Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі, якую можа правіць кожны. праект у альтэрнатыўнай літаратурнай норме беларускай мовы («тарашкевіца») знаходзіцца тут

18:36 UTC — аўторак, 10 студзеня 2017 У беларускім раздзеле — 124 755 артыкулаў

Зборы асноўных правіл Вікіпедыі • Як пісаць артыкулы • Першыя крокі • Як шукаць інфармацыю • Пачаць новы артыкул

Выдатны артыкул Бук лясны́, або Бук еўрапе́йскі (Fágus sylvática) — вялікае лістападнае дрэва, від роду Бук (Fagus) сямейства Букавыя (Fagaceae). Арэал віду ахоплівае амаль усю Заходнюю і частку Усходняй Еўропы. Бук еўрапейскі — найбольш распаўсюджаны від бука ў Еўропе. Акрамя яго, у Еўропе на невялікай тэрыторыі расце толькі Fagus orientalis. Бук лясны з'яўляецца важнай лесаўтваральнай пародай beru і характэрным кампанентам шыракалістых лясоў. Чыстыя букавыя лясы ўтвараюць асобную падзону, якая ў цяперашні час засталася ў асноўным у гарах. У далёкім мінулым букавыя лясы і лясы з перавагай бука займалі значна большую тэрыторыю, яны маюць патрэбу ў ахове, як і звязаныя з імі флора і фаўна. Бук еўрапейскі мае каштоўную драўніну, яго арэшкі выкарыстоўваюцца ў ежу і на корм свойскім жывёлам. Букавыя дрэвы дажываюць да 500 гадоў, і шматвекавыя дрэвы з'яўляюцца помнікамі прыроды, з імі звязана мноства легенд. Бук еўрапейскі выкарыстоўваецца ў ландшафтным дызайне beru, многія культурныя формы бука еўрапейскага вырошчваюць у батанічных садах, парках і дэндрарыях многіх краін свету. (далей…) Іншыя выдатныя артыкулы · Кандыдаты Добры артыкул Марк Дэ́віс (англ.: Mark Davis; 12 жніўня 1972, Сент-Леанардс, графства Сасэкс, Англія) — англійскі прафесійны ігрок у снукер. Паўфіналіст чэмпіянату Вялікабрытаніі 2012 года і яшчэ трох рэйтынгавых турніраў, фіналіст нізкарэйтынгавага Пол Хантэр Класік 2011 года. Былы 12-ы нумар сусветнага рэйтынгу (2013/2014), з сезона 2010/2011 нязменна ўваходзіць у топ-32. У агульнай колькасці займаў 12-ы радок у сусветным рэйтынгу каля двух месяцаў. Апроч перамогі на Benson & Hedges Championship, яшчэ некалькі разоў перамагаў на нярэйтынгавых і запарашальных турнірах. Акрамя таго, з'яўляецца трохразовым чэмпіёнам свету па снукеры з шасцю чырвонымі шарамі (2009, 2012, 2013), а ў 2016 годзе перамог на чэмпіянаце свету сярод ветэранаў. За сваю прафесійную кар'еру аформіў больш за 150 соценных брэйкаў і ўваходзіць у топ-30 снукерыстаў з найбольшай колькасцю соценных серый у гісторыі снукера, а таксама зарабіў больш за мільён фунтаў стэрлінгаў прызавых грошай, уваходзячы ў топ-40 снукерыстаў у гісторыі па іх колькасці. (далей…) Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты Выдатныя спісы Спіс лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі па хіміі Іншыя выдатныя спісы · Кандыдаты Вікітыдзень Запрашаем паўдзельнічаць у Месяцы Азіі. праект • кандыдаты • архіў • абнавіць • правіць Вікістужка 21 лістапада 2016 — напісаны 123 000-ы артыкул. 8-9 кастрычніка 2016 — Вікі-экспедыцыя ў Баранавічы — falanster.by. 27-29 жніўня 2016 — Вікі-сустрэча Цэнтральнай і Усходняй Еўропы ў Арменіі. Як Вікіпедыя змяняе свет — falanster.by. Архіў Выява дня Замак Арэнберг, частка Каталіцкага ўніверсітэта ў Лёвене, Бельгія.		Актуальныя падзеі Памёр вядомы польскі філосаф і сацыёлаг Зыгмунт Баўман(польск.) бел.. (9 студзеня) Ва ўзросце 53 гадоў памёр вядомы брытанскі эстрадны спявак Джордж Майкл (на фота). (25 снежня) Самалёт Ту-154 Міністэрства абароны Расійскай Федэрацыі пацярпеў катастрофу(руск.) бел. пасля ўзлёту з аэрапорта Сочы. (25 снежня) Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Ці ведаеце вы, што… Споры водарасцей і некаторых грыбоў перамяшчаюцца ў вадзе з дапамогай жгуцікаў. Існуе гістарычная сістэма злічэння, створаная з выкарыстаннем вялікіх літар армянскага алфавіта. Першы храм сталіцы Беларусі так і не быў дабудаваны. Неагатычны касцёл у Сар'і быў канфіскаваны ўладамі з фармулёўкай «за хараство». У акваторыі Ціхага акіяна, на экватары, каля вострава Калядаў размяшчаецца плавучы касмадром. Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Дзень у гісторыі 10 студзеня — дзесяты дзень года па Грыгарыянскім календары Падзеі 49 да н.э.: Юлій Цэзар перайшоў цераз раку Рубікон — пачатак Грамадзянскай вайны ў Рымскай дзяржаве. 236: Пачатак пантыфікату Фабіяна, 20-га Папы рымскага (236—250) 1697: Каманда галандскага капітана Вільяма дэ Вламінга падышла да заходняга ўзбярэжжа Аўстраліі 1833: Вільгельм Рыхард Вагнер выступае са сваёй першай сімфоніяй (у Лейпцыгу) 1863: У 6 гадзін раніцы ў Лондане пачало працаваць першае ў свеце метро 1897: Пачаўся 1-ы Усерасійскі перапіс насельніцтва 1972: У вёсцы Вязынка адчынены Купалаўскі мемарыяльны запаведнік 1980: У Мінску заснаваны Літаратурны музей Народнага паэта Беларусі Пятруся Броўкі. 1989: Пасля 72-гадовага перапынку аднавіла дзейнасць праваслаўнае Мінскае духоўнае вучылішча. Нарадзіліся 1597: Пётр Магіла, рэлігійны дзеяч Рэчы Паспалітай (пам. 1.12.1647) 1883: Аляксей Талстой, рускі пісьменнік (пам. 23.2.1945) 1890: Ільдэфонс Бобіч, беларускі каталіцкі святар, пісьменнік, перакладчык (пам. 28.4.1944) 1895: Фрыц Шахермайр, аўстрыйскі гісторык (пам. 26.12.1987) 1896: Георгій Лаўроў (пам. 1967), савецкі беларускі архітэктар 1934: Леанід Краўчук, першы прэзідэнт Украіны 1938: Дональд Кнут, амерыканскі матэматык, адмысловец у галіне інфарматыкі 1905: Таццяна Бірыч, беларускі афтальмолаг, доктар медыцынскіх навук 1948: Алег Нікалайчык, беларускі канструктар тэатральных лялек 1949: Джордж Форман, амерыканскі баксёр Памерлі 681: Агафа, папа рымскі (678—681) 976: Іаан I Цымісхій, візантыйскі імператар 1684: Крыштаф Жыгімонт Пац, вялікі канцлер літоўскі (нар. 1621) 1276: Рыгор Х (Тэбальда Вісконці), папа рымскі (1271—1276) (нар. 1210) 1321: Марыя Брабанцкая, каралева Францыі 1862: Сэмуэль Кольт, амерыканскі вынаходнік (нар. 19.7.1814) 1904: Жан-Леон Жэром, французскі мастак 1957: Габрыела Містраль, чылійская паэтэса (нар. 7.4.1889) Святкуюць
Тэмы   Прырода Зямля • Сонечная сістэма   Грамадства Народы • Мовы • Краіны • Палітыка   Беларусы Краіна • Гісторыя • Мова • Культура • Постаці   Гісторыя Асобы • Падзеі • Гістарычныя вобласці   Рэлігія Іўдаізм • Хрысціянства • Іслам • Будызм • Секты   Культура Архітэктура • Музыка • Літаратура • Выяўленчае мастацтва • Спорт   Навука Астраномія • Біялогія • Геалогія • Матэматыка • Мовазнаўства • Фізіка • Хімія   Тэхніка Авіяцыя • Зброя • Інфарматыка • Космас • Флот • Электроніка Іншыя Вікіпраекты Вікіслоўнік Слоўнікі і тэзаўрус ВікіКнігі Падручнікі і дапаможнікі ВікіЦытатнік Зборнік цытат Вікікрыніцы Крыніцавыя дакументы ВікіВіды Слоўнік біялагічных відаў ВікіНавіны Свабодныя навіны ВікіСховішча Мультымедыйныя файлы МетаВікі Каардынацыя Вікіпраектаў