Belize (land)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Belize
Vlag van Belize Wapen van Belize
(Details) (Details)
Belize (land)
Basisgegevens
Officiële landstaal Engels
Hoofdstad Belmopan
Regeringsvorm Constitutionele monarchie met een parlementair systeem en een meerpartijenstelsel (democratie)
Staatshoofd Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk
Regeringsleider Dean Barrow
Religie katholiek: ca. 60%, protestants: 30%, rest: overige religies
Oppervlakte 22.966 km² [1] (0,7% water)
Inwoners 312.698 (2010)[2]
353.858 (2016)[3] (15,4/km² (2016))
Overige
Volkslied Land of the Free
Munteenheid Belizaanse dollar (BZD)
UTC -6
Nationale feestdag 21 september 1981 (Onafhankelijkheidsdag)
Web | Code | Tel. .bz | BLZ | 501
Voorgaande staten
Brits-Honduras Brits-Honduras 1981 (onafhankelijkheid)
Portaal  Portaalicoon   Landen & Volken
Kaart van Belize
Maya-ruïnes van Caracol
Straatbeeld op Caye Caulker

Belize (vroeger Brits-Honduras) is een onafhankelijk land in Centraal-Amerika - een koninkrijk (een Commonwealth realm) met als staatshoofd de Britse koningin Elizabeth II - en grenst aan Mexico in het noordwesten en Guatemala in het zuiden en westen. Aan het oosten grenst het aan de Caribische Zee. Het land is lid van het Britse Gemenebest.

Het land heeft weinig hoogteverschillen. De Philip Goldson International Airport ligt ongeveer 15 km ten noorden van Belize-stad. In het land worden Engels (officieel), Spaans, Q'eqchi', Mopan, Yucateeks Maya, Plautdietsch en Garifuna gesproken. Het land ligt aan de Caraïbische Zee, en heeft daar een aantal eilanden, waaronder Ambergris Caye, Caye Caulker en de Turneffe-eilanden. De meeste eilanden (maar niet het grootste eiland Ambergris Caye) zijn koraaleilanden.

Geschiedenis[bewerken]

Het land werd voor de komst van de Spanjaarden bewoond door Maya's. In de 17e eeuw werd het gebied door Britse houthandelaren en piraten gekoloniseerd.

Het werd als Brits-Honduras in 1840 formeel een Britse kolonie, ook al werd er aanspraak op gemaakt door Mexico en Guatemala. De orkaan Hattie bracht in 1961 veel schade in Belize. De regering besloot daarop dat het hebben van een hoofdstad onder zeeniveau te riskant was. Na enkele jaren was de nieuwe hoofdstad Belmopan ontworpen, in het precieze geografische centrum van het land. In de jaren zeventig werd met de verhuizing van regeringsgebouwen begonnen.

In 1964 kreeg Brits-Honduras intern zelfbestuur en in juni 1973 kreeg het de naam Belize. Het effectieve gezag bleef echter in handen van de gouverneur uit Groot-Brittannië. De People's United Party, onder leiding van George Cadle Price, was leider van de onafhankelijkheidsbeweging. Op 21 september 1981, na vertragingen vanwege territoriale geschillen met Guatemala, werd Belize onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk. De nieuwe staat bleef grensconflicten kennen. Er bleef zelfs, ter bescherming, een Brits garnizoen achter. Het duurde tot 1991 voordat Guatemala Belize erkende. Tot heden is er echter een grensdispuut tussen beide landen. Op veel Guatemalteekse kaarten is Belize (of een deel ervan) als departement van Guatemala afgebeeld.

Op 20 januari 2005 brak er onrust uit, vanwege belastingverhogingen.

Demografie[bewerken]

Bevolking[bewerken]

De bevolking is zodanig vermengd dat een onderscheid naar herkomst zeer moeilijk te maken is. De belangrijkste etnische groepen vormen de mestiezen (44%), de creolen (30%), de indianen (vooral Maya's; 11%) en zwarte Cariben (7%); er zijn slechts kleine groepen Europeanen en Aziaten (onder andere Chinezen en Taiwanezen). De verschillende groepen en culturen leven relatief vreedzaam met elkaar samen. In het zuiden van het land leeft een relatief grote kolonie mennonieten. Zie ook het hoofdartikel: Mennonieten in Belize.

Meer dan 50% van de bevolking leeft op het platteland. De levensverwachting van de inwoners van Belize bedraagt 79,9 jaar.

Religie[bewerken]

In 1960 was bijna 60 % van de bevolking katholiek, 21 % anglicaans en 14 % methodistisch.[4] Recentere cijfers geven ca. 50 % aan als katholiek, 7,4 % pinkstergemeente, 5,3 % anglicaans, 5,2 % zevendedagsadventisten, 4,1 % mennonieten, 3,5 % methodisten, 1,5 % Jehova's getuigen, 14 % "anders", ca. 9 % niet religieus.[bron?]

Taal[bewerken]

De officiële taal is Engels. Het Engels wordt hoofdzakelijk door de overheid gebruikt en door zo'n 6% van de bevolking als moedertaal. De helft van de bevolking spreekt Spaans als moedertaal en veel andere mensen spreken het als tweede taal. 37% spreekt Kriol, een Engelse creoolse taal, als moedertaal, maar veel mensen spreken dit ook als tweede taal. Daarnaast wordt er door kleine minderheden enkele Mayatalen gesproken, alsmede Garifuna en Plautdietsch.

Bestuurlijke indeling[bewerken]

1rightarrow blue.svg Zie Districten van Belize voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Belize is onderverdeeld in zes districten (districts).

Geografie[bewerken]

De belangrijkste rivieren van Belize zijn de Río Hondo, die een groot deel van de grens tussen Belize en Mexico vormt en door de Mexicaanse grensstad Chetumal stroomt, de Belize die langs Belmopan en door Belize City, en de Sarstoon, die de zuidgrens van Belize vormt.

Het enige gebergte van belang is het Mayagebergte, in zuidelijk centraal Belize. Hier ligt ook de hoogste berg van Belize, de 1124 meter hoge Doyle's Delight.

Naast het Mayagebergte bestaat het land uit heuvels met tropische wouden in het binnenland en moerasvlakten aan de kust, waar de plantengroei wordt overheerst door mangrovebossen. Langs de kust ligt het op een na grootste koraalrif ter wereld, het Barrièrerif van Belize en er heerst een tropisch klimaat. Tussen september en november is het seizoen van de orkanen. Het land heeft veel flora en fauna.

Steden en dorpen[bewerken]

Economie[bewerken]

Landbouw is de belangrijkste economische sector. Er worden suikerriet, citrusvruchten en bananen geteeld, vooral voor de uitvoer. Industrie en infrastructuur zijn slechts beperkt ontwikkeld.

Het belang van het toerisme neemt echter in snel tempo toe. Belize heeft vele Maya-ruïnes, waarvan die bij Caracol en Xunantunich de bekendste zijn. Het land trekt ook veel belangstelling vanwege de regenwouden en koraalriffen. Aan de kust zijn Ambergris Caye, Caye Caulker en Placencia de belangrijkste toeristencentra; in het binnenland ziet vooral San Ignacio veel bezoekers.

Bezienswaardigheden[bewerken]

Politiek[bewerken]

Belize is een parlementaire monarchie en een parlementaire democratie. Koningin Elizabeth II is het staatshoofd van de Commonwealth realm en zij draagt dan ook de titel 'Koningin van Belize'. De koning(in) wordt vertegenwoordigd door een gouverneur-generaal die aangewezen wordt door het staatshoofd, op advies van de minister-president. Het land is lid van het Gemenebest van Naties.

De gouverneur-generaal vertegenwoordigt het staatshoofd in Belize. Hij voert de taken van de koning(in) uit en vertegenwoordigt de Kroon binnen de overheid. Hij wordt op advies van de minister-president voor een termijn van 5 jaar aangesteld. De gouverneur-generaal ontslaat en stelt ministers aan, ondertekent de wetten en corrigeert overheidsinstellingen. De minister-president is regeringsleider.

De twee grootste partijen in Belize zijn de People's United Party (PUP) en de United Democratic Party (UDP). Beide partijen staan ongeveer in het politieke centrum, de stemkeuze van de meeste Belizanen wordt vooral bepaald door de traditie en woonplaats. Dean Barrow van de UDP is sinds 2008 minister-president van Belize.

1rightarrow blue.svg Zie ook Lijst van gouverneurs-generaal en premiers van Belize.

Externe links[bewerken]