Η γνωριμία μου με το «Μπορούμε» και την Diana Farr Louis, γνωστή συγγραφέα και μετέπειτα συνεπιμελήτρια του βιβλίου, ήταν η απαρχή για τη μετουσίωση όλων όσα μας ενώνουν σε ένα βιβλίο, με την ανεκτίμητη συνεισφορά τριανταπέντε διεθνών προσωπικοτήτων που μοιράζονται την ίδια αγάπη για την Ελλάδα. Μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο, τον Ιούνιο του 2016, και χάρη στην αμέριστη βοήθεια του γερμανικού εκδοτικού οίκου teNeues, οι «Γεύσεις Ελλάδας» κυκλοφόρησαν σε τρεις γλώσσες και σε 72 χώρες. Η ανταπόκριση του διεθνούς κοινού ήταν πέρα από κάθε προσδοκία και, σε μόλις τρεις μήνες, η πρώτη έκδοση εξαντλήθηκε. Σήμερα, είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι και υπερήφανοι που η ελληνική μετάφραση, από τις εκδόσεις Μίλητος, θα βρίσκεται στα ράφια των βιβλιοπωλείων στις αρχές Δεκεμβρίου.

Είμαστε οκτώ μαθητές της Β' τάξης του τομέα οικονομίας του ΕΠΑ.Λ. Σιάτιστας του Ν. Κοζάνης που, μετά από ενημέρωση του καθηγητή μας για τη δυνατότητα υλοποίησης του συγκεκριμένου προγράμματος, προχωρήσαμε στην ίδρυση της επιχείρησής μας.Η Step είναι το αποτέλεσμα των συζητήσεων που κάναμε ως ομάδα, σχετικά με το πρόβλημα της ανεργίας και την σημασία της ανάδειξης του τόπου μας και των τοπικών κοινωνιών γενικότερα.

Η πρώτη μαγιά ήταν η κακοποιημένη Ελληνίδα, που δεν τολμούσε να εκμυστηρευτεί τις βίαιες καταστάσεις στο σπίτικό της, αφενός γιατί δεν μιλούσε τις γλώσσες , αφετέρου γιατί αποτελούσε κοινωνικό στίγμα να χωρίσει τον άντρα της. Ωστόσο, τα ακραία επεισόδια βίας από άντρες που ήταν αλκοολικοί ή εθισμένοι στην κουλτούρα του ξύλου, ώθησαν την κακοποιημένη γυναίκα να ζητήσει βοήθεια από την «Ασπίδα της Αθηνάς», η οποία ανέπτυξε δεκάδες υπηρεσίες υποστήριξης και προσανατολισμού των θυμάτων της οικογενειακής βίας.

Υπάρχει κάτι θεμελιωδώς στρεβλό όταν το ένα τρίτο περίπου όλων των τροφίμων που παράγονται για ανθρώπινη κατανάλωση χάνεται ή σπαταλιέται, ενώ περισσότεροι από 800 εκατομμύρια άνθρωποι πάνε για ύπνο πεινασμένοι κάθε βράδυ. Αυτό δεν αποτελεί μια αδικία που περιορίζεται στις χώρες στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Στην Αμερική, ποσοστό μέχρι και 40 τοις εκατό των τροφίμων δεν καταναλώνονται, ενώ το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών εκτιμά ότι 15.3 εκατομμύρια παιδιά ζουν σε νοικοκυριά με επισιτιστική ανασφάλεια.

Οι μετανάστριες της «Μέλισσας», γυναίκες από 45 χώρες που ζουν στην Ελλάδα, μαζί με τις μεταναστευτικές κοινότητες από το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών και το Φόρουμ Προσφύγων, ξεκινάμε από σήμερα μια προσπάθεια ένταξης που σχεδιάζουμε εδώ και καιρό, με βάση την εμπειρία πολλών χρόνων και διαφορετικών ανθρώπων. Ο κεντρικός του βραχίονας είναι οι μεταναστευτικές κοινότητες. Οι άνθρωποι που έχουν βιώσει, αν όχι ίδια, παρόμοια πράγματα, που έχουν αισθανθεί ξένοι σε ξένο τόπο, που έχουν βρει τρόπους επιβίωσης.

Το Open Doors θέλει να βοηθήσει κοινωνικά ευαίσθητες ομάδες (και όχι μόνο) να ενταχθούν ξανά στη ζωή και να πλησιάσουν τα όνειρά τους. Απευθύνεται σε άνεργους, άπορους, μετανάστες, συνταξιούχους, ανεκπαίδευτους, άνεργες μητέρες κλπ. Εστιατόρια, σινεμά, πανεπιστήμια, ιδρύματα, εταιρείες, φορείς, κλπ. άμεσα προσβάσιμα σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη επανένταξης στη ζωή. Μακριά από διαδικασίες. Με μία απλή σήμανση στην είσοδο που θα σηματοδοτεί ότι οι πόρτες είναι ανοιχτές σε οποιονδήποτε θέλει να μπει και να ζητήσει να μάθει, να εργαστεί, να απασχοληθεί, να ενταχθεί. Με το OpenDoors οι άνθρωποι θα μπορούν να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους ξανά σε έναν κόσμο που συνήθως δεν υπάρχουν δεύτερες ευκαιρίες.

Η SciFY μέσα από την επαφή με άτομα με αναπηρία έχει προβεί στη δημιουργία μιας σειράς τεχνολογιών ειδικά για αυτά, με στόχο να διευκολύνει την καθημερινότητα και την ένταξη τους στο κοινωνικό σύνολο. Τα προϊόντα αυτά διατίθενται εντελώς δωρεάν και αυτό είναι και το πιο σημαντικό δεδομένου ότι οι υποστηρικτικές τεχνολογίες που κυκλοφορούν στην αγορά είναι πολύ ακριβές, άρα δε μπορούν να τις αξιοποιήσουν όλοι. Η εξαιρετική πρωτοτυπία της SciFY στον τομέα αυτό είναι οι εφαρμογές και η σειρά ηλεκτρονικών παιχνιδιών για τα άτομα με σοβαρά προβλήματα όρασης.

Πριν φτάσουμε να δούμε αυτό που ενέπνευσε όλους, την πολλαπλή βοήθεια σε πολλαπλές ανάγκες, την έκφραση της πραγματικής αλληλεγγύης, χρειάστηκε να εργαστούμε μαζί κάτω από ένα κοινό όραμα. Σήμερα, ένα χρόνο μετά, πάνω από 200 άνθρωποι επισκέπτονται καθημερινά το Κέντρο. Περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι που μένουν μόνιμα ή προσωρινά στην Ελλάδα έχουν λάβει σε ένα χρόνο πάνω από 70.000 Υπηρεσίες.

Ο Πλάτανος αποτελεί ίσως αυτή τη στιγμή την πιο πλήρη δομή αλληλεγγύης στην Λέσβο προσφέροντας ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο υπηρεσιών διάσωσης, υποδοχής και υποστήριξης των αφίξεων. Καθημερινά προσφέρει υπηρεσίες κατά μέσο όρο σε 600 άτομα, ενώ τις ημέρες αιχμής ο αριθμός μπορεί να φτάσει και τα 3.000 άτομα. «Είναι απαράδεκτο η τιμή του εισιτηρίου από το Ayvalik να κοστίζει 5 ευρώ για εμάς και οι πρόσφυγες, λόγω των κλειστώ συνόρων, να αναγκάζονται να πληρώσουν 1.000 ευρώ το άτομο για να περάσουν το Αιγαίο και να πνίγονται. Αυτό αποτελεί συνειδητό έγκλημα» λέει ο Ιάσονας.

Η ως τώρα «σκληρή» Ινδία έφερε ίσως την πιο σημαντική είδηση της ημέρας ανακοινώνοντας μια νέα «ηλιακή συμμαχία» που θα παρέχει φθηνή ηλιακή ενέργεια στους φτωχούς. Η συνεργασία αυτή, η οποία θα περιλαμβάνει περίπου 120 χώρες και θα επηρεάσει δισεκατομμύρια ανθρώπους, αποτελεί περίτρανη απόδειξη ότι η ταυτόχρονη αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της φτώχειας είναι πλέον απολύτως εφικτή. Στα θετικά της πρώτης ημέρας της Διάσκεψης πρέπει να καταγραφεί και η πρωτοβουλία «Αποστολή Καινοτομίας» 20 χωρών που είναι υπόλογες για το 75% των παγκόσμιων εκπομπών CΟ2 από την παραγωγή ενέργειας.

Ας πάρουμε, λοιπόν, αυτούς τους νέους επιστήμονες, που θέλησαν και κουράστηκαν να σπουδάσουν κάτι καινοτομικό, στην αιχμή της τεχνολογίας, κάτι για το οποίο φαίνεται πως σήμερα στην Ελλάδα δεν υπάρχει ζήτηση, θέση, μέλλον, προοπτική. Επειδή η αγορά είναι μικρή, οι υποδομές ανύπαρκτες, η δικτύωση ανεπαρκής, η έρευνα σποραδική και μη βιώσιμη, με αποτέλεσμα η ακαδημαϊκή καριέρα να φαντάζει ως μοναδική (και περιοριστική και για πολλούς ανέφικτη) επιλογή. Και βλέπουν τα παιδιά Πολυτεχνεία όπως αυτό της Λωζάννης, για παράδειγμα, όπου και Κέντρο Καινοτομίας υπάρχει και Γραφείο Μεταβίβασης της Τεχνολογίας.

Και η εικόνα μιλά από μόνη της, σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ψαρικών στην Ευρώπη με το 50% των εισαγωγών να προέρχεται από τις αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ η Ελλάδα, παρά την πλούσια θαλάσσια βιοποικιλότητα και την μακρά αλιευτική της παράδοση, εισάγει περίπου 36.000 τόνους ψαρικών ετησίως για να καλύψει τη ζήτηση. Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία, τα αλιεύματα στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 30% την τελευταία δεκαετία, ενώ το ίδιο διάστημα συρρικνώθηκε και ο αριθμός των εργαζομένων στον κλάδο της αλιείας.

Μα πως είναι «Αόρατο και σπάνιο» ένα έγκλημα την στιγμή που μιλάμε για εκατομμύρια θύματα; Πράγματι τα βλέπουμε τα θύματα. Μπροστά στα μάτια μας άλλωστε πουλιούνται και «αγοράζονται» γυναίκες, άνδρες και μικρά παιδιά για 5 και 10 ευρώ, στα στούντιο, τους δρόμους, τα χωράφια. Το έγκλημα είναι «αόρατο», επειδή δεν αναζητούμε αυτούς τους ανθρώπους, δεν μας αφορούν. Αυτοί που τους εκμεταλλεύονται, φροντίζουν να ισοπεδώσουν την αξιοπρέπεια των θυμάτων τους, ώστε να μην αναζητούν βοήθεια, να μην ελπίζουν σε τίποτα.

Το αν θα πάτε δεξιά ή αριστερά στο χωματόδρομο έχει μεγάλη σημασία, αλλά αυτό δεν το ξέρεις. Από τον παραλιακό δρόμο έχει λεωφορεία που φεύγουν από τον Μανταμάδο και σας πάνε στη Μυτιλήνη, ενώ από τον εσωτερικό δρόμο, έχει μόνο την Καλλονή, μια στάση στη ΜΚΟ «Αγκαλιά» και περπάτημα 60 ατέλειωτων χλμ. Δεν κάνεις πια ωτοστόπ, κουράστηκες, απελπίστηκες...Ναι, είναι αλήθεια, κάποιοι σταματάνε και παίρνουν παιδιά και γυναίκες, τα πάνε παρακάτω. Είδες οικογένειες να χωρίζονται για να μην περπατήσει άλλο, κάτω από τον ήλιο, εκείνη. Είναι έγκυος, βλέπεις.

Το πρωί του Σαββάτου, με σύμμαχο τον καιρό, 14 εθελοντές του ΜΠΟΡΟΥΜΕ κατευθυνθήκαμε προς την Τρίπολη, περίπου 2 ώρες από την Αθήνα. Εκεί συναντήσαμε τον παραγωγό, ο οποίος μας οδήγησε στο χωράφι του. Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, μια σφοδρή χαλαζόπτωση σημάδεψε τα εκλεκτά του αχλάδια με μαύρα στίγματα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να τα πουλήσει. Αντί να πετάξει αυτά τα θρεπτικά φρούτα, ο παραγωγός κάλεσε το ΜΠΟΡΟΥΜΕ για να τα προσφέρει σε ανθρώπους που είχαν ανάγκη.

Οι φράσεις αυτές αποτελούν την απόλυτη πράξη στρουθοκαμηλισμού. Ένας τρόπος για να «χρυσώσει» κανείς το χάπι στους γονείς των παιδιών με ειδικές ανάγκες ή και στα ίδια τα άτομα. Κάπου μέσα σε αυτή την αστική ευγένεια και τον πολιτικά ορθό λόγο χάσαμε όλοι την ουσία των πραγμάτων.