmanya | 1337 |
| Bizans | 7483 – 7484 |
| Budist | 2519 |
| Ermeni | 1424 ԹՎ ՌՆԻԴ |
| Etiyopya | 1967 – 1968 |
| Hicri | 1394 – 1395 |
| Hint | |
| - Kali Yuga | 5076 – 5077 |
| - Shaka Samvat | 1897 – 1898 |
| - Vikram Samvat | 2031 – 2032 |
| Holosen takvimi | 11975 |
| İbrani | 5735 – 5736 |
| İran | 1353 – 1354 |
| Kıpti | 1691 – 1692 |
| Kore | 4308 |
| Tayland güneş | 2518 |
| Unix zaman | 157766400 – 189302399 |
İçindekiler
Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2 Ocak - TRT 1, TRT 2 ve TRT 3 radyoları yayına başladı.
- 23 Ocak - İstanbul Vatan Mühendislik Okulu'nda kendilerine 'komandolar' adını veren ülkücüler, 1 öğrenciyi öldürdüler.
- 30 Ocak - THY'nin Bursa isimli yolcu uçağı, elektriklerin kesik olmasından dolayı Yeşilköy Havaalanı'na inemeyince Marmara Denizi'ne düştü. Uçakta bulunan 42 kişiden kurtulan olmadı.
- 5 Şubat - Amerikan Kongresi, Türkiye'ye silah ambargosu uygulanmasını kabul etti.
- 13 Şubat - Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Devlet Başkanlığı'na Rauf Denktaş getirildi.
- 22 Mart - Türkiye'nin ilk Eurovision girişimi. (Semiha Yankı - Seninle Bir Dakika - 3 puanla sonunculuk)
- 1 Nisan - Ondokuz Mayıs Üniversitesi kuruldu.
- 4 Nisan - Microsoft firması kuruldu.
- 12 Nisan - Süleyman Demirel'in kurduğu milliyetçi cephe hükümeti TBMM'den güvenoyu aldı.
- 13 Nisan - Lübnan'nın başkenti Beyrut'a dört Hıristiyan Falanjiste karşılık 27 Filistinlinin öldürülmesiyle Lübnan İç Savaşı başladı.
- 16 Nisan - Amerikan Temsilciler Meclisi, 24 Nisan tarihini, 'ermenilere karşı işlenen insanlık dışı suçları anma günü' kabul etti.
- 17 Nisan - Kamboçya'da, Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmer'lerin başkent Phnom Penh'i ele geçirmesiyle iç savaş sona erdi.
- 20 Nisan - Türkiye'nin Beyrut basın danışmanının otomobili Ermeni teröristlerce bombalandı.
- 30 Nisan - Kuzey Vietnam birlikleri Saygon'daki Bağımsızlık Sarayı'na girerek Vietnam Savaşı'nı bitirdi.
- 24 Haziran - Diyarbakır'a bir gezi düzenleyen MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in kente gelmesiyle olaylar çıktı. Biri asker üç kişi öldü, 46 kişi ağır yaralandı.
- 25 Haziran - Mozambik, Portekiz'den bağımsızlığını ilan etti.
- 20 Temmuz - Merkezi İzmir olmak üzere yeni kurulan Ege Ordusu göreve başladı.
- 25 Temmuz - Türkiye, ABD'ye Türkiye'deki ortak savunma üsleri anlaşmalarının geçersiz olduğunu, İncirlik Üssü dışındakilere Türk Bayrağı çekileceğini bildirdi.
- 29 Temmuz - Genelkurmay Başkanlığı, İncirlik dışındaki ABD üslerinin devralındığını açıkladı.
- 4 Ağustos - Kıbrıs Harekâtı dolayısıyla 20 Temmuz 1974'de ilan edilen sıkıyönetim kaldırıldı.
- 6 Eylül - Diyarbakır'ın Lice ilçesinde şiddetli depremde, 3.000'den fazla vatandaş öldü.7.000'e yakın ev yıkıldı. 144 km.'lik karayolu kullanılmaz hale geldi. Birçok köye yardım götürülemedi.Çadır ve ekmek dağıtımında çıkan kavgada 1 kişi öldü. Lice'ye giriş çıkışlar yasaklandı.
- 12 Ekim - 27 ilde 54 senatör ve 6 milletvekilliği için yapılan araseçimlerde; AP 27 senatör, 5 milletvekilliği, CHP 25 senatör, 1 milletvekilliği, MSP 2 senatör çıkardı.
- 12 Ekim - Bursa'daki TOFAŞ otomobil fabrikasında 100.000 Murat otomobil üretildiği açıklandı.
- 26 Ekim - Genel nüfus sayımı yapıldı. Türkiye'nin nüfusu 40.197.669 kişi olarak tespit edildi.
- 28 Ekim - TL devalüe edildi. 1 dolar 15 TL oldu.
- 11 Kasım - Angola, Portekiz'den bağımsızlığını ilan etti.
- 22 Kasım - Monarşi İspanya'ya geri döndü; Juan Carlos İspanya kralı oldu.
- 25 Kasım - Surinam, Hollanda'dan bağımsızlığını ilan etti.
- 28 Aralık - İskenderun Demir ve Çelik A.Ş., Başbakan Süleyman Demirel ve SSCB Başkanı Alexey Kosygin tarafından törenle hizmete açıldı.
Tarihi bilinmeyenler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Birleşmiş Milletler tarafından Uluslararası Kadınlar Yılı olarak ilan edilmiştir.
Dünya nüfusu[değiştir | kaynağı değiştir]
| Dünya nüfusu | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1975 | 1970 | 1980 | ||||
| Dünya | 4,068,109,000 | 3,692,492,000 |  375,617,000 |
4,434,682,000 | 366,573,000 |
|
| Afrika | 408,160,000 | 357,283,000 | 50,877,000 |
469,618,001 | 61,458,000 |
|
| Asya | 2,397,512,000 | 2,143,118,000 | 254,394,000 |
2,632,335,000 | 234,823,000 |
|
| Avrupa | 675,542,000 | 655,855,000 | 19,687,000 |
692,431,000 | 16,889,000 |
|
| Güney Amerika | 321,906,000 | 284,856,000 | 37,050,000 |
361,401,000 | 39,495,000 |
|
| Kuzey Amerika | 243,425,000 | 231,937,000 | 11,488,000 |
256,068,000 | 12,643,000 |
|
| Okyanusya | 21,564,000 | 19,443,000 | 2,121,000 |
22,828,000 | 1,264,000 |
|
Nobel Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Fizik – Aage Niels Bohr, Ben Roy Mottelson, Leo James Rainwater
- Kimya – John Warcup Cornforth, Vladimir Prelog
- Tıp – David Baltimore, Renato Dulbecco, Howard Martin Temin
- Edebiyat – Eugenio Montale
- Barış – Andrei Dmitrievich Sakharov
- Ekonomi – Leonid Kantorovich, Tjalling Koopmans
Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 3 Ocak - Alptekin Cevherli,Türk siyasetçi ve yazardır.
- 3 Ocak - Aneta Germanova,Bulgar milli voleybolcu
- 4 Ocak - Carlo Levi, İtalyan ressam, yazar, doktor, aktivist, antifaşist.
- 19 Ocak - Alexander Yordanov, Bulgar futbolcu.
- 28 Ocak - Susana Feitor, Portekizli yürüyüşçü
Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]
- 5 Şubat - Giovanni van Bronckhorst, Endonezya asıllı Hollandalı futbolcu
- 22 Şubat - Drew Barrymore, ABD'li aktris
Mart[değiştir | kaynağı değiştir]
- 10 Mart - DJ Aligator, Iran asıllı Danimarkalı DJ, Prodüktör.
- 27 Mart - Fergie (Stacy Ferguson), ABD'li pop-R&B şarkıcısı
- 28 Mart - Alper Yılmaz, Türk basketbolcu
Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]
- 6 Nisan - Zach Braff, ABD'li aktör, yönetmen ve senarist
- 8 Nisan - Funda Arar, Türk rock ve Arabesk-rock sanatçısı
- 20 Nisan - Esra Dalfidan, Türk asıllı Alman caz şarkıcısı
- 18 Nisan - Kerim Tekin, Türk Pop Müziği Sanatçısı (ö. 1998)
- 29 Nisan - Ziynet Sali, Türk şarkıcı
Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2 Mayıs - Ahmed Hassan , Mısırlı orta saha ve forvet oyuncusu
- 10 Mayıs - Merih Ermakastar, Türk şarkıcı ve sinema oyuncusu
- 17 Mayıs - Laura Voutilainen, Fin şarkıcı
- 18 Mayıs - Joh Higgins, İskoç snooker oyuncusu
- 8 Mayıs - Enrique Iglesias,Latin şarkıcı, aktör, model ve sözyazarıdır.
Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]
- 4 Haziran - Angelina Jolie, ABD'li aktris
- 7 Haziran - Allen İverson, ABD'li NBA oyuncusu
- 13 Haziran - Toni Ribas, İspanyol porno aktörü
- 20 Haziran - Uğur Taner, Türk yüzücü
- 27 Haziran - Adil Dönmez,Türk televizyoncu, yapımcı ve yönetmeni.
- 30 Haziran - Ralf Schumacher, Alman Formula 1 pilotu
Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1 Temmuz - Tatyana Tomaşova, Rus atlet
- 5 Temmuz - Ai Sugiyama, Japon profesyonel tenis oyuncusu.
- 6 Temmuz - Curtis James Jackson III ya da bilinen adıyla 50 Cent, ABD'li rap müzik sanatçısı,
- 9 Temmuz - Anthony Parker,ABD'li basketbol oyuncusu.
- 20 Temmuz - Yusuf Şimşek, Türk Milli Futbolcu
- 22 Temmuz - Aslı Der,Türk yazar.
- 24 Temmuz - Torrie Wilson, ABD'li model ve güreşçi
- 27 Temmuz - Serkan Çeliköz, besteci, aranjör, prodüktör,müzisyen, maSKott grubu üyesi
- 30 Temmuz - Cherie Priest, ABD'li yazar
Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]
- 7 Ağustos
- Charlize Theron, Güney Afrikalı aktris
- Koray Candemir, Maskott grubunun solisti, gitaristi, söz yazarı, besteci, prodüktör
- 10 Ağustos - İlhan Mansız, Türk futbolcu
- 12 Ağustos - Burcu Güneş, Türk Pop Müzik Sanatçısı, Söz Yazarı
- 12 Ağustos - Casey Affleck ,Amerikalı oyuncu
- 23 Ağustos - Bünyamin Sudaş, Türk Halterci.
Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1 Eylül - R. Kan Albay,Flaman film yönetmeni ve aktör
- 17 Eylül - Tayna Lawrence, Jamaikalı atlet
- 20 Eylül - Asia Argento,İtalyan sinema oyuncusu ve yönetmendir.
- 24 Eylül - Ahmet Saraçoğlu,Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.
- 30 Eylül - Marion Cotillard, Fransız aktris.
Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]
- 12 Ekim - Fettah Can, Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı ve aranjör.
- 17 Ekim
- Anne Kremer,Lüksemburglu profesyonel tenis oyuncusu.
- Burak Güven - Mor ve Ötesi grubu üyesi, bas gitarist, şarkı yazarı, geri vokal/vokal
- 20 Ekim - Sevinç Erbulak, Türk aktris
- 25 Ekim - Ali Eren Beşerler, Türk Milli eski Futbolcu,
Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2 Kasım - Sinan Sümer, Türk Dizi ve Sinema oyuncusu
- 14 Kasım - Nazmi Avluca,grekoromende Dünya ve Avrupa şampiyonu, Türk millî güreşçi.
Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]
- 5 Aralık - Alper Kul,Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.
- 19 Aralık - Cosmin Contra, Rumen futbolcu
Doğum günü ve ayı belli olmayanlar,
- Ahmet Koçak - Türk yazardır
- Aslı Perker,Türk gazeteci, yazar.
- Atilla Yılmaz,Türk sanatçı.
- Aylin Yıldızoğlu, Türk basketbol oyuncusu
- Ayça Bingöl,Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]
Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 5 Ocak - Arif Nihat Asya, Türk şair
- 5 Ocak - Gottlob Berger ,II.Dünya Savaşı esnasında Nazi Almanyası'nda Obergruppenführer rütbesinde bir Nazi savaş suçlusu.
- 6 Ocak - Ahmet Caferoğlu , Anadolu ağızları üzerindeki çalışmalarıyla ünlü dilbilimci
- 18 Ocak - Arif Müfid Mansel, Türk arkeolog
- 24 Ocak - Erich Kempka , Nazi Almanyası'nda yarbay olan Kempka 1934'den beri Adolf Hitler'in şoförü ve aynı zamanda Allgemeine SS üyesiydi.
- 30 Ocak - Şerafettin Ayhan, Türk siyasetçi.
Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]
- 3 Şubat - Ümmü Gülsüm, Mısır'lı Arap ses sanatkarı
- 4 Şubat - Mehmet Muhlis Ete,Türk siyasetçi.
- 5 Şubat - Mehmet Orhan Mersinli,Türk siyasetçi.
- 6 Şubat - Kenryō Satō, Japon topçu ve kurmay subayı.
- 8 Şubat - Robert Robinson,İngiliz kimyager
- 10 Şubat - Hüseyin Ataman, Türk siyasetçi.
- 11 Şubat - Cemal Hüsnü Taray, Türk siyasetçi.
- 12 Şubat - Vedat Dicleli,Türk siyasetçi
- 14 Şubat - Julian Huxley, İngiliz evrimsel biyolog
- 22 Şubat - Nejdet Sançar - Türkçü ve Turancı eğitimci yazar.
- 24 Şubat - Nikolay Bulganin,Rus asker ve siyaset adamı.
- 25 Şubat
- Elijah Muhammed, ABD'de İslam Ümmeti olarak da bilinen Amerikan İslam Misyonu adlı Siyah hareketinin önderi.
- Marcia Trimble, cinayete skurban giden çocuk.
Mart[değiştir | kaynağı değiştir]
- 8 Mart - George Stevens,ABD'li yapımcı, yönetmen, senarist.
- 13 Mart - İvo Andriç - Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Sırp ve Hırvat yazar
- 14 Mart - Susan Hayward ,Oskar ödülü almış ABD'li sinema oyuncusudur.
- 15 Mart - Aristotle Onassis, Yunan armatör ve iş adamı.
- 25 Mart - Faysal bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı.
Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]
- 5 Nisan - Çan Kay Şek, Çin Cumhuriyeti'nin asker ve siyasetçidir
- 12 Nisan - Josephine Baker , kadın dansçı ve şarkıcı.
- 13 Nisan - François Tombalbaye, Çad'ın ilk cumhurbaşkanı olarak görev yapmış olan bir öğretmen ve sendika aktivisti.
- 14 Nisan - Fredric March,iki kez Oscar, iki kez Tony ödülü sahibi ABD'li sinema ve tiyatro oyuncusu.
- 19 Nisan - Bijan Cezani ,İranlı Marksist entelektüel.
- 21 Nisan - Pascoal Ranieri Mazzilli, Brezilya'nın devlet başkanı.
Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]
- 8 Mayıs - Avery Brundage, Amerikalı atlet, spor yöneticisi, sanat kolleksiyoncusu ve hayırsever.
- 13 Mayıs - Marguerite Perey, Fransız fizikçidir.
- 14 Mayıs - Ernst Alexanderson, İsveç asıllı ABD'li elektrik mühendisi.
- 14 Mayıs - Ümit Deniz, Türk gazeteci, yazar.
- 17 Mayıs - İsmail Hakkı Gedik,Türk siyasetçi.
- 18 Mayıs - Kasimir Fajans ,Polonya asıllı Amerikalı kimyacı.
- 20 Mayıs - Barbara Hepworth ,İngiliz heykeltıraş ve sanatçı.
Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]
- 3 Haziran - Eisaku Satō, Japon siyasetçi, 3 dönem Japon başbakanı
- 6 Haziran - Hiroshi Ōshima, Japon İmparatorluğu'nun korgenerali ve II. Dünya Savaşı sırasında Berlin Büyükelçisi.
- 14 Haziran - Sadık Tekin Müftüoğlu, Türk siyasetçi.
- 26 Haziran - Lübov Petrovna Orlova,Sovyetler Birliği'nin tanınmış sinema ve tiyatro oyuncusu ve şarkıcıdır.
- 28 Haziran - Rod Serling, ABD'li senarist, televizyon yapımcısı ve anlatıcı.
Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]
- 5 Temmuz - Otto Skorzeny,Nazi Subayı.
- 6 Temmuz - Reşat Ekrem Koçu, Türk tarihçi ve yazar.(d. 1905)
- 9 Temmuz - Franz Six, Nazi Subayı.
- 12 Temmuz - Latife Uşşaki,Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün dul eşidir (d. 1898)
- 14 Temmuz - Fahri Belen, Türk asker ve siyasetçi.
Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]
- 15 Ağustos
- Harun Karadeniz, 1960'lı yılların öğrenci liderli
- Mucibur Rahman, Bangladeş'in ilk başbakanı ve devlet başkanı.
- 23 Ağustos - Faruk Gürler, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 15. Genelkurmay Başkanı'dır.
- 27 Ağustos - Haile Selassie , Etiyopya'nın son imparatoru.
- 29 Ağustos - Éamon de Valera, İrlandalı siyaset ve devlet adamı.
Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]
- 9 Eylül - Minta Durfee,sessiz sinema dönemi oyuncularından ABD'li aktris.
- 20 Eylül - Saint-John Perse,Fransız şair ve diplomat.
- 21 Eylül - Bedri Rahmi Eyüboğlu, ressam ve şair. (d. 1913)
- 26 Eylül - Ahmet Danyal Topatan , sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
- 27 Eylül - Türkân Örs Baştuğ, Türk öğretmen, milletvekili.
Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]
- 22 Ekim - Arnold Joseph Toynbee, İngiliz tarihçi.
- 24 Ekim - İsmail Erez, Türk diplomat.
Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2 Kasım - Pier Paolo Pasolini,İtalyan film yönetmeni, senarist, şair.
- 6 Kasım - Ernst Hanfstaengl ,Nazi Almanyası'nda Adolf Hitler için çalışan yabancı basın sekreteri.
- 11 Kasım - Mina Witkojc, Sorb şair ve yayıncı.
- 13 Kasım - Olga Berggolts, Sovyet şair.
- 20 Kasım - Francisco Franco ,İspanyol General ve devlet adamı.
Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]
- 11 Aralık - Hüseyin Nihal Atsız, gazeteci, şair ve 'turancılığın' önemli savunucularından. (d. 1905)
- 18 Aralık - Theodosius Dobzhansky , Ukraynalı genetikçi ve evrim biyoloğu.
- 19 Aralık - William A. Wellman,Amerikalı film yönetmeni.
Doğum günü ve ayı belli olmayanlar,
- F. Celaleddin ,Türk yazar.
- Hayrullah Fişek, Kurtuluş Savaşı’nın önde gelen adlarından asker.
- Jacques Duclos, Fransız siyasetçi.
- Kâmil Koç,Türk iş adamıdır.
- Melek Ökte,Tiyatro oyuncusu, yönetmen.
- Munis Faik Ozansoy, Türk bürokrat, şair ve yazar.
- Sait Selahattin Cihanoğlu,Spor adamı
- İsmail Hakkı Oygar,Türk Seramik sanatçısı
