1858
1858 |
|
---|---|
Ans : 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 Decennis : Cronologia mesadièra : Cronologias tematicas : Autres calendièrs : |
Aquesta pagina concernís l'an 1858 del calendièr gregorian.
Eveniments[modificar | modificar la font]
Occitània[modificar | modificar la font]
França[modificar | modificar la font]
Euròpa[modificar | modificar la font]
America[modificar | modificar la font]
Mexic[modificar | modificar la font]
Insureccion novèla dei conservadors entraïnada per la politica anticlerica deis annadas 1856-1857. Leis insurgents capitèron de conquistar la capitala e lo centre dau país. Lo govèrn legau — liberau — se retirèt en Veracruz.
Asia[modificar | modificar la font]
China[modificar | modificar la font]
Fin de la premiera fasa de la Segonda Guèrra de l'òpi ambé la signatura dau tractat de Tianjin entre China, lo Reiaume Unit, França, Russia e leis Estats Units d'America. Marquèt una dubertura suplementària de China au comèrci internacionau. Pasmens, lo govèrn imperiau refusèt de lo ratificar e la guèrra contunièt.
Japon[modificar | modificar la font]
Lo 9 d'abriu, un tèrratrem destruguèt una partida dei regions centralas (200-300 tuats) e una epidemia de colerà apareguèt dins l'archipèu. Se difusèt rapidament e tuèt de centenaus de miliers de personas, benlèu de milions, fins a 1860. Lo shogun Tokugawa Iesada ne'n foguèt probablament victima lo 14 d'aost. Foguèt remplaçat per Tokugawa Iemochi, un enfant de 12 ans.
En parallèl, de negociacions ambé leis Estatsunidencs permetèron la signatura dau Tractat d'Amistat e de Comèrci. Èra un tractat inegau que durbiguèt cinc pòrts ais estrangiers e li donavan divèrsei privilègis coma un estatut d'extraterritorialitat. Après la desfacha chinesa a l'eissida de la Segonda Guèrra de l'òpi, Japon signèt tanben rapidement de tractats similars ambé lei poissanças europèas e lei País Bas per defugir una guèrra. Au sen de la societat japonesa, dos camps se formèron e s'opausèron entre lei partisans de la dubertura e seis adversaris.
Rapidament, lei segonds se gropèron a l'entorn de la figura de l'emperaire. Aquò entraïnèt una crisi car lo shogun èra pas capable d'impausar son ponch de vista. Ansin, lo conselhier Hotta Masayoshi demandava a l'emperaire de decidir, çò qu'auriá entraïnat la fin dau Shogunat Tokugawa. Pasmens, Hotto foguèt obligat de demissionar e remplaçat per Ii Naosuke. Favorable a la dubertura e a la modernizacion dau país, signèt l'acòrd sensa l'avejaire de l'emperaire (→ 1860).
Arts[modificar | modificar la font]
Sciéncias e tecnicas[modificar | modificar la font]
Matematicas[modificar | modificar la font]
Publicacion dau matematician britanic Arthur Cayley (1821-1895) qu'utilizèt per lo premier còp de matriças.
Economia[modificar | modificar la font]
Naissenças[modificar | modificar la font]
- 3 de febrièr - Gabino Ezeiza, musician argentin (m. 1916)
- 18 de març - Rudolf Diesel, inventor alemand (m. 1913)
- 23 de març - Ludwig Quidde, pacifista alemand, Prèmi Nobel de la Patz (m. 1941)
- 15 d'abril - Émile Durkheim, sociològ francés (m. 1917)
- 23 d'abril - Max Planck, fisician alemand, Prèmi Nobel de Fisica (m. 1947)
- 8 de junh - Charlotte Angas Scott, matematiciana anglesa (m. 1931)
- 16 de junh - Rei Gustau V de Suècia (m. 1950)
- 9 de julhet - Franz Boas, antropològ alemand (m. 1942)
- 11 d'agost - Christiaan Eijkman, mètge neerlandés, Prèmi Nobel (m. 1930)
- 27 d'agost - Cesari Daugèr, escrivan gascon (m. 1945)
- 27 d'agost - Giuseppe Peano, matematician italian (m. 1932)
- 16 de setembre - Andrew Bonar Law, primièr ministre del Reialme Unit (m. 1923)
- 13 d'octobre - Cleto González Víquez, president de Còsta Rica (m. 1937)
- 19 d'octobre - George Albert Boulenger, zoologista britanic d'origin bèlga (m. 1937)
- 27 d'octobre - Theodore Roosevelt, president dels Estats Units (m. 1919)
- 20 de novembre - Selma Lagerlöf, escrivana suedesa, Prèmi Nobel de Literatura (m. 1940)
- 22 de decembre - Giacomo Puccini, compositor italian (m.1924)
Decèsses[modificar | modificar la font]
- 8 d'abril - Anton Diabelli, compositor austriac (n. 1781)