Vietnam
Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Vietnam |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Slogan: Độc lập - Tự do - Hạnh phúc "Bağımsızlık - Özgürlük - Saadet" |
||||||
Marşı: Tiến Quân Ca "Army March" (first verse) |
||||||
Dosya:Communist Party of Vietnam flag.svg | ||||||
Başkent | Hanoi 21°2′K 105°51′D / 21.033°K 105.85°D |
|||||
En büyük | Ho Chi Minh | |||||
Resmî diller | Vietnamca | |||||
Resmî alfabe | Vietnam alfabesi | |||||
Hükûmet | Sosyalist Cumhuriyet | |||||
• | Devlet Başkanı | Tran Dai Quang | ||||
• | Başbakan | Nguyễn Xuân Phúc | ||||
• | Komünist Parti Genel Sekreteri | Nguyen Phu Trong | ||||
• | Kamu Güvenlik Bakanı | Lê Hồng Anh | ||||
Kuruluşu | ||||||
• | Đại Việt | 1054 | ||||
• | Fransız kolonisi | 1853 - 1883 | ||||
• | Fransa'dan bağımsızlık | 2 Eylül 1945 | ||||
• | Vietnam Savaşı | 30 Nisan 1975 | ||||
• | Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilanı | 15 Nisan 1992 | ||||
Yüzölçümü | ||||||
• | Toplam | 331,210 km2 (65.) İfade hatası: Beklenmedik div operatörü mil2 |
||||
• | Su (%) | 1.3 | ||||
Nüfus | ||||||
• | 1 Nisan 2014 sayımı | 90.710.000 (13.) | ||||
GSYH (SAGP) | 2009 tahmini | |||||
• | Toplam | 256,584 milyar $ | ||||
• | Kişi başına | 2.942 $ | ||||
GSYİH (düşük) | 2009 tahmini | |||||
• | Toplam | 92,439 milyar $ | ||||
• | Kişi başına | 1.060 $ | ||||
Gini (2002) | 37 orta · 59. |
|||||
İGE (2007) | 0.725 Hata: Geçersiz İGE değeri |
|||||
Para birimi | Đồng (₫) (VND) | |||||
Zaman dilimi | UTC+7 (UTC+7) | |||||
• | Yaz (SU) | No DST (UTC+7) | ||||
Trafik akışı | sağ | |||||
Telefon kodu | 84 | |||||
Internet TLD | .vn | |||||
1. | According to the official name and 1992 Constitution. |
Vietnam (Vietnamca: Việt Nam ( Dinle (yardım·bilgi))) resmi adı ile Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti, Güneydoğu Asya'da, Çinhindi Yarımadası'nın doğusunu kaplayan bir ülkedir. Uzun dar bir kara parçası üzerinde yer alan Vietnam'ı, kuzeyde bırakan Çin, batıda Kamboçya ile Laos, güneyde ve doğuda Güney Çin önce Kuzey Vietnam ve Güney Vietnam olarak iki ayrı cumhuriyete bölünmüş olan ülke, 1976'da Vietnam sosyalist Cumhuriyeti olarak birleşmiştir. Vietnam dağlık bir ülkedir. Song-Koi ve Mekong deltaları önemli alçak düzlükleridir. Kıyı ovaları doğuda yer alır. Geri kalan toprakların büyük bir bölümünü ormanlık, dağlık bölge kaplar. Başlıca ürünleri; pirinç, manyok, kocadarı, mısır, kahve, çay, kauçuk, el işleridir. Önemli kentleri; Ho Şi Mingh, Hanoi, Haifong'dur. Eğitim; 12 yaşına kadar parasız ve zorunludur. Kuzey Vietnam ile Güney Vietnam 1976'da tek ülke olarak birleşmiş, ancak yıllarca süren savaş ve bombardıman sonucu büyük bir yıkıma uğramıştır.
İçindekiler
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Vietnam'ın arkeolojik tarihi, 2500 yıl öncesine dayanmaktadır. Ancak tüm tarihi değerleri ve yaşamsal bulgularıyla, Vietnam tarihi 4000 yıllık büyük bir tarihtir. Vietnam, MÖ 1. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar Çin Uygarlığı'nın egemenliği altında kalmıştır. 939 yılında bir grup Vietnam zümresi tarafından ülke, Çin'e karşı bağımsızlığını kazanmıştır. 968 yılında ise Vietnam, resmi olarak kendi resmi benliğini ilan etmiştir.
Vietnam Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]
Vietnam 19. yüzyılda Çin-hindi olarak (Kamboçya-Laos-Vietnam) Fransa tarafından sömürgeleştirildi. Yoğunlukla köylü olan halk topraklarından olduğu için Fransız hükümetine karşı tepkiliydi. Arada milliyetçi ayaklanmalar olduysa da bir başarı elde edilemedi. Japonya'nın Vietnam'ı işgaliyle zayıflayan otoriteye karşı bağımsızlık hareketi ligi Vietminh 2 Eylül 1945'te cumhuriyeti ilan etti. Bu Fransa ile Vietnamlı komünist lider Ho Şi Minh'i karşı karşıya getirdi. Moskova'da bağlantıları olan, Çin'den silah desteği alan ve Mao Zedong'un Kuomingtang'a karşı başarıyla yürüttüğü gerilla hareketi taktiklerini bilinen Ho Şi Mingh karşısında duramayan Fransa 1954'ün Mayıs ayında teslim oldu. 1956'da seçim yapılarak tekrar birleştirilmek üzere Vietnam ikiye bölündü. Kuzeyde Ho Şi Minh'in komünist hükümeti ve güneyde Fransa'nın desteklediği Ngo Dinh Diem hükümeti kuruldu, fakat söz konusu seçim gerçekleşmedi. Saygon'daki hükümet ABD destekli otoriter bir politika izlemekteydi. Bu güneyde tepkilerin artmasına neden oldu ve kuzeyden silah desteği alan Vietkong cephesi kurularak ABD'nin de dahil olduğu iç savaş başladı. Amerikalı askerler teknik açıdan üstün olsalar da coğrafyasını bilmedikleri bir yerde, alışkın olmadıkları gerilla taktikleri karşısında çok şansları olmuyordu. 1968'de Vietkong "Tet" saldırısını başlattı, 1973'te ateşkes ilan edilse de kısa süre sonra savaş yeniden başladı. Sonunda 30 Nisan 1975'te Vietcong'un Saygon'u ele geçirmesiyle son buldu. Vietnamlılar Amerikan askerlerine ormanda bubi tuzakları kurmuşlardır ancak amaç askeri öldürmek değildir yaralamaktır . Örneğin iki ağacın arasına görünmeyecek şekilde ip çekip sivri kazıklar kazımışlardır ama bu kazıklar öldürücü değil yaralayıcıdır . Bir asker öldüğünde onun için yapılacak bir şey yoktur ama yaralandığında diğer askerlere yük olur . Sonuç olarak her bir tuzak en az iki askeri etkilemiştir. Amerikan askerlerinin Vietnam Savaşı'nda başarısız olmalarının bir diğer sebebi ise Vietnamlı askerlerin bilerek ormana içlerine çekilmeleridir. Peşlerinden giden Amerikan askerleri ise oranın yapısını iyi bilmediği için bir sürü Amerikan askeri zehirli yılan sokması sonucu ölmüştür.
Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]
Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nde tek yasal parti iktidardaki Vietnam Komünist Partisidir. 1975'deki anayasanın değiştirilmesiyle 1992'nin Nisan ayında yeni anayasa kabul edildi. Komünist partinin idari anlayışı yönetimin, politikanın bütün birimlerinde tekrar uygulandı. Seçimlere muhalefet etme yetkisi sadece Komünist Parti ve onun organizasyonlarına verildi.
Bunlar Vietnam Anayurt Cephesi çalışanlarını ve esnaf ticaret birliklerini kapsar. Her ne kadar eyalet kamusal yönetimi sosyalist olsa bile, onun uygulanması, 1990'lardan beri azalarak devam eden ideolojik etkisi altındadır. Vietnam Cumhurbaşkanı görünürde eyalet başkanı olsa bile normalde Vietnam ordusunun başkomutanıdır. Ayrıca Ulusal Savunma ve Güvenlik makamındadır. Vietnam Başbakanı Nguyan Tan Dung hükümetin başıdır. Ayrıca 3 yardımcı bakandan oluşan Bakanlar kurulunun ve 26 bakanın başkanıdır.
Yerel İdare Birimleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Vietnam 58 ile veya şehre (Vietnamca tỉnh olarak bilinir ) bölünmüştür. Ayrıca yerel idare olarak illerle aynı seviyede olduğu kabul edilen (şehir statüsünde bulunan) 5 "merkezi yönetim birimi" (thành phố trực thuộc trung ương) vardır.
Bắc Ninh |
Bắc Giang |
|
Ha Tinh |
|
Binh Dinh |
Ba Ria-Vung Tau |
An Giang |
Bu iller; ilçe (thành phố trực thuộc tỉnh), kasaba (thị xã) ve köy (huyện) gibi alt bölümlere ayrılmıştır. Merkezi yönetim birimleri ise, sehir bölgesi (quận) ve köy/semt alt bölümlerine ayrılıp köy/semtler de daha küçük altbirimlere (phường) bölünür.
Turistik bölgeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Yakın zamana kadar sadece savaşla anılan Vietnam, son dönemlerde dünyanın ileri gelen tatil merkezleri arasında sayılmaktadır. Öte yandan, Asya'da suç oranı en az ve en güvenli yerler arasındadır.
- Ha Long Koyu (Halong:Yere inen ejderha)
- Cat Ba Adası
- Cuc Phuong Milli Parkı
- Ho Chi Minh Mozolesi[1]
Vietnam Halk Ordusu[değiştir | kaynağı değiştir]
Vietnam Halk Ordusu (Vietnamca: Quân Đội Nhân Dân Việt Nam), Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti]]'nin silahlı kuvvetleridir. 412,000'i aktif 5,040,000'i aktif yedek olmak üzere toplam 5,452,000 personelden oluşmaktadır. Birinci Çinhindi Savaşı, Vietnam Savaşı ve Üçüncü Çinhindi Savaşı'ndaki tecrübeler sayesinde, gerilla savaşı konusunda uzmandır. 22 Aralık 1944'de Kuzey Vietnam'da kurulmuş, 1976 yılında Güney Vietnam ile olan birleşme sonucu yeni kurulan Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin silahlı kuvvetleri olmuştur. Çoğunluğu Vietnam Savaşı'ndan kalmak üzere şu ekipmanlara sahiptir:
- 1,470 Tank
- 3,150 Zırhı Savaş Aracı
- 2,200 Savaş Topu
- 140 Helikopter + 25 saldırı helikopteri
- 1,100 Çok namlulu roket atar sistemi(ÇNRAS)
- Dış borç:$68,380,000,000
- Savunma bütçesi:$3,365,000,000
- Karayolları uzunluğu:180.549
- Demiryolları uzunluğu:2.632
- Servisteki havaalanı sayısı:45
- Denizaltı sayısı:3
- Eğitim uçağı:26
Ordu 6 ana kuvvetten oluşmaktadır:
- Vietnam Kara Ordusu (Lục quân)
- Vietnam Özel Kuvvetler (Lực lượng Biên phòng)
- Vietnam Halk Donanması(Hải quân Nhân dân Việt Nam)
- Vietnam Denizci Askerler(Hải quân Nhân dân Việt Nam)
- Vietnam Deniz Polisi (Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam)
- Vietnam Hava Ve Hava Koruma Kuvvetleri (Phòng không-Không quân nhân dân Việt Nam).
Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Vietnam ile ilgili medyaları bulabilirsiniz. |
- Photos of Vietnam
- Articles/ Vietnam fotoğrafları
- Vietnam'dan resimler
- Vietnam albümü
- Vietnam foto galerisi
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
|