Գլխավոր էջ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Բարի գալուստ Վիքիպեդիա

Ազատ հանրագիտարան, որը կարող է խմբագրել յուրաքանչյուր ոք
Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիան ունի 213 330 հոդված։

Աստղագիտություն
Հայաստան
Համաշխարհային ժառանգություն

Խմբագրման ուղեցույց · Օգնություն · Հարցեր · Ինչպես գրել հայերեն · Գրանցվել · Արեւմտահայերէն կը խօսի՞ս Այսօր երեքշաբթի է, 2017 թ․ հունվարի 3-ը, ժամը 20:42 է

Տարվա հոդված
Սպիտակուցներ (պրոտեիններ, պոլիպեպտիդներ), բարձրամոլեկուլային օրգանական միացություններ, որոնք կազմված են պեպտիդային կապով իրար միացած ալֆա-ամինաթթուներից: Կենդանի օրգանիզմներում սպիտակուցների ամինաթթվային հաջորդականությունը որոշվում է գենետիկական կոդով, սինթեզելիս հիմնականում օգտագործվում է ամինաթթուների 20 տեսակ։ Ամինաթթուների տարբեր հաջորդականություններն առաջացնում են տարբեր հատկություններով օժտված սպիտակուցներ։ Ամինաթթվի մնացորդները սպիտակուցի կազմում կարող են ենթարկվել նաև հետատրանսլյացիոն ձևափոխությունների, ինչպես բջջում ֆունկցիայի իրականացման ժամանակ, այնպես էլ մինչև ֆունկցիայի իրականացումը։ Հաճախ կենդանի օրգանիզմներում սպիտակուցի երկու տարբեր մոլեկուլներ միանում են միմյանց՝ առաջացնելով բարդ սպիտակուցային կոմպլեքսներ, ինչպիսին, օրինակ, ֆոտոսինթեզի սպիտակուցային կոմպլեքսն է։ Կենդանի օրգանիզմներում սպիտակուցների գործառույթները բազմազան են։ Սպիտակուց ֆերմենտները կատալիզում են օրգանիզմում ընթացող կենսաքիմիական ռեակցիաները և կարևոր դեր են խաղում նյութափոխանակության մեջ։ Որոշ սպիտակուցներ կատարում են կառուցվածքային և մեխանիկական գործառույթ՝ առաջացնելով բջջային կմախքը: Սպիտակուցները կարևոր դեր են կատարում նաև բջիջների ազդանշանային համակարգում, իմունային պատասխանում և բջջային ցիկլում: Սպիտակուցները մարդու և կենդանիների սննդի կարևոր մասն են կազմում... Ավելին⇒ Պահոց Էլ. փոստով Ավելի շատ օրվա հոդվածներ...
Գիտե՞ք, որ․․․
«Աշխարհի ամենամեծ տոնածառը» ունի 650 մետր բարձրություն: «իմաստություն» անունով մայրաքաղաքում կա Արծիվների և Առյուծների կամուրջ։ ԱՄՆ-ում տոնածառը զարդարելու ընթացքում ընտանիքի մեծ անդամներից մեկը տոնածառից կախում է մեկ թթու վարունգ կամ ապակյա մեկ այլ խաղալիք՝ վարունգի տեսքով: ամերիկացի երգչուհի Սելենա Գոմեսի նոր` «Hands to Myself» տեսահոլովակի ռեժիսորը ամերիկահայ Ալեք Քեշիշյանն է: Հյուսիսային բևեռային շրջանից դուրս գտնվող սառույցով պատված ջրային տարածությունը ձմռանը կազմում է մոտ 11 մլն կմ²: անգլիական բանահյուսության մեջ Սանտա Կլաուսի նախօրինակը Հայր Սուրբ ծնունդն է: Հաջորդ թողարկում \| Արխիվ \| Խմբագրել
Մասնակցիր
Վիքիպեդիան հանրագիտարան է, որն ստեղծվել և զարգանում է քեզ նման այցելուների կողմից։ Այստեղ գործում է «մեկը բոլորի համար, բոլորը՝ մեկի համար» սկզբունքը։ Առաջին անգա՞մ ես փորձում. օգտվի՛ր օգնության դասընթացից։ Չգիտես՝ ինչի՞ց սկսել. ահա մի քանի խորհուրդ: Մասնակցի՛ր այս ամիս «Համագործակցություն» նախագծի շրջանակում ընտրված հոդվածների զարգացմանը. Վիքիդասընթաց մարզերի ուսուցիչների համար «Վիքիպեդիա» կրթական ծրագիր Ամենավիքին Վիքին սիրում է Գիտություն^{Աշխատասեղան} Վիքիընդլայնում Գյումրու Վիքիմարաթոն Կարճ էջերի բարելավում ՀՍՀ նյութերից տեղափոխված հոդվածների վիքիֆիկացում Առաջարկվող ցանկ Նախագիծեր արեւմտահայ խմբագիրներու համար Արևմտահայերեն նախագիծ Արեւմտահայերէն խմբագրողներ Արեւմտահայերէն թարգմանութիւն Ուիքիփետիա դասընթացք Նախագծի էջ \| Հաջորդ թողարկում

Հունվարի 3-ը պատմության մեջ

< Հունվարի 2	Հունվարի 4 >

1851 թ. – ֆրանսիացի գիտնական Լեոն Ֆուկոն փորձարկեց իր ճոճանակը, որով ապացուցվում էր երկրի պտույտի փաստը:
1901 թ. – մահացել է Սրբուհի Տյուսաբը, արևմտահայ կին գրող, բանաստեղծ, հրապարակախոս և հասարակական-մանկավարժական գործիչ, առաջին հայ վիպասանուհի (ծն. 1841 թ.):
1923 թ. – մահացել է Յարոսլավ Հաշեկը, չեխ նշանավոր գրող-երգիծաբան, «Քաջարի զինվոր Շվեյկի արկածները» գրվածքի հեղինակը (ծն. 1883 թ.):
1956 թ. – ծնվել է Մել Գիբսոնը, ավստրալա-ամերիկյան հանրահայտ դերասան, ռեժիսոր, սցենարիստ և պրոդյուսեր:
1959 թ. – Ալյասկան դարձավ ԱՄՆ-ի 49-րդ նահանգը:
1969 թ. – ծնվել է Միխայել Շումախերը, գերմանացի «Ֆորմուլա 1» սպորտաձևի աշխարհահռչակ վարորդ, աշխարհի յոթակի չեմպիոն:
1973 թ. – մահացել է Գրիգոր Արեյանը, հայ արձակագիր, թարգմանիչ (ծն. 1899 թ.):
1991 թ. – արտոնագիր ստացավ առաջին հայկական ոչ պետական հեռուստաընկերությունը՝ «Ցայգը»:
1993 թ. – Ջորջ Բուշը և Բորիս Ելցինը պայմանագիր ստորագրեցին ռազմավարական հարձակողական տիպի սպառազինությունների կրճատման մասին:
1994 թ. – Իրկուտսկից Մոսկվա թռչող Տու-154 մակնիշի ինքնաթիռը անսարքության պատճառով վթարի ենթարկվեց. մահացավ 126 մարդ:

Նախագծի էջ | Հունվար | Տարվա օրերը

Նորություններ

Հունվարի 1-ից ՄԱԿ-ի գլխավոր նոր քարտուղարն է Անտոնիու Գուտեռեշը:
Հունվարի 1-ին Ստամբուլի Օրթաքյոյ թաղամասի գիշերային ակումբներից մեկում տեղի է ունեցել հրաձգություն, որի արդյունքում զոհվել է 39, վիրավորվել՝ 80 մարդ:
60 տարեկան հասակում մահացել է հոլիվուդյան հայտնի դերասանուհի Քերրի Ֆիշերը:
53 տարեկան հասակում մահացել է բրիտանացի հայտնի երգիչ Ջորջ Մայքլը:
ՌԴ զինված ուժերի Տու 154 օդանավը ավիավթարի է ենթարկվել Սոչիի օդանավակայանի մոտ:
Շվեյցարիայի Ցյուրիխ քաղաքում իսլամական կենտրոնի վրա հարձակման արդյունքում վիրավորվել է երեք մարդ:
Զանգվածային թունավորման հետևանքով Իրկուտսկում մահացել է 74 մարդ:
Դեկտեմբերի 19-ին ահաբեկչություն է տեղի ունեցել Գերմանիայի մայրաքաղաք Բեռլինում։